1) Kuzo zonke izindima lapho kusetshenziswa khona igama elithi “zevc” kanye nezincazelo zalo, igama elithi “zevc” linikezwa ngencazelo yobulili besilisa nobesifazane. Ngoba alikwazi ukusetshenziswa ngezinye izincazelo. Kuthiwa ngendima ye-Zariyat 49, igama elithi “zevc” alikwazi ukusetshenziswa kuphela ngencazelo yobulili. Ingabe lokhu kwenziwa ukuze kufihlwe iphutha lesayensi kule ndima?
– Kwezinye izindima, igama elithi “zevc” alisebenzi ngomqondo ohlukile. Ngakho-ke, kungani kunikezwa incazelo enjalo ngendima ye-49 ye-Surah Az-Zariyat?
2) Ngokwevesi lesi-3, kudingeka ukuthi izithelo zibe nobulili obubili, obowesifazane nobubowesilisa, kodwa kungenzeka kanjani ukuthi zibe nobulili obubili ngaphakathi kwazo?
3) Taha 53: “Ngoba (iNkosi yami) yenza umhlaba waba yindawo yokuhlala kini, yenza izindlela zaba ngaphansi kwenu, yase yethula amanzi avela ezulwini; ngalokho-ke, ngalokho, saphuma ngakho izinhlobo zezitshalo ezimbili.”
– Ngokwale ndima, izitshalo ezizalanisa ngaphandle kokuhlangana kwemisebezi zenzeka kanjani?
4) Eshu’ara 7: “Ababheki yini emhlabeni ukuthi sihlumise kuyo izinhlobo eziningi zezitshalo ezinhle?”
– Ngokwale ndima, imikhiqizo engenabo ubulili besilisa noma besifazane ingaba kanjani?
Mthandiwe, mzalwane wethu,
Ngaphambi kokuba siphendule imibuzo,
umlingani womshado
Sikubona kufanelekile ukunikeza impendulo emfushane mayelana naleli gama:
Umyeni
igama, kusichazamazwi
“umlingani”, “uhlobo”, “umbhangqwana”
kusho izincazelo zayo. Njengoba isetshenziswa njengegama elithile
ibhekisela kumuntu wesifazane kanye nomuntu wesilisa ngamunye abakha umbhangqwana oshadile.
Umyeni
uma kuthiwa
-njengoba kunjalo nasezwini elithi “eş” ngesi-Turkish-
Uma kukhulunywa ngowesifazane, kusuke kushiwo umyeni wakhe, uma kukhulunywa ngomyeni, kusuke kushiwo umkakhe.
Nokho, ngokwesiko, ukubhekisa kumyeni kusetshenziswa…
umlingani womshado,
ukuthi igama elisetshenziselwa ukuchaza umfazi oshadile, okuyigama lobufazi.
umfazi
Ukusetshenziswa kwegama elithi “nin” (ubuningi: zevcât) sekuyinsakavukela.
Futhi ukuchaza indoda nenkosikazi ndawonye.
abashade
kuyasetshenziswa leli gama.
Eku-Quran-i Kerim
umlingani womshado
igama
Isetshenziswe kaningi ngezindlela zayo ezihlukene, okungukuthi, ngobunye, ngabubili nangobuningi, kokubili encazelweni yayo yesichazamazwi kanye nencazelweni yayo yezobuchwepheshe.
(Ngokwesibonelo, bheka i-Baqarah 2:35, 232, 234; An-Nisa 4:20; Al-An’am 6:143; Hud 11:40; Al-Hajj 22:5; Al-Ahzab 33:28; Ar-Rahman 55:52)
Ngokuphathelene nemibuzo yakho:
Umbuzo 1:
Kuzo zonke izindima lapho kusetshenziswa khona igama elithi “zevc” kanye nezincazelo zalo, igama elithi “zevc” linikezwa ngencazelo yobulili besilisa nobesifazane. Ngoba alikwazi ukusetshenziswa ngezinye izincazelo. Ngokuqondene nendima ye-49 ye-Surah Az-Zariyat, kuthiwa igama elithi “zevc” alisebenzi kuphela ukuchaza ubulili. Ingabe lokhu kwenziwa ukuze kufihlwe iphutha lesayensi kule ndima? Kuzo zonke ezinye izindima, igama elithi “zevc” alisebenzi ngezinye izincazelo. Ngakho-ke, kungani kwenziwa incazelo enjalo ngokuqondene nendima ye-49 ye-Surah Az-Zariyat?
Impendulo 1:
Incazelo yendima yesi-9 yeSurah Az-Zariyat:
a)
Incazelo eyenziwe nguMongameli Wezindaba Zenkolo:
“Sidalale izidalwa ezimbili (ezinsikazi nezinsikazi) ukuze nicabange futhi nifunde.”
b)
Nansi, nangu umbono ka-Elmalılı Hamdi Yazır, umuntu onegunya nophawulekayo kule ndawo, mayelana nalesi vesi:
“Sidalé izinto ezimbili ngazimbili. Ngithemba ukuthi nizacabanga ngalokho.”
Lapha
“umlingani”
Siyabona ukuthi igama linikezwe izincazelo ezahlukene. Ngenxa yezincazelo ezahlukene zamagama ngesi-Arabhu, izincazelo ezinikeziwe nazo zingahluka. Akukho okungaphikiswana ngakho kulokhu.
Uygulanan çift yaratılış ilkesi sadece kadın ve erkek için geçerli değildir.
“Konke”
Kuthiwa, konke okukhona kungaphansi kwalo. Ngokwesibonelo;
ubuhle-ububi, ukulunga-ukubi, ukubanda-ukushisa, ubusuku-imini, ukushaja okuhle-ukushaja okubi, intaba-ithafa
Izincazelo eziphambene njenge-vs. nazo zingacatshangelwa kule nkulumo yombhangqwana.
Umbuzo 2:
Ngokwencwadi kaRad, isahluko 3, indlela yokuchaza ukuthi izithelo ziba nobulili bobabili, besifazane nobesilisa, ngaphakathi kwazo, kanti bekufanele zibe nobulili obuhlukene, besifazane noma besilisa?
Impendulo 2:
Incazelo ye-Diyanet yendima yesi-3 yeSurah Ar-Rad yile:
“Nguye owelula umhlaba, wenza izintaba zazinza kulo, nemifula, wenza izithelo zaba ngazimbili ngazimbili. Nguye owembesa ubusuku phezu kwemini. Ngempela, kukhona izibonakaliso kulokhu kubantu abacabangayo.”
Ukuphakama nokweluleka komhlaba kusho ukuthi umhlaba wathola isimo sawo samanje ngenxa yezinhlobonhlobo zezakhiwo zejiyoloji, futhi ngenxa yesimo sezwe, waba lungele ukuhamba, ukuhlala, ukuvikela, ukulima, nokwenza eminye imisebenzi edingekayo yezidingo zabantu, ukwakha impucuko, ngamafuphi, ukuba nezici ezidingekayo ukuze abantu nezinye izinto eziphilayo baqhubeke nokuphila.
Ukuthi uNkulunkulu uSomandla wadala umhlaba waba yindawo efanele ukuphila, wenza izintaba ukuba ziqinise ukulinganisela komhlaba, wenza izigodi, amathafa, izintaba eziphakeme, imifula, nezithelo ezihlukahlukene ezifanele ukulima nokufuya, konke lokhu kuyizibonakaliso zobukhulu namandla akhe.
Njengoba uNkulunkulu adala izidalwa eziphilayo zaba ngamaduna nabesifazane, wadala nezitshalo zaba ngamaduna nabesifazane. Izitshalo nazo zikhiqiza izithelo ngokuhlanganiswa kwembewu yeziduna neyezinsikazi. Kwezinye izinhlobo, izitho zangamaduna nezinsikazi ziba sezitshalweni ezihlukene, kanti kwezinye eziningi ziba sembali eyodwa. Lezi zibonakaliso zamandla kaNkulunkulu.
(bheka incazelo yendima ehambisanayo ku-Kur’an Yolu Tefsiri)
Njengoba kushiwo kule ncazelo, ezinye izithelo zinezitho zombili zokuzala, okuyizitho zokuzala zesifazane ezibizwa ngokuthi izindlala zamaqanda, kanye nezitho zokuzala zesilisa ezibizwa ngokuthi impova. Ngokwesibonelo, izimbali zezithelo ezinjenge-apula, ipheya, i-cherry, ne-peach zinjalo. Kulezo zimbali, izitho zokuzala zesifazane nezesilisa zisembali eyodwa.
Ezinye izihlahla, njengomwalasi ne-hazelnut, nazo zinezimbali ezihlukene. Imbali yensikazi yiyo eba yimwalasi ne-hazelnut. Izimbali ezibunjwe njengezintambo nezinye ezifana nazo yizihluma zezimbali zenduna.
Umbuzo 3:
Ivesi 53: “Ngoba (iNkosi yenu) yenza umhlaba waba yindawo yokuhlala yenu, yenza izindlela zenu zaba lula, yaphinda yethula amanzi avela ezulwini; ngalokho-ke, ngalokho, saphinda sakhipha izinhlobo ezimbili zezitshalo.” Ngokwaleli vesi, izitshalo ezizala ngaphandle kokuhlangana kwesilisa nesifazane zenzeka kanjani?
Impendulo 3:
Ukudalwa kwezitshalo njengamaduna nanjengamaduna yisigameko esihlukile. Ukuzala nokwanda kwazo yisigameko esinye. Lapha
“Yonke into ephilayo iyazalana, kodwa kumele ibe yinduna nensikazi.”
Akukho nkulumo enjalo, kodwa nina nenza ngathi kukhona.
Ngokwesibonelo, isitshalo setaphetha siyakhula ngaphezulu komhlaba. Izimbali zaso zihlanganisa izitho zombili zokuzala. Uma zitholela impova bese zivuthwa, zenza imbewu. Ngaphansi komhlaba, kwakheka amataphetha. Ungahlukanisa itaphetha libe yizicucu ezincane, uqinisekise ukuthi izingxenye zihlanganisa amabud. Uma uphaqula lezi zicucu emhlabathini, ngasinye sizokhiqiza isitshalo setaphetha. Ngendlela efanayo…
Embusweni wezitshalo, isitshalo esifanayo singakhiqiza kokubili ngokocansi nangokungenakocansi.
Umbuzo 4:
Ivesi 7: “Ababheki yini emhlabeni ukuthi sihlumise kanjani izinhlobo eziningi zezithelo ezinhle?” Ngokwalevesi, ziba kanjani izithelo ezingenabo ubulili besilisa noma besifazane?
Impendulo 4:
Impendulo yombuzo wesithathu, iyona futhi impendulo yalo mbuzo.
Ngiyabingelela ngithandazela…
UbuSulumane Ngemibuzo
