– Njengomuntu ongumSulumane kanye nanjengomuntu waseNingizimu Afrika, ingabe kufanele sithi “yebo” kulokhu?
– Ingabe kukhona umthwalo wemfanelo wokuziphatha wokuthi “cha”?
– Ingabe kuyilungile ukuthi ngingalivoti noma ngingabambi iqhaza kuleli referendum?
Mthandiwe, mzalwane wethu,
Ngokwe-Islam,
Yonke imisebenzi engaphikisani nemiyalo kaNkulunkulu, esebenzela abantu ngomgomo wobulungiswa, futhi ehlonipha ubulungiswa, iyisenzo esihle okufanele sisekelwe.
“Akulungile ukulahla konke ngenxa yokuthi akutholakalanga konke.”
(bheka i-Keşfü’l Hafâ, 2/196)
Ngokomthetho, akulungile ukuthi abantu bayikhiphe inhlolovo ngoba bethi akukho konke okuhle okufunwayo kule phakheji yomthethosisekelo. Ngokwesibonelo, umuntu oyimpumputhe, odokotela…
“Singakwazi ukulapha elinye iso lakho.”
ngokumelene neziphakamiso zabo,
“Uma zombili izinhlamba zami zingeke zelapheke, angifuni ukuthi kuhlambe eyodwa yami kuphela.”
Njengoba kungalungile ukwenqaba isiphakamiso ngokuqamba amanga, kungalungile futhi ukungavumelani nalesi siphakamiso somthethosisekelo esiletha ukuthuthukiswa okuthile okubalulekile, noma ngabe kuncane kangakanani.
“cha”
Kusho ukuthi akulungile.
Kufanele kukhunjulwe ukuthi lapho ubulungiswa obuphelele bungekho khona, ubulungiswa obulinganiselwe buyasebenza. Ubulungiswa obulinganiselwe bungaba yisinyathelo sokuqala ekufinyeleleni ubulungiswa obuphelele. Njengoba yonke into endaweni yonke ithuthuka kancane kancane ize ifinyelele ezingeni eliphelele, sithemba ukuthi lo msebenzi, ozosiza ekufinyeleleni ubulungiswa obuphelele, uzosilethela umthethosisekelo ophelele.
Uma sibheka iphakheji elizovotelwa ngabantu, sithola ukuthi kule phakheji yomthethosisekelo ebekwe phambi kwereferendamu, kukhona izinguquko ezithile ezifanele isithunzi sobuntu, kanye nezingushuko ezizokhipha ezinye izinhlaka ezingalungile ezikhona kumthethosisekelo wamanje -ezibangelwa uhlelo. Wonke umuntu obheka lolu daba ngengqondo ehluzekile nangonembeza ohlanzekile…
“ukuvuma ukuziphatha ngesihluku ngamabomu”
okuyisisekelo/okuyinhloko/okubalulekile
“cha”
akufanele ngempela bacabangele ukuvota. U-M. Akif ongasekho.
“Angikwazi ukushayela ihlombe ubudlova, futhi angisoze ngamthanda umhlukumezi.”
ukuzindla ngamazwi akhe,
“Ngizibophele ngesifungo ukuthi, noma ngabe ngihlangana nobuzalwane ngaluphi uhlobo, ngizobushaya ngempama.”
Sekuyisifikile isikhathi sokuthi silandele lesi sikhumbuzo nalesi sivumelwano esashiwo nguBediüzzaman Hazretleri.
Ivesi elandelayo, esiyethula ngezansi, iyala ukusizana ekwenzeni okuhle, kanti iyavimbela ukusizana ekwenzeni okubi:
“Siziniqasane ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ekusizuzeni, ek
(Al-Ma’idah, 5/2)
Njengoba kwaziwa, ubuzalwane abunawo umkhawulo wenkolo noma ubuzwe. Uma umuntu othembekile kakhulu enza ukungabi nabulungisa kumuntu ongakholwa, ngokwe-Islam, lowo muntu othembekile ungumzalwane, futhi kuyadingeka ukusiza lowo ongakholwa ohlukunyezwayo. Ngakho-ke, ngaphandle kokuzifihla ngemuva kwanoma yisiphi isizathu, le phakheji yomthethosisekelo, eyasusa ezinye izenzo zokuhlukumeza nokungabi nabulungisa, eyaletha amalungelo amahle ezigabeni ezahlukene zomphakathi wethu, eyavulela indlela yezomthetho kubo bonke abacabanga ukuthi bahlukunyeziwe – kungakhathaliseki ukuthi bangabantu abaphilayo noma abasebenzi bakahulumeni – ukuze bafune amalungelo abo, futhi eyenza amalungiselelo amaningi afanele isithunzi sabantu,
“cha”
Kuyacaca ukuthi ukungavoti noma ukungavoti ngaphandle kwesizathu esizwakalayo akuyona yindlela efanele yokuziphatha. Ngoba
“yebo”
Labo abangavotanga, basuke bevumelana nendlela yamanje. Kodwa-ke, noma ngabe yimuphi umbono wezombusazwe, isikole noma iqembu elenza le nqubo yokuguqula umthethosisekelo, akunjalo yini ukuthi liyisinyathelo esiya ebulungiseni? Ngakho-ke, sikholwa ukuthi ukusekela leli zama kuyisibopho sikanembeza kuwo wonke umuntu, wonke umhlali, wonke umuntu wethu, kungakhathaliseki ukuthi ungumMuslim noma umKristu.
Yebo, wonke umuntu uzokwenza ukuhlola kwakhe kwengqondo ngaphambi kokuthatha lesi sinqumo, futhi uzokwenza isinqumo sakhe. Sithemba ukuthi noma yini eyenzekayo, lapho ethatha lesi sinqumo, uzobe eqaphela isixwayiso esikuleli vesi elihunyushiwe:
“Ningalokothi nithambekele ngisho kancane kubantu abacindezelayo, ngoba umlilo uyakuniqeda.”
(Hud, 11/113)
Ngiyabingelela ngithandazela…
UbuSulumane Ngemibuzo
