Mthandiwe, mzalwane wethu,
Ubukizwa bentombazana buwubufakazi bokuziphatha okubi.
ngokuthi uma intombazane ilahlekelwa ubuntombi bayo ngesizathu esingeyona imibhedo, isabhekwa njengentombi. (Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla İslam Fıkhı, Uysal Kitabevi: 2/477.)
Umshado uyisivumelwano, isivumelwano kanye nenkontileka. Ngakho-ke, kunezimo ezithile ezidingekayo.
Uma ngabe omunye walemibandela ungagcwaliseki, umshado ngeke ube semthethweni:
1. Abantu abazoshada
noma abantu ababanikeze amandla okwenza izinto egameni labo
ukuba khona
cha.
2. Isitatimende sentando yamaqembu.
Ubufakazi bokuthi abashadene bayavumelana ngesivumelwano somshado.
“ngiyavuma”
ngokuthi ngale ndlela.
3. Ukumenyezelwa komshado.
Akufanele kugcinwe kuyimfihlo. Lo mbandela uyavumelana nezinye izinkolo.
4. Ukuba intombazane inemvume yomgcini wayo.
Leli hukumu lisebenza kwezinye izikole zomthetho wamaSulumane ngaphandle kwesikole seHanafi.
5. Ukulungela kwabafakazi.
Labawo abafakazi kufanele kube ngamadoda amabili noma indoda eyodwa nabesifazane ababili, abasebasha abaqondileyo. Ngakho-ke, kufanele kube khona indoda eyodwa njengomfakazi.
Umshado kanye nesahlukaniso,
Ngamanye amazwi, umshado nokwahlukana yizikhungo zenkolo; futhi kubhekwa njengokukhonza. Ngoba umthombo wako yiKur’an neHadith. Kunezinkulungwane zezindima zeKur’an nezinkulungwane zamaHadith ezikhuluma ngalokhu. Lezi zindima zibeka imingcele yomshado, zibeke nezibopho nemithwalo. Kwezinye izindima, indaba inikezwa ngayo yonke imininingwane. AmaHadith wona achaza, alandise futhi afundise ngayo yonke imininingwane yomshado nomndeni.
Ngokufanayo, izahluko zokushada nokudivosa zenza isahluko esihlukile ezincwadini zomthetho wamaSulumane. Ngokwesibonelo, incwadi ka-Ömer Nasuhi Bilmen enezincwadi eziyisishiyagalombili, esiyibhekisa njengomthombo, iyincwadi ebanzi ngolimi lwesiTurkey.
Isichazamazwi se-Islamic Jurisprudence kanye ne-Fiqh Terminology
‘nin bir cildi bu konuya ayrılmıştır.
Ukuze sisisize siqonde le ndaba futhi sibe yisibonelo, ake sifunde ezinye izincazelo zamavesi:
“Shadisani abantu abangashadile phakathi kwenu, kanye nabantu abathembekile phakathi kwezinceku zenu nabesifazane abayizigqila. Uma bempofu, uNkulunkulu uyobacebisa ngomusa Wakhe. Ngempela, umusa kaNkulunkulu ubanzi, futhi Yena uyazi konke. Futhi labo abangakwazi ukushada, mabazigcinele ubumsulwa babo kuze kube uNkulunkulu ebabusisa ngomusa Wakhe.”
1
“Kunikwenzelwe haram ukushada nabesifazane abalandelayo: omama benu, amadodakazi enu, odadewenu, o-anti benu, o-teta benu, amadodakazi abafowenu, amadodakazi odadewenu, omama benu abanincisileyo, odadewenu abanincisileyo, omama babafazi benu, amadodakazi abafazi benu enishade nabo, uma nishade nabo. Uma ningakashadi nabo, akukho cala kini ukushada namadodakazi abo. Kunikwenzelwe haram ukushada nabafazi babafowenu, nokushada nodadewenu ababili ngesikhathi esisodwa. Kodwa okwenzekile ngaphambili kuyathethelelwa. Ngempela uAllah nguMthetheleli, nguMninimusa.”
2
Umshado unemithetho yawo. Lokhu kuchazwe ngenhla. Ngaphambi kwenkathi yeRiphabliki, kwakungekho ukukhuluma ngomshado “wenkolo” noma “wesemthethweni”. Lolu hlobo lwemibuzo lwaphakama ngemuva kokuba umthetho wamaSulumane ususwe, kwafakwa umthetho “wempucuko” owathathwa eNtshonalanga, kanye nokuba izinqubo zokushada zafakwa emadolobheni. Kodwa ebuJudeni nasebuKristwini, njengoba kwakunjalo ngaphambili, imicikilisho yomshado isenziwa emasinagogeni nasezinkonzweni. Ngokuyisisekelo, kunjalo nase-Islam.
Umprofethi wethu (ukuthula makube kuye)
“Memezeleni umshado, naniwenzela ezindlini zokukhonzela.”
Le hadith-i şerif qui suit rappelle ce principe. Lorsque cette procédure a été retirée des mosquées et transférée aux salles de mariage municipales, la question de savoir si le mariage avait ou non une nature “religieuse” a commencé à se poser.
Umshado,
Njengoba umshado unezimo ezithile, lolu daba luyaziwa ngokuphelele ngabafundi benkolo nabefundisi. Futhi kusukela kudala, isivumelwano somshado senziwa ngabafundi benkolo naba-imam. Ngakho-ke, igama lomshado olimini lwabantu…
“umshado wesilamu”
sekuye kwathiwa.
Eqinisweni, lolu hlelo akulona umsebenzi wabafundisi noma abapristi. Njengoba wonke umuntu ongumSulumane enza izinkonzo zakhe ngemuva kokuzifunda kusengaphambili, uzolungiselela lo mshado ngemuva kokucwaninga nokufunda ngemibandela yomshado kanye nemithwalo yemfanelo, bese abantu ababili bashadisane phambi kwabafakazi ngokuvumelana ukuthi bangumyeni nenkosikazi.
Ngakho-ke, njengasemthandazweni obandakanyayo, akukho mthetho othi umfundisi kumele abe khona emshadweni.
Imibandela iyaziwa, futhi isivumelwano senziwa ngokuhambisana nayo.
“Ingabe umshado wesimanje kuphela owanele? Ingabe labo abashade ngomshado wesimanje kuphela yibo abathathwa njengabashadile phambi kukaNkulunkulu?”
Umshado uyisikhungo senkolo futhi unezimo ezithile. Uma lezo zimo nezimiso zikhona emshadweni osemthethweni, okungukuthi umshado owenziwa ngumsebenzi kahulumeni, umshado uyasebenza. Kodwa uma lezo zimo nezimiso zinganakwa, noma zingathathelwa phezulu, isimo siyashintsha, umshado ungase ube nenkinga. Ngokwesibonelo:
Emshadweni osemthethweni, abantu abashadileyo bayalisho ngokucacileyo izwi labo lokuthi bayashada. Kodwa lezi zwi kumele zibe nencazelo eyodwa. Akumele zivumeleke ukuba zihunyushwe ngenye indlela.
Enye iphuzu elibalulekile ukuthi ofakazi kumele babe ngamaSulumane, futhi omunye wofakazi ababili kumele abe yindoda. Kodwa-ke, ohlelweni olusekelwe ekuhlukanisweni kwenkolo nombuso, kwanele ukuthi ofakazi abe yisakhamuzi saseTurkey.
Abantu abazoshada akufanele babe ngabazalane ngobisi.
Kodwa-ke, kulo mshado osemthethweni, lolu daba aluphenyisiswa, futhi akubuzwa ngisho nabasebenzi bakahulumeni.
Owesifazane ongumMuslim akakwazi ukushada nendoda engeyena umMuslim.
Kodwa-ke, umthetho okhona awunaki le nkinga, futhi isikhulu senza umshado ngaphandle kokubuza.
Uma zingekho izithiyo ezinjalo, ukushada ngokusemthethweni kuphela kwanele ukwenza ubuhlobo bube semthethweni. Ngoba isici esibalulekile somshado ukuthi abantu ababili bamukelane njengomyeni nomfazi phambi kwabafakazi ababili.
Nokho, nakho konke lokhu, akufanele akhohlwe ukwenza isivumelwano somshado ngokuhambisana nezilinganiso zamaSulumane, futhi kufanele asenze.
Izinkomba:
1. Sura ya Nur, 24/32 na 33.
2. Sura ya An-Nisa, 4/23.
Ngiyabingelela ngithandazela…
UbuSulumane Ngemibuzo
