Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
1.
Γέλιο:
Γελάω γ
Γενικά, το
χαμογελώ, γελάω
(dahk) και
γέλιο
υπάρχουν τρεις τύποι:
– Ένα γέλιο όπου φαίνονται τα δόντια, αλλά δεν ακούγεται ήχος.
χαμόγελο
/ ονομάζεται χαμόγελο.
– Γέλιο που εκφράζεται με ελαφρύ τόνο φωνής
“dahk = γελάω”
λέγεται.
– Το γέλιο που συνοδεύεται από έναν ήχο που ακούγεται από απόσταση/από τους γύρω ανθρώπους, είναι:
γέλιο
είναι γνωστό ως.
(Ιμπν Χατζάρ, Φατχ αλ-Μπάρι, 10/504)
Φυσικά, υπάρχουν διάφοροι βαθμοί και σε αυτό.
2. Η Πηγή του Γέλιου:
Το γέλιο είναι ένα έμφυτο συναίσθημα, εγγενές στη φύση του ανθρώπου. Στη γλώσσα της λογικής, το γέλιο είναι ένα ιδιόμορφο χαρακτηριστικό του ανθρώπου. Δηλαδή, είναι μια έμφυτη ιδιότητα που δεν μπορεί να αποχωριστεί από αυτόν.
«Αυτός είναι που γελάει και κλαίει, Αυτός είναι που σκοτώνει και ζωογονεί.»
(Αλ-Νατζμ, 53/43-44)
Ο στίχος αυτός δείχνει ότι το γέλιο και το κλάμα είναι εξίσου απαραίτητες πραγματικότητες για τον άνθρωπο, όσο η ζωή και ο θάνατος. Από αυτή την άποψη, το γέλιο είναι ένα έμφυτο δικαίωμα κάθε ανθρώπου, άνδρα και γυναίκας.
3. Η Ετυμηγορία του Γέλιου:
α.
Χαμογελώ / Χαμογέλαω
Είναι μια σουννα του Προφήτη (ειρήνη ας είναι μαζί του). Δεν είναι δυνατόν να γίνει διάκριση μεταξύ ανδρών και γυναικών σε αυτό το θέμα. Αρκεί να μην προκαλεί κάποιες διαμάχες και να μην διεγείρει τις επιθυμίες κάποιων ανεύθυνων ατόμων.
– Τα ιερά χαντίθια που θα αναφέρουμε, αποδεικνύουν ότι το χαμόγελο και η ευχάριστη έκφραση του προσώπου είναι σουνέτ (πράξη που συνιστάται από τον Προφήτη):
Ο Τζερίρ μπιν Αμπντουλλάχ αλ-Μπετζελί, ένας από τους συντρόφους του Προφήτη, αφηγείται:
«Από την ημέρα που έγινα μουσουλμάνος, ο Αγγελιοφόρος του Θεού ποτέ…»
-όταν ζήτησα άδεια να πλησιάσω
– δεν με απέρριψε και με χαιρετούσε πάντα όταν με έβλεπε
Χαμογελούσε μου.
”
(Μπουχάρι, Εντέμπ, 68)
«Το να κοιτάς το πρόσωπο του αδελφού σου με χαμόγελο είναι ελεημοσύνη για σένα.»
(Τιρμίζι, Μπιρρ, 36)
β. Γέλιο:
Όπως αναφέρεται στο παραπάνω εδάφιο, το γέλιο είναι μια έμφυτη ιδιότητα που υπάρχει στη φύση του ανθρώπου. Για αυτό το λόγο
-σαν να κλαις επιτόπου-
Το να γελάς την κατάλληλη στιγμή είναι επίσης μια εκδήλωση της ανθρώπινης φύσης.
– Ο Αμπού Χουρεϊράς (Ας τον ευλογήσει ο Θεός) αφηγείται:
Κάποιος άντρας ήρθε στον Προφήτη και
«Χάθηκα· κοιμήθηκα με τη γυναίκα μου κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού (την ημέρα).»
είπε.Ο Προφήτης Μωάμεθ:
«Απελευθέρωσε έναν δούλο ως εξιλέωση.»
είπε.Άνδρας:
«Δεν έχω σκλάβους.»
είπε.Ο Προφήτης Μωάμεθ:
«Τότε, νήστεψε δύο μήνες συνεχόμενα.»
είπε.Αδάμα
“Αυτό είναι πέρα από τις δυνάμεις μου.”
είπε.Ο Προφήτης Μωάμεθ:
«Τότε τάισε εξήντα φτωχούς.»
είπε.Άνδρας:
“Δεν έχω τέτοια δυνατότητα.”
είπε. Εν τω μεταξύ, έφεραν μερικά χουρμάδες σε ένα πιάτο. Ο Προφήτης ρώτησε: «Πού είναι ο άντρας;» και
“Πάρε, δώσε το για φιλανθρωπία!”
είπε.Άνδρας:
«Δηλαδή σε κάποιον φτωχότερο από εμένα;… Ορκίζομαι στον Θεό, δεν υπάρχει κανείς φτωχότερος από την οικογένειά μου ανάμεσα στις δύο πλαγιές της Μεδίνας.»
Μόλις το είπε, ο Προφήτης Μωάμεθ γέλασε τόσο δυνατά που φάνηκαν οι γομφίοι του. Και είπε:
«Τότε πήγαινέ τα στο σπίτι σου.»
είπε.
(Μπουχάρι, Εντέμπ, 68)
Ως γομφίοι δόντες δεν εννοούνται οι οπίσθιοι δόντες, αλλά οι δόντες που βρίσκονται αμέσως δίπλα στους προηγούμενους κυνόδοντες. Επομένως, πρόκειται για μια κάπως υπερβολική μορφή χαμόγελου. Άλλωστε, σε μια άλλη εκδοχή, αντί της φράσης “nevāciz – γομφίοι δόντες”, χρησιμοποιείται η φράση “enyāb – πρόσθιοι κυνόδοντες”. (πρβλ. Ιμπν Χατζάρ)
Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το να γελάει ο Αγγελιοφόρος του Θεού λίγο περισσότερο από ένα απλό χαμόγελο ήταν μια εξαιρετική περίπτωση, η οποία συνέβαινε πολύ σπάνια.
γ. Γελώ με γέλια:
Είναι ένας τρόπος γέλιου που κατ’ αρχήν δεν είναι ευπρόσδεκτος.
Λαμβάνοντας υπόψη το μεγάλο πλήθος των παραδόσεων (χαδις) που σχετίζονται με το θέμα, είναι εύκολο να διαπιστωθεί ότι ο Προφήτης Μωάμεθ ήταν πάντοτε χαμογελαστός/ευδιάθετος. Πολύ σπάνια γελούσε λίγο παραπάνω από το χαμόγελο. Αυτό το είδος γέλιου δεν είναι κακό. Το αποδοκιμαστέο είδος γέλιου είναι η υπερβολή, το γέλιο με δυνατή φωνή. Διότι αυτό το είδος υπερβολικού γέλιου βλάπτει την αξιοπρέπεια και το κύρος του ανθρώπου. Οι παρακάτω παραδόσεις (χαδις) το αποδεικνύουν:
– Η Αίσα (η σύζυγος του Προφήτη Μωάμεθ) αφηγείται:
«Ποτέ δεν είδα τον Προφήτη να γελάει με όλη του την καρδιά. Πάντα απλώς χαμογελούσε.»
(Μπουχάρι, Εντέμπ, 68; Ιμπν Χατζέρ, 10/504)
– Σύμφωνα με την παράδοση του Αμπού Χουρεϊρά, ο προφήτης είπε:
«Μην γελάτε πολύ! Γιατί το πολύ γέλιο σκοτώνει την καρδιά.»
(Ιμπν Μάτζε, Ζουχντ, 19; Ιμπν Χατζέρ, 10/506)
4. Κατάσταση του γέλιου (εκτός από το χαμόγελο) ως αρχή:
Το γέλιο στο Ισλάμ
-ειδικά, συνεχώς-
Η μετατροπή αυτού σε συνήθεια δεν έγινε ευπρόσδεκτη. Υπάρχουν και ορισμένοι λόγοι γι’ αυτό. Είναι δυνατόν να κατανοήσουμε αυτούς τους λόγους από τις εκφράσεις των παρακάτω στίχων και χαντίθ:
α) Το υπερβολικό γέλιο οδηγεί στην αμέλεια της ευθύνης απέναντι στη μεταθανάτια ζωή.
“Τώρα, εσείς πιστεύετε σε αυτή τη φήμη;”
(Στο Κοράνι;)
Εκπλήσσεστε; Πάντα γελάτε, αλλά δεν κλαίτε. Και επιπλέον, προκαλείτε και χρονοτριβείτε. Ας τελειώνουμε πια!
(αφήστε αυτή την αφέλεια)
Προσκυνήστε και λατρεύετε τον Αλλάχ!
(Αλ Νατζμ, 53/59-62).
– Ο Αμπού Χουρεϊράς αφηγείται: Ο Αγγελιοφόρος του Θεού μου είπε:
«Απέχετε από τα απαγορευμένα, για να είστε οι πιο ευσεβείς άνθρωποι».
(ένας υπηρέτης που υπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο)
Να είσαι ικανοποιημένος με τη μοίρα που σου έχει ορίσει ο Θεός, για να γίνεις ο πλουσιότερος από τους ανθρώπους. Να συμπεριφέρεσαι καλά στους γείτονές σου, για να γίνεις πιστός. Να αγαπάς/επιθυμείς για τους άλλους ό,τι αγαπάς/επιθυμείς για τον εαυτό σου, για να γίνεις μουσουλμάνος. Μην γελάς πολύ, γιατί το υπερβολικό γέλιο σκοτώνει την καρδιά.
(Τιρμίζι, Ζουχντ, 2, Αρ. Χαδ.: 2305)
–
«…Ορκίζομαι στον Θεό, αν ξέρατε όσα ξέρω εγώ, θα κλαίγατε πολύ και θα γελούσατε λίγο…»
(Ιμπν Μάτζε, Ζουχντ, 19)
– Ο Σαλμάν ο Πέρσης αφηγείται:
«Τρεις άνθρωποι με εξέπληξαν τόσο που με έκαναν να γελάσω: Εκείνος που κυνηγάει τον κόσμο, ενώ ο θάνατος τον κυνηγάει. Εκείνος που αμελεί, ενώ δεν τον αμελούν. Εκείνος που γελάει με όλη του τη δύναμη, ενώ δεν ξέρει αν ο Θεός είναι ευχαριστημένος από αυτόν.» (Ιχιά, 4/454)
β) Το υπερβολικό γέλιο, ειδικά το ξέφρενο γέλιο, βλάπτει την αξιοπρέπεια, το κύρος και τη σοβαρότητα του ατόμου.
– Ο Χαζράτ Ομέρ αφηγείται:
«Όποιος γελάει πολύ, χάνει το κύρος του.» (Γαζαλί, Ιχιά, 3/128)
– Κάποιος από τους προκατόχους μας είπε:
«Όταν ένας σοφός γελάει, ξεφορτώνεται και αποβάλλει το βαρύ φορτίο της σοφίας του.» (Ιχιά, 1/76)
5. Η φωνή της γυναίκας δεν είναι αβρέτ:
«Ω γυναίκες του Προφήτη! Δεν είστε σαν τις άλλες γυναίκες. Εφόσον η ευσέβεια είναι το χαρακτηριστικό σας, μην μιλάτε με γλυκύτητα και κολακευτικό ύφος σε άνδρες που δεν είναι συγγενείς σας, για να μην υποκύψει σε σατανικές επιθυμίες εκείνος που έχει αρρωστημένη καρδιά. Μιλάτε σοβαρά και μετρημένα.»
(Αλ-Αχζάμπ, 33/32)
Στο συγκεκριμένο εδάφιο, οι γυναίκες συμβουλεύονται να είναι προσεκτικές σε θέματα που ενδέχεται να εξελιχθούν σε βάρος τους.
Ωστόσο, από αυτό το εδάφιο καταλαβαίνουμε σαφώς ότι η φωνή της γυναίκας δεν είναι αβρέτ/χαράμ.
– Και ο Ιμάμ Γαζαλί
-εκτός από τα μέρη όπου προκαλεί διχόνοια-
δήλωσε ότι η φωνή της γυναίκας δεν είναι χαράμ (απαγορευμένη).
(βλ. Ιχιά, 2/278)
–
Δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε σε μερικά σημεία εδώ:
α)
Από την άποψη της μετά θάνατον κρίσης, ο ανώτερος άνθρωπος είναι εκείνος που σέβεται/φοβάται περισσότερο τον Θεό.
β)
Ωστόσο, σε κοσμικές αξιολογήσεις, η θέση και το αξίωμα, η γνώση και τα επιτεύγματα θεωρούνται ξεχωριστό κριτήριο.
Υπάρχουν πολλοί που είναι ζητιάνοι σε αυτόν τον κόσμο, αλλά θα είναι βασιλιάδες στον άλλο κόσμο.
γ)
Στο ισλαμικό δίκαιο, αν και η θρησκεία αποτελεί τον κύριο άξονα της ισότητας στο γάμο, λαμβάνονται υπόψη και οι κοσμικές θέσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αρμονική λειτουργία της κοινωνικής ζωής το καθιστά αναγκαίο.
δ)
Αυτός είναι ο λόγος που, σύμφωνα με την ισλαμική βιβλιογραφία, ένας αχθοφόρος δεν υφίσταται καμία ζημία αν πάρει ένα κουλούρι στο χέρι και το φάει στην αγορά.
Ωστόσο, αν ένας κυβερνήτης ή ένας μουφτής έκανε κάτι τέτοιο, θα θεωρούνταν ασεβής και η μαρτυρία του θα απορριπτόταν.
Διότι ο αχθοφόρος δεν χάνει τίποτα από την αξιοπρέπειά του κάνοντας αυτή τη δουλειά. Ενώ κάποιος με αξίωμα και θέση…
-κατά παράβαση του εθίμου εκεί-
Αν κάνει κάτι τέτοιο, θα χάσει πολλά από την τιμή και την αξιοπρέπειά του και η προσωπικότητά του θα πληγωθεί.
– Από αυτό καταλαβαίνουμε ότι οι αρετές αποκτούν αξία ανάλογα με τον τόπο και το πρόσωπο. Για παράδειγμα, η σοβαρότητα που επιδεικνύει ένας διευθυντής στο γραφείο του αποτελεί ένδειξη της αξιοπρέπειάς του, ενώ αν επιδείκνυε την ίδια σοβαρότητα στο σπίτι του, θα ήταν ένδειξη αλαζονείας και υπεροψίας.
Αντίθετα, η ταπεινότητα που δείχνει στην οικογένειά του, αν την έδειχνε στη θέση του, θα ήταν ένδειξη ταπείνωσης.
ε)
Έτσι, το χαμόγελο, αν και είναι μια αρετή για όλους τους ανθρώπους από τη φύση του, μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τον άνθρωπο που γελάει.
Για παράδειγμα, αν το να γελάει δυνατά ένας απλός πολίτης στην αγορά έχει αρνητική βαθμολογία δέκα στα εκατό, για έναν αξιωματούχο ή έναν μορφωμένο άνθρωπο, η βαθμολογία θα είναι εκατό στα εκατό.
– Άρα, αν και το γέλιο δεν είναι καθεαυτό απαγορευμένο ή αποδοκιμαστέο, για άτομα που θεωρούνται πιο διακεκριμένα από την κοινωνία, μπορεί να θεωρηθεί “αποδοκιμαστέο με την έννοια της αποφυγής”, αν και όχι απαγορευμένο.
– Οι γυναίκες, σε σύγκριση με τους άνδρες, θεωρούνται πολύ πιο ευγενικές, ντελικάτες, καλοσυνάτες, σύμβολα τιμής, αφοσιωμένες στην αρετή και την ηθική. Η γυναίκα, που έχει υψηλή πνευματική θέση και αξία στην κοινωνία, δεν μπορεί να συγκριθεί με τους άνδρες όσον αφορά το γέλιο της σε δημόσιους χώρους, όπως η αγορά.
Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω εξηγήσεις, πιστεύουμε ότι αυτό το γεγονός είναι αποδεκτό. Διότι το να γελάς δυνατά στην αγορά ή στο παζάρι μειώνει την αξία και την προσωπικότητα των αξιόλογων ανθρώπων.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
