– Ungayichaza yini leli vesi?
“Uma izinceku zami zikubuza ngami, zitshele ukuthi ngiseduze kakhulu. Ngiyawuphendula umthandazo walowo ongenza umthandazo. Ngakho-ke nabo mabaphendule ubizo lwami, bangikholwe ngempela, ukuze bahambe endleleni eqondileyo, bafike ekusindisweni.”
(Al-Baqarah, 2:186)
Mthandiwe, mzalwane wethu,
“Uma izinceku zami zikubuza ngami, zitshele ukuthi ngiseduze kakhulu. Ngiyawuphendula umthandazo walowo ongenza umthandazo. Ngakho-ke nabo mabaphendule ubizo lwami, bangikholwe ngempela, ukuze bahambe endleleni eqondileyo, bafike ekusindisweni.”
(Al-Baqarah, 2:186)
Abahlaziyi bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye bahleziye the interpreters have mentioned different opinions regarding the reason for the revelation of this verse:
NgokukaHasan-ı Basri, isizathu sokwehla kwale ndima yaseKoran yingoba abanye babangane boMprofethi (ukuthula nokubusiswa kube kuye)
“INkosi yethu iphi?”
kubo labo ababuza ngale ndlela. Ngokunye ukubona, umuntu,
“O Muhammad, ingabe iNkosi yethu iseduze nathi? Masithandaze kuyo ngasese. Noma ingabe ikude, masithandaze kuyo ngezwi elikhulu?”
lapho kubuzwa umbuzo othi:
Ngokuka-Ataya:
“INkosi yenu yathi: ‘Ngicelenikazi, ngizophendula umthandazo wenu…'”
Ngesikhathi kwembulwa ivesi (1), abanye abantu…
“Kufanele sithandaze nini kuNkulunkulu wethu?”
basho, kwase kwahla isahluko esingcwele ngalokhu. Okusho ukuthi
“Noma nini lapho inceku yami ingithandazela khona, ngiyoba seduze nayo, ngiyophendula umthandazo wayo, ngiyophendula njalo ubizo lwayo.”
kusho.
NgokukaMujahide, isizathu sokwehla kwale ndima yile:
“Ngithandazeleni, ngizophendula imithandazo yenu.”
lapho kwembulwa ivesi, abanye abantu
“Sithandazephi?”
Bathi-ke ngakho:
“Noma ngaphi lapho uya khona, ubuso beNkosi yakho bulapho”
(imvume)
ulapho.”
(2) kwavela ivesi elihloniphekile, futhi isizathu sokwembulwa kwalesi vesi kwakuyimibuzo yabantu.
NgokukaKatade, isizathu sokwehla kwale ndima yaseKurani yingoba abanye abantu
“Ngithandazeleni, ngizophendula imithandazo yenu.”
ngemva kokwehla kwale ndima:
“O Mprofethi kaNkulunkulu, singamthandaza kanjani uNkulunkulu wethu?”
Leli vesi laphuma ngemuva kokuba bebuze lo mbuzo.
U-Allah uMninimandla onke usondele kubantu bakhe ngaphezu kwemithambo yabo yegazi. Uyayizwa imithandazo yabo nezicelo zabo. Kukhona ithemba elikhulu lokuthi u-Allah uzayiphendula imithandazo yabo uma bemthandaza ngobuqotho. Akudingeki ukuthi bakhale noma baphahle lapho bethandaza, ngoba u-Allah uyayizwa imithandazo yabo, ngisho naleyo eyenziwa ngasese.
U-Abu Musa al-Ash’ari uthi:
“Sasihamba noMprofethi (ukuthula nokubusiswa kukaAllah kube kuye) ngesikhathi sokuhamba. Njalo uma sifika esigodini, sasimemeza sithi ‘La ilahe illallah’ (akukho nkulunkulu ngaphandle kukaAllah) futhi sithi ‘Allahu Akbar’ (uAllah mkhulu). Lapho uMprofethi (ukuthula nokubusiswa kukaAllah kube kuye) ebona isimo sethu, wathi:
“O nina bantu, zibabazeleni. Ngoba nina anibizi owayephika noma owayengekho. Ngempela Yena unani. Yena nguMuzwi-zonke, uMsondezi-zonke.”
(3)
Ngokuphathelene nalokhu, uMprofethi (ukuthula nokubusiswa kukaAllah kube phezu kwakhe) uthi kwelinye iHadith:
“Uma umMuslimu enza umthandazo kuAllah ngaphandle kwesono enhliziyweni yakhe futhi engawuphuli umndeni wakhe, uAllah uzomnika umMuslimu lowo omunye wemivuzo emithathu. Noma uAllah uzomnika lokho akucelayo ngokushesha, noma uAllah uzokushiya kuze kube ngemuva kokufa, noma uAllah uzomqhelela ububi obuthile ngenxa yomthandazo wakhe.”
(4)
U-Taberi uthi:
“Uma kuthiwa: ‘U-Allah uMninimandla onke uthi kuleli vesi elingcwele:
“Ngiyawuphendula umthandazo walowo ongithandazayo, uma ethandaza.”
uyalelisa. Kodwa-ke, kubonakala ukuthi imithandazo yabantu abaningi ayiphendulwa.”
Kuphendulwa ngale ndlela: “Kunezincazelo ezimbili zalokhu:
a.
“Umthandazo wenceku” okukhulunywa ngawo kuleli vesi usho ukuthi inceku yenza izenzo ngokuvumelana nemiyalo kaNkulunkulu. Ngakho-ke, uma inceku yenza izenzo ngokuvumelana nentando yeNkosi yayo, iNkosi iyazamukela izenzo zayo futhi iyayinika imivuzo eyithembisile. Ngempela, uMprofethi (ukuthula kube phezu kwakhe) wathi ngaleli vesi elingcwele:
“Umthandazo uyindlela yokukhonza.”
wakusho, ngemuva kwalokho
“INkosi yenu ithi: ‘Ngicelenzeni, ngiyophendula umthandazo wenu. Ngempela labo abangakwazi ukuzithoba ukuba bangikhonze, bayongena eNhlalweni yomlilo behlazekile futhi bephoxekile.’”
(5)
kuthiwa wayephinda ivesi elithi (6).
Ngempela, uHasan-ı Basri naye wenza umthandazo okuleli vesi.
“Ukukhonza nokwenza”
kuthiwa wayichaza ngale ndlela.
b.
Enye impendulo yalo mbuzo ithi: U-Allah uSomandla uthi kuleli vesi elihloniphekile:
“Mina ngiyawuphendula umthandazo walowo okhulekayo kimi, uma ngithanda, ngesikhathi ekhuleka.”
kusho. Ngokwale ncazelo, nakuba leli vesi libonakala lisho okuthile okujwayelekile, lincike entandweni kaNkulunkulu uMninimandla onke.(7)
Izithasiselo:
1. Sura Ghafir, 40/60.
2. Al-Baqarah, 2/115.
3. Bukhari, K. el-Jihad, isahluko: 131, K. ed-Da’vâl, isahluko: 51/Iîhu Davud, K. el-Vilr, isahluko: 26 Hadith No: 1526.
4. U-Ahmed b. Hanbel, III/18.
5. Gafir (Umkholwa), 40/60.
6. Tirmizi, K. Tefsir el-Kur’ân, sura, 2, bab: 16, Hadis No: 2969.
7. U-Abu Ja’far Muhammad b. Jarir al-Tabari, Tafsir al-Tabari, Hisar Publishing House: 1/438-440.
Ngiyabingelela ngithandazela…
UbuSulumane Ngemibuzo