– Je, unaweza kufafanua maneno “kueleza habari zake” katika aya ya 4 na “kufunuliwa kwa ardhi” katika aya ya 5 ya Surah Zilzal?
Ndugu yetu mpendwa,
Tafsiri ya Surah Zilzal:
Kwa jina la Mwenyezi Mungu, Mwingi wa rehema, Mwenye kurehemu…
1. Wakati ardhi itakapogongwa na tetemeko hilo la kutisha;
2. Na pindi ardhi itakapotoa mizigo yake;
3. Na mtu akasema, “Kuna nini hapa?!”
4-5. Siku moja, atawaeleza habari zote kama Bwana wake alivyomfunulia.
6. Na watu hao wataondoka (kutoka mahali walipo) kwa makundi mbalimbali ili matendo yao yaonyeshwe kwao.
7. Yeyote aliyefanya jambo jema hata kidogo, atapata malipo yake.
8. Na yeyote anayefanya uovu hata kwa kiasi kidogo, ataona malipo yake.
Tafsiri ya Sura:
1-5.
Aya hii inaeleza jinsi siku ya kiyama itakavyokuwa ya kutisha na nini kitatokea siku hiyo, ikionya watu kujiandaa kwa siku hiyo. Kama inavyoeleweka kutoka aya zingine, siku ya kiyama itakapofika, kupulizwa kwa suri mara ya kwanza kutasababisha tetemeko kubwa la ardhi, milima itang’olewa na kutawanywa, na hakuna kitu kitakachosalia kikiwa kimesimama duniani.
(rejea. Al-Kahf 18:47; Taha 20:101-107)
Kwa sababu
“Tetemeko la kiyama ni jambo kubwa sana.”
(Hajj 22/1)
Maneno “kuondoa mizigo yake” katika aya ya 2 yametafsiriwa kwa njia kadhaa:
a)
Kutoa hazina zilizomo ndani yake.
b)
Kufufuka kwa wafu na kutoka nje ya makaburi.
c)
Kutoka kwa madini, gesi, na lava kutoka chini ya ardhi.
Wafasiri wamesema kuwa tukio la ardhi kutoa mizigo yake litatokea kwa kupulizwa kwa suri mara ya pili. Mtu anayeona matukio haya ya kutisha yanayotokea duniani,
“Kuna nini hapa!”
alisema akieleza hofu na mshangao wake. Kwa sababu tetemeko la nguvu kama hili halijawahi kuonekana hapo awali.
“Siku hiyo ardhi itasimulia habari zake zote, kama Bwana wake alivyomfunulia.”
Aya ya 4-5 katika sura hiyo imetafsiriwa kwa njia kuu tatu:
a)
Mwenyezi Mungu huipa ardhi uwezo wa aina fulani wa kuzungumza na kueleza, nayo huweka wazi yale yanayotokea juu yake na nani anafanya nini. Hakika, katika hadithi moja imeelezwa kuwa siku ya kiyama ardhi itazungumza.
(Ibn Majah, “Zuhd”, 31)
b)
Siku hiyo, ardhi itafichua kila kitu kilichotendeka juu yake, ikisimulia kwa uaminifu matendo yote ya watu, kwa mujibu wa hukumu ya Mwenyezi Mungu.
c)
Mahali hapo, kwa tetemeko lile kuu, kana kwamba ulimwengu ulikuwa umefika mwisho na akhera imewadia.
(Razi, XXXII, 59)
Kimsingi, jambo muhimu si kama ardhi itazungumza au la, bali ni kwamba maisha ya dunia yamekwisha na kila kitu kimefunuliwa waziwazi, na hakuna kitu kitakachofichwa tena. Lengo la aya hii ni kuwahimiza watu kuishi maisha ambayo yatawafanya ardhi iwaseme mema siku hiyo.
6.
“Katika vikundi tofauti”
ambayo tunatafsiri kama
“eştât”
neno hilo,
a)
Kila mtu atatoka kaburini na kuelekea mahali pa hukumu, akiwa katika hali nzuri au mbaya, na sura nzuri au mbaya, kulingana na matendo yake duniani.
b)
Watu kuunda makundi tofauti kulingana na imani na matendo yao.
c)
Zimepewa maana mbalimbali, kama vile kuibuka kutoka sehemu mbalimbali za dunia na kuelekea mahali pa mkutano mkuu kwa makundi.
(Razı, XXXII, 60; Elmalılı, IX, 6012)
Inawezekana pia kufikiria kuwa aya hii inajumuisha maana zote hizi. Kile kinachokusudiwa hapa ni kwamba tangu wanapofufuka kutoka makaburini, hali ya kila mtu katika ulimwengu ujao, mwisho wake, na kama atakuwa miongoni mwa wema au waovu, huamuliwa na chaguo lake mwenyewe, imani yake, na maisha yake katika dunia hii. Kwa hivyo, maelezo haya yanaonyesha pia uwepo wa wajibu wa kibinafsi usiohamishika wa kila mtu.
7-8.
Aya hizi, ambazo zinaeleza kuwa kila mtu atapata malipo ya matendo yake, zimehesabiwa kuwa ni maneno yenye hekima (jawami’ al-kalim) kwa sababu zinaeleza ukweli unaoshirikiwa na wanadamu wote. Hakika, Mtume Muhammad pia alielezea aya hizi kama maneno ya kipekee yenye maana ya kina.
(Bukhari, “Ash-Shurb”, 12; “Tafsir”, 99)
Aya hizo zinaeleza kuwa hata jambo jema au baya dogo kabisa linalofanywa duniani halitapotea, bali litatozwa hesabu siku ya kiyama na malipo yake yatakuwa thawabu au adhabu. (linganisha na Al-Kahf 18:49; Al-Anbiya 21:47)
Mtume pia
“Jikingeni na moto, hata kwa nusu ya tende au neno jema.”
(Bukhari, “Adab”, 34, “Zakat”, 10, “Tawhid”, 36)
Kwa amri yake, amesisitiza kwamba hata tendo jema dogo kabisa ambalo mtu hufanya kwa nia njema na upendo kwa wanadamu, akitarajia malipo kutoka kwa Mungu, linaweza kumkinga na moto huko akhera, na kwamba kila mtu anapaswa kufanya matendo mema kwa kadiri ya uwezo wake, na kwamba hata jema dogo ambalo linafanywa kwa mujibu wa masharti yaliyotajwa, halipaswi kudharauliwa.
(taz. Tafsiri ya Diyanet, Njia ya Qur’ani: V/616-617.)
Salamu na dua…
Uislamu kwa njia ya maswali
