Kæri bróðir/systir,
Zakat af óinnheimtum kröfum (þ.e. kröfum sem búist er við að verði greiddar og ekki er búið að gefa upp vonina um greiðslu) skal, að sögn flestra fræðimanna (þar á meðal Hanafi-skólans), greidd af kröfuhafa á hverju ári. Að sögn Imam Malik skal zakat af kröfum, hvort sem þær eru óinnheimtar eða ekki, greidd á því ári sem þær eru innheimtar.
-ekki frá fyrri árum, heldur aðeins frá því ári-
Það er greitt. Þar sem að lána þeim sem þurfa er líka góðgerningur, þá eru sumir fræðimenn sem segja að ekki þurfi að greiða zakat af kröfum.
Hvað varðar kröfur sem hafa verið lánaðar út til langs tíma og þar af leiðandi hafa lækkað í raunvirði, þá er hægt að fara eftir þeirri skoðun Imams Malik að ekki þurfi að greiða zakat af kröfunni, þar sem það að lána þeim sem þurfa er einnig hjálp.
Kröfur sem víst er að verði endurgreiddar,
Árlega þarf að greiða zakat af kröfum. Ef zakat hefur ekki verið greitt áður en krafan er innheimt, þarf að greiða zakat fyrir liðin ár eftir innheimtu. Ekki þarf að greiða zakat árlega af kröfum sem eru neitaðar eða þar sem líkur á innheimtu eru litlar. Ef slík krafa er síðar greidd, verður kröfuhafi zakat-skyldugur frá þeim degi; hann þarf ekki að greiða zakat fyrir liðin ár. Ef sá sem þú átt kröfu á neitar ekki, þá reiknarðu út og greiðir zakat fyrir liðin ár þegar þú færð greiðsluna. En ef hann neitar, greiðirðu zakat frá því ári sem þú færð greiðsluna.
1) Sterk krafa:
Þetta eru peningar sem eru gefnir sem lán og kröfur sem eru andvirði verslunarvara.
Þegar þessar kröfur eru viðurkenndar af skuldunautum og innheimtar, þarf að greiða zakat af þeim fyrir liðin ár. Þannig að ef einhver á tíu þúsund líra í skuld í tvö ár og viðurkennir það, þarf hann að greiða zakat af því þegar það er innheimt. Ef þessi tíu þúsund líra jafngildir þúsund dirhemum af silfri, þarf að greiða 250 líra eða 25 dirhem af silfri í zakat fyrir fyrsta árið. Af eftirstöðvunum, 9750 lírum, þarf að greiða 240 líra eða 24 dirhem af silfri í zakat fyrir annað árið samkvæmt Imam Azam, sem er jafnt og einn fjórða af 9750 dirhemum, að undanskildum fimmtán dirhemum sem eru afgangur. Samkvæmt tveimur öðrum imamum þarf að greiða 243 líra og 30 kuruş í zakat, því að fimmtán dirhemin sem eru afgangur eru einnig háðir zakat í sama hlutfalli.
Ef um er að ræða svo háa skuld að árið sé liðið, og að minnsta kosti fjörutíu dirham séu innheimtir af henni, þá skal zekatinn greiddur strax. Ef minna er innheimt, þá þarf ekki að greiða zekatinn strax. En ef sá sem innheimtir þessa skuld á aðrar eignir sem zekat ber af, þá greiðir hann zekatinn af þessari skuld ásamt öðrum eignum sínum. En ef slík skuld er neitað, þá þarf, samkvæmt Imam Muhammed, ekki að greiða zekatinn fyrir liðin ár þegar hún er innheimt. Að skuldhafi hafi skjal eða vitni breytir þessu ekki. Því ekki eru öll sönnunargögn gild fyrir dómara. Og ekki getur hver sem er höfðað mál og lagt fram sönnunargögn sín. Þetta er sú skoðun sem er talin rétt.
Það er líka til sú skoðun að aðeins eigi að greiða zakat af lánuðu fé í því ári sem það er móttekið og árið á eftir, en ekki af árunum sem lánið er í gildi vegna vaxtalauss láns.
2) Miðlungs kröfur:
Einhver sem á kröfu á einhvern vegna vöru sem ekki er ætluð til sölu, á rétt á að fá greitt fyrir hana.
Til dæmis skuld sem einhver á eftir að fá vegna húsleigu eða peningar sem krafist er í staðinn fyrir gamalt föt. Slíkar skuldir eru ekki háðar zekat í þau ár sem þær eru ógreiddar. Zekat er aðeins skylt þegar fullt nisab (tvö hundruð dirham af silfri) er innheimt. Ef minna en nisab er innheimt, er zekat ekki skylt. Ef eigandinn á hins vegar aðrar eignir sem eru háðar zekat, þá er zekat skylt af þessum eignum ef þær samanlagt ná nisab.
Samkvæmt áreiðanlegri frásögn frá Imam Azam,
Þessi hluti krafna þarf ekki að innihalda zakat-gjöld frá fyrri árum.
Eftir að þau eru tekin í eigu, þarf ekki að greiða zekat af þeim fyrr en árið er liðið. Ef eigandi peninganna á aðrar eignir sem zekat er skylt af, þá skal greiða zekat af öllum eignunum.
3) Vafasamt innheimtanlegt:
Þetta er krafa sem einhver á á hendur öðrum án endurgjalds fyrir vöru.
Arfur sem eftir er hjá erfingja og á að greiða eiganda, ógreiddur skaðabótarfé, mahr (brúðargjöf) sem konan á að fá frá eiginmanni sínum, eign sem á að fá eftir skilnaðarsamning o.s.frv. Þessar tegundir af kröfum þurfa ekki zekat (skyldugjald) fyrir liðin ár. Þær þurfa heldur ekki zekat fyrr en þær eru innheimtar og eitt ár er liðið frá innheimtu. Hins vegar, hversu mikið sem er innheimt, er það bætt við aðrar eignir sem eru háðar zekat. Þannig er zekat af þeim öllum greitt saman. Samkvæmt einni frásögn eru skaðabótarfé og kitabet (greiðsla fyrir að skrifa skjal) undanteknar. Þær verða háðar zekat frá því að þær eru innheimtar.
Samkvæmt Imam Shafi’i er það sem á að fá,
Hann frestar ekki greiðslu zakat-gjaldsins.
Þótt skuldin sé ekki innheimt, ber að greiða zekat af henni. Því að lánveitingin er alfarið ákvörðun einstaklingsins. Réttur fátækra má því ekki seinka.
Smelltu hér til að fá frekari upplýsingar:
Þarf að greiða zakat af vörum sem eru gefnar að láni?
Með kveðju og bæn…
Íslam í spurningum og svörum
