– Czy taka książka istnieje i jaki jest jej temat?
Drogi bracie/Droga siostro,
Jest to liczba mnoga słowa „tabaka”, pochodzącego z języka arabskiego. Słowo to oznacza: każdy z przedmiotów ułożonych jeden na drugim, pojedynczy arkusz papieru, pudełko na tytoń i papierosy noszone w kieszeni.
W tego typu książkach biograficznych opisuje się życie osób, które żyły w tym samym czasie, zajmowały się tym samym dziedziną nauki i należały do tego samego wyznania i zakonu. Takie książki biograficzne zazwyczaj obejmują okres dziesięciu lub dwudziestu lat. Książki opisujące życie hadisologów, książki opisujące życie prawników, książki opisujące życie poetów, książki opisujące życie mistyków i książki opisujące życie uczonych w dziedzinie czytania (qira’at) nazywa się takimi właśnie książkami.
Najstarszą zachowaną do dziś książką o tabakatach jest Kitabü’t-Tabakati’l-Kebir. Wystarczy wspomnieć o tabakatach, a od razu przychodzi na myśl właśnie ta książka. Jest to bowiem jedno z najcenniejszych i najważniejszych dzieł w dziedzinie tabakat. Zawiera bogaty materiał zarówno z punktu widzenia historii hadisów, jak i samych przekazów hadisowych (1).
Warto zwrócić uwagę na następujące kwestie podczas przeglądania tych książek i korzystania z zawartych w nich informacji:
Te, które są solidne i wiarygodne, a wszystkie hadisy w nich zawarte można stosować w praktyce. Takie, które zawierają wyłącznie hadisy.
Można postępować zgodnie z hadisami. Jednakże, ponieważ niektóre hadisy są słabe, nie stosuje się ich w kwestiach fundamentalnych wiary i przekonań. Stosuje się je jedynie w sprawach zachęcania do dobrych uczynków i unikania grzechów. Są to jednak tylko niektóre z książek hadisów, które zawierają również słabe hadisy, na przykład, jak wiele innych książek hadisów.
Książki zawierające zarówno informacje historyczne, jak i hadisy. Wśród nich znajdują się zarówno wiarygodne hadisy, jak i słabe, a nawet przekazy krytykowane przez niektórych uczonych. Można korzystać z tych dzieł. Jednak osoby nieobeznane z tematem nie potrafią dobrze ocenić przekazów zawartych w tych książkach, co zwiększa ryzyko błędnych interpretacji. Dlatego czytanie i korzystanie z takich dzieł jest dobre, ale wydawanie werdyktów może być niecelowe. Właśnie do tej kategorii należy dzieło, o którym Pan wspomniał.
Szczegółowe informacje na temat tej i podobnych książek można znaleźć w literaturze poświęconej hadisom, a także w odpowiednich artykułach i źródłach w Encyklopedii Islamu.
1) Abdulvahhap Abdullatif, el-Muhtasar fi İlmi Ricali’l-Eser, Kair 1952, s. 18 i nast.; szerokie informacje na temat tego dzieła Ibn Sa’da można znaleźć u Subhi Salih, Hadis İlimleri ve Hadis Istılahları, Ankara 1973, tłum. Yaşar Kandemir, s. 291 i nast.
Z pozdrowieniami i modlitwami…
Islam w pytaniach i odpowiedziach
