Η χρήση πειρατικού λογισμικού συνιστά παραβίαση των δικαιωμάτων του δημιουργού;

Σήμερα, με την ευρεία διάδοση των υπολογιστών και του διαδικτύου, οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση και μοιράζονται πληροφορίες γρήγορα και εύκολα. Αυτό βέβαια είναι καλό. Ωστόσο, σχεδόν σε κάθε υπολογιστή χρησιμοποιούνται πειρατικά λογισμικά, προγράμματα χωρίς καταβολή πνευματικών δικαιωμάτων κ.λπ. Αν οι χρήστες πλήρωναν για κάθε πρόγραμμα, κανείς δε θα μπορούσε να τα αντέξει οικονομικά και να τα χρησιμοποιήσει. – Υπάρχει και ο κίνδυνος παραβίασης των δικαιωμάτων των άλλων. Τι πρέπει να κάνουμε;… – Πριν από λίγο καιρό αντέγραψα από έναν φίλο μου CD με μαθήματα αγγλικών, αλλά τώρα διστάζω να τα χρησιμοποιήσω. Μήπως με τη χρήση τους παραβιάζω τα δικαιώματα κάποιου;…

Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,

Οι κασέτες, οι βιντεοκασέτες, τα mp3 και τα CD προστατεύονται επίσης από πνευματικά δικαιώματα. Εφόσον είναι έργα, προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα ως έργα.

Ωστόσο, η κατάσταση αλλάζει εάν πρόκειται για μία και μοναδική εγγραφή σε κασέτα, βίντεο, CD ή VCD, χωρίς εμπορικό σκοπό. Σύμφωνα με το έθιμο, αυτό δεν θεωρείται παράβαση. Εάν υπάρξει μαζική αναπαραγωγή με σκοπό το εμπόριο, τότε υπόκειται σε καταβολή πνευματικών δικαιωμάτων.

Δεν είναι θρησκευτικά απαγορευμένο να αντιγράψεις ένα αντίγραφο χωρίς πρόθεση εμπορικής εκμετάλλευσης.

Ωστόσο, εάν απαγορεύεται από τους νόμους, πρέπει να συμμορφώνεστε με τους νόμους. Για αυτόν τον λόγο, δεν το συνιστούμε.

Ας διευκρινίσουμε ότι τα πειρατικά βίντεο και CD προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα, και όσοι τα εμπορεύονται οφείλουν να καταβάλλουν τα πνευματικά δικαιώματα, διαφορετικά ευθύνεται ο ίδιος ο έμπορος. Ωστόσο, όποιος αντιγράφει ένα μόνο CD χωρίς πρόθεση εμπορικής εκμετάλλευσης δεν ευθύνεται, διότι δεν εμπορεύεται το προϊόν.

Επίσης, αυτό δεν είναι το ίδιο με την αγορά κλεμμένου αγαθού. Για παράδειγμα, είναι διαφορετικό να κλέψει κάποιος ένα βιβλίο και να το πουλήσει, από το να αντιγράψει τις πληροφορίες από το βιβλίο σε ένα χαρτί που αγόρασε και να το πουλήσει. Εσείς πληρώνετε για το χαρτί που ο ίδιος αγόρασε με τα δικά του χρήματα, όχι για το κλεμμένο αγαθό.

Επιπλέον, δεν είναι ό,τι απαγορεύει το κράτος είναι και απαγορευμένο (χαράμ), ούτε ό,τι δεν απαγορεύει είναι και επιτρεπτό (χαλάλ).

Επειδή τέτοια θέματα είναι ευάλωτα σε κατάχρηση, δεν συνιστούμε την αγορά πειρατικών CD.

Πνευματικά δικαιώματα,

είναι η δημιουργία ενός έργου από έναν συγγραφέα, ο οποίος γράφει τις δικές του απόψεις ή παραθέτει αποσπάσματα από άλλους και προσθέτει και δικά του στοιχεία.

Ως έργο εδώ εννοούμε ένα κείμενο ή απόσπασμα, είτε μακρύ είτε σύντομο, είτε εκτενές είτε περιορισμένο σε έκταση.

Η μετάφραση είναι:

Η μετάφραση οποιουδήποτε έργου από μια γλώσσα σε μια άλλη σημαίνει μεταφορά και απόδοση του νοήματος.

Σε ένα μεταφρασμένο έργο, οι λέξεις ανήκουν στον μεταφραστή, ενώ το νόημα ανήκει στον συγγραφέα. Σε ένα πρωτότυπο έργο, τόσο οι λέξεις όσο και το νόημα ανήκουν στον συγγραφέα, ο οποίος όμως μπορεί να έχει αξιοποιήσει αποσπάσματα από έργα άλλων συγγραφέων κατά τη δημιουργία του δικού του έργου.

Σύμφωνα με το ισλαμικό δίκαιο, τα στοιχεία μιας συναλλαγής είναι πέντε:

1)

Ο έμπορος, δηλαδή ο πωλητής,


2)

Ο πελάτης, δηλαδή ο αγοραστής,


3)

Εμπόρευμα, δηλαδή, πράγμα προς πώληση.


4)

Σεμν, δηλαδή η τιμή του πωλούμενου εμπορεύματος,


5)

Σίγα, δηλαδή προσφορά και αποδοχή.

Μια συναλλαγή που λείπει από αυτά τα πέντε στοιχεία, ή από μερικά από αυτά, ή από ένα από αυτά, δεν είναι έγκυρη σύμφωνα με το ισλαμικό δίκαιο. Κάθε ένα από αυτά τα στοιχεία έχει τις δικές του προϋποθέσεις. Αν επιχειρήσουμε να εξηγήσουμε αυτές τις προϋποθέσεις μία προς μία, θα ξεφύγουμε από το θέμα. Γι’ αυτό, θα αναφερθούμε μόνο στο τρίτο στοιχείο, το οποίο αφορά άμεσα την ερώτησή σας, δηλαδή…

μύσμενος

Θέλω να σταθώ λίγο σε αυτό που λέμε “προς πώληση”.

Προς πώληση.

Σύμφωνα με το Χαναφιτικό δίκαιο, αγαθό ορίζεται οτιδήποτε είναι χρήσιμο, πιάσιμο με το χέρι και ορατό με το μάτι. Εάν κάτι δεν είναι πιάσιμο με το χέρι και ορατό με το μάτι, και δεν είναι χρήσιμο, τότε δεν θεωρείται αγαθό κατά το Χαναφιτικό δίκαιο. Αυτό αναφέρεται σε όλα τα βιβλία του Χαναφιτικού δικαίου, όπως το Ed Durru’l-Muntekâ, το Ιμπν Αμπιντίν και άλλα.

Δικαίωμα προτιμήσεως (Σουφά)

Αυτό είναι ένα από αυτά. Για παράδειγμα, εάν κάποιος έχει μερίδιο ή γειτνίαση με εσάς σε ένα οικόπεδο, εάν επιχειρήσετε να πουλήσετε το μερίδιό σας ή το οικόπεδό σας, ο εταίρος ή ο γείτονάς σας έχει το δικαίωμα να παρέμβει και να αγοράσει το οικόπεδο που πουλάτε, πληρώνοντας την τιμή του, και αυτό ονομάζεται Δικαίωμα Σούφ’α. Σύμφωνα με το Ισλάμ, το Δικαίωμα Σούφ’α δεν μπορεί να πωληθεί. Δηλαδή, κάποιος που έχει το Δικαίωμα Σούφ’α δεν μπορεί να πουλήσει αυτό το δικαίωμα σε άλλον. Επειδή το δίκαιο είναι αφηρημένο, είναι ένα δικαίωμα που δεν μπορεί να πιαστεί με το χέρι ή να ιδωθεί με το μάτι. Έτσι, τα πνευματικά δικαιώματα είναι από αυτά τα δικαιώματα. Είναι ένα δικαίωμα που δεν μπορεί να πιαστεί με το χέρι ή να ιδωθεί με το μάτι.

Ένα βιβλίο μπορεί να πωληθεί.

Αν αντιγράψω, δηλαδή αναπαράγω χειρόγραφα ένα βιβλίο που έγραψε κάποιος άλλος ή ένα βιβλίο που έγραψα εγώ, μπορώ να πουλήσω αυτή την αντιγραφή, αυτό το αντίτυπο σε κάποιον άλλον. Εδώ μιλάμε για πώληση. Γιατί υπάρχει ένα υλικό αγαθό, χειροπιαστό και ορατό.

Αλλά αυτό που ονομάζουμε πνευματικά δικαιώματα,

Το δικαίωμα που περιγράφεται παραπάνω είναι αφηρημένο και δεν μπορεί να πωληθεί. Διότι δεν εμπίπτει στην κατηγορία των εμπορευμάτων.

Σύμφωνα με αυτό, εγώ μπορώ να φωτοτυπήσω ή να εκτυπώσω οποιοδήποτε έργο έχω στην κατοχή μου. Διότι έχω ένα βιβλίο και, εφόσον είμαι ο ιδιοκτήτης του, μπορώ να το αναπαράγω και να το πουλήσω με όποιον τρόπο επιθυμώ. Ωστόσο, οι σοφοί της εποχής διεύρυναν τον ορισμό της ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτήν και πράγματα άυλα και αόρατα, εφόσον είναι ωφέλιμα, και θεωρούν θεμιτή την πώληση των δικαιωμάτων μετάφρασης και εφεύρεσης.

Τα βιβλία της Σαφιιτικής σχολής θεωρούν επίσης το όφελος ως περιουσία.

(βλ. Χαλίλ Γκιουνέντς, Φετβάδες για Σύγχρονα Ζητήματα, I/365)

Με χαιρετισμούς και ευχές…

Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις