– Isikhwama semali engisebenza kuso sinamakilasi e-Quran. Izindleko zonyaka zomfundi zilinganiselwa ku-12,500 TL. Abafundi abathola izifundo zokufunda mahhala, abazali babo bakhokha ingxenye yezindleko, kanti enye ingxenye isikhwama semali siyithola ngosizo lwabantu abanomusa (abanye babo banikeza imali ngqo kumfundi).
– Kodwa empeleni, isikhwama semali sithatha imali yosizo yezinhlangano zabanye abantu sibe sinikeza umfundi (ngoba umfundi ufundela nathi, futhi lapho sibika kuhulumeni, sibonisa sengathi yithi esinikeze umfundi leyo mali yosizo).
– Uhulumeni ubuza isikhwama semali ukuthi sinikeze obani izifundo zokufunda ngonyaka ngamunye nokuthi zingakanani. Ukuze isikhwama semali sithole usizo lwezimali kuhulumeni, sibonisa sengathi senza izinkokhelo ezivamile zosizo lwezenhlalakahle kubafundi abathola izifundo zokufunda izinyanga ezi-5-6.
– Abanye balaba bafundi abathola izifundo zokufunda bashiye izifundo zabo ngaphambi kosuku olwaboniswa kuhulumeni. Ngakho-ke, empeleni, isikhwama asizange sifundise abafundi abaningi njengoba sasibike kuhulumeni. Ngaphezu kwalokho, kukhona ukukhukhumalisa kwenani lemifundo yokufunda eyabikwa ukuze ihambisane nemibandela.
– Ngangazi ukuthi laba bafundi abazange basizwe ngosizo lomphakathi ngezinsuku ezishiwo, ukuthi isikhwama semali sikhombisa sengathi sinikeze usizo lomphakathi kubafundi abathola izifundo zonyaka, nokuthi izimali zezifundo ezibhalwe ohlwini zikhokhiswe ngaphezulu, kodwa ngangazi ukuthi kungani uhulumeni efuna lesi sitatimende.
– Ngakho-ke, uyazi ukuthi ulwazi olukulesi sitatimende alulona iqiniso ngokuphelele, kodwa ngangingenalo ulwazi oluqinisekile lokuthi lesi sikhwama semali sizuza ngokwezimali kuhulumeni ngalesi sitatimende.
– Ngangingenalo ulwazi oluqinisekileyo lokuthi isikhwama sikhwabanise uhulumeni. Ngakho-ke, ngasiza isikhwama ekulungiseni lolu hlu.
– Kodwa ngabe sengifunda ukuthi lesi sikhwama sasinenzuzo yezimali evela kuhulumeni ngalolu hlelo. Ngakho-ke, ngabe ngiyabophekile ukunikela kuhulumeni ukuze ngikhululeke emlandweni womphakathi, ngoba ngabe ngiyingxenye yale ndaba ngaphandle kokwazi ngokuqinisekile ukuthi kuzoba nemiphumela enjalo, kodwa nginokungabaza okukhulu?
– Uma nginayo, kufanele nginikele ngemali engakanani?
Mthandiwe, mzalwane wethu,
Lokhu enikushoyo akuthinta abantu ngabanye, kodwa kungokwezimali ezisetshenziswa yisikhwama esisemthethweni.
Uma umbuso ulahlekelwe, leyo ndaba ilandelayo:
izobhadalwa esikhwameni kuya kuhulumeni ngesinqumo sokuphatha.
Uma lokhu kungenakwenzeka, isikhwama semali sizokhokha isikweletu saso kuhulumeni.
ingakhokhelwa njengosizo kubantu abampofu.
Akudingeki ukhokhe lutho.
Ngiyabingelela ngithandazela…
UbuSulumane Ngemibuzo