“Όταν κάποιος διαπράττει μοιχεία, η πίστη του απομακρύνεται από αυτόν και αιωρείται σαν σύννεφο πάνω από το κεφάλι του. Όταν σταματήσει τη μοιχεία, η πίστη επιστρέφει σε αυτόν.” Σύμφωνα με αυτό το χαντίθ, αν κάποιος πεθάνει ενώ διαπράττει μοιχεία, θα πεθάνει άπιστος;
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) είπε:
«Ο μοιχός, όταν μοιχεύει, δεν μοιχεύει ως πιστός, ο κλέφτης, όταν κλέβει, δεν κλέβει ως πιστός, ο πότης, όταν πίνει, δεν πίνει ως πιστός· και ο πιστός δεν αρπάζει κάτι που είναι πολύτιμο στα μάτια των ανθρώπων, σε σημείο που να στρέφουν τα βλέμματά τους προς αυτόν.»
[Μπουχάρι, Μεζαλίμ 30, Εσρίμπε 1, Χουντούντ 1, 20; Μουσλίμ, Ιμάν 100, (57); Αμπού Νταβούντ, Σουννέτ 16, (4689); Τιρμίζι, Ιμάν 11, (2627); Νεσαί, Σαρίκ 1, (8, 64)]
Και πάλι, ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) είπε:
«Όταν κάποιος διαπράττει μοιχεία, η πίστη απομακρύνεται από αυτόν και αιωρείται σαν σύννεφο πάνω από το κεφάλι του. Όταν σταματήσει να διαπράττει μοιχεία, η πίστη επιστρέφει σε αυτόν.»
(Ο Τιρμίζι πρόσθεσε: «Αναφέρεται ότι ο Αμπού Τζαφάρ αλ-Μπακίρ Μουχάμμαντ Ιμπν Αλί είπε: «Σε αυτό υπάρχει μετάβαση από την απιστία στο Ισλάμ.»»)
[Αμπού Νταβούντ, Σουνέτ 16, (4690); Τιρμίζι, Ιμάν 11, (2627)]
Αυτές και παρόμοιες παραδόσεις δεν δηλώνουν ότι ο αμαρτωλός γίνεται άπιστος, αλλά ότι δεν έχει τέλεια πίστη. Διότι, αν και οι αμαρτίες δεν επηρεάζουν αρνητικά την ουσία της πίστης, επηρεάζουν την τελειότητά της. Πράγματι, ο Προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν) το έχει δηλώσει με τις παραπάνω παραδόσεις.
Η πίστη και η πράξη δεν είναι μέρη που συνθέτουν ένα σύνολο, αλλά ξεχωριστά πράγματα. Διότι στο Κοράνι αναφέρεται:
«Εκείνοι που πιστεύουν και πράττουν το καλό, που προσεύχονται και δίνουν ελεημοσύνη, αυτοί θα έχουν την αμοιβή τους από τον Κύριό τους. Δεν θα φοβούνται ούτε θα λυπηθούν.»
(Αλ-Μπακάρα, 2:277)
Διατάχθηκε, η πράξη αποδόθηκε στην πίστη. Σύμφωνα με τον κανόνα της αραβικής γραμματικής, μόνο πράγματα με ξεχωριστή σημασία μπορούν να αποδοθούν το ένα στο άλλο. Με πιο σαφή έκφραση, εάν η πράξη ήταν μέρος της πίστης…
“οι πιστοί”
μετά την κατάθεσή του/της
“αυτοί που κάνουν καλή δουλειά”
δεν θα χρειαζόταν να το πούμε.
Η πίστη και η πράξη, αν και είναι ξεχωριστά πράγματα, έχουν μια πολύ στενή σχέση μεταξύ τους. Ο Θεός ευαρεστείται μόνο από τους ώριμους πιστούς. Για να είναι κανείς ώριμος πιστός, δεν αρκεί μόνο η πίστη. Χρειάζεται η λατρεία και η καλή ηθική. Χωρίς αμφιβολία, η λατρεία είναι μια ένδειξη της πίστης. Δεν αρκεί να πει κανείς απλώς “πιστεύω”. Η λατρεία είναι απαραίτητη για να μην σβήσει το φως της πίστης στην καρδιά. Η πίστη στην καρδιά κάποιου που δεν λατρεύει, σιγά-σιγά εξασθενεί και, Θεός φυλάξοι, μπορεί να σβήσει μια μέρα. Αυτό είναι η μεγαλύτερη απώλεια για τον άνθρωπο. Μια καρδιά όπου έχει σβήσει το φως της πίστης, δεν έχει νόημα πέρα από το να είναι βάρος για τον άνθρωπο.
Όταν η πίστη και η πράξη είναι δύο ξεχωριστά πράγματα, τότε ανακύπτει η εξής ερώτηση:
Πώς επηρεάζει την πίστη η παράλειψη των υποχρεωτικών θρησκευτικών καθηκόντων και η διάπραξη μεγάλων αμαρτιών που απαγορεύει ο Θεός;
Με άλλα λόγια
Αυτός που δεν εκτελεί τις υποχρεωτικές θρησκευτικές πράξεις και διαπράττει μεγάλες αμαρτίες, χάνει την πίστη του;
Υπάρχουν διάφορες απόψεις επί του θέματος, ωστόσο η άποψη των Αχλ-ι Σουννέτ είναι ότι η παράλειψη των υποχρεωτικών θρησκευτικών καθηκόντων και η διάπραξη μεγάλων αμαρτιών δεν απομακρύνει τον άνθρωπο από τη θρησκεία, αλλά τον καθιστά αμαρτωλό. Η απομάκρυνση από τη θρησκεία είναι κάτι άλλο, και το να είναι κανείς αμαρτωλός είναι κάτι άλλο. Πράγματι, ο Αμπού Ζερ (ρα), ένας από τους Σαχάμπα, είπε:
«Πήγα στον Προφήτη. Κοιμόταν φορώντας ένα λευκό ένδυμα. Γύρισα πίσω, και μετά ξαναπήγα, είχε ξυπνήσει και είπε:»
–
Δεν υπάρχει κανένας δούλος που να πει «Λα Ιλάχε ΙλλΑλλάχ» –δεν υπάρχει θεός παρά μόνο ο Αλλάχ– και να πεθάνει με αυτή την ομολογία, χωρίς να μπει στον παράδεισο.
είπε. Εγώ:
–
Ακόμα κι αν διαπράξει μοιχεία ή κλοπή;
, είπα. Ο Προφήτης μας:
–
Ναι, μπαίνει, ακόμα κι αν διαπράξει μοιχεία ή κλοπή.
είπε. Εγώ:
– Ακόμα κι αν διαπράξει μοιχεία ή κλοπή;
είπα. Ο Προφήτης μας:
– Ναι, μπαίνει, ακόμα κι αν κλέβει ή μοιχεύει.
είπε. Εγώ ξαναλέω:
– Ω Αγγελιοφόρε του Θεού, ακόμα και αν διαπράξει μοιχεία ή κλοπή;
είπα. Ο Προφήτης μας:
– Ναι, ακόμα κι αν η μύτη του Αμπού Ζαρρ σέρνεται στο χώμα και έτσι ταπεινώνεται και εξευτελίζεται, σίγουρα θα μπει στον παράδεισο.
είπε.
Ο Αμπού Ζερ (ρα) αφηγείται αυτό το χαντίθ ως εξής:
“Ακόμα κι αν η μύτη του Αμπού Ζαρ σπάσει,”
δηλαδή, “ακόμα κι αν δεν το θέλει, ο Προφήτης μας το είπε έτσι”.
(Μπουχάρι, Τεβχίντ, 33, Ρικάκ, 16; Μουσλίμ, Ιμάν, 40)
Το ακόλουθο ιερό χαντίθ (μωαμεθανική προφητεία) εκφράζει επίσης την άποψη ότι η μεγάλη αμαρτία και η πίστη μπορούν να συνυπάρχουν:
Ο Ουμπάντε μπιν ες-Σαμίτ (ρα) είπε: Ο Προφήτης μας, ενώ γύρω του βρισκόταν μια ομάδα ανθρώπων, είπε τα εξής:
«Ορκιστείτε μου πίστη, να μην αποδίδετε τίποτα στον Θεό, να μην κλέβετε, να μην μοιχεύετε, να μην σκοτώνετε τα παιδιά σας, να μην συκοφαντείτε κανέναν με ψέματα που θα επινοήσετε, να μην παραβιάζετε καμία από τις γνωστές εντολές. Όποιος από εσάς τηρήσει τον λόγο του, η αμοιβή του ανήκει στον Θεό. Αν κάποιος από εσάς κάνει κάτι από αυτά και υποστεί τιμωρία γι’ αυτόν τον λόγο στον κόσμο, αυτό θα είναι εξιλέωση γι’ αυτόν. Αν κάποιος από εσάς κάνει κάτι από αυτά και ο Θεός το σκεπάσει, η υπόθεση ανήκει στον Θεό· αν θέλει, τον συγχωρεί, αν θέλει, τον τιμωρεί.»
είπε, και εμείς ορκιστήκαμε πίστη σε αυτόν υπό αυτήν την προϋπόθεση”.
(Μπουχάρι, Ιμάν, 11; Μουσλίμ, Χουντούτ, 10.)
Από την εποχή του Προφήτη (σ.α.σ.) και σε κάθε επόμενη περίοδο, οι ισλαμικοί μελετητές, εφόσον υπήρχε πίστη, θεωρούσαν μουσουλμάνους εκείνους που δεν εκπλήρωναν τις υποχρεωτικές θρησκευτικές πράξεις ή διέπρατταν αμαρτίες και σοβαρά εγκλήματα, αρκεί να μην θεωρούσαν τις πράξεις τους θεμιτές, αλλά τόνιζαν ότι ήταν αμαρτωλοί. Αυτή είναι και η άποψη των Αχλ-ι Σουννέ.
* * *
Αυτός που διαπράττει ένα μεγάλο αμάρτημα δεν γίνεται άπιστος.
Αλλά μόνο ο Θεός γνωρίζει την τελική κατάληξη του ατόμου. Εφόσον με τον θάνατο τελειώνει και η πράξη της μοιχείας, δηλαδή η αμαρτία, δεν μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα ότι αυτός ο άνθρωπος πέθανε άπιστος. Ο Θεός μπορεί να συγχωρήσει και τους δούλους Του που δεν είχαν την ευκαιρία να μετανοήσουν, ή να τους τιμωρήσει για την αμαρτία που διέπραξαν.
Απαντώντας σε αυτή την ερώτηση, ας διευκρινίσουμε αμέσως ότι όσοι καυχιούνται για τις αμαρτίες τους και δεν μετανιώνουν γι’ αυτές, δεν εμπίπτουν στο πεδίο της συζήτησής μας. Το θέμα μας αφορά εκείνους που, παρά την πίστη τους, υποκύπτουν σε τέτοιες αμαρτίες και μετανιώνουν γι’ αυτές.
Εκτός των ορίων της σουνιτικής παράδοσης.
Μουταζιλίτες
θρησκευτική αίρεση και
Εξωτερικοί
ένα μέρος του,
«ότι όσοι διαπράττουν μεγάλες αμαρτίες θα γίνουν άπιστοι ή θα παραμείνουν μεταξύ πίστης και απιστίας»
λένε και προσπαθούν να το εξηγήσουν ως εξής:
«Η πίστη ενός πιστού που διαπράττει ένα από τα μεγάλα αμαρτήματα χάνεται. Διότι είναι αδύνατον για κάποιον που πιστεύει στον Θεό και επιβεβαιώνει την κόλαση να διαπράξει μεγάλα αμαρτήματα. Το γεγονός ότι κάποιος που προστατεύει τον εαυτό του από παράνομες πράξεις από φόβο φυλάκισης στον κόσμο, διαπράττει μεγάλα αμαρτήματα χωρίς να σκέφτεται την αιώνια κόλαση και την οργή του Θεού, βεβαίως υποδηλώνει την απιστία του.»
Αυτή η απόφαση, που εκ πρώτης όψεως φαίνεται σωστή, είναι προϊόν μιας εσφαλμένης σκέψης που αγνοεί τη φύση του ανθρώπου. Ο Μπεντιουζζαμάν Σαΐντ Νουρσί δίνει την απάντηση σε αυτό το ερώτημα…
Λάμψεις
στο έργο του με τίτλο αναφέρει τα εξής:
«…Αν κυριαρχήσει το συναίσθημα στον άνθρωπο, δεν ακούει τη λογική. Η επιθυμία και η φαντασία κυβερνούν και προτιμά μια μικρή και ασήμαντη παρούσα απόλαυση από μια πολύ μεγάλη μελλοντική ανταμοιβή. Και φοβάται περισσότερο μια μικρή παρούσα δυσκολία παρά μια μεγάλη μελλοντική τιμωρία. Γιατί η φαντασία, η επιθυμία και το συναίσθημα δεν βλέπουν το μέλλον. Ίσως το αρνούνται. Ακόμα κι αν η ψυχή βοηθήσει, η καρδιά και η λογική, που είναι η έδρα της πίστης, σιωπούν, ηττώνται.»
“Επομένως, η διάπραξη των μεγάλων αμαρτημάτων δεν προέρχεται από απιστία, αλλά μάλλον από την επικράτηση του πάθους, της επιθυμίας και της φαντασίας, και από την ήττα του νου και της καρδιάς.”
Ναι, όπως είπε ο Μπεντιουζζάμ, η ανθρώπινη φύση έχει την τάση να βλέπει τις απίστευτες απολαύσεις του παραδείσου πολύ μακριά και γι’ αυτό να τις παραμελεί, προτιμώντας τις άμεσες, αμαρτωλές απολαύσεις. Είναι σαν τον άνθρωπο που, πεινασμένος, μπαίνει στο πλησιέστερο εστιατόριο, και επειδή το σουβλάκι που παράγγειλε θα αργήσει δέκα-δεκαπέντε λεπτά, αρχίζει να τρώει το ξερό ψωμί που έχει μπροστά του, γεμίζοντας το μισό στομάχι του με αυτό.
Όπως είπε και ο Μπεντιουζζαμάν, ο άνθρωπος φοβάται περισσότερο ένα χαστούκι που πρόκειται να δεχτεί αμέσως, παρά μια φυλάκιση σε κελί που θα τον βρει σε ένα μήνα. Δηλαδή, σύμφωνα με αυτό το συναίσθημα, η κόλαση είναι πολύ μακριά γι’ αυτόν, και ο Αλλάχ είναι έτσι κι αλλιώς συγχωρητικός.
Έτσι, ο άνθρωπος, με αυτές τις σκέψεις, «παρόλο που είναι πιστός, μπορεί να υποκύψει στις αμαρτίες και να πέσει σε αυτές με την υποστήριξη της ψυχής του». Ναι, η διάπραξη μεγάλων αμαρτιών δεν προέρχεται από απιστία. Αλλά αν αυτές οι αμαρτίες δεν καταστραφούν αμέσως με μετάνοια, μπορούν να οδηγήσουν τον άνθρωπο στην απιστία. Ας ακούσουμε και πάλι τον Μπεντιουζζαμάν σε αυτό το θέμα:
«Η αμαρτία, εισχωρώντας στην καρδιά, την μαυρίζει και την σκληραίνει, μέχρι να σβήσει το φως της πίστης. Κάθε αμαρτία κρύβει μέσα της ένα μονοπάτι προς την απιστία (την άρνηση του Θεού). Αν η αμαρτία αυτή δεν καταστραφεί γρήγορα με μετάνοια, δεν παραμένει ως σκουλήκι, αλλά δαγκώνει την καρδιά σαν ένα μικρό πνευματικό φίδι…»
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
