– W jednym z artykułów poglądy szkoły Hanafi z Samarkandu zostały przedstawione w następujący sposób:
„Jak podaje Alâuddîn Semerkandî, semerkańdzcy uczynni dokonywali rozróżnienia między przekonaniem a działaniem w odniesieniu do znaczenia nakazu. Według nich, istota nakazu polega na żądaniu. Dlatego obejmuje zarówno nakaz obowiązkowy (îcâb), jak i nakaz zalecany (nedbi). Nakaz bezwarunkowy, choć w aspekcie działania wyraźnie wskazuje na obowiązek (vücûb), nie stwierdza jednoznacznie, czy jest obowiązkowy czy zalecany w aspekcie przekonania. Wyrok dotyczący nakazu bezwarunkowego jest w aspekcie działania pozornie obowiązkowy. W aspekcie przekonania jednak nie jest konieczne podejmowanie decyzji. Oznacza to, że osoba nie jest zobowiązana do wiary w jeden z nich, tj. ani w nakaz obowiązkowy, ani w nakaz zalecany.”
– Zgodnie z tym nurtem myślenia, takie czyny jak cudzołóstwo, picie alkoholu czy popełnianie niesprawiedliwości są zabronione w praktyce, ale ich ostateczne znaczenie w oczach Boga nie jest znane. Nie ma obowiązku wierzyć w coś konkretnego w kwestii wiary, ale praktyczne popełnianie takich czynów jest zabronione. Co należy rozumieć z tego poglądu?
– Czy według tej szkoły teologicznej, na przykład, nie można z całą pewnością stwierdzić, że cudzołóstwo i kradzież są teologicznie zabronione?
Drogi bracie/Droga siostro,
Temat ten jest bardzo obszerny. Pogląd przedstawiony przez niektórych uczonych z Samarkandu nie jest jedynym słusznym, a aby zrozumieć ich stanowisko, należy szczegółowo przedstawić ich myśli na ten temat.
Dowód na istnienie rozkazu:
Według uczonych zajmujących się metodologią,
polecenie
sığası wskazuje na żądanie wykonania jakiejś czynności. Jednakże, to wskazanie nie jest stałe. Ponieważ czasami to polecenie sığası,
groźba, ostrzeżenie, życzenie
i
obłuda, hipokryzja
używa się również w tym znaczeniu. Ponadto, gdy oznacza żądanie czegoś, jego znaczenie
obowiązek, niedbalstwo
i
irşad
w tym zakresie również
-choć w różnym stopniu
– jest przedmiotem dyskusji.
Jednakże, forma imperatywu występuje zazwyczaj w połączeniu z pewnym znakiem, który wskazuje na szariatowe znaczenie.
Na przykład:
1)
Polecenia wyrażające obowiązek,
do wykonania zleconego zadania
obietnica
czyli nagroda, w tym także
obietnica
czyli zmusza do działania poprzez karę. Na przykład:
„Jeśli zrobicie to, otrzymacie taką nagrodę, a jeśli nie, zostaniecie ukarani w taki sposób.”
Wyrażenie to oznacza obowiązek.
2)
Polecenia dotyczące ostrzeżenia, pouczenia i zezwolenia,
Używa się go w odniesieniu do praw służących sługaom i ich dobrostanu, zgodnie z zasadami. Na przykład:
„Jeśli to zrobisz, zostaniesz nagrodzony, ale jeśli tego nie zrobisz, nie zostaniesz ukarany.”
Wyrażenie to wskazuje na zaniedbanie.
Uczeni islamscy używali słowa „emir siyasi” w odniesieniu do wielu znaczeń, które odkryli poprzez interpretację.
(por. Gazali, el-Mustasfa, 2/293-94; Amidî, el-Ahkâm, 2/207-208)
Podajmy kilka przykładów:
Obowiązek
dla
„Kiedy słońce zacznie schodzić ku zachodowi, odprawcie modlitwę.”
(Al-Isra, 17/78)
Przykładem może być werset, który brzmi:
Niedb
dla
„U nich”
(tych niewolników)
Jeśli wiecie, że jest jakaś korzyść, zawrzyjcie z nimi umowę o korespondencji.”
(Nur, 24/33)
Werset, którego znaczenie jest takie, jest przykładem.
Odnalezienie drogi, wskazanie drogi, wskazówki, instrukcje
dla
„Weźcie dwóch sprawiedliwych świadków spośród was.”
(At-Talaq, 65/2)
Zagrożenie
dla
„Zróbcie, co chcecie, przecież On”
(Allah)
widzi, co robicie.”
(Fussilat, 41/40)
Werset, którego tłumaczenie brzmi tak, jest tego przykładem.
Zdrada
dla
„
(Do kogoś, kto trafił do piekła)
Spróbuj, bo przecież jesteś człowiekiem szlachetnym i godnym szacunku.”
(Duhan, 44/49)
Przykładem może być werset, który brzmi:
Ponownie
„inzar i vaîd/ostrzeżenie i groźba”
dla
„
(O wy, którzy zapieracie się prawdy! Na pewien czas)
„Życie toczy się dalej, wkrótce się dowiecie/zobaczycie.”
(Al-Nahl, 16/55)
Werset, którego znaczenie jest takie, jest przykładem.
(zob. el-Mustasfa, 1/164).
3)
W odniesieniu do wyroku szariatu
– bez ogródek
– W kwestii interpretacji znaczenia polecenia zawartego w tym wersecie, uczeni wyrażają różne poglądy.
Według zdecydowanej większości naukowców,
Takie sformułowanie polecenia oznacza obowiązek. Dlatego powinni natychmiast je wykonać, bez oczekiwania na okoliczności, które określą jego prawdziwe znaczenie.
(por. Usûlu’s-Serahsî, 1/16; Amidî, el-Ahkâm, 2/133)
Według niektórych uczonych,
Tryb rozkazujący, gdy nie ma podmiotu.
NEDB
uznaje się za taki.
(zob. Amidî, 2/134)
Według Imama Gazaliego,
Polecenie, które ma przesłankę, nie może być uznane za nakaz ani za zalecenie, dopóki ta przesłanka nie zostanie wykryta.
(por. Gazali, tamże, 1/326)
Podsumowując,
żądać wykonania jakiejś pracy
(polecać)
dla prawdziwego
(wyraźny)
lub metaforyczny
(niejednoznaczny)
Używa się trybu rozkazującego.
Autentyczny
tryby rozkazujące
„Wykonywajcie modlitwy i dajcie jałmużnę.”
(Al-Baqara 2/43),
„Bądź prawy, jak ci rozkazano.”
(42:15)
jak widać w wersetach, które są skierowane do odbiorcy
(gotowe zamówienie)
tak jak to możliwe.
„Kto z was dożyje miesiąca Ramadan, niech go spędzi w poście.”
(2:185)
jak wspomniano w wersecie, również w odniesieniu do osób trzecich
(polecenie z nieba)
może.
Figuratywny
Formy imperatywu natomiast uzyskuje się za pomocą form trybu oznajmującego. Na przykład,
„Rozwiedzione kobiety powinny pozostawać w stanie wdowstwa przez trzy miesiące.”
(2:228)
w wersetach, które można przetłumaczyć jako:
„oczekują”
wyrażenie
„Niech poczekają”
w znaczeniu: Prorok Mahomet (pokój i błogosławieństwo Allaha niech będą z nim) jest naszym Panem.
„Sędzia nie wydaje wyroku, gdy jest wściekły.”
(Buhari, Ahkam, 13; Muslim, Akziye, 16)
wspomniane w hadisie
„nie wyda wyroku”
także
„nie wyrokuj”
zostało użyte w znaczeniu.
Wspomniane w pytaniu
„cudzołóstwo, kradzież”
Nie ma wątpliwości, że takie postanowienia są zabronione również z punktu widzenia doktryny. Ponieważ
-jak wynika z opublikowanych oświadczeń-
Istnieje wiele dowodów na to.
Z pozdrowieniami i modlitwami…
Islam w pytaniach i odpowiedziach
