1) Ingabe kukhona ukungqubuzana phakathi kwevesi lesibili leSurah An-Nur nevesi le-15 leSurah An-Nisa?
– Abanye abantu bahlukanisa lezi zindima ngokuthi ezabashadile nezingashadile. Ngabe kukhona ukungqubuzana abazama ukukususa ngalokhu kuhlukanisa ngokuthi ezabashadile nezingashadile?
– Ngoba, ngokolwazi lwami, akukho ukuhlukaniswa phakathi kwabashadile nabangashadile. Ngiyabonga uma ungakwazi ukunikeza incazelo yezindima zevesi.
2) Uma ulandela iningi labantu emhlabeni, bayokukhipha endleleni kaNkulunkulu. Ngoba abalandeli lutho ngaphandle kokucabanga, futhi abasekelwe lutho ngaphandle kokucabanga okungenasisekelo.” (Al-An’am, 6:116)
– Ngokwale ndima, ake sithi iningi labantu emhlabeni lizoba ngamaMuslim (75%) esikhathini esizayo. Uma sonke silandela iningi ngokusho kwale ndima, ingabe lokho kuzosiphambukisa endleleni kaNkulunkulu?
– Ngaphandle kwalokho, ingabe yonke into eseleyo emhlabeni ayisekelwe lutho ngaphandle kwezibikezelo ezingenazisekelo?
– Ngakube konke kuncike ekucabangeni kuphela?
– Ingabe lawa amaphutha?
Mthandiwe, mzalwane wethu,
Impendulo 1:
Lezi zinguqulo zezindima ezishiwo embuzweni:
“Shayani umfazi nomuntu wesilisa abaziphatha ngendlela yokuziphatha okubi, ngamunye wabo bamshaye ngamakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu amkhulu amakhulu amakhulu amakhulu amakhulu am
(An-Nur, 24:2)
Isigwebo sekhulu lezibhamu esibekwe ngumthetho we-Nur, isahluko sesibili, ngesono sokuzinza, sishiwo ngendlela ephelele ngaphandle kokusebenzisa izichasiso ezifana nokuthi umuntu akashadanga noma ushadile. Sizozama ukucacisa le ndaba ngokugqamisa amaphuzu amabili:
a)
Izimiso zamaSulumane
-Okuhlanganisa iNcwadi neSunnah-
inayo imithombo emibili.
Ekuquran, isijeziso sabantu abangashadanga sithi “izinkulungwane eziyikhulu zokushaywa ngenduku”.
isijeziso,
Enye yezijeziso ezikhona kuSunnah yisijeziso “sokukhandwa ngamatshe”.
kubikezelwe.
Umthandazo, ukuzila ukudla, uhambo lokuya eMecca, ukunikela ngesakho.
Njengoba nje ukugcwaliseka kwezinye izimiso eziyisisekelo zamaSulumane kushiyelwe kuSunnah, isijeziso sokukhandwa ngamatshe, esiyingxenye ebalulekile yecala lobufebe, naso kushiyelwe kuSunnah.
Ngokuvamile, njengoba icala lobufebe lingase libe khona kakhulu kubantu abangashadile, kufaneleke kakhulu ukuba libe khona eKoran, okuyiwona mthombo wokuqala wezomthetho.
b)
Ukubekwa kwemithetho emisha kuncike ezidingweni ezintsha ezivelayo. Ukwahlukana kwemithetho yezinkolo ezahlukene nakho kungenxa yale nqubo.
Ngokuvumelana nalokhu, kuqala ivesi elithi:
isijeziso “sokushaywa ngenduku eziyikhulu” kubantu abangashadanga nabashadile.
ukukhishwa kwesinqumo, kwase kuba ngenxa yezidingo zokuthola isisombululo,
isijeziso “sokukhandwa ngamatshe” kubantu abashadile abathandana ngendlela engavumelekile
kungenzeka ukuthi isetshenzisiwe.
Ngempela, kukhona izindaba ezilandwayo ezithi u-Ali, ukuthula kube kuye, wamjezisa umuntu oyedwa ngenduku nangokumkhanda ngamatshe.
(bheka uRazî, incazelo yendima ehambisanayo)
c) Isijeziso sokukhandwa ngamatshe siqinisekiswa yizindaba ezidluliselwa ngomlomo.
Kuyaziwa izindaba ezalandiswa ngu-Abu Bakr, u-Umar, u-Ali, u-Jabir, u-Sa’id al-Khudri, u-Abu Hurairah, u-Buraidah al-Aslami, u-Zayd ibn Khalid, nabanye abanye abahlobo bomprofethi.
(bheka u-Razî, umsebenzi wakhe oshiwo ngenhla)
Ukuthola isijeziso esinzima kangaka ngokusebenzisa i-sunnah, –
njengakwezinye izinqubo eziningi –
Ubaluleka kangakanani ukusoka enkolelweni, kanye
umthombo wesibili wezomthetho
kungase kube ngenjongo yokufundisa isizwe.
d)
“Funa abafazi benu abaziphethe ngendlela yokuziphatha okubi, nifune abafakazi abane. Uma abane befakaza, ngibafune baze bafike ekufeni, noma…”
Bavaleleni emakhaya abo kuze kube nguNkulunkulu uqobo uqobo ebanikeza indlela.
Uma abantu ababili benu benza ubufebe, babhaxabuleni. Uma bephenduka futhi balungisa izimo zabo, yekani ukubajezisa. Ngoba uNkulunkulu nguMwamukeli wezimpinduko futhi nguMninimusa.”
(An-Nisa, 4/15-16)
izindima ezikulezi zindima, isijeziso sobugebengu bokuzinza
“ukuboshwa ekhaya” kanye “nokuhlushwa okufanele”
kukhona isijeziso.
Iziqondiso ezikulezi ndima zishaywe umthetho ngendima ekuSurah Nur.
(bheka uRazi, uKurtubi, izincazelo zezindima ezihambelanayo)
e)
Ivesi 15 elikuNisa liyatholakala ku:
“Bavaleleni emakhaya abo kuze kube nguNkulunkulu uqobo olubakhombisa indlela.”
Kusukela kule nkulumo, kuyacaca ukuthi ukuboshwa kwabesifazane endlini kunesikhathi esithile. Uma isikhathi esibekwe nguNkulunkulu sifika, lokhu…
“ukuboshwa ekhaya kwesikhashana”
esikhundleni salokho, kuzokwenziwa isivumelwano esisebenza unomphela. Futhi lesi sivumelwano senziwe ngendima yesibili yeSurah An-Nur.
f)
Nokho, leli vesi
“Fundani kimi ukuthi yini isinqumo sikaNkulunkulu mayelana nabesifazane; isijeziso sabesifazane abangashadile yiziboko eziyikhulu, kanti isijeziso sabashadile yikubulawa ngamatshe.”
Kukhona nabanye abafundisi abathi leli hadith liyashayisana nalo (liphikisana nalo). (Razi, Kurtubi, agy)
– Ngokuvumelana neningi labafundi, i-hadith ehambisanayo
“umkhumbuzi”
cha,
“umchazalwazi”
ngokunjalo. Ngakho-ke, le hadith-i şerif, iqukethe lokhu okulandelayo kuleli vesi:
“kuze kube khona umuntu ozosikhombisa indlela”
isisho esikule nkulumo sisho isithembiso saphezulu.
Futhi kule hadith, ivesi le-Surah An-Nur elikhuluma ngobufebe nalo liyachazwa. Okusho ukuthi, laphaya…
“izinhlamba eziyikhulu”
kubonisa ukuthi okwabantu abangashadile kuphela.
g)
Kungase kuthiwe, ukuze kungabonakali ukuthi kunomgwaqo omkhulu phakathi kwezinhlawulo ezitholakala ku-Surah An-Nisa, ezibhekwa njengezithambile, kanye nesinqumo se-aya ku-Surah An-Nur esichitha lezo zinhlawulo, u-Allah, ngobuhlakani bakhe, akazange abeke isijeziso esinzima njengokukhandwa ngamatshe ku-aya esichitha lezo zinhlawulo, kodwa wabeka isijeziso esithambile njengokushaywa ngenduku eziyikhulu.
Nokho, isigwebo esinzima kakhulu, esiyisijeziso sokukhandwa ngamatshe, sikhona futhi ngenxa yezizathu zokulungisa nokuvimbela, kodwa lesi sigwebo sivezwa ku-Sunnah, okuyisisekelo sesibili somthetho.
Impendulo 2:
“Uma ulandela iningi labantu emhlabeni, bayokukhipha endleleni kaNkulunkulu. Ngoba abalandeli lutho ngaphandle kokucabanga, futhi abasekelwe lutho ngaphandle kokucabanga okungenasisekelo.”
(Al-An’am, 6/116)
Indima yale ndima kufanele iqondwe ngale ndlela:
a)
Amavesi angaphambi kwale ndima aphendula ukungabaza kwabangakholwa. Ngokulandelayo…
“Izwi leNkosi liphelele ngokuqondene neqiniso nangokuqondene nobulungisa. Akekho ongashintsha amazwi ayo. Yiyo eyizwayo yonke into, eyaziyo yonke into.”
Ivesi ye-115 yale sura, igcizelela ukuthi yonke imithetho ye-Quran, kusukela ku-A kuya ku-Z, ilungile, futhi lokhu kuwubufakazi obungenakuphikwa bokuthi uMphrofethi uMuhammad (ukuthula kube kuye) ungumphrofethi weqiniso.
Kuye kwavezwa ukuthi ecaleni elibonakaliswe ngobufakazi obucacile kangaka, akulungile ukulalela lokho okushiwo abantu abangazi lutho.
b)
Lokhu okushiwo kuleli vesi
“Iningi labantu abasemhlabeni”
okuyizwa ngayo,
Laba bantu ababephila ngesikhathi sokuphila kukaMphrofethi Muhammad (ukuthula kube kuye).
Labo abangamukeli amaqiniso abekwe yiKur’an, kusho ukuthi bakholelwa ebuqilini obuhlukile. Okuphambene neqiniso yikho okuyiphutha, okuphambene nokulungile yikho okuyiphutha, okuphambene nokuqondiswa yikho okuyiphutha. Ngakho-ke
Bonke abantu abangakholwa eQur’an basendleleni yokulahleka.
c)
Ngokombono wamaSulumani, lokhu
Ukuduka kuhlukaniswe izingxenye ezintathu:
1) Imicabango eyiphutha mayelana nenkolo:
Inkolelo yamaqaba, abakhonza izinkanyezi, abakhonza izithombe kanye nalabo abakholelwa kuZiqu-zintathu ifana nalolu hlobo.
2) Imibono eyiphutha mayelana nobuprofethi:
Labo abaphika ngokuphelele ubunabbi.
(AmaDeist)
kuphela labo abaphika ubunabbi kaMprofethi uMuhammad (ukuthula nokubusiswa kukaAllah kube kuye)
(Abantu abanemibhalo engcwele),
labo abalibala usuku lokubala
(okuyinto efaka phakathi isihloko sokuprofetha. Ngoba isifundo esikhulu kunazo zonke abaprofethi abasinikeza ngemuva kokukholelwa kuNkulunkulu oyedwa ukukholelwa ngosuku lokwahlulela).
3) Labo abaphika izimfundiso ezabekwa yinkolo yamaSulumane:
Imicabango eyiphutha njengokuthi ama-Arabhu ayengakholwa kuNkulunkulu ayenze izinto ezithile ezivunyelwe nguNkulunkulu zaba yizinto ezingavunyelwe, noma enze okuphambene nalokho, noma ashintshe izindawo zezinyanga ezine ezingcwele, nayo ingena kulesi sigaba.
Le ndima leli ligcizelela ukuthi abantu abaningi bayaphambuka kulezi zinto ezintathu ezisemqoka ezakha isisekelo senkolo, nokuthi akufanele ukubavumela ukuba baqhubeke nalezinkolelo zabo.
(bheka u-Razi, u-Ibn Ashur, u-Meraghi, izincazelo zendima ehambisanayo)
– Kufanele sikhumbule ukuthi yonke imicabango eyiphutha isuka ekucabangeni okungenabufakazi obuqinisekile. Labo abangamukeli iTawhid, ubunabbi, ukubuyiswa kwabafileyo nezinye izimiso zikaNkulunkulu, njengoba sibonile, kule micabango yabo, noma balungile noma bayaphambuka.
Kungenzeka kanjani ukuthi kube yiqiniso? Ngoba uma kunjalo, kusho ukuthi ubuSulumane abuyona iqiniso.
Ngakho-ke, labo abangamukeli noma yimaphi amazwi eQur’an, mayelana nokholo nezenzo, noma ngamanye amazwi, ngokuqinisekile basendleleni eyiphutha. Futhi le ndlela eyiphutha iyinkolelo-ze.
Bonke abantu abakhona emhlabeni namuhla abangazivumi iziqiniso zika-Islam, banombono oyiphutha futhi bazulazula ebumnyameni kuzo zonke izinto abaphikisana nazo no-Islam.
“Kodwa bona abazi lutho ngalokhu; balandela nje izinsolo. Izinsolo ke azikaze zithathe indawo yeqiniso.”
(Necm, 53/28)
Le ndima leliqiniso ligcizelelwe evesini elithi:
– Nokho, labo abakhulunywa ngabo kuleli vesi ngabantu ababesezikhathini zokungazi ngesikhathi sikaMprofethi.
Ngakho-ke, “iningi” elibhekiselwe kulo vesi lisho ukuthini?
“, iningi labantu abakhohliswayo livela kulabo abakhohlisa abanye.
Noma, akukhona ngoba kuzoba khona iningi elakhiwa ngabantu abaholwa ekutholeni iqiniso. Ngoba;
Akubona wonke umuntu oyingiweyo olahlekile, futhi akubona bonke abalahlekileyo abayingiweyo.
Ngiyabingelela ngithandazela…
UbuSulumane Ngemibuzo