– Czy mógłby Pan/Pani udzielić informacji na ten temat?
Drogi bracie/Droga siostro,
Zgodnie z wierzeniami islamu, człowiek;
Jest istotą obdarzoną najdoskonalszymi zdolnościami i talentami intelektualnymi, fizycznymi, moralnymi i duchowymi.
Człowiek,
Rodzaj ludzki rodzi się czysty i nieskalany, zdolny do wszelkiego rodzaju rozwoju materialnego i duchowego. Jest najpiękniejszym z istot, zarówno pod względem wyglądu zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Jak czytamy w Koranie:
„My stworzyliśmy człowieka w najdoskonalszej postaci.”
(1) jest zalecane.
Dlatego też szacunek dla człowieka i służba jednostkom powinny być uznane za podstawową filozofię i wolę. Ponieważ człowiek jest na ziemi przedstawicielem i kalifem Boga. Ta cecha jest opisana w Koranie w następujący sposób:
„Pamiętajcie, kiedy wasz Pan powiedział do aniołów:
„Stworzę na ziemi kalifa.”
powiedział…”
(2)
Według islamu każdy człowiek jest sługą Allaha.
Wszyscy ludzie posiadają prawa naturalne, o ile żaden z nich nie zostanie wyłączony. Są to prawa, które przysługują im od urodzenia, ze względu na samo bycie człowiekiem. Wszyscy ludzie są jak członkowie jednej rodziny. Szlachetność nie jest dziedziczna, lecz powstaje z moralnej cnoty, oddania prawu i obowiązkowi. Niezależnie od rasy, klasy, zawodu czy stanowiska, wszyscy ludzie mają równe prawa. W ten sposób każdy będzie traktował innych jak członków tej samej rodziny. Żaden człowiek nie może być pozbawiony żadnego ze swoich naturalnych praw ze względu na klasę, zawód, rasę lub płeć.
Ponadto, zgodnie z islamem, wszyscy ludzie są równi wobec wymiaru sprawiedliwości.
Dopóki muzułmanin wypełnia swoje obowiązki wobec państwa, nie różni się od osoby innej religii. (3)
Podsumowując, człowiek, niezależnie od tego, czy jest wierzący, czy nie, jest sługą Boga i cennym powiernikiem. Dlatego człowiek jest godzien szacunku i należy mu się godne traktowanie. Nie rozróżnianie ludzi ze względu na ich człowieczeństwo, uznawanie ich za istoty o równych prawach i obowiązkach, wartości i godności – to podstawowa filozofia islamu.
Z punktu widzenia praw człowieka.
Kazanie pożegnalne
Uważana jest za jedno z ważnych źródeł islamu. Jak wiadomo, Kazanie Pożegnalne to nazwa nadana kazaniom wygłoszonym przez Proroka Mahometa (pokój z nim) podczas pielgrzymki pożegnalnej (Hajj al-Wida’), kiedy to w 10 roku po hijrze przybył do Mekki, aby spełnić obowiązek pielgrzymki. Jednakże, Kazanie Pożegnalne to nie tylko kazanie wygłoszone na Arafacie, lecz całościowe zbiór kazań wygłoszonych na Arafacie w dniu Arafatu (10. dnia miesiąca Dhu al-Hijja) oraz w Minie drugiego dnia święta. (4) Najbardziej znanym z nich jest kazanie wygłoszone na Arafacie do zgromadzenia liczącego ponad 140 000 mężczyzn i kobiet. Kazanie to podsumowuje prawa i obowiązki człowieka jako podstawowe zasady.
Ponieważ Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha niech będą z nim) zmarł trzy miesiące po wygłoszeniu tego kazania, jest ono Jego prawdziwym testamentem.
(5)
Przed rozpoczęciem swojego kazania w tym ogromnym tłumie, Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha niech będą z nim) zapewnił spokój za pośrednictwem Dżarira ibn Abdullaha i powołał do służby głośnych muezinów, takich jak Rebija ibn Umajjah, aby powtarzali zdanie po zdaniu jego przemówienia, zapewniając, że było ono słyszalne nawet w odległych miejscach. Technicznie rzecz biorąc, było to w pewnym sensie wykorzystanie systemu głośnikowego. (6)
Spróbujmy teraz przytoczyć fragmenty tego ważnego i uniwersalnego orędzia, które w historii islamu zapisało się jako „Kazanie pożegnalne”, i wyjaśnić zawarte w nim zagadnienia:
„Chwała i dzięki Bogu należą się Bogu; chwalimy Go, prosimy Go o pomoc, prosimy Go o przebaczenie i zwracamy się do Niego. Prosimy Boga o ochronę przed złem naszych dusz i przed złem naszych uczynków. Ktoś, kogo Bóg doprowadzi do błędu, nie ma nikogo, kto mógłby go doprowadzić do prawego drogi. Świadczę, że nie ma boga oprócz Boga, i że On jest jeden i nie ma Mu równych. Świadczę również, że Mahomet jest Jego sługą i posłańcem.”
„O wy, słudzy Boży! Radzę wam, abyście baliście się i czcili Boga, i zachęcam was do posłuszeństwa Mu. Chcę rozpocząć (moje słowa) od czegoś najlepszego i najkorzystniejszego:”
„Ludzie! Słuchajcie tego, co wam mówię. Bo nie wiem, czy po tym roku uda mi się jeszcze kiedykolwiek spotkać z wami w tym miejscu.”„Ludzie! Wasze życie, wasze mienie, wasza godność i wasze honor są święte i niedotykalne, aż do dnia, w którym spotkacie się z waszym Panem. To miejsce (Mekka), ten miesiąc (Dhu al-Hijjah) i ten dzień są tak samo święte i niedotykalne, jak świętość tego dnia. Uważajcie! Czy przekazałem przesłanie? Boże, Ty jesteś świadkiem!”
„Osoba, która posiada coś w charakterze depozytu, powinna zwrócić je osobie, która jej je powierzyła.”
„Od tej pory odsetki od pożyczek z czasów przedimuzułmańskich są zniesione; jednakże, kapitał, który pożyczyliście, należy do was; w ten sposób nie będziecie krzywdzić ani być krzywdzeni. Bóg zarządził zniesienie odsetek. Pierwsze odsetki, które zniosę, to odsetki mojego wuja Abbasa ibn Abd al-Mutalliba.”
„Ponownie zniesiono spory krwi z czasów niewiedzy: (Pierwszym) sporem krwi, który zniosę, jest sprawa krwi mojego siostrzeńca Amira ibn Rebii ibn al-Harisa ibn Abd al-Muttaliba.”
„Zwyczajów z czasów Jahilii (dotyczących miasta Mekka) nie ma już. Wyjątkiem są obowiązki strażnika Kaaby (sidâne) i zaopatrzenia pielgrzymów w wodę (sikaye).”
„Ludzie! Szatan zrezygnował z nadziei na wasze oddawanie mu czci na tym świecie. Ale będzie zadowolony, jeśli będziecie mu poddawać się w sprawach, które uważacie za nieistotne”.
„Ludzie! Radzę wam przestrzegać praw waszych żon i bać się Boga w tej sprawie. Wy macie prawa wobec żon, a one mają prawa wobec was. Traktujcie kobiety jak najlepiej, ponieważ są one pod waszą opieką i ochroną. Bójcie się Boga i czcijcie Go w sprawach dotyczących kobiet.”
„Ludzie! Wierzący są braćmi. Nie wolno nikomu spożywać mienia swojego brata bez jego pełnej zgody. Allah przyznał każdemu należne mu prawo (w Koranie).”
„Nie dajcie się po mojej śmierci wciągnąć w niewiarę i nie zabijajcie się nawzajem. Zostawiam wam bowiem coś takiego, że jeśli się go trzymać będziecie, nie zboczicie z drogi i nie wpadniecie w błąd: jest to księga Allaha i sunna Jego Proroka.”
„Ludzie! Wasz Pan jest jeden, a wasz przodek jest jeden. Wszyscy wy pochodzicie od Adama, a Adam został stworzony z ziemi. Najbardziej szanowanym w oczach Boga jest ten, kto najbardziej Go się boi i czci. Arab nie ma przewagi nad nie-Arabem, ani nie-Arab nad Arabem, chyba że ze względu na pobożność.”
Po zakończeniu kazania, Prorok (s.a.w.) zwrócił się do tego ogromnego zgromadzenia:
„Ludzie! Jutro zapytają was o mnie, co odpowiecie?”
– zapytał. Towarzysze Proroka odpowiedzieli:
„Świadczymy, że przekazałeś przesłanie Allaha, wypełniłeś obowiązki poselstwa i udzieliłeś nam rad i wskazówek.”
Powiedzieli. Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha niech będą z nim), trzykrotnie podnosił swój błogosławiony palec wskazujący ku niebu, a następnie obniżał go nad zgromadzeniem, mówiąc:
„Bądź świadkiem, o Panie! Bądź świadkiem, o Panie! Niech ci, którzy są tutaj, przekazują (te słowa) tym, których tutaj nie ma.”
(8) rozkazał.
Jak widać, Prorok (s.a.w.) rozpoczynał swoje kazania od pochwały i uwielbienia Boga:
„O wy, ludzie!”
Rozpoczął od swojego wezwania, najpierw przyciągnął uwagę słuchaczy, a następnie zwrócił się do całego świata.
To kazanie porusza podstawowe tematy islamu,
likwidacja zwyczajów z czasów Jahilii, równość, wolność, spory krwi, procent, powiernictwo, zwłaszcza prawa człowieka, prawa małżonków w prawie rodzinnym, testament, pochodzenie, cudzołóstwo, dług i poręczenie
Jest to bardzo ważne ze względu na poruszanie takich kwestii prawnych.
To kazanie Proroka Mahometa (pokój z nim) nie było zwykłym kazaniem wygłoszonym tylko do muzułmanów, lecz historycznym kazaniem obejmującym całą ludzkość i
jest to uniwersalna deklaracja praw człowieka.
Występujące w kazaniu 7-8 razy i stanowiące początek akapitów
„O ludzie! O wy, ludzie!”
Słowo to ujawnia uniwersalny charakter tej homilii lub tego manifestu, czyli jego charakter obejmujący wszystkich ludzi. Przez to słowo Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha z nim) miał na celu zwrócenie się nie tylko do obecnych tam muzułmanów, ale także do wszystkich nie-muzułmanów, a nawet ateistów, ludzi nieznających Allaha. Ponieważ…
„nas”
Słowo „wszyscy” jest słowem absolutnym, obejmującym wierzących i niewierzących, muzułmanów i niemuzułmanów, mężczyzn i kobiety, obecnych i nieobecnych; wreszcie wszystkich rozumnych, zobowiązanych do przestrzegania zasad. Zatem ten przekaz nie był skierowany tylko do obecnych tam ludzi; wręcz przeciwnie, było to otwarte zaproszenie dla całego świata. Prorok Mahomet (s.a.w.) otrzymał od obecnych tam ludzi obietnicę przyjęcia i przekazania ogłoszonych przez niego zasad. A trzy miesiące później odszedł w wieczny spokój. (7)
W tym przemówieniu Prorok (s.a.w.) głosił szereg reform społecznych. Zostało zabronione wszelkie wyzyskiwanie ubogich przez bogatych, a oprocentowanie pożyczek zostało zniesione. Mężczyznom nakazano dobre traktowanie swoich żon, ponieważ są one ich towarzyszkami i pomocnicami, a różnice rasowe i narodowe zostały całkowicie zniesione. Arab nie ma żadnej przewagi nad nie-Arabem, ponieważ cała ludzkość należy do jednego gatunku. Ponadto ogłoszono, że życie, mienie, honor i reputacja są święte.
W Kazaniu Pożegnalnym Prorok Mahomet (s.a.w.) przedstawił jakby zwięzły zarys religii islamu. Każdy temat rozważany był w kontekście trójkąta: Bóg, człowiek i inne istoty. Ludzie zostali uznani za równych, jak zęby grzebienia. Zapewniono im nienaruszalność ich istoty, życia, mienia, myśli i wszystkiego, co im należy. Krótko mówiąc, kazanie to przywróciło ludziom utracone prawa.
W Kazaniu Pożegnalnym, oprócz innych tematów, zwrócono uwagę na następujące kwestie, które mają szczególne znaczenie w życiu jednostki i społeczeństwa:
1.
Życie, mienie i honor każdego są chronione przed naruszeniem.
2.
Nikt nie ma prawa krzywdzić nikogo.
3.
Wszyscy muzułmanie są braćmi.
4.
Wszystkie długi zostaną spłacone i nie będzie naliczana żadna dodatkowa opłata (odsetki) poza kwotą pożyczki.
5.
Odwetowe zabójstwa i samorządzenie są zabronione.
6.
Kobiety są towarzyszkami życia mężczyzn, dlatego nakazano im traktować je dobrze i przewidziano, że mają one takie same prawa do dysponowania majątkiem i własnością, jak mężczyźni.
7.
Zostało stwierdzone, że wszyscy ludzie są równi, niezależnie od rasy i koloru skóry.
8.
Zachowania szkodliwe dla życia rodzinnego i społecznego, takie jak cudzołóstwo, są zabronione.
9.
Koran jest uważany za powierzone ludzkości zaufanie i zaleca się, aby ludzie trzymali się go mocno.
10.
Określono sposób obliczania dni, miesięcy i lat, który był przedmiotem sporów wśród Arabów w okresie Jahilii. Zostalo zakazane uznawanie niektórych miesięcy za święte, a innych za nieświęte ze względu na korzyści materialne, a także zmienianie ich kolejności. Rok został ustalony na dwanaście miesięcy. Ponadto wskazano na świętość Mekki i jej okolic.
11.
Należy podkreślić, że powierzone przedmioty muszą zostać zwrócone ich właścicielom.
Wartości, jakie kazanie pożegnalne wnosi w dziedzinę praw człowieka z perspektywy prawnej, są oczywiste.
Wprowadził on szereg praw i obowiązków religijnych, naukowych, społecznych, administracyjnych, politycznych i rodzinnych. Nie można zaprzeczyć znaczeniu tego kazania z perspektywy historii socjologicznej. W tym przemówieniu Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha niech będą z nim) zniweczył wszystkie zwyczaje i tradycje okresu Jahilii, ogłaszając wyroki dotyczące praw i obowiązków, z których każdy stanowił rewolucję.
W dniu wygłoszenia tego przemówienia islam, w całej swojej potędze i wspaniałym blasku, zwracał się do świata, oznajmiając, że epoka niewiedzy, ze wszystkimi jej ciemnościami i zdeprawowaniem, minęła i została zamknięta.
Kazanie pożegnalne
prawa człowieka
632
Skoro w tym roku ogłosili to całemu światu, to dlaczego dzisiaj Zachód narusza prawa człowieka?
1215
który Brytyjczycy uznali za swój własny
Magna Charta Libertatum (Wielka Karta Swobód)
…do pewnego punktu. Jednakże umowa ta zawiera pewne prawa i obowiązki nie między królem a obywatelami bezpośrednio, lecz między królem a Lordami reprezentującymi obywateli. Później, wraz z rewolucją francuską w 1789 roku, prawa człowieka pojawiły się na porządku dziennym i opublikowano deklarację praw człowieka. Wreszcie Organizacja Narodów Zjednoczonych…
1948
przygotowany w roku
Uniwersalna Deklaracja Praw Człowieka
i nabrała ostatecznej formy. Nawet jeśli prawa człowieka datuje się na 1215 rok, Przemówienie Pożegnalne poruszyło ten temat 583 lata wcześniej. Z tego punktu widzenia Przemówienie Pożegnalne ma również znaczenie historyczne. (9)
Kazanie pożegnalne jest dokumentem, który wywarł wielokierunkowy wpływ na przyszłość świata prawa, polityki i administracji. Szczególnie muzułmanie, uznając Proroka Mahometa (s.a.w.) za wzór do naśladowania w życiu, widzą jego ślady we wszystkich dziedzinach. Przykłady tego można znaleźć w sferze prawnej, ekonomicznej i politycznej. Przy uważnym przeanalizowaniu widać, że polityczny protokół-polecenie, który Hazrat Ali (r.a.) jako kalif wysłał do Malika ibn al-Harisa al-Asztera, namiestnika Egiptu, został przygotowany pod wpływem inspiracji Kazaniem pożegnalnym Proroka Mahometa (s.a.w.).(10)
Z życzeniem, aby ludzie żyli w świecie pełnym miłości, szanując wzajemnie swoje prawa i obowiązki…
Przypisy:
1. Tîn, 4.
2. Al-Baqara, 30.
3. Alâuddin Abu Bakr ibn Masud al-Kasaní, Badā’i as-Sanā’i, Liban, 1974, tom 7, s. 100.
4. Kâmil Miras, Tecrid-i Sarih Terc. ve Şerhi, D.İ.B.Yayını, tom 10, str. 396.
5. Prof. dr Muhammad Hamidullah; Prorok Islamu, (tłum. M. Said Mutlu) Stambuł, 1966, tom 1, s. 175.
6. Miras, tamże, tom 10, s. 396.
7. Prof. dr Hayrettin Karaman, Prawo islamskie w perspektywie porównawczej, Stambuł 1978, tom 1, s. 46.
Pełny tekst 8. Kazania Pożegnalnego można znaleźć w: Kâmil Miras, tamże, t. 10, s. 397-399; Prof. Dr. Muhammed Hamîdullah, tamże, t. 1, s. 175-177; Diyanet İlmî Dergi, t. 28, nr 1, s. 3-6.
9. Prof. dr Osman Eskicioğlu, Prawo i prawa człowieka z perspektywy prawa islamskiego, Izmir 1996, s. 255, 256, 262, 263, 265, 269, 271.
10. Ahmet Gürkan, Cywilizacja Zachodu w kulturze islamskiej, Ankara 1975, s. 333.
Z pozdrowieniami i modlitwami…
Islam w pytaniach i odpowiedziach
