– Yimuphi umsebenzi womlilo, ukuthi ube yindlela yokuhlambulula abakholwayo abawela esihogweni, ukuze bafanelekele izulu?
Ungaphendula yini umbuzo wami othi: – “Kufanele kushiswe ngomlilo kuze kube yizulu,” ngale ndlela?
Mthandiwe, mzalwane wethu,
Indawo leyo yile:
“Inhliziyo inamandla angaka, ukuthi imelela wonke umhlaba njengemephu noma uhlu. Futhi ayivumi lutho ngaphandle kwe-Wahid-i Ehad njengendawo yayo. Ayivumi lutho ngaphandle kokuhlala phakade, okungapheli.”
“Inhliziyo, okuyisisekelo somuntu, uma ifundiswa ngaphansi kokukhonza nokuzinikela ku-Islam, bese ivuka ngokholo, ikhula njengomuthi okhanyayo, ovela emhlabeni wemiyalo okhanyayo, bese iba umphefumulo emhlabeni wayo wenyama. Uma leyo nhliziyo ingafundiswa ngale ndlela, isala njengembewu eyomile, futhi kufanele ishiswe ngomlilo kuze kube yikhathi lapho iphenduka khona ukukhanya.”
(bheka uNursi, iMesnevi-i Nuriye, iHabbe)
– Uma umuntu okholwayo ehluleka ukugcina inhliziyo yakhe, eyenzelwe uNkulunkulu, ngoba eyigcwalisa ngezinto ezingafanele, isijeziso sakhe ngumlilo. Lokhu kusho ukuthi uyohlushwa esihogweni kuze kuphele izono zakhe. Ngoba inhliziyo yomuntu ofe engakholwa, eyonakele nebolile, noma ingashiswa ngumlilo waphakade, ayisoze yaguquka ibe ukukhanya. Okukhulunywa ngakho lapha…
Ngabakholwa abanezinhliziyo ezonakele.
Noma umuntu okholwayo angase one kangakanani, noma alimaze inhliziyo yakhe ngezothando ezingokomfanekiso,
ukholo olusezinhliziyweni zabo luhlale lukhula futhi luhluma
Kuyavunyelwa. Ngakho-ke, siyazibuza ukuthi uma umuntu okholwayo engalithuthukisi inhliziyo yakhe, eyisisekelo salokho, ngokuqeqesha ngokuqina nokholo lwe-Islam kuleli zwe, uNkulunkulu uyoyithuthukisa kanjani ngendlela ehluphekayo ngemva kokufa.
Umlilo unamandla okuhlambulula emhlabeni wonke. Ngokwezifundo ze-fiqh, enye yezindlela zokuhlambulula yile:
“Ukuhlambulula ngomlilo”
yiyo.
Ngokwesibonelo;
Uma ummese osetshenziselwe ukusika into engcolile, ngaphakathi nangaphandle, uba ngcolile. Ngakho-ke, ummese lowo awuhlanzwa ngokuwugeza. Ngenxa yalokho, akukwazi ukusika ngalo, futhi umuntu owuphethe akakwazi ukuthandaza. Ukuze ummese onjalo uhlanzwe, kufanele ufake emlilweni bese ugeza ngamanzi ahlanzekile kathathu noma kanye. Ngale ndlela, ummese uyahlanzwa.
Izinto ezenziwe ngobumba olungcolile, njengezimbiza nezinye izitsha, ziba zihlanzekile uma zishiswa emlilweni, kungasali nesisalela sokungcola kuzo.
Ngokufanayo,
Igama likaNkulunkulu elithi Kuddûs lisho ukuhlanzeka, ubumsulwa.
Ngakho-ke, nakuba ingalahlekelwa yisici sayo esiyinhloko, inhliziyo engcoliswe yizono iyahlanzwa ngomlilo, iphenduke ukukhanya, futhi ingene ePharadesi, uNkulunkulu ethanda.
Yebo, umlilo uyashisa, ushisa ngisho nokungcola kokungakholwa kwabantu abangakholwa kuNkulunkulu. Kodwa njengoba izinhliziyo zabo zibolele ngokuphelele, lezo zinhliziyo aziguquki zibe ukukhanya.
– Indawo eyodwa ebalazweni imelela idolobha, isihloko esisencwadini yezihloko simelela yonke indaba ephathelene naleso sihloko encwadini.
Njengoba umuntu obamba iqhaza emhlanganweni wamazwe ngamazwe egameni lezwe lakhe emele lelo zwe, kanjalo nenkumbulo yomuntu imele i-levh-i mahfuz, umphefumulo umela i-alem-i ervah, umcabango umela i-alem-i misal.
Ngalokho, leyo nhliziyo emelela wonke umhlaba, ayaneliseki ngalowo nalowo mhlaba. Iyaneliseka kuphela ngokukholwa nokuqondisa kuMninimandla onke, uMninimandla oyedwa, uMninimandla wazo zonke izwe.
Umgomo wakhe akukhona ukuhlala isikhashana nalezizinto ezifayo, kodwa ukuhlala phakade nokungapheli, injabulo yaphakade ezulwini.
– Esigabeni sesibili, indlela yokuthuthuka kwenhliziyo ibekwe ngale ndlela: Inhliziyo izongena ngobuqotho emhlabeni wokukhonza, okusho ukuthi izokwenza imisebenzi yokukhonza ngokuqaphela ukwaneliseka kweNkosi yayo, izogcina imiyalo yamaSulumane ukuze ivuke, ivuleke, ikhule.
Ubudiyet kusho ukukhonza. Umuntu uma eqonda kakhulu ukungabi namandla kwakhe, ubumpofu bakhe kanye nokushiyeka kwakhe, ukuqonda kwakhe ngobudiyet (ukukhonza) kuyakhula ngaleyo ndlela. Ngakolunye uhlangothi, uma engakuqondi, ubuthuntu bakhe buyanda, ukuziqhenya nokuzikhukhumeza kwakhe kuyakhula.
Ubudiyet yikho ukuzazi ukuthi umuntu uyabuthakathaka, uyampofu, uyaphambuka; ukwenza lokho okudingekayo yikho ukukhonza. Ubudiyet buqhubeka njalo, ukukhonza kunesikhathi sako. Umuntu uhlala eyinceku, kodwa akahlali ekhonza. Ngokwesibonelo, umuntu okhuleka umthandazo we-ikindi akasakhonzi kuze kufike isikhathi somthandazo we-akşam. Kodwa ubudiyet bakhe buqhubeka. Akakwazi ukubuka okungavumelekile, akakwazi ukuqamba amanga, akakwazi ukuhleba, akakwazi ukukhohlisa abantu, akakwazi ukwephula amalungelo abantu. …
Inhliziyo yomuntu iyakhula lapho enza yonke le mikhuleko ngobuqotho, okungukuthi, ngenhloso yokuthokozisa uNkulunkulu kuphela.
Ngakho-ke, inhliziyo eba nokuqonda,
“Umphefumulo uba yingxenye yomzimba womuntu.”
Ngakho-ke, njengoba izitho zomzimba zisebenza ngomyalo womphefumulo, kanjalo-ke umhlaba wenyama walowo muntu okhanyiselwe inhliziyo yakhe uyaphila, uyavuseleleka. Zonke izitho zakhe ziyaphila ngokomoya ngokusebenziswa emisebenzini emihle.
“inzuzo efanelekele izulu”
bayayithatha.
Umuntu onenhliziyo enjalo, njengoba esebenzisa umzimba wakhe ngokuvumelana nentando kaNkulunkulu, uba nengxenye emsebenzini wakhe omuhle kuyo yonke indawo yonke esebenza kulo mzimba. Ngakho-ke, indawo yonke iba umzimba wakhe wesibili, omkhulu kakhulu.
Inhliziyo yomuntu imnyama ngenxa yezono nokuphinga. Uma umuntu ephenduka ngobuqotho kule ndlela engalungile nemnyama, aqhubeke nokwenza izenzo ezilungileyo, inhliziyo yakhe iyaphinda ikhanye. Ngaphandle kwalokho, lokhu kukhanya kusele kuze kube se-Akhira. Njengoba ezwa ubuhlungu besihogo, amabala okuphinga nobumnyama ayanyamalala, ekugcineni, ngokuguquka abe ukukhanya, uba ngofanele ukungena ePharadesi.
Lokhu kusebenza kuphela kumuntu okholwayo owafa enokholo, kodwa izono zakhe zaba nzima kunezenzo zakhe ezinhle ekulinganisweni. Ngenxa yokuthi izono zakhe azizange zicime ukukhanya kokholo lwakhe, futhi wafa enokholo, ekugcineni uzofika epharadesi.
Nokho, akukho okunjalo ngalabo abalahlekelwe ubuqotho babo njengembewu eyonakele, futhi bafa bengena ethuneni ngaphandle kokukholwa.
Ngiyabingelela ngithandazela…
UbuSulumane Ngemibuzo
