Mthandiwe, mzalwane wethu,
Uma ufunge ukuthi uzohlaba umhlatshelo, kufanele uwuhlabe. Uma ukhokha ngemali, leyo mali iba yisadaqah, kodwa isifungo sakho sisalokhu sisebenza.
Ngesi-Turkish sethu
isithembiso
okubizwa ngokuthi
isithembiso,
Kuyinto yohlobo lokukhonza. Ngempela, incazelo yangempela yezinaziri ukuthi umuntu azibophezele ukwenza into evunyelwe nguNkulunkulu, ukuzibophezela ukwenza lokho akuzibophezele ngakho.
Ngokwenkolo, ukugcwalisa isithembiso kuyisibopho. Ngoba umuntu ube esethembise uNkulunkulu.
“…Futhi mabazifeze izithembiso zabo.”
(Al-Hajj, 22:29)
Lezi ayet-i kerime, okuyucularına uqobo lwe-Allah (swt) luyalelisa. Umprofethi wethu (saw) naye uthi:
“Uma umuntu enza isithembiso, abize igama laso, kufanele asigcwalise isithembiso sakhe.”
(Molla Husrev, Dürürü’l-Hukkâm, Fazilet Neşriyat ve Matbaacılık, İstanbul 1976, II/45)
Kodwa kukhona okufanele kuqashelwe lapha, okuyikuthi isithembiso asishintshi lutho, okusho ukuthi asinawo umthelela ekunqumeni kukaNkulunkulu. Umprofethi wethu othandekayo (ukuthula nokubusiswa kube phezu kwakhe) ukhomba kule ndaba ngale ndlela:
“Isibopho asishintshi lutho ngesiphetho. Kodwa umuntu onobugovu uyaphoqeleka ukuba akhiphe okuthile ngenxa yesibopho.”
(Tirmidhi, Nuzur: 10)
Uma umuntu enza isithembiso azi ukuthi isithembiso asinawo umthelela enjabulweni noma ekuhluphekeni kwakhe, bese esifeza, uyathola umvuzo. Futhi isithembiso singenziwa kuphela ngento eyisibopho noma eyisifundo (njengomhlatshelo, ukuzila ukudla, izakat, umthandazo). Ukugcwalisa lezi zibopho nakanjani kuzomlethela umvuzo umuntu. Nokho, njengoba lezi zibopho zingagcinwa ngaphandle kokwenza isithembiso, futhi izenzo ezinhle zingenzeka ngaphandle kwesithembiso,
Kungcono ukungajwayeli kakhulu isiko lokwenza izithembiso.
Inhloso ekwenzeni isithembiso kufanele kube ukuthokozisa uNkulunkulu.
Kuzo zonke lezi zindaba, ukuthokozisa uNkulunkulu kufanele kube yisimo esiyisisekelo, futhi uma kukhona okuzonikelwa, kufanele kwenziwe ukuze kutholwe ukwamukeleka Kwakhe.
Akukho ukucabanga ngesikhathi, indawo, imali, noma abampofu ekwenzeni isithembiso.
Umuntu othembise ukuhlaba umhlatshelo ngenyanga yeRamadan, angawuhlaba nganoma iyiphi inyanga. Ngokufanayo, umuntu othembise ukuthandaza eFatih Mosque, angathandaza eSüleymaniye Mosque. Umuntu othembise ukunika umuntu othile ohluphekayo imali, angayinika omunye umuntu ohluphekayo, futhi isithembiso sakhe siyobe sesifezekile.
Ukuze isithembiso sisebenze, kufanele kuhlangatshezwane nezimo ezithile:
1.
Okwakushunyayelwayo, okukhona nokuthi
kungenzeka ukwenziwa
Kufanele kube yinto ekhona. Ngokwesibonelo, akwenziwa isithembiso ngamazwi anjengokuthi, “Ngizozila ukudla ngoba ngifuna ukwenza isithembiso kuNkulunkulu.”
2.
Isibopho esenziwe ngokwenkolo.
Akufanele kube yinto enqatshelwe noma eyisono.
Ngokwesibonelo, ukuzinikela ekugembuleni noma ekuphuzeni iwayini kuyize.
3.
Isithembiso
ukuba yinto eyisibopho noma ephoqelekile
Kufanele. Ngokwesibonelo, ukuzila ukudla, ukuthandaza, ukuhlaba umhlatshelo. Ukuzibophezela ekuhambeni, ekuzuleni, nasekuvakasheleni abagulayo akubhekwa njengomnikelo.
4.
Yapılan adak,
Isifungo akufanele sibe ngaphezu kwamandla emali omuntu ofunga, futhi akufanele kube yinto yomunye umuntu.
Ngokwesibonelo, uma umuntu othembise ukuhlaba inkunzi engenayo amandla okwenza lokho, angahlaba imvu. Kodwa umuntu othembise ukuhlaba imvu yomunye umuntu akudingeki ukuba afeze leso sithembiso.
Akukwazi ukwenza isifungo egameni lomuntu noma isidalwa. Ngokwesibonelo, akukwazi ukwenza isifungo egameni lomuntu omdala, indawo engcwele, noma indawo yokuzila. Njengoba kungavunyelwe ukunikela ngezilwane ezingavunyelwe njengomhlatshelo, njengenkukhu noma iqhude, okuyisiko lamaJuda, akukwazi ukwenza isifungo ngezinto ezinjengokukhanyisa amakhandlela. Akufanele ukunaka izinto ezinjalo, kodwa kufanele ulindele usizo nokuphulukiswa kuNkulunkulu kuphela, futhi ucele usizo kuYe.
Kukhona izithembiso ezithile ezifana nezifungo. Kufanele kukhokhiswe isihlengo ngazo. Ngokwesibonelo, umuntu othembisa ukungayi ndaweni ethile, ukungadli into ethile, noma ukungayenzi into ethile, uma enza lezo zinto, kufanele akhokhe isihlengo sesifungo. Akudingeki futhi ukuthi anikele ngomhlatshelo wesithembiso.
Uma isilwane esinikelweyo siyisilwane esivumelekile ukuba sihlatshelwe, njengemvu, imbuzi, noma inkomo, umnikazi wesifungo akavunyelwe ukudla inyama yaso, njengoba kungavunyelwe nabantu abaseduze naye, ababizwa ngokuthi abazali nabantwana. Lokhu kusho ukuthi umuntu, unina, uyise, ugogo nomkhulu, abantwana bakhe nabazukulu bakhe, nomkakhe akavunyelwe ukudla. Kodwa umkhwekazi nomkhwe wakhe bangadla. Inyama yalesi silwane kufanele inikelwe kwabampofu.
(Ibn Abidin, V/208)
Isithembiso asenziwa kubantu abacebile.
Uma umnikazi wesifungo kanye nabasondelene naye bedla inyama yesifungo, kufanele bakhokhe inani lenyama abayidlile. Futhi, uma umuntu ozuza kule nyama yesifungo enikeza umnikazi wesifungo inyama, kuvumelekile ukuthi bayidle.
Kulesi yilesi, kungaba kuhle ukucacisa okunye:
Uma umuntu ethenga into entsha njengendlu, imoto, noma okunye okufanayo, bese ethatha isilwane, asihlabe, anikele inyama yaso kubantu abampofu njengokubonga nanjengomthandazo wokuthi angahlangabezani nengozi, lokhu kuyisenzo esihle futhi kubhekwa njengomthandazo. Njengoba umuntu lo engazange abe nenhloso yokwenza isifungo ngaphambili, lesi silwane asibhekwa njengesifungo. Kodwa, isibonelo,
“Uma ngithenga imoto, ngizohlaba imvu ngenxa kaNkulunkulu.”
Uma umuntu enza isifungo esinjalo, uyakuhlaba isilwane ngesikhathi esifanele ngemva kokuthola imoto, bese enikela ngenyama yaso kubantu abampofu.
(bheka uMehmed PAKSU, Impilo Yethu Yokukhonza)
Ngiyabingelela ngithandazela…
UbuSulumane Ngemibuzo
