– Αν η δήλωση του Αμπού Χανίφα είναι σωστή, τότε γιατί εμείς οι Χαναφίτες εξακολουθούμε να προσευχόμαστε με την φράση “για το χάτηρ/την τιμή του τάδε…”
προσευχόμαστε;
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Είναι χρήσιμο να εξετάσουμε αυτό το θέμα εν συντομία σε μερικά σημεία:
α.
Το ζήτημα της μεσολάβησης (τεβεσσούλ) είναι ένα θέμα που γίνεται αποδεκτό από τους μελετητές του Εχλί-Σουννέ.
β.
Στο κείμενο του δόγματος Ταχαβί.
«Για το δίκιο του τάδε»
Δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Εκείνοι που το ερμηνεύουν, όταν βρίσκουν την ευκαιρία σε μια συζήτηση σχετικά με τη μεσιτεία -με μια μικρή αναφορά- το εκφράζουν σύμφωνα με τη δική τους κατανόηση.
Πράγματι, ο Σάλεχ Αλ-ι Σέιχ, συγγραφέας ενός από τα σχόλια στο ελ-Ακιντέτου’τ Ταχαβίγιε, είπε τα εξής σχετικά με αυτό το θέμα:
«Ο Σαρίχ Ιμπν Αμπί’λ-Ιζ, στο δικό του σχόλιο, το ζήτημα της ταβασσούλ…»
‘
Για το δίκιο του τάδε, για το δίκιο του Προφήτη σου, για το δίκιο του Ομέρ.
θεώρησε σκόπιμο να πραγματευτεί ζητήματα όπως αυτά. Αυτά είναι του Ιμπν Τεϊμίγια.
‘Η μεσολάβηση και το μέσο’
από το βιβλίο του με τίτλο… Δεν είναι σωστό να πω κάτι γι’ αυτό το θέμα χωρίς να δω το ίδιο το βιβλίο. Διότι η μεσολάβηση συνδέεται και με την ικεσία. Ο/Η…
‘Για χάρη του/της τάδε’
είπε,
«Τον καθιστώ μεσίτη»
σημαίνει επίσης. Το γεγονός ότι αυτό το θέμα έχει θιγεί εδώ, αναφέρεται στο κείμενο του Ταχαβί.
‘μεσιτεία’
δεν είναι σχετικό με το θέμα
(Σαλήχ Αλ-ι Σέιχ, ό.π., ελ-Μέσελετου’τ-τασία).
γ.
Αν ο Ιμάμ Αζάμ είπε ότι κάτι είναι απεχθές, μάλλον δεν είπε ότι είναι απαγορευμένο ή αμαρτωλό.
δ.
Ο σχολιαστής Ιμπν Αμπί’λ-Ιζ εξέτασε το θέμα ως εξής: Στον κόσμο, η «εξαίτηση ίασης» ή η «παράκληση για μεσολάβηση» από τον Προφήτη (ειρήνη σ’ αυτόν) ή από οποιονδήποτε άλλον άνθρωπο είναι επικίνδυνη από δύο απόψεις:
Πρώτον:
“
Στο όνομα του προφήτη σου.
ή
«Για χάρη του/της τάδε»
Όποιος λέει «μακάρι να γίνει έτσι» και επικαλείται τον Θεό, ορκίζεται σε κάτι άλλο εκτός από τον Θεό. Και το να ορκίζεται κανείς σε κάτι άλλο εκτός από τον Θεό δεν επιτρέπεται.
Δεύτερον:
Όποιος λέει κάτι τέτοιο, πιστεύει ότι κάποιοι άνθρωποι έχουν δικαίωμα πάνω στον Θεό. Αλλά κανείς δεν έχει δικαίωμα πάνω στον Θεό.
(Σχολιασμός του Ακίτ ετ-Ταχαβί, Ι/153 – Η Βιβλιοθήκη Σαμίλα)
Ωστόσο, ο σχολιαστής μας, ο οποίος είναι φανερά επηρεασμένος από τον Ιμπν Τεϊμίγια, δεν μπόρεσε να αγνοήσει ορισμένα εδάφια και χαντίθ που αμφισβητούσαν τις απόψεις του, αλλά προσπάθησε να τα προσαρμόσει διακριτικά στη δική του άποψη. Ενδεικτικά,
«Κανείς δεν έχει δικαίωμα πάνω από τον Θεό.»
αφού το είπε, δεν παρέλειψε να προσθέσει την επιφύλαξη «εκτός από τα δικαιώματα που ο Θεός έχει αναλάβει ο ίδιος».
(όπως αναφέρθηκε παραπάνω).
Σύμφωνα με αυτόν, οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα επί του Θεού,
-όπως σε αυτό το εδάφιο-
αλλά πραγματοποιείται με την υπόσχεσή Του.
«Η βοήθεια/υποστήριξη των Μουσουλμάνων ήταν ένα δικαίωμα/υποχρέωση που είχαμε απέναντί τους.»
(Ρουμ, 30/47).
Και πάλι, αυτό το δικαίωμα, το οποίο αναφέρεται στους Μπουχάρι και Μουσλίμ, σχετίζεται με την υπόσχεση του Θεού:
Ο Προφήτης Μωάμεθ (ειρήνη σε αυτόν), απευθυνόμενος στον Μωάζ, ο οποίος βρισκόταν πίσω του,
«Μουάζ! Ξέρεις ποιο είναι το δικαίωμα του Θεού επί των δούλων Του;»
ρωτάει. Ο Μουάζ:
«Ο Θεός και ο Απόστολός του γνωρίζουν»
λέει.Ο Προφήτης Μωάμεθ (ειρήνη σε αυτόν) συνεχίζει ως εξής:
«Το δικαίωμα του Θεού επί των δούλων Του είναι να Τον λατρεύουν και να μην Του αποδίδουν κανένα σύντροφο.»
«Γνωρίζεις, λοιπόν, ποια είναι τα δικαιώματα των δούλων που εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους απέναντι στον Θεό;»
Μουάζ:
«Ο Θεός και ο Απόστολός του γνωρίζουν»
λέει. Ο Προφήτης Μωάμεθ (ειρήνη σ’ αυτόν):
«Το δικαίωμά τους έναντι του Θεού είναι να μην τους τιμωρήσει ο Θεός.»
(Μπουχάρι, Τεβχίντ, 1; Μουσλίμ, Ιμάν, 48).
Επίσης, σύμφωνα με ό,τι μετέφερε ο Αμπού Σαΐντ αλ-Χουντρί από τον Προφήτη (ειρήνη σε αυτόν), όποιος πηγαίνει στο τζαμί για να προσευχηθεί:
«Ω Θεέ μου! Για το δίκαιο αυτού του βήματός μου… Και για το δίκαιο εκείνων που σε παρακαλούν…»
μπορεί να προσευχηθεί ως εξής.
Σύμφωνα με την ερμηνεία, όλα αυτά είναι ένα δικαίωμα που προκύπτει από την υπόσχεση του Θεού.
(ηλικία).
Αν δεν είχε δώσει υπόσχεση, δεν θα είχε δικαιώματα… Σαν να ήταν ο Θεός –
απαγορεύεται-
υπάρχουν και αυτοί που θεωρούν υπεύθυνους…
Ωστόσο, τόσο στο Κοράνι όσο και στις παραδόσεις, γίνεται σαφής αναφορά στα δικαιώματα των ανθρώπων έναντι του Θεού. Στην πραγματικότητα, το Κοράνι περιέχει εκατοντάδες στίχους που αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των ανθρώπων και αναφέρονται στην ανταμοιβή των κόπων τους. Όλοι οι στίχοι που αναφέρονται στη δικαιοσύνη του Θεού σε σχέση με τους ανθρώπους, αναφέρονται εμμέσως και στον Θεό και στους ανθρώπους, που στέκονται και οι δύο πλευρές της δικαιοσύνης. Με πιο σαφή έκφραση,
«Ο Θεός δεν αδικεί τους δούλους Του… Δεν αδικούνται… Παίρνουν ακριβώς αυτό που τους αξίζει…»
Σε στίχους όπως αυτός και σε παρόμοιους, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα δικαιώματα των ανθρώπων. Ποιος δίνει το δικαίωμα; Ο Θεός! Ποιος το παίρνει; Ο άνθρωπος! Αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος, ως δημιουργημένος υπηρέτης, έχει την υποχρέωση να υπηρετεί τον Θεό. Και ο Θεός…
Δίκαιο, Δικαιοσύνη
και
Δίκαιος
Δεν είναι δυνατόν να φανταστούμε ότι θα αδικούσε τους υπηρέτες του, δεδομένου ότι τα ονόματά του είναι μια αντανάκλαση αυτού. Από αυτό προκύπτει ότι,
“δικαίωμα”
Η έννοια αυτή ισχύει και για τον άνθρωπο, με την έγκριση του Θεού.
Τώρα ένας άντρας
-με μια συμπεριφορά που σε καμία περίπτωση δεν θεωρούσε ότι της άξιζε-,
Επικαλούμενος κάποιον που πιστεύει ότι είναι πολύτιμος στα μάτια του Θεού, ιδιαίτερα τον Προφήτη Μωάμεθ (ειρήνη σε αυτόν), ως μεσολαβητή και πηγή ευλογίας.
«Ω Κύριε! Στο όνομα αυτού του ανθρώπου, τον οποίο πιστεύω ότι θεωρείς πολύτιμο…»
Τι κακό έχει να το πει; Ενώ το λέει αυτό;
«Αυτός ο άνθρωπος υπηρέτησε τον Θεό πολύ καλά, έχει μεγάλο δικαίωμα στον Θεό, ας αναφέρω το όνομά του για να αναγκαστεί να κάνει τη δουλειά μου…»
να σκεφτείς τι εννοεί, εναντίον των Μουσουλμάνων
-συκοφαντικός-
Είναι συκοφαντία. Το να κατηγορείς όλους τους μουσουλμάνους, με το πρόσχημα της ύπαρξης μερικών πολύ αμαθών και ανόητων ανθρώπων, δεν ταιριάζει σε έναν συνειδητοποιημένο μουσουλμάνο.
ε.
Αυτά τα δύο παραδείγματα αποδεικνύουν ότι η μεσολάβηση είναι επιτρεπτή.
Ο Άγιος Άννας αφηγείται: Όταν ο Άγιος Ομάρ (ρα) αντιμετώπιζε ξηρασία και λιμό…
-μαζί με τον κόσμο
– Κάθε φορά που έκανε προσευχή για βροχή, επικαλούνταν τον Άγιο Αμπάς (ρα) και προσευχόταν ως εξής:
«Ω Θεέ μου! Πριν, ζητούσαμε βροχή από εσένα με μεσολάβηση του Προφήτη μας, και εσύ μας έδινες βροχή. Τώρα, που ο Προφήτης μας δεν είναι ανάμεσά μας, ζητούμε βροχή από εσένα με μεσολάβηση του θείου του. Παρακαλώ, δώσε μας βροχή.»
το έλεγε και αμέσως άρχιζε να βρέχει.
(Μπουχάρι, Ιστισκά, 3).
Το να ισχυρίζεται κανείς ότι η μεσολάβηση του Αββάς (ρα) εδώ συνίσταται στην προσευχή του, προκειμένου να απορρίψει την ταβεσσούλ, είναι μια αβάσιμη προκατάληψη.
Το γεγονός ότι ένας άνθρωπος σαν τον Χαζράτ Ομέρ (ρα), ο οποίος ενοχλείτο ακόμα και από την οσμή της ακαθαρσίας, έκανε τους ανθρώπους μεσάζοντες και ότι προηγουμένως είχε αναφερθεί και στον Χαζράτ Προφήτη (ασμ) ως μεσάζοντα, δείχνει τη σημασία της μεσολάβησης (τεβεσσούλ) μεταξύ των συντρόφων του Προφήτη.
– Οι φίλοι της σπηλιάς
Είναι ένα διάσημο περιστατικό όπου σώθηκαν χάρη στις δικές τους πράξεις. Η ανάδειξη των δικών σου πράξεων είναι, κατά κάποιο τρόπο, μια μορφή υπερηφάνειας.
Αν αυτό κριθεί σκόπιμο, δεν θα υποδηλώνει ότι οι καλές πράξεις κάποιου άλλου μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως μέσο;
Διότι
«Για χάρη του/της τάδε…»
δηλαδή,
«για χάρη των καλών πράξεων του/της τάδε»
Αυτό σημαίνει ότι η αρετή του ατόμου εξαρτάται από τις καλές πράξεις του. Εξάλλου, η προβολή των δικών του καλών πράξεων οδηγεί σε υπερηφάνεια, ενώ η προβολή των καλών πράξεων κάποιου άλλου αποτελεί ένδειξη ταπεινότητας και μετριοφροσύνης.
Σύμφωνα με τις αναφορές του Ιμάμ Αχμέτ και του Τιρμίζι, ένας τυφλός άνδρας που έπασχε από οφθαλμική πάθηση ήρθε στον Προφήτη (ειρήνη σ’ αυτόν) και του ζήτησε να προσευχηθεί για αυτόν. Ο Προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν) του είπε:
“Αν θέλεις, μπορώ να το αναβάλω για σένα, ώστε να είναι καλύτερο για τη μεταθανάτια ζωή σου.”
(Στο Tirmidhi: αν θέλεις, μπορείς να υπομείνεις);
Αν θέλεις, θα προσευχηθώ για σένα.
είπε. Όταν ο άνδρας ζήτησε να προσευχηθεί, ο Προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν) του είπε να κάνει σωστά την αμπντέστ (τελετουργική πλύση), να προσευχηθεί δύο ρακ’άτ (μονάδες προσευχής) και στη συνέχεια να προσευχηθεί ως εξής:
«Ω Θεέ μου! Σου ζητώ και σε ικετεύω με τη μεσολάβηση του Μωάμεθ, του προφήτη της ευσπλαχνίας Σου. Ω Μωάμεθ! Σε ικετεύω να μεσολαβήσεις για την ικανοποίηση αυτής της ανάγκης μου. Ω Θεέ μου! Δέξου την μεσολάβησή του για μένα!»
(Τιρμίζι, Ντααβάτ, 119; Μουσνέδ, IV/138)
Άνδρας
-πήγε και έκανε ό,τι του είπαν-
Όταν γύρισε, τα μάτια του είχαν ανοιχτεί.
(Τουχφέτ’ου’λ-Αχβέζι, ερμηνεία του σχετικού χαντίθ).
Για να δείτε πώς αποδεικνύεται η νομιμότητα της προσευχής με μεσολάβηση του Προφήτη (ειρήνη σ’ αυτόν) και άλλων ενάρετων ανθρώπων, επικαλούμενοι τα χαντίθ που αναφέραμε εδώ, και πώς αντικρούονται τα επιχειρήματα των αντιπάλων, βλ. Tuhfet’u’l-Ahvezî. ό.π.
Κάντε κλικ εδώ για περισσότερες πληροφορίες:
– Είναι επιτρεπτή η μεσολάβηση (τεβεσσούλ) σύμφωνα με τα στίχους του Κορανίου και τα χαντίθ;
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
