Drogi bracie/Droga siostro,
W szkole teologicznej Szafii wysokość fitry (ofiary z okazji przerwania postu) wynosi jeden sa’ (2,166 kg). Fitra jest jednak…
pszenica, jęczmień, soczewica, ryż, daktyle, ciecierzyca, kukurydza, suszone winogrona
i
ser
takie, jak te, które spożywa większość ludzi. Nie wolno określać wartości żywności w pieniądzach.
Zgodnie z prawem Hanafi, wypłacanie ekwiwalentu pieniężnego za produkty spożywcze jest dozwolone.
Być może z punktu widzenia zaspokajania potrzeb ubogich, takie rozwiązanie jest lepsze.
W preambule do orzeczenia Najwyższego Zgromadzenia ds. Religijnych przy Dyrekcji ds. Religijnych (Diyanet İşleri Başkanlığı) w sprawie datku na ubogich (sadaka-i fitr) stwierdza się, że:
„W hadisach ilość datku fitr jest określona na jeden sa’ (jednostka miary używana w czasach Proroka, wynosząca około 2,917 g) pszenicy, jęczmienia, daktyli lub winogron. Określenie datku fitr tymi produktami wynikało z ówczesnych warunków ekonomicznych i nawyków żywieniowych społeczeństwa. Biorąc pod uwagę praktyki z czasów Proroka i jego towarzyszy, można wnioskować, że celem datku fitr było pokrycie jednodniowych potrzeb żywnościowych ubogiego, zgodnie ze standardem życia średniej klasy rodziny w danym społeczeństwie.”
Jeśli ktoś ma obowiązek wypłacić fitra za kilka osób, a nie posiada majątku wystarczającego na pokrycie wszystkich, to najpierw wypłaca fitra za siebie. Następnie, w miarę swoich możliwości finansowych, wypłaca fitra za żonę, sługę, małoletnie dziecko, ojca, matkę i dorosłe dziecko. W tym kontekście Prorok Mahomet (s.a.w.) powiedział:
„Zacznij od siebie, zadbaj o siebie. Jeśli coś ci zostanie, daj rodzinie. Jeśli coś ci zostanie po rodzinie, daj bliskim.”
(Müslim, Zakat, 14)
Jeśli jest więcej niż jedna osoba zobowiązana do wypłacenia fitry i żaden z nich nie ma wystarczających środków, aby wypłacić fitrę wszystkim, może wypłacić fitrę dowolnej z tych osób.
Miejsca, w których należy przekazywać datki na Zakat al-Fitr
W kwestii tego, komu należy przekazywać datki na Fıtr, prawnicy są zgodni co do tego, że są to te same osoby, którym należy przekazywać Zakat. Datki na Fıtr pod tym względem mają charakter Zakat i należy je przekazywać tym samym osobom, którym przekazuje się Zakat, wchodząc tym samym w zakres wersetu 60. Sūry At-Tawba.
Nie wolno dawać jałmużny na Fetrę tym, którym nie wolno dawać Zakat.
Nie wolno przekazywać tej jałmużny nie-muzułmanom, czyli zimmim mieszkającym w krajach muzułmańskich.
Jeśli osoba zobowiązana do wypłacenia fitr (zadatku na rzecz ubogich) umrze, zanim to zrobi, jej spadkobiercy powinni wypłacić ją z jej majątku. Dzieje się tak, ponieważ w tym darowiźnie przysługują prawa zarówno Bogu, jak i ludziom. Zobowiązanie to nie zyskuje charakteru nieważnego z powodu śmierci zobowiązanego.
Zgodnie z prawem Hanafi, jeśli osoba zobowiązana do wypłacenia fitry (zadatku na rzecz ubogich) umrze przed jej wypłaceniem, obowiązek ten wygasa. Jeśli spadkobiercy dobrowolnie wypłacą fitrę i sami mają zdolność do darowizny, może ona zostać wypłacona z majątku spadkowego. Nie można ich do tego jednak zmuszać. Jeśli jednak zmarły pozostawił testament w tej sprawie, wypłacenie fitry z jednej trzeciej jego majątku byłoby właściwe. (Zuhayli, al-Fıkhü’l-islami, 3/2040; Mehmet Keskin, Büyük Şafii İlmihali)
ZADAKA-I FITIR (FITRA):
Zadatek na Fetrę (Sadaka-i Fitre) staje się obowiązkiem z trzech powodów:
1. Osoba, której ma być udzielona pomoc finansowa, musi być muzułmaninem.
Zachód słońca w ostatnim dniu drugiego miesiąca Ramadanu.
3. W dniu wystąpienia wniosku musi posiadać majątek przekraczający środki utrzymania dla siebie i osób, które jest zobowiązany do utrzymywania.
Wysokość fitry wynosi jeden sa. Należy ją wypłacić za siebie, swoje dzieci i osoby muzułmańskie, których utrzymanie się zobowiązany jest zapewnić. Wypłaca się ją w tym, co jest najczęściej spożywanym jedzeniem w danym regionie. Jeden sa to pięć litrów irackich i jedna trzecia litra.
Zadak na okres Ramadanu (fitra),
Jest to jedna z cech charakterystycznych dla Proroka Mahometa (s.a.w.), a jego ustanowienie jako obowiązkowe miało miejsce w drugim roku po Hijrze, dwa dni przed świętem Ramadanu. Mądrość ustanowienia tego rytuału polega na oczyszczeniu postującego z niedostatków, które mogły wystąpić podczas postu.
Ibn Umar (r.a.) powiedział, że dowodem na słuszność datku fitr jest:
„Prorok Mahomet (s.a.w.) nakazał, aby zadośćuczynienie za post (zakat al-fitr) w miesiącu Ramadanu było obowiązkowe dla każdego muzułmanina, mężczyzny lub kobiety, wolnego lub niewolnika, w postaci jednego sa’ daktyli lub jęczmienia.”
(Buhari, 1433; Muslim, 9H4.)
Rodzaj i ilość datku na Fetrę:
Zadak-i fitr to jeden sa’ podstawowego produktu spożywczego, który większość ludzi w miejscu zamieszkania każdego zobowiązanego do jego wypłaty spożywa. Sa’, którego używał Prorok (s.a.w.), składał się z czterech dłoni. Według dzisiejszych miar to około 2400 gramów.
Abu Sa’id al-Hudri (r.a.) powiedział:
„W czasach Proroka (pokój z nim) w dniu święta Ramadanu (Idu’l-Fitr) składaliśmy jałmużnę (zakat) w postaci jednego sa’ (miara) każdego rodzaju żywności. Naszymi zwyczajowymi produktami spożywczymi były jęczmień, suszone winogrona, ser i suszone daktyle.”
(Parę wodną, 1432)
Jak wynika z hadisów, datki na Fıtır nie powinny być wnoszone w pieniądzach ani w innych rzeczach. Powinny to być produkty spożywcze, takie jak pszenica, ryż, suszone winogrona, ciecierzyca, kukurydza itp., czyli produkty spożywcze powszechnie spożywane. Ponieważ pszenica jest obecnie podstawowym produktem spożywczym dla większości ludzi, datki na Fıtır powinny być wnoszone w pszenicy. Według szkoły Shafi’i nie wolno w zamian dawać wartości pieniężnej pszenicy. Jednakże, naśladując szkołę Hanafi, nie ma nic złego w dawaniu wartości pieniężnej pszenicy. Ponieważ dla ubogich pieniądze zazwyczaj lepiej zaspokajają ich potrzeby niż pszenica.
Filtr,
jest przekazywana ubogim w mieście lub wiosce, w której przebywa dana osoba.
Nie wolno wysyłać ich do ubogich w innych krajach.
Jednakże, jeśli w tym regionie nie ma ubogich, dopuszczalne jest przekazanie ich w inne miejsce.
Termin płatności zadośćuczynienia:
Zadatek (fitra) staje się obowiązkiem z zachodem słońca w ostatnim dniu Ramadanu. Jednakże, podobnie jak zadek (zakat), można go wypłacić wcześniej, a wypłacenie fitry w miesiącu Ramadanu jest dozwolone.
Sunna (zalecenie) jest, aby fitra (darowizna na rzecz ubogich) została przekazana w dniu święta, przed modlitwą Eid al-Fitr. Prorok (s.a.w.) nakazał, aby fitra została przekazana przed pójściem na modlitwę Eid al-Fitr. Opóźnienie do wieczora dnia święta jest niepożądane (makruh). Pozostawienie na poźniej niż zachód słońca w tym dniu jest grzechem, ponieważ upłynął już czas. Fitra, która nie została przekazana do tego czasu, musi zostać przekazana później (jako nadrobienie).
Nasz Prorok (s.a.w.),
„Zadakę al-Fitr (ofiarę na zakończenie Ramadanu) należy rozumieć jako oczyszczenie z niepotrzebnych, brzydkich i złych słów dla osoby postącej.”
(Et-Terğih Vet-tcrhih, 21274.) – tymi słowami wyraził jego znaczenie.
Posłuchajmy hadisu, który mówi nam, że datki na ubogich (sadaka-i fitr) są powodem, dla którego post jest akceptowany, a który pochodzi od naszego Proroka (s.a.w.):
„Post Ramadanu wisi między niebem a ziemią. Ale podnosi go datk na ubogich (sadaka-i fitr).”
(Et-Tcrğib Vet-terhib, 21275.)
W dniu i w nocy święta Eid al-Fitr, każdy, kto posiada więcej niż potrzebuje on i jego rodzina, ma obowiązek wypłacić fitra. Obowiązek wypłaty fitry spoczywa na głowie rodziny, która musi ją wypłacić za siebie i osoby, których utrzymanie jest jej obowiązkiem. Są to żona, matka, ojciec, dzieci i służący, których utrzymanie zapewnia. Aby wypłata fitry za matkę, ojca i dorosłe dzieci była obowiązkowa, muszą oni być biedni.
MIEJSCA, W KTÓRYCH NALEŻY WYDAWAĆ ZAKAT I SADAKA-I FITR:
Zgodnie z Koranem, zaka’t należy przekazywać ośmiu kategoriom osób wymienionym w wersecie:
„Zdatki (sadaka) są nałożone przez Allaha jako obowiązek tylko dla tych: ubogich, nędzarzy, zbieraczy zdatków, tych, których serca mają być przybliżone do islamu, niewolników, zadłużonych, walczących na drodze Allaha i podróżnych. Allah jest Wiedziejący, Mądry.”
(At-Tawba: 9/60)
Omówmy teraz te osiem klas pojedynczo:
1. Ubogi:
To osoba, która nie posiada żadnego majątku ani dochodów, lub posiada majątek w wysokości mniejszej niż połowa kwoty potrzebnej do zaspokojenia podstawowych potrzeb, takich jak jedzenie, ubranie i mieszkanie. Na przykład, osoba, która potrzebuje sto tysięcy lir, a posiada trzydzieści tysięcy lir, jest uważana za biedną.
2. Miskin:
To osoba, której majątek i dochody nie wystarczają na zaspokojenie podstawowych potrzeb, ale przekraczają połowę tej kwoty. Na przykład osoba, która potrzebuje stu tysięcy lir, a ma siedemdziesiąt tysięcy, jest uważana za ubogą.
3. Zbierający jałmużnę:
To osoby, które zbierają, dystrybuują, zapisują i strzegą zekatu.
4. Osoby, których serca ma się przekonać do islamu:
Można przekazać jałmużnę osobie, która niedawno przyjęła islam, ma słabą wiarę lub jest nowo nawróconą. Można to zrobić, ponieważ istnieje nadzieja, że osoby z otoczenia tej osoby, będące niewiernymi, również nawrócą się na islam.
Inna, prawdopodobna hipoteza: Zdatność do walki z wrogiem zyskuje się dzięki zyskom materialnym, które pozyskuje się z zadołowania. Albo też zadołowanie przekazuje się tym, którzy potrafią je łatwo zebrać, aby ci zyskali na sile.
5. Niewolnicy:
„Są to niewolnicy, którzy mogą otrzymać zadek i zostać uwolnieni dzięki niemu. Innymi słowy, zadek jest wypłacany niewolnikom mukatab (niewolnikom, których uwolnienie jest uzależnione od spełnienia pewnych warunków).”
6. Dłużnicy:
Zadatak (zakat) przysługuje tym, którzy wzięli na siebie dług w sposób dozwolony. Są to osoby zadłużone na przykład na zakup mieszkania, w związku z zawarciem małżeństwa dziecka lub w celu zaspokojenia jego podstawowych potrzeb.
7. Ci, którzy walczą w imię Boga:
Nawet jeśli są bogaci, otrzymują jałmużnę (zakat), aby mogli zapewnić sobie i swoim rodzinom niezbędne potrzeby, takie jak utrzymanie, ubranie itp., aż do powrotu z wojny. (To oni są uważani za walczących na drodze Bożej).
8. Zostali w tyle:
Są to osoby, które zgubiły lub wyczerpały swoje pieniądze podczas pielgrzymki (haczu) lub jakiejkolwiek innej dozwolonej podróży. Można im również przekazać jałmużnę (zakat).
Niektóre podręczniki prawa islamskiego (fikh) twierdzą, że zaka’t może być przekazany grupie osób uprawnionych do jego otrzymania lub, w razie potrzeby, jednej osobie.
Niektórzy uczeni, tacy jak Ibn al-Mundir, Ruyan i Abu Ishaq oraz al-Szirazi, uważali, że fitra powinna być przekazywana tylko trzem ubogim, jednak Imam al-Rafi’i i al-Azrai twierdzą, że dopuszczalne jest przekazanie jej jednemu ubogiemu. Jednakże, rozdzielenie fitry i przekazanie jej trzem osobom jest jeszcze lepsze.
Zadakę fitr nie można przekazywać w formie pieniędzy ani mąki.
Usuwa się z niego pszenicę, jęczmień, kukurydzę, ryż, ciecierzycę, soczewicę, fasolę, daktyle, winogrona, mleko, tłusty ser – czyli większość podstawowych produktów spożywczych w tym regionie.
Zadaka-i Fitr to jeden sa’ (miara objętości). Według Imana Nawawiego, jeden sa’ to 685 dirhemów, a obliczony według dirhama szariatu, jeden sa’ wynosi w przybliżeniu 2200 gramów (dwa kilogramy dwieście gramów).
MIEJSCA, W KTÓRYCH NIE WOLNO SKŁADAĆ ZAKATU:
Zakat nie jest wypłacany następującym pięciu kategoriom osób:
1. Tym, którzy bogacą się dzięki majątkowi i bogactwu.
2. Niewolnikom. (Z wyjątkiem niewolników mukateb, czyli tych, których niewolnictwo było oparte na umowie).
3. Do potomków Haszyma i potomków Muttaliba,
4. Dla ubogich i potrzebujących, których utrzymanie należy do nich.
5
Nie wolno dawać jałmużny niewierzącemu, nawet jeśli jest biedny.
Mówił nasz Prorok (s.a.w.):
„Zadawanie jałmużny (zakat) jest niedozwolone bogatym i silnym, którzy mają zdrowe kończyny.”
(Tirmizi, 652.)
Słowo „Mirret”, które pojawia się w hadisie, oznacza osobę zdolną do zarobku i silną. Zatem nie należy dawać jałmużny osobie, która ma możliwość pracy, ale nie pracuje, ani bogatemu.
Powód, dla którego niewolnikom nie wypłacano zekatu,
Opieka, utrzymanie i wyżywienie niewolników należą do ich właściciela. Jeśli istnieje możliwość uwolnienia niewolnika i zadołkowana darowizna może stanowić środek do jego uwolnienia, to zadołkowana darowizna może być przekazana niewolnikowi lub niewolnikom w takiej sytuacji.
Zakat nie jest wypłacany ubogim i potrzebującym, których utrzymanie zapewnia ktoś inny. Można jednak wypłacić im zekat, jeśli zostali oni zdobyci w wojnie lub zaciągnęli pożyczkę w sposób dozwolony.
Zaciągnięcie pożyczki musi być uzasadnione. Na przykład budowa domu, zapewnienie dzieciom normalnego wyżywienia, wydanie córki za mąż… itd.
Przyjmowanie jałmużny przez osobę, która jej nie potrzebuje, lub świadome przekazywanie jałmużny takiej osobie jest haram (zakazane w islamie).
Zakat,
Zakat nie jest wydawany bogatym ani tym, którzy go nie potrzebują, ponieważ należy się on potrzebującym. Zakat nie jest również wydawany tym, którzy są w stanie pracować i mają możliwość znalezienia pracy.
Jeśli majątek znajduje się w jednym miejscu, a właściciel w innym, to obowiązkowo należy przekazać jałmużnę (zakat) potrzebującym w miejscu, gdzie znajduje się majątek. Jeśli w tym miejscu nie ma ubogich, należy przekazać jałmużnę ubogim w najbliższym miejscu.
Przenoszenie zadołków (zakatu) z miejsca, gdzie są osoby uprawnione do ich otrzymania, do innego miejsca, gdzie jest to obowiązkowe, jest haram (zakazane).
Zakat nie może być wypłacany niewiernemu, niewolnikowi, który nie jest w trakcie procesu wyzwolenia (nie ma możliwości uzyskania wolności), dziecku ani osobie nieprzytomnej, ale może być wypłacany ich opiekunom. Dzieje się tak, ponieważ utrzymanie tych osób spoczywa na opiekunach.
Nie wolno i jest grzechem (haram) dawać jałmużny (zakat) komuś, o kim wiadomo, że wyda ją na rzeczy zabronione (haram).
Nasz Prorok (pokój i błogosławieństwo niech będą z nim) powiedział:
„Z pewnością jałmużna (zakat) to nic innego jak nieczystości ludzi. Jałmużna nie jest dozwolona ani dla Mahometa, ani dla jego rodziny.”
(Müslim, 1072)
Abu Hurejra (r.a.) przekazał następujące przekazanie:
„Pewnego razu Hasan, syn Aliego, wziął jedną z datli z ofiarnych datli i włożył ją do ust. Prorok Mahomet powiedział:
„Nie, nie, wyrzuć to z ust. Czy ty nie wiesz, że nie jemy jałmużny?”
(Buhari, 1420, Muslim, 1069) – powiedział.
Nie wolno dawać jałmużny (zakatu) osobie, której utrzymanie i potrzeby spoczywają na kimś innym, ponieważ w takim przypadku zakać zwróci się z powrotem na korzyść dającego. Dlatego nie wolno dawać zakatu własnym rodzicom, dziadkom lub babkom, ponieważ ma się obowiązek ich utrzymywania. Podobnie nie wolno dawać zakatu małym dzieciom lub wnukom, których się utrzymuje. Jednakże, jeśli dziecko jest dorosłe i niezależne, można mu dać zakać, ponieważ w takim przypadku nie ma się obowiązku jego utrzymywania.
Kiedy nasz Prorok (pokój i błogosławieństwo Allaha niech będą z nim) wysyłał Muaza ibn Dżabala jako gubernatora do Jemenu, powiedział mu:
„Najpierw wezwij ich do uznania, że nie ma boga oprócz Allaha i że ja jestem posłańcem Allaha… Jeśli to zaakceptują, powiedz im, że Allah nałożył na nich obowiązek zadośćuczynienia (zakatu) z ich majątku. Zakat ten pobiera się od bogatych i rozdaje biednym.”
(Buhari)
Mówiąc o ich biednych, mamy na myśli ich muzułmanów. Nie ma więc mowy o dawaniu datku komukolwiek, kto jest biedny. Zakat należy się tylko biednym muzułmanom. W tekście hadisu,
'dla ich ubogich’
Można to uznać za dowód na to.
Z pozdrowieniami i modlitwami…
Islam w pytaniach i odpowiedziach
