Ndugu yetu mpendwa,
– Kulikuwa na baadhi ya masahaba waliofanya dhambi kubwa. Hata hivyo, imani yao iliyokuwa kama mlima iliwafanya wakiri makosa yao na kusisitiza kupewa adhabu ya kupigwa mawe hadi kufa ili kujisafisha.
Hasa, kwa maana ya Sahaba ambaye umma mzima umekubaliana naye kwa kauli moja kuhusiana na hadithi,
Makubaliano haya ya wanazuoni wa Kiislamu kuhusu masahaba ni dalili ya uadilifu wao.
– Mazingira ambayo Masahaba waliishi yaliwasaidia kuimarisha imani yao, na umma kwa ujumla umekubali kwamba hawakuwa katika hali ya kumzulia uongo Mtume (saw) kwa makusudi.
Kama alivyosema Bediüzzaman, katika Asr-ı saadet;
“Kati ya shari na kheri, kulikuwa na ufa na umbali mkubwa sana, kama vile kati ya uongo na ukweli, kiasi kwamba umbali kati ya akili zao ulikuwa kama kati ya ukafiri na imani, au labda kama kati ya Jahannam na Jannat. Kwa kuwa Musaylima al-Kazzab alikuwa mfano na dalili ya uongo, shari na batili, na maneno yake yalikuwa ya kijinga, basi kwa hakika, wao (watu hao) hawakunyosha mikono yao kwa uongo na shari kwa hiari yao, na hawakuanguka katika daraja la Musaylima. Kwa nguvu na himma zao zote, kukimbilia upande huo ni jambo linalotokana na tabia zao, yaani, ni matokeo ya tabia zao walizopata kupitia Qur’an.”
– Katika kila soko la zama, baadhi ya vitu hupata umaarufu, huku baadhi ya vitu vingine vikichukuliwa kama sumu, na watu hukimbia kutoka kwavyo kwa nguvu zao zote.
Vivyo hivyo, katika zama za Mtume (saw), mafundisho ya Qur’an na Mtume (saw) yalifanya wema, uadilifu, uaminifu, na imani ya Kiislamu kuwa bidhaa zilizopendwa sana katika soko la zama hizo. Kinyume chake, kwa mfano wa Musaylima, ambaye alionekana kama mfano hai wa uovu na uongo, hasa machoni mwa Waislamu, na kwa kuzingatia kuwa uongo na uovu, ambavyo ni msingi wa ukafiri, ni mambo yanayopelekea adhabu ya Jahannam, kujiepusha kwa masahaba na mambo hayo ni jambo linalotokana na fitra na dhamiri zao zilizolelewa na Uislamu.
Kwa sababu ubaya wa uongo na uovu, kwa ubaya wake wote, na uzuri wa ukweli na uaminifu, kwa uzuri wake wote, vilionyeshwa kwa namna ya kipekee katika karne hiyo, kiasi kwamba umbali kati yao ulikuwa mkubwa kama umbali kati ya Arshi na Ferşi. Ulikuwa umbali mkubwa sana, kuanzia daraja ya Musaylima al-Kazzab, aliyekuwa katika daraja ya chini kabisa, hadi daraja ya ukweli wa Mtume Muhammad (Swalla Allaahu ‘alayhi wa sallam), aliyekuwa katika daraja ya juu kabisa. Ndiyo, kama vile uongo ndio uliompeleka Musaylima kwenye daraja ya chini kabisa, ndivyo ukweli na uaminifu ndivyo vilivyompeleka Muhammad al-Amin (Swalla Allaahu ‘alayhi wa sallam) kwenye daraja ya juu kabisa.
Sasa hebu tuangalie ukweli huu pia katika muktadha wa ufunuo na akili:
Katika aya hii, tunaona msisitizo juu ya utakaso na usafi wa masahaba waliopata mafunzo kutoka kwa Mtume (saw). Kufundisha kitabu na hekima kunamaanisha kuwafundisha maadili mema yaliyoonyeshwa na Qur’an na Sunna. Kwa sababu, mtu lazima awe mwendawazimu kusema kwamba kitabu kilichotumwa na Mwenyezi Mungu na nabii hufundisha tu maneno bila ya kuyaweka katika matendo.
Katika aya hii, kama ilivyo katika aya iliyotangulia, kuna kutajwa kwa ukweli wa utakaso.
Katika aya hiyo, kupelekwa kwa Mtume (saw) kumeonyeshwa kama neema na ihsani ya Mwenyezi Mungu kwa waumini. Ikiwa waumini hawana tabia njema, na hawajajenga maisha yao juu ya misingi ya imani, amali njema na uadilifu, basi maana ya aya hiyo – kwa kusema kweli – itakuwa haina maana.
Kama masahaba wasingetufikishia dini ya Kiislamu kwa njia sahihi kwa kusimulia Qur’ani na hadithi sahihi,
Ahadi ya Mungu iliyotajwa katika aya hiyo ingewezaje kutimia? Kwa sababu, wao ndio waliotufikishia maandishi ya Qur’ani… Wao ndio waliotufikishia tafsiri ya Qur’ani kwa vizazi vilivyofuata… Wao ndio waliotufikishia sunna za Mtume kwa vizazi vijavyo… Ikiwa wao hawakulindwa kutokana na uongo, vipi tunaweza kuhukumu kwamba Qur’ani, ambayo ndiyo chanzo cha Dini, imelindwa kweli?
– Ulinzi wa Qur’ani unahusu ulinzi wa maandishi yake na pia ujumbe uliomo.
Kwa kuzingatia aya kama hizi na hadithi zinazohusiana, wao (wanazuoni) wameweka masahaba nje ya mchakato wa kuwahukumu na kuwathibitisha, na wamehukumu kwamba wote ni waadilifu.
Uangalifu mkubwa wa Masahaba katika masuala ya dini unaweza kuonekana katika mistari ya vitabu vinavyoelezea maisha yao.
Salamu na dua…
Uislamu kwa njia ya maswali
