– Υπάρχει κάποιο πρόβλημα στο να εύχεσαι τον θάνατο αντί να εύχεσαι να ζήσεις;
– Εγώ προσωπικά
“Είθε ο Θεός να σου χαρίσει μακροζωία.”
Ανατριχιάζω όταν προσεύχονται έτσι. Φοβάμαι πολύ το βαρύ φορτίο της ανθρωπότητας και τη δυσκολία της δοκιμασίας. Αν είχα την επιλογή, θα προτιμούσα να γίνω πέτρα ή χώμα. Η απόφαση ανήκει στον Θεό, αλλά θα προτιμούσα να πεθάνω παρά να ζήσω.
– Υπάρχει κάποιο πρόβλημα με το να σκέφτομαι και να προσεύχομαι με αυτόν τον τρόπο; Ποτέ δεν θα ήθελα να έχω σκέψεις που θα δυσαρεστούσαν τον Θεό.
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Σχετικά με αυτό το θέμα, τα λόγια του Αγγελιοφόρου του Θεού (ειρήνη σε αυτόν) είναι ακριβώς τα εξής:
«Κανείς από εσάς να μην εύχεται τον θάνατο εξαιτίας κάποιας βλάβης που υπέστη. Αν όμως αναγκαστεί να το κάνει, ας πει τουλάχιστον το εξής:»
«Κύριε! Αν η ζωή είναι καλή για μένα, κράτησέ με ζωντανό. Αν ο θάνατος είναι καλός για μένα, πάρε την ψυχή μου.»
(Μπουχάρι, Μέρντα, 19)
1.
Στο Χαντίθ, ο πρώτος αποδέκτης του Αγγελιοφόρου του Αλλάχ (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) είναι οι σύντροφοί του, αλλά όλοι οι Μουσουλμάνοι που θα έρθουν μέχρι την Ημέρα της Κρίσης είναι εξίσου αποδέκτες, δηλαδή η απαγορευτική εντολή ισχύει για όλους τους Μουσουλμάνους, πάντοτε.
2.
Αυτό που αναφέρεται στο χαντίθ.
«ζημιά»
για τους περισσότερους μελετητές
«κοσμική βλάβη»
είπε. Σύμφωνα με αυτό, το άτομο
«υποκίνηση διχόνοιας στη θρησκεία»
Εάν υπάρχει θρησκευτική βλάβη, όπως σε αυτή την περίπτωση, δεν είναι αμαρτία να επιθυμείς τον θάνατο.
Μια αφήγηση που προέρχεται από τον Ιμπν Χιμπάν καθιστά αυτό το ζήτημα ακόμη πιο σαφές:
“Κανείς από εσάς”
στον κόσμο
να μην εύχεται τον θάνατό του εξαιτίας της συμφοράς που υπέστη…”
Εδώ
“στον κόσμο”
Η αιτία αναφέρεται ρητά. Κάποιοι από τους Σαχάμπα ευχήθηκαν τον θάνατο με κάποιες μη εγκόσμιες σκέψεις.
Πράγματι, στο Μουβάττα καταγράφεται η εξής προσευχή του Χαζράτ Ομέρ (ρα):
«Ω Κύριε, γέρασα, η δύναμή μου εξασθένησε, η υπηκοή μου διασκορπίστηκε παντού. Πάρε με κοντά σου, προτού υποστώ μεγαλύτερη ζημιά και χάσω το μέτρο.»
Επίσης, στο Μουαττά αναφέρεται ότι ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) προσευχόταν ως εξής:
«Κύριε, σε παρακαλώ να με αξιώσεις να πράττω τα καλά έργα, να εγκαταλείπω τα κακά, και να αγαπώ τους φτωχούς. Αν πρόκειται να γίνω αιτία διχόνοιας ανάμεσα στους ανθρώπους, πάρε με κοντά σου, για να φύγω από τον κόσμο αμόλυντος από τη διχόνοια.»
Σύμφωνα με τον Αχμάντ Ιμπν Χανμπάλ και άλλες πηγές, ο Άμπις αλ-Γκιφάρι προσευχόταν ως εξής:
“Ω, Πανούκλα! Πάρε με μακριά!..”
Προς αυτόν/αυτήν:“Γιατί το λες αυτό, Απόστολε του Θεού (ειρήνη σε αυτόν):”
«Μην εύχεσαι τον θάνατο!…»
όταν τον ρώτησαν: «Δεν είπες έτσι;», απάντησε:«Εγώ άκουσα τον Αγγελιοφόρο του Θεού να λέει:»
«Πριν έρθουν οι έξι αυτές καταστάσεις (σημάδια της Αποκάλυψης), τρέξτε προς τον θάνατο: η κυριαρχία των ανόητων (των βλαμμένων), η αύξηση των αστυνομικών, η πώληση των δικαστικών αποφάσεων (η δωροδοκία στα δικαστήρια), η απώλεια της αξίας του ανθρώπινου αίματος, η εξαφάνιση της συγγένειας (των επισκέψεων στους συγγενείς), η εμφάνιση εποχών όπου το Κοράνι θα χρησιμοποιείται ως μουσική…»
Οι μελετητές που θίγουν αυτό το θέμα, αναφέρουν δύο στίχους από το Κοράνι σχετικά με την ευχή θανάτου:
1. Η προσευχή του Αγίου Ιωσήφ:
“…Πάρε την ψυχή μου ως μουσουλμάνος και με κατατάξτε στους ενάρετους.”
(Ιωσήφ, 12/101).
Ο Προφήτης Ιωσήφ έκανε αυτή την προσευχή όταν έφτασε στο απόγειο των εγκόσμιων ευλογιών.
2. Η προσευχή του Σολομώντα:
«Κύριε!… Με την ευσπλαχνία Σου, με κατατάσσεις ανάμεσα στους καλούς δούλους Σου.»
(Αλ-Ναμλ, 27/19).
Καταγεγραμμένο στο Μπουχάρι
Μια από τις προσευχές του Αγγελιοφόρου του Θεού (ειρήνη σε αυτόν) είναι η εξής:
“Θεέ μου, συγχώρεσέ με, ελέησέ με και οδήγησέ με στον Υπέρτατο Φίλο / τον Υπέρτατο Σύντροφο.”
Αναφέρεται ότι αυτές οι προσευχές προορίζονται για τη στιγμή που έρχεται ο θάνατος, δηλαδή δεν ζητούν την άμεση έλευση του θανάτου.
“Είθε η ζωή μας να τελειώσει με ένα καλό τέλος, όταν έρθει η ώρα να πεθάνουμε, και είθε να είμαστε μαζί με τους δίκαιους στον άλλο κόσμο.”
Εκφράζονται ευχές και προσευχές, αναφέρεται. Επίσης,
“Η αναφορά του θανάτου στις προσευχές δεν σημαίνει ότι επιθυμούμε τον θάνατο, αλλά ότι θέλουμε να διατηρούμε το γεγονός του θανάτου ζωντανό στο μυαλό μας, να μην το ξεχνάμε.”
Έχει γίνει επίσης η ακόλουθη δήλωση.
Ο Προφήτης Μωάμεθ (ειρήνη σε αυτόν) είπε ότι η ζωή είναι καλύτερη από τον θάνατο για τους πιστούς:
«Η ζωή του πιστού τον ωφελεί, τον κάνει να ευημερεί.»
«Κανείς από εσάς να μην εύχεται τον θάνατο. Αν ο Μουχσίν (αυτός που πράττει καλά) πεθάνει, ελπίζεται ότι θα αυξηθεί η καλοσύνη του. Αν πάλι πράττει κακά, ελπίζεται ότι θα μετανοήσει και θα αναζητήσει την ευαρέσκεια του Θεού.»
Ωστόσο, αν και υπάρχει η πιθανότητα να διαφθαρεί και το καλό, αυτό αποτελεί εξαίρεση, και το κύριο είναι, όπως είπε ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη σ’ αυτόν), ότι η ζωή είναι προτιμότερη. Επομένως, ο θάνατος είναι το τέλος των καλών πράξεων και της ανταμοιβής. Συνεπώς, δεν πρέπει να επιθυμούμε τον θάνατο.
– Γιατί απαγορεύεται η ευθανασία;
Σύμφωνα με την ισλαμική πίστη, το τέλος της ζωής είναι προκαθορισμένο από τη μοίρα, και δεν επηρεάζεται από προσευχές ή ευχές.
Όταν έρθει η ώρα του θανάτου, είτε το θέλει κανείς είτε όχι, ούτε παρατείνεται ούτε συντομεύεται.
(Ιωνάς, 10/49, Μέλισσα, 16/61).
Συνεπώς, το να εύχεσαι ή να μην εύχεσαι τον θάνατο είναι μια ηθική πλευρά, μια ευλάβεια του πιστού.
Από αυτή την άποψη, είναι δυνατόν να διακρίνουμε δύο σημαντικές ηθικές αντιρρήσεις στην ευχή για θάνατο:
1)
Μπορεί να υπάρξει μια διαμαρτυρία ενάντια στη μοίρα.
2)
Ο σκοπός του μπορεί να είναι η αποφυγή της αποστολής της ζωής, η οποία δοκιμάζεται με διάφορες καταστάσεις. Αυτό είναι η αθλιότητα, η πνευματική καταστροφή του ατόμου. Το Κοράνι αναφέρει ότι ο άνθρωπος δημιουργήθηκε για να δοκιμαστεί με ελλείψεις σε αγαθά, ζωές, καρπούς, συμφορές και φόβους.
(Αλ-Μπακαρά, 2:155; Αλ-Μουλκ, 67:2)
Συνιστάται υπομονή για να περάσει κανείς αυτή τη δοκιμασία. Ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν).
“ακόμα κι αν ήξερε ότι αύριο θα ερχόταν το τέλος του κόσμου, θα φύτευε σήμερα το δενδρύλλιό του”
διατάσσει.
Η ισλαμική θρησκεία, η οποία φέρνει μια τέτοια αντίληψη ζωής, δεν μπορεί από την άλλη πλευρά να θεωρεί σκόπιμο να επιθυμεί κανείς τον θάνατο εξαιτίας κοσμικών, υλικών συμφορών. Η νομιμοποίηση της επιθυμίας θανάτου σε τέτοιες περιπτώσεις θα έσπαζε την δύναμη αντίστασης απέναντι στις συμφορές της ζωής.
Ακόμη και όταν συμβαίνουν ορισμένες καταστάσεις που αναφέρονται ως λόγοι που δικαιολογούν την ευχή για θάνατο, δεν πρέπει να υιοθετείται η αποφυγή της ζωής. Διότι ο κύριος σκοπός των αφηγήσεων που αναφέρουν τις καταστάσεις αυτές ως δικαιολογητικές της ευχής για θάνατο είναι να καταδείξουν το κακό των καταστάσεων αυτών και να το εδραιώσουν στη συνείδηση. Για παράδειγμα, από τις έξι καταστάσεις που αναφέρονται στο τελευταίο χαντίθ, ας πούμε…
“η πώληση της καταδίκης”
Δηλαδή, η εξαγορά δικαστικών αποφάσεων με δωροδοκία αποτελεί ένδειξη της απουσίας δικαιοσύνης σε μια τέτοια κοινωνία. Μια τέτοια κοινωνία σημαίνει ότι η κοινωνική δομή έχει φτάσει στα πιο προχωρημένα στάδια της διαφθοράς. Οι πιστοί προειδοποιούνται από μια τόσο κακή πράξη που θα μπορούσε να νομιμοποιήσει ακόμη και τον θάνατο. Το ίδιο ισχύει και για τις άλλες πράξεις που αναφέρονται.
Ο κύριος σκοπός αυτών των ειδών χαντίθ είναι,
Αν η επιθυμία του θανάτου δικαιολογούνταν λόγω των προαναφερθεισών πράξεων, τότε η επιθυμία του θανάτου θα ήταν δικαιολογημένη σε κάθε εποχή, διότι αυτές οι κακές πράξεις ποτέ δεν έλειψαν από τις κοινωνίες, αλλά αντίθετα, πάντοτε γίνονταν. Μια κατάσταση που υποστηρίζει αυτό που λέμε, βρίσκεται σε μια άλλη εκδοχή του χαντίθ που καταγράψαμε από τον Αχμάντ Ιμπν Χανμπέλ:
«Προλάβετε να κάνετε καλές πράξεις, πριν έρθουν έξι κακά πράγματα…»
Αυτό σημαίνει ότι, με την υπενθύμιση αυτών των πειρασμών, ενθαρρύνεται η καλή πράξη.
Ο θάνατος είναι οδυνηρός.
Η ζωή δίνει την ευκαιρία και τη δυνατότητα να προετοιμαστούμε καλύτερα για τη μετά θάνατον ζωή. Γι’ αυτό δεν επιθυμούμε τον θάνατο. Γι’ αυτό ο Προφήτης μας είπε:
“Μην εύχεσαι τον θάνατο.”
διέταξε.
Ένας ασθενής που σφαδάζει από έντονους πόνους και οδύνες, ένας ανήμπορος άνθρωπος που δεν έχει κανέναν να τον φροντίσει, μπορεί να προσευχηθεί ως εξής:
«Ω Θεέ μου! Αν η ζωή είναι καλή για μένα, δώσε μου ζωή, αν ο θάνατος είναι καλός για μένα, πάρε την ψυχή μου.»
(Μουσλίμ, Ζικρ, 10)
Η αγωνία του θανάτου, η παράδοση της ψυχής, η μέθη του θανάτου (σεκερατούλ-μεβτ) είναι δύσκολα. Ο πιστός το γνωρίζει από τον Θεό και υπομένει. Αν υπομείνει αυτόν τον πόνο και την οδύνη, οι αμαρτίες του σβήνονται, η υπομονή στις θλίψεις γίνεται εξιλέωση για τις αμαρτίες.
(Αμπού Νταβούντ, Τζαναΐζ, 1, 3)
(βλ. Καθηγητής Δρ. Ιμπραήμ Τζανάν, Σύντομη Μετάφραση και Ερμηνεία του Κουτούμπ-ου Σίτε, Εκδόσεις Ακτσάγ, V/9.)
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
