Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Σύμφωνα με ένα χαντίθ που οι μελετητές των χαντίθ θεωρούν αυθεντικό, η περιουσία του γιου ανήκει και στον πατέρα του.
«Και εσύ και τα υπάρχοντά σου ανήκουν σε εμένα, είναι για τον πατέρα σου».
ορίζεται. (βλ. Fethu’l-Barî, V/211-212; Tuhfetu’l-Ahvezî Şamile, III/482)
Υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες των μελετητών σχετικά με την νομική συνέπεια που προκύπτει από αυτό το χαντίθ. Αυτές οι ερμηνείες λαμβάνουν υπόψη και άλλα κείμενα και…
«γενικές αρχές και κανόνες που αφορούν την ιδιοκτησία»
πιο ακριβές είναι το εξής:
Η περιουσία του παιδιού δεν είναι ταυτόχρονα και περιουσία του πατέρα. Αν ίσχυε κάτι τέτοιο, μετά το θάνατο του γιου, η περιουσία του θα ανήκε αποκλειστικά στον πατέρα, και τα παιδιά, η σύζυγος και η μητέρα του γιου δεν θα είχαν δικαίωμα κληρονομιάς.
Το χαντίθ εκφράζει «επιτρεπτότητα» και όχι «ιδιοκτησία». Αυτό σημαίνει ότι ο πατέρας μπορεί να πάρει και να χρησιμοποιήσει από την περιουσία του γιου του όσα χρειάζεται, χωρίς να τον ρωτήσει. Αυτή η απόφαση (το συμπέρασμα) δεν είναι απόλυτη, αλλά εξαρτάται από ορισμένες προϋποθέσεις:
1.
Η περιουσία που κληρονομεί ο γιος από τον πατέρα δεν θα του προκαλέσει ζημιά.
2.
Ο γιος δεν θα στερηθεί το κληρονομηθέν αγαθό.
3.
Ο πατέρας δεν θα πάρει την περιουσία από έναν γιο για να τη δώσει στα άλλα παιδιά του.
4.
Θα πάρει την ποσότητα που χρειάζεται και δεν θα πάρει περισσότερο από αυτό που χρειάζεται.
5.
Η ανάγκη πρέπει να είναι θεμιτή. Για παράδειγμα, δεν επιτρέπεται ο γιος να πάρει χρήματα από τον πατέρα για να αγοράσει αλκοόλ ή τσιγάρα.
Υπάρχει ομοφωνία ότι η διατροφή των απόρων γονέων βαρύνει τον γιο, εφόσον έχει την οικονομική δυνατότητα, και η διατροφή του απόρου παιδιού βαρύνει τον πατέρα.
Β
μαζί με αυτόν/αυτήν
Αν ο πατέρας φάει και πιει από την περιουσία του παιδιού του χωρίς να το γνωρίζει, και το παιδί δεν το επιθυμεί, αυτό είναι χαλάλ. Έτσι, ο πατέρας δεν έχει φάει κάτι απαγορευμένο. Από την άλλη πλευρά, ο γιος οφείλει να φροντίζει τον πατέρα και τη μητέρα του. Ωστόσο, δεν είναι σωστό ο γιος να τρώει από την περιουσία του πατέρα χωρίς άδεια και χωρίς τη θέλησή του. (βλ. Muğni’l-muhtac, 5/183; İbni Abidin, 5/696; Mevsuatu’l-kuveytiyye, 45/202)
Όσον αφορά τους συγγενείς εξ αγχιστείας:
Τα εδάφια που διατάσσουν την απόδοση των δικαιωμάτων στους συγγενείς (Αλ-Ισρά: 17/26), την καλοσύνη και την ευεργεσία προς αυτούς (Αν-Νισά: 4/36), καθώς και τα χαντίθ που διατάσσουν και συμβουλεύουν την φροντίδα των συγγενών, από τους πιο κοντινούς έως τους πιο απομακρυσμένους (σιλά-ι ραχίμ), και την προτεραιότητα της βοήθειας και της καλοσύνης προς τους συγγενείς, αποτελούν τις νομικές πηγές της διατροφής των συγγενών. Στην αξιολόγηση και την εφαρμογή αυτών των κειμένων, παρατηρούμε ότι οι μουτζαχίδοι χωρίζονται σε τρεις ομάδες:
α)
Σύμφωνα με τους Χαναφίτες, οι συγγενείς εξ αίματος, μεταξύ των οποίων δεν επιτρέπεται ο γάμος, γίνονται αμοιβαία δικαιούχοι και υπόχρεοι διατροφής, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις· αδελφός, θείος, θείος από την πλευρά της μητέρας, ανιψιός, θεία, θεία από την πλευρά της μητέρας ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.
β)
Σύμφωνα με τη Χανμπελική σχολή, οι κληρονόμοι που κληρονομούν ως ‘αζάμπε’ (κληρονόμοι εξ αίματος) και ‘ασχάμπου’λ-φεραίζ’ (κληρονόμοι με καθορισμένο μερίδιο) συνδέονται μεταξύ τους και με σχέση διατροφής.
γ)
Σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, όπως ο Ιμπν Καγίμ, οι κληρονόμοι, ανεξάρτητα από τυχόν εμπόδια γάμου, μπορούν να είναι ταυτόχρονα και δικαιούχοι και οφειλέτες διατροφής, ανάλογα με την περίπτωση. Αυτή η ερμηνεία είναι η πιο ευρεία όσον αφορά τους δικαιούχους διατροφής και η πιο σύμφωνη με τις πηγές και το πνεύμα του Ισλάμ.
Εάν υπάρχουν περισσότεροι από ένας συγγενείς που οφείλουν διατροφή – με εξαίρεση ορισμένες περιπτώσεις μεταξύ συζύγων ή παιδιών και γονέων – η οφειλή διατροφής κατανέμεται ανάλογα με το μερίδιο κληρονομιάς του κάθε ατόμου.
Η διατροφή των ανήλικων τέκνων, των γονέων και της συζύγου δεν εξαρτάται από την απόφαση του δικαστή· αυτοί λαμβάνουν τη διατροφή που δικαιούνται, ανεξάρτητα από τη συγκατάθεση και τη διαθεσιμότητα του οφειλέτη.
Η διατροφή άλλου συγγενούς επιτυγχάνεται είτε με τη συγκατάθεση του οφειλέτη είτε με δικαστική απόφαση.
Το κράτος φροντίζει για τη διαβίωση των ατόμων που έχουν ανάγκη από διατροφή και δεν έχουν συγγενείς. Τα βιβλία της φικχ (ισλαμικής νομολογίας) αναφέρουν τη διαβίωση αυτών των ατόμων μεταξύ των εξόδων του μπεϊτ-υλ-μαλ (κρατικού θησαυροφυλακίου). Ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν),
«Όποιος πεθαίνει και αφήνει πίσω του περιουσία, αυτή ανήκει στην οικογένειά του, και όποιος αφήνει πίσω του ανήλικα παιδιά που χρήζουν φροντίδας, αυτά ανήκουν σε εμένα».
αναφέροντας και εκφράζοντας με αυτόν τον τρόπο το καθήκον αυτό του κράτους.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
