–
Έχω μια ερώτηση που με μπερδεύει, παρακαλώ δώστε μια διεξοδική εξήγηση.
– Αφού δεν είμαστε υπεύθυνοι, γιατί κάνουμε προειδοποιήσεις; Το να κάνεις προειδοποιήσεις φαίνεται σαν να κάνεις αδικία στον άλλον.
– Εάν κάποιος που δεν γνωρίζει το Ισλάμ ή έχει εκτεθεί σε αρνητική προπαγάνδα πρόκειται να πάει στον παράδεισο, δεν θα του κάνουμε αδικία αν του κηρύξουμε το Ισλάμ;
– Αν αρνηθεί, θα πάει στην κόλαση. Ελπίζω να κατάφερα να εξηγήσω το πρόβλημά μου.
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στην ερώτηση με δύο τρόπους:
Απάντηση 1:
Αν υπήρχαν εκατό αυγά παγωνιού
Αν αυτά τα αυγά δεν τοποθετηθούν κάτω από την πέρδικα, αλλά αφεθούν ως έχουν, θα έχουν αξία και τιμή εκατό αυγών. Ωστόσο, αν τοποθετηθούν κάτω από την πέρδικα και μερικά από τα εκατό αυγά βγουν χαλασμένα και αχρηστα, είναι λογικό να μην εγκαταλειφθεί αυτή η διαδικασία, χάριν της αξίας και της ομορφιάς ορισμένων από αυτά που θα γίνουν παγώνια με χρυσή διακόσμηση.
Διότι, αν αυτά τα αυγά δεν επωαστούν, δεν θα υπάρξει κανένα κοτοπουλάκι. Δεν αξίζει να θυσιάσεις ένα μεγάλο όφελος για μια μικρή ζημιά. Για παράδειγμα, αν ακόμα και είκοσι από αυτά βγουν υγιή, όχι μόνο θα αντισταθμίσουν τη ζημιά των υπολοίπων, αλλά θα αποφέρουν και επιπλέον κέρδη.
Αν πάλι βρεθούν εκατό κουκούτσια χουρμά
Αν τα αφήναμε και δεν τα ρίχναμε στη γη, θα είχαν αξία εκατό κουκούτσια χουρμά. Αλλά αν τα ρίχναμε στη γη, και μερικά γίνονταν δέντρα χουρμά και μερικά σάπιζαν, δεν θα μπορούσαμε να πούμε ότι θα ήταν καλύτερα να μην τα ρίχναμε. Γιατί η ωφέλεια που θα προσέφεραν τα δέντρα χουρμά στο έθνος των χουρμάδων θα ήταν ασύγκριτα ανώτερη από την αξία των σάπιων κουκουτσιών.
Ακριβώς έτσι, οι άνθρωποι στους οποίους δεν έχει φτάσει το Ισλάμ είναι σαν αυγά και σπόροι. Αν παραμείνουν έτσι, θα παραμείνουν αυγά και σπόροι, και η αξία και η τιμή τους θα είναι ανάλογη.
Ωστόσο,
αν τους δοθεί νερό πίστης, αν εισέλθουν στη γη της λατρείας
Ακόμα κι αν μερικοί από αυτούς αρνηθούν την πίστη και πάνε στην κόλαση, εκείνοι που πιστεύουν και λατρεύουν τον Θεό θα είναι πολύτιμοι σαν τα αστέρια.
Αν ένας σπόρος χουρμαδιάς μπαίνοντας στη γη γίνεται δέντρο χουρμαδιάς, τότε τι γίνεται με έναν άνθρωπο που ασπάζεται την πίστη και το Ισλάμ και αφοσιώνεται στη λατρεία; Την αξία και την τιμή αυτού, ακόμα και αν όλες οι διάνοιες γίνονταν μία, πάλι δεν θα μπορούσαν ποτέ να την καταλάβουν.
Γι’ αυτό, ακόμα κι αν μόνο ένας άνθρωπος από χιλιάδες πρόκειται να πιστέψει, είναι απαραίτητο να τους φέρουμε σε επαφή με την ιεραποστολή.
Ωστόσο, από αυτές τις διακηρύξεις έχουν φυτρώσει όχι χιλιάδες, αλλά εκατομμύρια, δισεκατομμύρια δέντρα.
Ας δώσουμε προσοχή στις όμορφες εκφράσεις του Μπεντιουζζαμάν, ο οποίος αξιολόγησε αυτό το θέμα από ποιοτική και ποσοτική άποψη, δηλαδή από άποψη ποιότητας και ποσότητας, και το έκανε πιο κατανοητό για εμάς:
Η ποσότητα δεν έχει σημασία σε σύγκριση με την ποιότητα.
Η πλειοψηφία εξαρτάται από την ποιότητα. Για παράδειγμα, αν υπάρχουν εκατό κουκούτσια χουρμά, αν δεν τα βάλεις κάτω από τη γη, δεν τα ποτίσεις, δεν τα υποβάλεις σε χημική επεξεργασία και δεν τα αφήσεις να βλαστήσουν, θα παραμείνουν εκατό κουκούτσια αξίας εκατό παραδων. Αλλά αν τα ποτίσεις και τα αφήσεις να βλαστήσουν, και από τα εκατό, τα ογδόντα χαλάσουν, και τα είκοσι γίνουν είκοσι καρποφόρα δέντρα χουρμά, μπορείς να πεις ότι…
,”Το να δίνεις νερό έγινε κακό, χάλασε τα περισσότερα;” Φυσικά και δεν μπορείς να το πεις.
Επειδή αυτός/αυτή/αυτό
πέρασε στην ισχύ του άρθρου είκοσι, είκοσι χιλιάδες.
Αυτός που χάνει ογδόντα και κερδίζει είκοσι, δεν ζημιώνεται, δεν είναι κακό.Ας πούμε, αν υπήρχαν εκατό αυγά παγωνιού, θα κόστιζαν πεντακόσιες γρόσες. Αλλά αν επωάζονταν αυτά τα εκατό αυγά, και τα ογδόντα χάλαγαν, και από τα είκοσι έβγαιναν είκοσι παγώνια, θα μπορούσε κανείς να πει ότι…
“Έγινε μεγάλη ζημιά, αυτή η συμπεριφορά ήταν κακή, αυτή η απομόνωση ήταν άσχημη, κακή;”
Όχι, δεν είναι έτσι, ίσως και ναι. Γιατί εκείνος ο λαός των παγωνιών και εκείνη η γενιά των αυγών, που κοστίζουν τετρακόσια γρόσια.
Έχασε ογδόντα αυγά, αλλά κέρδισε είκοσι παγώνια αξίας ογδόντα λιρών.
Εδώ, το ανθρώπινο γένος, με την αποστολή των προφητών, με το μυστήριο της δοκιμασίας, με την πάλη (ενάντια στις κακές επιθυμίες) και με τον πόλεμο ενάντια στους διαβόλους, κερδίζει…
Αντί για εκατοντάδες χιλιάδες προφήτες, εκατομμύρια αγίους και δισεκατομμύρια ενάρετους, δηλαδή τα αστέρια, τους ήλιους και τα φεγγάρια του κόσμου της ανθρωπότητας, έχασε τους άπιστους και τους υποκριτές, που είναι σαν επιβλαβή ζώα, πολλοί σε αριθμό αλλά ασήμαντοι σε ποιότητα. Αντ’ αυτού, κέρδισε τέτοιους τέλειους ανθρώπους.
(βλ. Μπεντιουζζαμάν, Επιστολές, Δωδέκατη Επιστολή)
Απάντηση 2:
Αυτό το σημείο πρέπει να γίνει ιδιαίτερα κατανοητό. Εκείνοι που δεν άκουσαν τα κηρύγματα των προφητών μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες.
Κάποιος:
Εκείνοι που δεν άκουσαν ποτέ την πρόσκληση των προφητών, με την αληθινή έννοια του όρου.
Και ένας από αυτούς:
Μεταφορικά, όσοι δεν ακούν έμμεσα· δηλαδή, όσοι φαινομενικά άκουσαν την πρόσκληση, αλλά δεν είχαν την ευκαιρία να διερευνήσουν τι ήταν αυτή η πρόσκληση λόγω αρνητικών συνθηκών.
Οι άνθρωποι που έζησαν σε μια χρονική περίοδο ανάμεσα στον Ιησού Χριστό και τον Μωάμεθ είναι οι αληθινοί «αχλ-ι φετρετ». Αντίθετα, οι άνθρωποι που έζησαν σε μια χρονική περίοδο που χαρακτηριζόταν από δυσμενείς συνθήκες είναι οι μεταφορικοί «αχλ-ι φετρετ». Οι παρακάτω δηλώσεις του Μπεντιουζζάμάν Χαζρετλερί αφορούν τους αληθινούς «αχλ-ι φετρετ»:
«Στην περίοδο της απουσίας προφητών, σύμφωνα με το μυστήριο του وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً, οι άνθρωποι της περιόδου της απουσίας προφητών είναι άνθρωποι της σωτηρίας.»
Κατά γενική ομολογία, δεν έχουν καμία ευθύνη για τις παραλείψεις στις λεπτομέρειες.
Σύμφωνα με τον Ιμάμ Σαφί και τον Ιμάμ Ασχάρι, ακόμα κι αν κάποιος πέσει στην απιστία, αν δεν παραβιάσει τις θεμελιώδεις αρχές της πίστης, εξακολουθεί να ανήκει στους σωζόμενους.
Διότι η θεία πρόταση γίνεται με αποστολή, και η αποστολή επιβεβαιώνεται με την αποκάλυψη. Εφόσον η αμέλεια και η παρέλευση του χρόνου έχουν συσκοτίσει τις θρησκείες των προηγούμενων προφητών, δεν μπορεί να αποτελέσει απόδειξη για εκείνους που ζουν σε περίοδο αμάθειας. Αν υπακούσουν, θα λάβουν ανταμοιβή, αν όχι, δεν θα υποστούν τιμωρία. Διότι, επειδή παραμένει κρυμμένη, δεν μπορεί να αποτελέσει απόδειξη.
(βλ. ό.π., σελ. 385-386)
– Στις ακόλουθες εκφράσεις του Δασκάλου, γίνεται αναφορά σε μεταφορικούς ανθρώπους της αμέλειας:
“…Διότι, εφόσον στην έσχατη εποχή, σε βαθμό αδιαφορίας, η θρησκεία και η θρησκεία του Μωάμεθ (ειρήνη ας είναι επ’ αυτού) είναι…”
έχει πέσει η αυλαία της αδιαφορίας
Και εφόσον στην έσχατη εποχή η αληθινή θρησκεία του Ιησού (ειρήνη ας είναι επ’ αυτόν) θα κυριαρχήσει, θα έρθει πλάι-πλάι με το Ισλάμ. Φυσικά, τώρα…
που παραμένει στο σκοτάδι, σαν σε περίοδο αναρχίας
και οι συμφορές που υπέστησαν οι Χριστιανοί, οι οποίοι ανήκουν στον Ιησού (ειρήνη σε αυτόν), μπορούν να θεωρηθούν ένα είδος μαρτυρίου γι’ αυτούς.”
(βλ. Παράρτημα Κασταμπόλου, σελ. 111-112)
– Μετά από αυτή την εξήγηση, μπορούμε να προχωρήσουμε στην ερώτηση:
«Δεν θα διαπράτταμε αδικία αν κηρύτταμε το Ισλάμ σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτα για το Ισλάμ ή που έχει εκτεθεί σε αρνητική προπαγάνδα, αφού έτσι κι αλλιώς θα πάει στον παράδεισο;»
– Πρώτα απ’ όλα, ας σημειώσουμε ότι το ερώτημα περιέχει
“έχει υποστεί αρνητική προπαγάνδα…”
Η έκφραση αυτή, κατά τη γνώμη μας, δεν είναι ακριβής. Διότι, στον κόσμο, είναι σχεδόν ανύπαρκτος ο τόπος που δεν έχει υποστεί με κάποιο τρόπο αρνητική προπαγάνδα. Σήμερα, ποια χώρα –συμπεριλαμβανομένων των ισλαμικών χωρών– δεν έχει υποστεί προπαγάνδα εναντίον του Ισλάμ; Επιπλέον, ποιος καθορίζει τα όρια αυτής της αρνητικής προπαγάνδας;
Επομένως, δεν είναι δυνατόν να θεωρηθούν τέτοιες εκφράσεις, οι οποίες είναι ευάλωτες σε κατάχρηση, ως μέτρο για να επωφεληθεί κανείς από την περίοδο χάριτος.
Δεύτερον:
Σήμερα, είναι σχεδόν αδύνατο να μην ακούσει κανείς το μήνυμα του Ισλάμ. Υπάρχουν άραγε σήμερα οι συνθήκες που περιέγραψε ο Δάσκαλος; Είναι αδύνατο για εμάς, με τα δικά μας μέτρα, να το διαπιστώσουμε. Αν υπάρξουν αντιρρήσεις σε αυτήν την ερμηνεία του Δασκάλου, σίγουρα θα υπάρξουν χιλιάδες αντιρρήσεις αν κάποιος άλλος λόγιος το παρουσιάσει ως κανόνα.
Τρίτον:
Εμείς –
ποιος είναι ο μεταφορικός λόγος
– θα ήταν κάπως
«οι άνθρωποι της περιόδου της αμάθειας»
Δεδομένου ότι δεν μπορούμε να διαπιστώσουμε αν είναι μουσουλμάνοι, το καθήκον μας να τους εξηγήσουμε το Ισλάμ παραμένει.
Η παραμέληση του καθήκοντος να διαδώσει κανείς το Ισλάμ σε κάποιον που, με πιθανότητα μία στις χίλιες, «δεν έχει ακούσει την κλήση του Ισλάμ και γι’ αυτό θα πάει στον παράδεισο», είναι λάθος από δύο απόψεις:
Πρώτον:
Αν, με μια μικρή πιθανότητα, ο άνθρωπος που θεωρούμε ότι ανήκει στους ανθρώπους της Φετρετ/και άρα στους ανθρώπους του Παραδείσου, δεν πληροί στην πραγματικότητα τις προϋποθέσεις, και εμείς δεν καταφέρουμε να του εξηγήσουμε σωστά το Ισλάμ, τότε θα του έχουμε δώσει, κατ’ ουσίαν, ένα εισιτήριο για την κόλαση. Αυτό θα είναι μια μεγάλη ζημιά γι’ αυτόν.
Δεύτερον:
Είναι καθήκον ενός μουσουλμάνου να μεταδίδει τα μηνύματα του Ισλάμ σε άλλους. Αν, αρκούμενοι σε μια αμυδρή ελπίδα, δεν εξηγήσουμε τις αλήθειες του Ισλάμ στους ενδιαφερόμενους, θα φέρουμε βαρύ φορτίο αμαρτίας, παραλείποντας ένα υποχρεωτικό καθήκον. Αυτό θα είναι μια μεγάλη ζημιά για εμάς τους μουσουλμάνους.
Εξάλλου,
“Ελλείψει βέβαιης/ακριβούς πληροφορίας, η αβέβαιη/αμφίβολη πληροφορία δεν έχει καμία αξία.”
Αυτό το ζήτημα αποτελεί έναν σημαντικό κανόνα που αναγνωρίζεται στην ισλαμική βιβλιογραφία.
«Η εικασία δεν σημαίνει τίποτα σε σχέση με την αλήθεια / την πραγματικότητα / δεν μπορεί να αντικαταστήσει την αλήθεια.»
(Αλ Νατζμ, 53/28)
Η διατύπωση του στίχου που αναφέρεται παραπάνω αποδεικνύει επίσης την ορθότητα αυτού του επιστημονικού κανόνα.
Συνεπώς, δεν είναι λογικό να θυσιάσουμε το βέβαιο καθήκον της κοινοποίησης για χάρη αμφίβολων πιθανοτήτων.
– Ωστόσο, εμείς οφείλουμε να εκπληρώσουμε την ευθύνη της διάδοσης του Ισλάμ που μας έχει ανατεθεί. Ποιος από τους συνομιλητές μας…
«οι άνθρωποι της περιόδου της απουσίας του προφήτη και οι άνθρωποι του παραδείσου»
δεν ξέρουμε αν θα θεωρηθούμε υπόλογοι. Αν δεν το κοινοποιήσουμε, από τη μία πλευρά θα φέρουμε την ευθύνη, από την άλλη…
«Αν πληροί τις προϋποθέσεις για να εισέλθει στον παράδεισο ενώπιον του Θεού»
Το να προκαλέσουμε την είσοδο εκατομμυρίων ανθρώπων, που δεν ανήκουν στους “αχλ-ι φάτρετ” (άτομα που δεν έχουν την ικανότητα να διακρίνουν το καλό από το κακό), στην κόλαση, σκεπτόμενοι μερικούς ανθρώπους που δεν γνωρίζουμε, δεν ταιριάζει ούτε με το μεγαλείο της συνείδησης της πίστης ούτε με τη συμπόνια της συνείδησης της ηθικής.
Ας υποθέσουμε ότι, από την προπαγάνδα μας, 5-10 άτομα που φανταζόμαστε ότι θα πάνε στον παράδεισο υφίστανται ζημία, αλλά σε αντάλλαγμα εκατοντάδες άνθρωποι ωφελούνται από αυτήν την προπαγάνδα.
«Δεν εγκαταλείπεται το μεγάλο καλό για ένα μικρό κακό. / Δεν θυσιάζεται το μεγάλο κέρδος για μια μικρή ζημιά.»
Ελπίζουμε ότι και η αρχή αυτή θα λύσει το πρόβλημά μας στην ερώτηση.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
