Mthandiwe, mzalwane wethu,
Umuntu obophelekile ukuhlaba umhlatshelo
Uma isilwane esithengiweyo siba nesici esenza singafanele ukuhlatshwa, noma leso sici sibe khona kamuva, kufanele athole esinye isilwane asihlabe esikhundleni salo. Kodwa
umuntu ohluphekile
Uma isilwane esinikelweyo sinokukhubazeka okunjalo, kusavumelekile ukuthi sihlatshelwe njengomhlatshelo, akudingeki ukuthi kuthathwe esinye esikhundleni saso. Ngisho nokuthenga isilwane esikhubazekile bese sihlatshelwa njengomhlatshelo kwanele. Ngoba lomhlatshelo uyisifundo esingeziwe kulowo mpofu. Kanti-ke ezifundweni ezengeziwe kukhona ukukhululeka nokulula.
(Ngokwemibono yama-Imam amathathu, lokhu kwanele ngisho nakwabacebile. Akudingeki ukuthi bathathe okunye.)
Uma umuntu ocebile ehluleka ukuhlaba umhlatshelo wakhe ngaphambi kokuba ufe, kufanele athole omunye. Uma umhlatshelo womuntu ompofu ufa, akudingeki athole omunye.
Uma isilwane esihlatshiweyo somuntu ocebileyo silahleka noma santsontshwa, bese esinye isilwane sihlatshelwa esikhundleni salo, bese isilwane esilahlekileyo sitholakala ngemuva kwalokho, akudingeki ukuthi asihlabe. Ngoba usewenzile umsebenzi wakhe. Kodwa uma umuntu ohluphekayo ehlatshele isilwane esilahlekileyo, kudingeka ukuthi asihlabe; ngoba isilwane esithengwe ngumuntu ohluphekayo sase sibekelwe ukuba sihlatshelwe; ngoba nakuba kungadingeki kuye, ukuhlatshelwa kwaso kwenziwe kwadingeka kuye.
Uma isilwane esihlatshwayo sentshontshiwe noma silahlekile, esinye siyathathwa esikhundleni saso, bese…
umfula
(ukuhlaba umhlatshelo)
Uma kukhona izinsuku ezimbili, kuyabhekwa: Uma umniniyo ecebile, angahlaba noma yisiphi isilwane kulezi ezimbili. Kodwa uma isilwane asitholile kamuva sishibhile kunaleso sokuqala, bese esihlaba, kufanele anikele ngomehluko wenani njengomnikelo. Kodwa uma umniniyo empofu, kufanele ahlabe zombili izilwane. Ngoba lezi zihlatshelo zifana nezithembiso ngaye. Ngokunye ukubona, angahlaba esisodwa kuphela.
Uma isilwane sesibili esithathelwe indawo yesilwane sokuqala esilahlekile sitholakala ngemuva kwezinsuku ze-nahr, ngaphambi kokuba isilwane sesibili sihlatshelwe, umnikazi wazo akahlatsheli lutho, kodwa unikeza isilwane esiyigugu kakhulu njengesipho.
Uma umuntu ethengisa isilwane sakhe esihlatshwayo bese ethenga esinye esilinganayo, ngokuka-Imam Abu Yusuf, lokho akukwazi ukwenziwa. Ngoba ilungelo likaNkulunkulu selivele lisekilwaneni sokuqala. Kodwa ngokuka-Imam Azam no-Imam Muhammad, lokhu kuvunyelwe nakuba kungathandeki.
Uma isilwane esizohlatshelwa sidlula, umntwana waso uhlatshwa kanye naso.
Ngoba umntwana usuke esencela kunina. Uma umntwana engahlatshelwa, kodwa athengiswe, imali yakhe kufanele inikelwe njengesadaka.
(bheka u-Ömer Nasuhi BİLMEN, i-Büyük İslam İlmihali)
Ukuze uthole ulwazi olwengeziwe, chofoza lapha:
– Uma isilwane esizohlatshelwa umhlatshelo sifa ngaphambi komkhosi, zingaki izilwane okufanele zihlatshwe esikhundleni saso?
Ngiyabingelela ngithandazela…
UbuSulumane Ngemibuzo
