– มีคนบอกว่าเส้นทางแห่งการได้รับความรู้แจ้งนั้นง่าย แต่เส้นทางแห่งความหลงหลงนั้นยาก…
– แล้วทำไมคนถึงเลือกเส้นทางที่ผิด ทำไมถึงเลือกสิ่งที่ยากลำบาก?
พี่น้องที่รักของเรา
– เส้นทางแห่งการตรัสรู้
มันง่ายสำหรับเหตุผลและจิตสำนึก แต่ยากมากสำหรับจิตใจที่มุ่งแต่ความต้องการทางโลก อารมณ์ที่บอดมืด พลังแห่งความปรารถนา และความโกรธ
ผู้ที่ถือเอาสติปัญญา หัวใจ และจิตสำนึกเป็นที่ปรึกษา จะเห็นและรู้สึกขยะแขนกับความเจ็บปวดอย่างแสนสาหัส ความขัดแย้งทางตรรกะ และความบ้าคลั่งอันหนักหน่วงของความคิดที่จะถูกประหารและสูญสิ้นไปในความหลงผิด ยิ่งเมื่อเพิ่มความตระหนักรู้ในศรัทธาและโทษทัณฑ์ในโลกหน้าเข้าไปด้วยแล้ว พวกเขาก็จะเริ่มรู้สึกพึงพอใจอย่างยิ่งในการปฏิบัติหน้าที่ภักดีต่อศาสนาแม้จะยากลำบากก็ตาม
– ทางแห่งความหลงผิด
แต่สำหรับเหตุผล สติปัญญา และจิตใจนั้น เป็นเรื่องยากมาก แต่สำหรับจิตใจที่มุ่งแต่ความต้องการส่วนตัว อารมณ์ที่บอดมืด พลังแห่งความปรารถนา และความโกรธนั้น เป็นเรื่องง่ายมาก
นี่คือเหตุผลที่ผู้คนที่ตกเป็นทาสของจิตใจที่มุ่งแต่ความสุขทางโลกเลือกเส้นทางแห่งความหลงผิด นั่นคือ การรับใช้จิตใจที่หลงใหลในความสุขทางโลกนั้นเป็นสิ่งที่จิตใจพอใจและได้รับความสุข และเจ้าของจิตใจนั้นก็เริ่มเพลิดเพลินแม้กับเส้นทางที่ยากลำบากที่สุดอย่างความหลงผิด เพราะตามติด “เลย์ลา” (เปรียบเสมือนความสุขทางโลก) เหมือนกับ “เมจนู้น” (ตัวละครในตำนานที่หลงรักเลย์ลา)
– ดังนั้น
เส้นทางแห่งความหลงผิด
เพราะมันขัดกับสัญชาตญาณของมนุษย์ การอดทนอย่างแท้จริงจึงเป็นเส้นทางที่ยากลำบากมาก
เส้นทางแห่งการตรัสรู้
เพราะเป็นหนทางที่สอดคล้องและเป็นมิตรกับธรรมชาติของมนุษย์ ดังนั้นแม้แต่ภารกิจที่หนักที่สุดก็ยังดูง่ายบนหนทางนี้
– คำอธิบายต่อไปนี้ของ Bediüzzaman Hazretleri ช่วยให้เรื่องนี้กระจ่างขึ้น:
คำถาม:
ท่านได้พิสูจน์ไว้ในข้อความก่อนหน้านี้แล้วว่า: คนจำนวนมากเลือกเส้นทางแห่งความหลงผิด เพราะมันง่ายและสะดวก แต่ในเอกสารอื่นๆ ท่านได้พิสูจน์ด้วยหลักฐานที่แน่ชัดแล้วว่า: เส้นทางแห่งความไม่เชื่อและหลงผิดนั้นยากลำบากและเต็มไปด้วยอุปสรรค จนไม่มีใครควรเข้าไป และไม่สามารถไปได้ และเส้นทางแห่งศรัทธาและการตรัสรู้ก็ง่ายและชัดเจนจนทุกคนควรเข้าไป…
“คำตอบ:
การปฏิเสธศาสนาและการหลงผิดมีสองประเภท
บางส่วน
การปฏิเสธและปฏิญาณหลักคำสอนของศาสนาอิสลามนั้น เป็นการทำผิดทางที่ง่าย แม้ว่าจะเป็นเรื่องปฏิบัติและเรื่องย่อยก็ตาม เพราะเป็นการไม่ยอมรับความจริง เป็นการละเลย เป็นการไม่มี เป็นการไม่ยอมรับความจริง นั่นคือส่วนที่ถูกอธิบายอย่างง่ายในหนังสือรำลึกต่างๆ
ส่วนที่สองคือ
ไม่ใช่เรื่องปฏิบัติหรือเรื่องย่อยๆ แต่เป็นเรื่องความเชื่อและความคิด ไม่ใช่แค่การปฏิเสธความเชื่อ แต่เป็นการไปในทางตรงข้ามของความเชื่อ นั่นคือการยอมรับสิ่งที่ผิดพลาด การพิสูจน์สิ่งที่ตรงข้ามกับความจริง ส่วนนี้ไม่ใช่แค่การปฏิเสธหรือการขัดแย้งกับความเชื่อ แต่เป็นการตรงข้ามกับความเชื่อ ไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะปฏิเสธ แต่เป็นการยอมรับสิ่งที่ตรงข้าม และสามารถยอมรับได้ด้วยการพิสูจน์สิ่งที่ตรงข้ามนั้น
ความว่างเปล่าไม่สามารถพิสูจน์ได้
(การไม่มีอยู่จริงนั้นพิสูจน์ไม่ได้)
ตามหลักการแล้ว การพิสูจน์ว่าไม่มี (การพิสูจน์ความว่างเปล่า) ย่อมไม่ใช่เรื่องง่าย ดังนั้น การปฏิเสธและการหลงผิด ซึ่งในเอกสารอื่นๆ แสดงให้เห็นว่ามีความยากลำบากและเป็นปัญหาอย่างมาก ก็คือส่วนนี้เอง
ผู้ที่มีความตระหนักรู้แม้เพียงเล็กน้อยก็ไม่ควรเดินบนเส้นทางนี้
ทั้งนี้เพราะเส้นทางนี้มีความเจ็บปวดแสนสาหัสและมีเงามืดมิดมิดอย่างน่าสะพรึงกลัว ดังที่ได้พิสูจน์อย่างแน่ชัดในหนังสือต่างๆ
ผู้ที่มีสติปัญญาแม้เพียงเล็กน้อย ก็จะไม่เลือกเส้นทางนั้น
”
(ดู Lem’alar, หน้า 78)
ด้วยความรักและคำอวยพร…
ศาสนาอิสลามผ่านคำถามและคำตอบ