Αναπληρώνονται οι υποχρεωτικές και επιβεβλημένες προσευχές που δεν εκτελέστηκαν σκόπιμα;

Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,

Όπως είναι γνωστό, στις λατρευτικές πράξεις που η εκτέλεσή τους συνδέεται με συγκεκριμένες χρονικές στιγμές, όπως οι πέντε καθημερινές προσευχές και η νηστεία του Ραμαζανιού, υπάρχουν δύο ξεχωριστές υποχρεώσεις: η εκτέλεση της λατρευτικής πράξης και η εκπλήρωση της εντολής εντός του καθορισμένου χρόνου. Όσοι εκτελούν τέτοιες λατρευτικές πράξεις εντός του χρόνου που ορίζει η θρησκεία μας, εκπληρώνουν και τις δύο υποχρεώσεις. Όσοι όμως δεν τις εκτελούν εγκαίρως και τις αναπληρώνουν αργότερα, εκπληρώνουν μόνο μία από τις δύο ευθύνες.

Τώρα, μετά από αυτή την εισαγωγή στο θέμα, μπορούμε να προχωρήσουμε στην εξήγηση των σημείων που αναφέρονται στην ερώτηση.

Σίγουρα, η δικαιολογημένη απουσία από την προσευχή δεν είναι το να κοιμηθείς με σκοπό να μην σηκωθείς για προσευχή. Είναι η αδυναμία να ξυπνήσεις ή να αποκοιμηθείς, παρά την πρόθεση να μην χάσεις την προσευχή και παρά τα απαραίτητα μέτρα που έχουν ληφθεί. Πράγματι, ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη και ευλογίες ας είναι επάνω του), σε μια νυχτερινή πορεία, επέτρεψε στους συντρόφους του, που ήταν εξαιρετικά κουρασμένοι, να ξεκουραστούν, αφού πρώτα όρισε έναν από αυτούς να τους ξυπνήσει για την προσευχή. Ωστόσο, όταν όλοι αποκοιμήθηκαν, αποκοιμήθηκε και ο ορισμένος. Σύμφωνα με τις αφηγήσεις, σε αυτό το περιστατικό, που πιθανότατα επαναλήφθηκε μερικές φορές, ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη και ευλογίες ας είναι επάνω του) τέλεσε την πρωινή προσευχή με την κοινότητα, αφού ο ήλιος είχε ανατείλει και ανέβει.(3)

Και κατά τη μάχη του Χαντέκ, ο Προφήτης (ειρήνη και ευλογία του Αλλάχ να είναι επάνω του) και οι σύντροφοί του δεν μπόρεσαν να τελέσουν τις προσευχές του μεσημεριού, του απογεύματος και του εσπερινού στην ώρα τους· και τέλεσαν αυτές τις τρεις προσευχές, με τάξη και ομαδικά, πριν από την προσευχή της νύχτας, ως αναπλήρωση. (4)

Όπως φαίνεται, η αναπλήρωση των προσευχών που δεν εκτελέστηκαν εγκαίρως λόγω δικαιολογημένων λόγων, είναι αποδεδειγμένη με την προφορική και πρακτική σουννα του Αγγελιοφόρου του Θεού (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν). Όσον αφορά το αν μπορούν να αναπληρωθούν οι προσευχές που παραλείφθηκαν χωρίς δικαιολογία:

Ο Πρόεδρος, επικαλούμενος την παρούσα απόφαση, δήλωσε:

Όπως φαίνεται, η άποψη ότι οι υποχρεωτικές και επιβεβλημένες προσευχές που δεν εκτελέστηκαν στην ώρα τους, χωρίς δικαιολογία, πρέπει να αναπληρωθούν, όπως και οι προσευχές που παραλείφθηκαν με νόμιμη δικαιολογία, είναι ισχυρότερη από άποψη αποδείξεων. Ωστόσο, σύμφωνα με τη συντριπτική πλειοψηφία των ισλαμικών νομικών και θεολόγων, η αναπλήρωση των υποχρεωτικών και επιβεβλημένων προσευχών που δεν εκτελέστηκαν στην ώρα τους, για οποιονδήποτε λόγο, είναι άμεση και δεν πρέπει να αναβάλλεται. (13)

Σε έγκυρα βιβλία φικχ (ισλαμικής νομολογίας) της Χαναφιτικής σχολής, ορισμένα από τα οποία αναφέρονται με ονομασία, τόμο και σελίδα στην υποσημείωση 15, το ζήτημα αυτό διατυπώνεται με τον εξής τρόπο. Συνεπώς, οι ισχυρισμοί ότι η τέλεση σουνέτ (προαιρετικών προσευχών) από όσους οφείλουν καζά (αναπλήρωση προσευχών) είναι ανοησία, ότι δεν είναι αποδεκτοί από τον Θεό και είναι μάταιοι κ.λπ., αποτελούν αβάσιμους ισχυρισμούς που δεν απαντώνται σε έγκυρα έργα που θεωρούνται πηγές από τους Χαναφίτες νομικούς. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τις τρεις άλλες σχολές, εκτός από τους Σαφιίτες, η τέλεση σουνέτ από όσους οφείλουν καζά είναι επιτρεπτή, ενώ σύμφωνα με τους Χαναφίτες είναι και προτιμότερη.

Σύμφωνα με το λεξικό.

και (16)

Σε εκφράσεις όπως αυτές, δεν γίνεται διάκριση μεταξύ των δύο λέξεων όσον αφορά το νόημα και την ισχύ· η παραμελημένη προσευχή ονομάζεται “φάιτα”. Στο σχόλιο του Μπαμπερτί με τίτλο “Ελ-Ινάγιε” επί του “Χιδάγιε”, η φράση “…μεν φάτεθύ σαλάτουν εβ φεββέτεχά αμδεν…” (όποιος χάσει μια προσευχή ή την παραμελήσει σκόπιμα…) (17) χρησιμοποιεί τη λέξη “φεβτ” τόσο για την προσευχή που χάθηκε λόγω δικαιολογημένης αιτίας όσο και για την προσευχή που χάθηκε σκόπιμα.

Βασικά, αντί για τις προσευχές που δεν έχουν εκτελεστεί στην ώρα τους.

Όπως είναι γνωστό, αν και για την εγκυρότητα των σουννέτ και ναφιλέ προσευχών αρκεί η απόλυτη πρόθεση προσευχής, για την εγκυρότητα των φαρζ και βατζίπ προσευχών είναι απαραίτητο να καθορίζεται στην πρόθεση τόσο η ουσία όσο και το όνομα και η ιδιότητα της προσευχής που θα εκτελεστεί (π.χ., “το φαρζ της μεσημεριανής προσευχής της σημερινής ημέρας…” ή “η αναπλήρωση της απογευματινής προσευχής της χθεσινής ημέρας…”). (19) Συνεπώς, αν και σε μια σουννέτ ή ναφιλέ προσευχή επιτρέπεται η ύπαρξη δύο ξεχωριστών προθέσεων, π.χ. ταχιγιετ-υλ-μεσδζίντ και δουχά (πρωινή προσευχή),

Όπως φαίνεται, σύμφωνα με τις δηλώσεις των πιο αξιόπιστων πηγών, ορισμένες από τις οποίες αναφέρονται σε υποσημείωση,

Αναμφίβολα, οι μουσουλμάνοι που, με πρόθεση να αναπληρώσουν τις χαμένες προσευχές, παραλείπουν τις σουννέτ προσευχές, δεν διαπράττουν αμαρτία. Οι προσευχές που εκτελούνται ως αναπλήρωση είναι έγκυρες. Ωστόσο, θα στερηθούν την ανταμοιβή των σουννέτ προσευχών και, λόγω της αδικαιολόγητης παράλειψης των επιβεβαιωμένων σουννέτ προσευχών, θα έχουν διαπράξει αμέλεια (πρόκληση βλάβης). Επιπλέον, θα υποστούν την επίπληξη και την αποδοκιμασία του Προφήτη (ειρήνη ας είναι επ’ αυτού). (21)

Όπως φαίνεται, στο ιερό χαντίθ αναφέρεται ότι οι ελλείψεις στις υποχρεωτικές προσευχές θα συμπληρωθούν από τις προαιρετικές. Οι ερμηνευτές των χαντίθ, σύμφωνα και με την φαινομενική σημασία του ιερού χαντίθ,

Ωστόσο, όπως αναφέρεται παραπάνω (και με τις σελίδες και τους αριθμούς των τόμων στην υποσημείωση 20), ο Ιμπν Νουτζέιμ, και στα δύο πολύτιμα έργα του, στο Εν-Νεβαντίρου’λ-φικχιγέ, αναφέρει το ακριβώς αντίθετο από τα λόγια που του αποδίδονται· δεν περιέχει καμία τέτοια διατύπωση. Επομένως, αυτά τα λόγια δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια αβάσιμη απόδοση, που προστέθηκε στο εν λόγω βιβλίο χωρίς επαρκή έρευνα.

Επιπλέον, αν και ο Ιμπν Νουτζέιμ ήταν ένας μεγάλος και εμπεριστατωμένος νομικός, δεν συγκαταλέγεται καν στους “ακολούθους της εξαγωγής και της προτίμησης” (από πλευράς βαθμίδας μεταξύ των νομικών). Δεδομένου ότι, σε ένα θέμα όπου έχει εκδοθεί απόφαση, ακόμη και οι νομικοί που ανήκουν στους “ακολούθους της εξαγωγής και της προτίμησης” δεν μπορούν να αντιταχθούν σε έναν μουτζταχίντ (24), είναι προφανές ότι, ακόμη και αν υποτεθεί ότι οι αποδιδόμενες σε αυτόν δηλώσεις είναι αληθινές, δεν μπορεί να δοθεί σημασία στα λόγια ενός νομικού που δεν έχει την εξουσία της ιτζτιχάντ (εξαγωγής νομικών αποφάσεων), σε σύγκριση με τις αποφάσεις που έχουν μεταφερθεί από μουτζταχίντ όπως ο Ιμάμ Αμπού Γιουσούφ και ο Ιμάμ Μουχάμμαντ.

Με χαιρετισμούς και ευχές…

Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις