Ο Θεός, ο Παντοδύναμος, αναφέρει στο 42ο στίχο της Σούρας αλ-Ζουμάρ: «Ο Θεός παίρνει τις ψυχές κατά το θάνατό τους, και τις ψυχές εκείνων που δεν πεθαίνουν κατά τον ύπνο τους. Τότε κρατάει εκείνην της οποίας έχει αποφασίσει το θάνατο, και αφήνει την άλλη μέχρις ορισμένου χρόνου. Σίγουρα, σ’ αυτό υπάρχουν σημεία για τους ανθρώπους που σκέφτονται».
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Η μετάφραση του σχετικού στίχου έχει ως εξής:
«Ο Θεός παίρνει τις ψυχές των ανθρώπων κατά την ώρα του θανάτου τους, και εκείνων που δεν πεθαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου τους. Παίρνει τις ψυχές εκείνων που έχει ορίσει να πεθάνουν, ενώ αφήνει τις ψυχές των άλλων πίσω στα σώματά τους για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Σίγουρα, σε αυτό υπάρχουν διδάγματα για όσους συλλογίζονται.»
(Αλ-Ζουμάρ, 39/42)
Η θανάτωση του ανθρώπου από τον Θεό,
είναι η διακοπή της σχέσης της ψυχής με το σώμα.
Όπως υποδεικνύεται και στο στίχο, η κύρια ιδιότητα της ψυχής είναι να αποτελεί πηγή ζωής και συνείδησης. Στο θάνατο, ο Θεός αποσπά την ψυχή εντελώς από το σώμα, με αποτέλεσμα το σώμα να στερείται τόσο ζωής όσο και συνείδησης, ενώ στον ύπνο, ένα ψυχοφυσιολογικό φαινόμενο, η ψυχή παραμένει στο σώμα, αλλά βιώνεται μια προσωρινή απώλεια αισθήσεων και συνείδησης. Επειδή αυτή η απώλεια, κατά κάποιο τρόπο, σημαίνει ότι η ψυχή εγκαταλείπει μερικώς το σώμα, ο ύπνος παρομοιάζεται με το θάνατο στο στίχο. (Zemahşerî, Keşşaf, ερμηνεία του σχετικού στίχου)
Στην περίπτωση του θανάτου, ο Θεός κρατά την ψυχή, όπως αναφέρεται στο στίχο, ενώ στο τέλος του ύπνου, η ψυχή ανακτά τη λειτουργία της κατά την εγρήγορση (Kur’an Yolu, Heyet, ερμηνεία του σχετικού στίχου).
Ο Ραζί εξηγεί το σχετικό εδάφιο ως εξής:
«Ο Παντοδύναμος, ο Παντογνώστης και ο Σοφός, ο Υπέρτατος, διαχειρίζεται τη σχέση της ψυχής με το σώμα με τρεις τρόπους:»
α)
Η φώτιση και η επιρροή του πνεύματος να είναι ορατές σε όλα τα μέρη του σώματος, μέσα και έξω… Αυτή είναι η κατάσταση της εγρήγορσης.
β)
Η ουσία της ψυχής, με το φως και την επιρροή της, διακόπτει, από ορισμένες απόψεις, τη σχέση της με την επιφάνεια του σώματος, διατηρώντας όμως τη σχέση της με το εσωτερικό του σώματος… Αυτή είναι η κατάσταση του ύπνου.
γ)
Η διακοπή του φωτός και της επιρροής της ψυχής από ολόκληρο το σώμα… Αυτό είναι ο θάνατος.
(Ραζί, Μεφατίχ, ερμηνεία του σχετικού στίχου)
Ο Αλλάχ είναι εκείνος που παίρνει τις ψυχές κατά τον θάνατο, και εκείνος που παίρνει τις ψυχές εκείνων που δεν έχουν πεθάνει κατά τον ύπνο τους. Ο ύπνος είναι μισός θάνατος, μισοπεθαμένος. Ο άνθρωπος κατά τον ύπνο, σύμφωνα με έναν νόμο που έθεσε ο Κύριός μας, είναι σχεδόν μισοπεθαμένος. Κατά τον ύπνο, οι ψυχές των ανθρώπων αποσπώνται σε κάποιο βαθμό. Έτσι, σύμφωνα με την δήλωση αυτού του στίχου, κατά τον ύπνο συμβαίνει ένα μερικό γεγονός θανάτου. Επομένως, θάνατος σημαίνει αυτό. Δηλαδή, θάνατος είναι το γεγονός που συμβαίνει κατά τον θάνατο του ατόμου. Επίσης, ένα άτομο βιώνει την κατάσταση θανάτου ενός ατόμου που δεν έχει πεθάνει κατά τον ύπνο.
Σύμφωνα με αυτό, η λέξη στην στίχο είναι:
απεβίωσε
, δηλαδή ο θάνατος, σημαίνει τη διακοπή της σχέσης της ψυχής με το σώμα.
Η διαφορά μεταξύ της αναπαύσεως στον ύπνο και της αναπαύσεως στον θάνατο είναι η εξής:
Στο θάνατο, η ψυχή αποκόπτεται από το σώμα τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, ενώ στον ύπνο αποκόπτεται μόνο εξωτερικά, αλλά η εσωτερική σύνδεση παραμένει.
Δηλαδή
κατά τη διάρκεια του ύπνου
Ο Κύριός μας
αφαιρεί από το άτομο τη δύναμη της λογικής, του συναισθήματος, της συνείδησης, της αντίληψης και της διάκρισης.
Ας μην ξεχνάμε λοιπόν ότι ο θάνατος και η ζωή είναι αλληλένδετα και κανείς, κανένας από εμάς, δεν έχει εγγύηση ότι θα ξυπνήσει ξανά μετά τον ύπνο. Ο Θεός είναι αυτός που κρατά, παίρνει και απελευθερώνει. Όλες οι ψυχές υπάγονται στη διακυβέρνηση του Θεού. Κανείς δεν μπορεί να κρυφτεί από Αυτόν, να ξεφύγει ή να σωθεί.
Ο Κύριός μας κρατάει τις ψυχές εκείνων που έχει καταδικάσει σε θάνατο κατά τη διάρκεια του ύπνου τους. Αλλά εκείνους για τους οποίους δεν έχει εκδώσει θανατική καταδίκη, εκείνους που δεν έχει έρθει η ώρα τους, τους στέλνει πίσω. Τους επιστρέφει στη ζωή.
Μέχρι πότε;
Μέχρις ότου έρθει η προκαθορισμένη, θεόθεν ορισμένη ώρα του θανάτου. Δηλαδή, κάθε νύχτα ο Θεός μας θανατώνει και κάθε πρωί μας ανασταίνει, μέχρι την ημέρα που θα έρθει η ώρα του θανάτου μας. Ενώ μας έχει θανατώσει τη νύχτα, ο Κύριός μας μας ανασταίνει το πρωί με μια νέα ευκαιρία, μια ολοκαίνουργια δυνατότητα.
Ποιος είναι ο λόγος;
Ίσως σήμερα έρθει στα λογικά του, ίσως σήμερα επιστρέψει στη λατρεία του Θεού, ίσως σήμερα αξιοποιήσει την ευκαιρία. Ίσως και για να μην έχουμε το δικαίωμα να αντιταχθούμε στον Κύριό μας την ημέρα της κρίσης, για να μην έχουμε καμία δικαιολογία. Σε όλα αυτά υπάρχουν στίχοι, διδάγματα, για μια κοινωνία που θα σκεφτεί, θα αναλογιστεί και θα αξιολογήσει.
Ο μόνος Κύριος και Κυβερνήτης των ψυχών είναι ο Θεός. Αυτός είναι που κοιμίζει και αποκοιμίζει τους πάντες τη νύχτα, παίρνει τις ψυχές όσων έφτασε η ώρα τους και τους θανατώνει, ενώ ανασταίνει και ξυπνάει όσους δεν έχει έρθει η ώρα τους. Αυτός είναι ο μόνος Κύριος και Κυβερνήτης της ζωής και του θανάτου. Αυτός ασκεί την απόλυτη κυριαρχία και εξουσία του επί των δούλων του, τόσο κατά τη διάρκεια του ύπνου όσο και κατά τη διάρκεια του θανάτου. Αυτός καθορίζει, ορίζει και εφαρμόζει τη θέση μας στη ζωή αν πρέπει να ζήσουμε, και τη θέση μας στο θάνατο αν πρέπει να πεθάνουμε. Δεν έχει δώσει τέτοια εξουσία ούτε στον αγαπημένο του, τον πιο ένδοξο από τους ανθρώπους, τον αγγελιοφόρο του. Η εξουσία σε όλα τα θέματα, στη ζωή και στο θάνατο, στην καθοδήγηση και στην πλάνη, ανήκει αποκλειστικά σε Αυτόν. Ό,τι Αυτός ορίζει ως καθοδήγηση, είναι καθοδήγηση, και ό,τι ορίζει ως πλάνη, είναι πλάνη.
Θεός
Παίρνει τις ψυχές των ζωντανών κατά τη στιγμή του θανάτου. Παίρνει επίσης τις ψυχές εκείνων που δεν έχουν πεθάνει ακόμα, ενώ κοιμούνται. (Κατά τη διάρκεια του ύπνου) κρατά τις ψυχές εκείνων που έφτασε η ώρα τους και δεν τις επιστρέφει στο σώμα. Ενώ τις ψυχές των άλλων (εκείνων που δεν έφτασε η ώρα τους) τις επιστρέφει στο σώμα μέχρι μια ορισμένη στιγμή. Σίγουρα, σε αυτό υπάρχουν αποδείξεις για όσους σκέφτονται.
Σε αυτό το ιερό εδάφιο, ο Θεός Παντοδύναμος δηλώνει ότι η θεότητα ανήκει αποκλειστικά σε Αυτόν, και ότι η απόδειξη αυτού είναι το γεγονός ότι η θανάτωση και η πρόκληση θανάτου πραγματοποιούνται από Αυτόν, λέγοντας:
«Όταν έρθει η ώρα του θανάτου των ζωντανών, ο Θεός παίρνει τις ψυχές τους. Και όσοι κοιμούνται, είναι σαν να έχουν πεθάνει. Αν η ώρα του θανάτου κάποιων από αυτούς που κοιμούνται έχει έρθει, ο Θεός δεν επιστρέφει τις ψυχές τους στα σώματά τους. Έτσι, δεν ξυπνούν και πεθαίνουν. Αν η ώρα του θανάτου κάποιων από αυτούς που κοιμούνται δεν έχει έρθει ακόμα, ο Θεός επιστρέφει τις ψυχές τους στα σώματά τους. Και αυτοί ξυπνούν και συνεχίζουν τη ζωή τους, μέχρι να έρθει η ώρα του θανάτου τους.»
Ο Σουδδής λέει:
«Ο Θεός, όταν οι ζωντανοί κοιμούνται, ενώνει τις ψυχές τους με τις ψυχές των νεκρών. Εκείνοι συναντιούνται, συνομιλούν και αλληλορωτούνται όσο ο Θεός επιθυμεί. Οι ψυχές των ζωντανών αφήνονται ελεύθερες και επιστρέφουν στα σώματά τους. Οι ψυχές των άλλων επιθυμούν επίσης να επιστρέψουν. Ο Θεός όμως δεν επιστρέφει τις ψυχές εκείνων που έχει προορίσει να πεθάνουν. Επιστρέφει τις ψυχές εκείνων που δεν έχει προορίσει να πεθάνουν, στα σώματά τους, μέχρι να έρθει η ώρα του θανάτου τους.»
Ο Προφήτης μας (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) είπε σε ένα από τα ιερά χαντίθ του:
«Όταν κάποιος από εσάς πάει να ξαπλώσει στο κρεβάτι του, ας σκουπίσει το στρώμα του με το άκρο των ρούχων του.»
“Στο όνομα του Θεού”
Ας το πει. Γιατί αφού σηκωθεί από το κρεβάτι και φύγει, δεν θα ξέρει τι θα βρίσκεται στη θέση του. Όταν θελήσει να ξαπλώσει, ας ξαπλώσει στη δεξιά πλευρά του και
«Ω Θεέ μου, σε δοξάζω. Στο όνομά σου ξαπλώνω και στο όνομά σου θα σηκωθώ. Αν πρόκειται να πάρεις την ψυχή μου (να πεθάνω), συγχώρεσέ με. Αν πρόκειται να με ξαναστείλεις, φύλαξέ με με τον τρόπο που φυλάς τους δίκαιους δούλους σου.»
“Ο ύπνος είναι ένας μικρός θάνατος.”
Υπάρχει μια παροιμία που λέει:
“Κοιμούνται όλοι, είτε πιστεύουν στον Θεό και στη μεταθάνατο ζωή είτε όχι. Εγώ δεν ανακατεύω τον Θεό στις δουλειές μου.”
Αυτοί που λένε [αυτό], ζουν εικοσιτέσσερις ώρες υπό την επίβλεψη και τη διακυβέρνηση του Θεού. Ο Θεός, που κινεί την καρδιά τους και αναζωπυρώνει το αίμα τους, είναι και Αυτός που τους κοιμίζει.
Όταν ο άνθρωπος κοιμάται, δεν ανήκει στον εαυτό του, αλλά ανήκει στον Θεό. Εκείνος παίρνει προσωρινά την ψυχή του. Όπως ο ήλιος, αν και μακριά από τη γη, παραμένει κοντά της με το φως του, έτσι και η ψυχή απομακρύνεται από τον κοιμώμενο, αλλά διατηρεί τη ζωή του σώματος με το φως της. Όταν ξυπνάει, η ψυχή επιστρέφει.
Θεός
Αν δεν επιστρέψει την ψυχή, τότε ο άνθρωπος πεθαίνει. Η ψυχή μεταφέρεται στον κόσμο του Μπερζάχ. Το σώμα γίνεται χώμα, καίγεται και γίνεται καπνός, αλλά η σύνδεσή του με την ψυχή συνεχίζεται. Την ημέρα της Ανάστασης, η ψυχή και το σώμα ενώνονται και αρχίζει η ανάσταση στον άλλο κόσμο. Όσοι αρνούνται την ανάσταση στον άλλο κόσμο, θα ήταν χρήσιμο να διαβάσουν λίγο για τον ύπνο.
Ο Θεός ο Παντοδύναμος
Όταν έρθει η ώρα τους, παίρνει τις ψυχές από τα σώματα. Αυτός είναι ο μεγάλος θάνατος. Και πάλι, ο Θεός παίρνει τις ψυχές εκείνων που δεν έχουν πεθάνει, κατά τη διάρκεια του ύπνου τους. Αυτός είναι ο μικρός θάνατος.
Ο Ιμπν Τζουζέιγυ λέει:
Αυτός ο στίχος προορίζεται για να διδαχθούμε από αυτόν. Δηλαδή, ο Θεός παίρνει τις ψυχές με δύο τρόπους. Ο ένας είναι η αληθινή, πλήρης ανάληψη, που ονομάζεται “θάνατος”. Ο άλλος είναι ο θάνατος του ύπνου. Διότι εκείνος που κοιμάται είναι σαν νεκρός, όσον αφορά την όραση και την ακοή. Ο Υπέρτατος Θεός,
“Αυτός είναι που σας παίρνει (σας κοιμίζει) τη νύχτα, σαν να σας σκοτώνει.”
Η στίχος “mealindeki âyeti de bu mânâyadır. Η τελευταία φράση του στίχου αναφέρεται στην προηγούμενη. Η ερμηνεία είναι η εξής:
“Παίρνει και τις ψυχές εκείνων που δεν έχουν πεθάνει, ενώ κοιμούνται.”
Ο Ιμπν Καθίρ είπε επίσης:
Ο Παντοδύναμος Θεός δήλωσε ότι Αυτός είναι ο Κύριος του σύμπαντος, ο οποίος ενεργεί όπως επιθυμεί, και ότι παίρνει τις ψυχές με τον μεγάλο θάνατο, στέλνοντας αγγέλους να πάρουν τις ψυχές από τα σώματα, και με τον μικρό θάνατο, παίρνοντας τις ψυχές κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Σκοτώνει τον ιδιοκτήτη του και κρατάει την ψυχή που πήρε, δεν την επιστρέφει στο σώμα. Τις ψυχές όσων κοιμούνται, τις επιστρέφει στα σώματά τους, όταν ξυπνούν, μέχρι ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Αυτό το ορισμένο χρονικό διάστημα είναι η ώρα του αληθινού θανάτου. Ο Ιμπν Αμπάς λέει: Οι ψυχές των ζωντανών και των νεκρών συναντιούνται στον ύπνο. Γνωρίζονται και μιλούν όσο θέλει ο Θεός. Όταν οι ψυχές θέλουν να επιστρέψουν στα σώματά τους, ο Θεός κρατάει τις ψυχές των νεκρών κοντά Του. Στέλνει τις ψυχές των ζωντανών στα σώματά τους.
Ο Κουρτούμπι λέει:
Σε αυτό το στίχο, τονίζεται η μεγαλοσύνη της δύναμης του Θεού, η μοναδικότητά Του, το ότι είναι Αυτός που δίνει ζωή και θάνατο, το ότι κάνει ό,τι θέλει και το ότι κανείς άλλος εκτός από Αυτόν δεν μπορεί να το κάνει. Γι’ αυτό ο Θεός είπε:
Σε αυτά τα θαυμαστά έργα υπάρχουν σαφείς και αδιάψευστες ενδείξεις της απειρότητας της γνώσης και της δύναμης του Θεού, για όσους τα μελετούν και παίρνουν παράδειγμα.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
