Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Υπάρχει μια αρχή: Μια λέξη γίνεται απολύτως κατανοητή όταν εκφράζεται με τον τελειότερο τρόπο. Ως παράδειγμα έρχεται στο νου ο Προφήτης μας (ειρήνη ας είναι επ’ αυτού). Από αυτή την άποψη, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι οι προφήτες και οι άνθρωποι που θα πάνε στον παράδεισο είναι ανώτεροι από τον ίδιο τον παράδεισο.
Τόσο η ανθρώπινη καρδιά όσο και η Κάαμπα έχουν διπλή δομή, υλική και πνευματική, από άποψη ιδιοκτησίας και θεϊκής κυριαρχίας. Λέγεται ότι η ρήξη της ανθρώπινης καρδιάς –εδώ εννοείται η πνευματική καρδιά– είναι χειρότερη από την καταστροφή της Κάαμπα –εδώ εννοείται η υλική κατασκευή–. Φυσικά, η υλική καταστροφή της Κάαμπα –που έχει συμβεί μερικές φορές στην ιστορία– δεν έχει ακυρώσει, ούτε μπορεί να ακυρώσει, την πνευματική της δομή, την ύπαρξή της ως άκρο ενός φωτεινού διαδρόμου που εκτείνεται μέχρι τη Σιδρέτ-υλ-Μυντεχά. Όπως ακριβώς η σωματική καρδιά του ανθρώπου σταματά, αλλά η πνευματική καρδιά δεν πεθαίνει. Η Κάαμπα μπορεί να καταστραφεί και να ξαναχτιστεί· ωστόσο, η αποκατάσταση μιας ραγισμένης καρδιάς, ακόμη και αν είναι δυνατή, χωρίς να αφήσει ίχνος, δεν είναι εφικτή από ανθρώπινη άποψη.
Η υλική καταστροφή της Κάαμπα είναι λιγότερο σοβαρή από την πνευματική/καρδιακή καταστροφή του ανθρώπου, δηλαδή την αθεΐα, την πολυθεΐα ή την αμαρτία, αυτό είναι σωστό. Αλλά η υλική καταστροφή της Κάαμπα είναι λιγότερο σοβαρή και από τον θάνατο της υλικής/σωματικής καρδιάς του ανθρώπου; Εδώ, δεν είναι παράλογο να αναρωτηθούμε αν προτιμάται ο θάνατος ενός πιστού ή η καταστροφή της Κάαμπα. Ωστόσο, το γεγονός ότι η Κάαμπα είναι ένα από τα ιερότερα σύμβολα του Ισλάμ, της προσδίδει αξία και σημασία εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από την εγγενή της αξία, και δικαιολογεί τον θάνατο εκατομμυρίων πιστών για χάρη της.
Ακόμη και ένας αμαθής, φτωχός σε πίστη και πράξεις, που βρίσκεται στην τελευταία σειρά του μεγάλου τζαμιού του Ισλάμ, αν έχει την ειλικρίνεια να σταθεί μπροστά και να μιλήσει, τότε είναι αδύνατο να φανταστούμε τον σεβασμό που τρέφουν οι πιστοί που βρίσκονται στις πρώτες σειρές για την Κάαμπα… Δεν αρκούν, ούτε έχουν αρκέσει ποτέ, τα κείμενα που μιλούν για την Κάαμπα για να περιγράψουν τα μυστήριά της. Ακόμη και αν κοιτάξουμε αυτό το μυστήριο από μία μόνο πλευρά, μπορούμε να πούμε: Η θεϊκή αποστολή της Κάαμπα, από τον πρώτο άνθρωπο, τον Αδάμ, μέχρι την ημέρα της κρίσης, είναι να είναι το μεγαλύτερο σύμβολο του Θεού στη γη, και με αυτήν την καθολική και ολική ιερότητά της, η Κάαμπα διατηρεί, θα διατηρεί και αξίζει να διατηρεί πάντοτε τη θέση της ως μια υπέρτατη και ιερή αξία, για την οποία κάθε πιστός θα θυσίαζε ευχαρίστως την προσωρινή ζωή του, που ούτως ή άλλως θα τελειώσει με τον θάνατο. Έτσι, όπως είπε ο Μουνίφ Πασάς:
Τι άλλο θα μπορούσε να είναι η αιτία που οι καρδιές τρέμουν σαν καρδιές περιστεριών μπροστά στην Κάαμπα;… Όπως η Κάαμπα είναι η κόρη του οφθαλμού της γης, το κέντρο του βλέμματος, το σημείο που βλέπει, έτσι και η Κάαμπα είναι η χαρά των ματιών και η τιμή των Μουσουλμάνων. Αυτή η κόρη του οφθαλμού έχει γίνει μια μαύρη κηλίδα στην καρδιά του έθνους.
Η βαθιά λαχτάρα, η αγάπη που τρέφει ο ισλαμικός κόσμος για την Χετζάζ, αρκεί για να εξηγήσει, να εκφράσει και να αποδείξει αυτήν την αφοσίωση. Ωστόσο, παρά τα πάντα –και με την ιερότητα της Κάαμπα να παραμένει αδιαμφισβήτητη– δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το λεπτό ζήτημα που προσπαθούμε να αναδείξουμε στη σύγκριση μεταξύ της Κάαμπα και της πιστής καρδιάς. Η λεπτότητα έγκειται στο εξής: Η καρδιά είναι και αυτή μια Κάαμπα. Από αυτήν την ελλειπτική μεταφορά, όπου παραλείπεται η λέξη “σαν” και η πλευρά της ομοιότητας, μπορεί να προκύψει το ερώτημα ποιας από τις υλικές και πνευματικές δομές, της καρδιάς ή της Κάαμπα, είναι πιο πολύτιμη. Ή, επειδή στις μεταφορές το “προς σύγκριση” είναι ανώτερο από το “συγκρινόμενο” όσον αφορά την πλευρά της ομοιότητας, μπορεί να οδηγηθούμε σε ένα λανθασμένο συμπέρασμα. Αυτό το συμπέρασμα θα ήταν ότι η Κάαμπα είναι ανώτερη από την καρδιά, το κέντρο της πίστης. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, η φράση “Η καρδιά είναι μια Κάαμπα” είναι μια αντιστραμμένη μεταφορά, διότι η καρδιά είναι ανώτερη από την Κάαμπα, και η σύγκριση μεταξύ τους ονομάζεται αντιστραμμένη μεταφορά, δηλαδή μια μεταφορά που έχει αντιστραφεί, επειδή το συγκρινόμενο είναι στην πραγματικότητα πιο πολύτιμο από το προς σύγκριση.
Για να αποφευχθούν εσφαλμένα συμπεράσματα, φαίνεται πιο κατάλληλο να γίνει η σύγκριση ή η αναλογία μεταξύ της Κάαμπα και της σωματικής καρδιάς, και μεταξύ της αλήθειας της Κάαμπα και της πνευματικής καρδιάς. Με αυτό το είδος ορθής και συνεπής σύγκρισης, μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι «η σωματική καρδιά είναι πιο πολύτιμη από το κτίριο της Κάαμπα» και «η πνευματική καρδιά είναι πιο υπέροχη από την αλήθεια της Κάαμπα». Η ορθότητα του πρώτου και του δεύτερου συμπεράσματος μπορεί να θεωρηθεί πιο ακριβής ανάλογα με την οπτική γωνία. Φυσικά, αν και ένα από αυτά φαίνεται να υπερτερεί ανάλογα με το νόημα που θέλουμε να τονίσουμε, οι έμφασεις δεν μπορούν να αλλάξουν την ουσία της αλήθειας. Στην ουσία, οι απαντήσεις σε όλες τις ερωτήσεις έγκεινται στο ζήτημα αν ένας πιστός, με ψυχή και σώμα, είναι ανώτερος από την Κάαμπα με το υλικό κτίριό της και την πνευματική αλήθειά της.
Το γεγονός ότι ο κόσμος και ό,τι περιέχει –και η Κάαμπα είναι ένα από αυτά– δημιουργήθηκαν για τον άνθρωπο, ως τόπος λατρείας και προσευχής, και τέθηκαν στην υπηρεσία του, τα ιερά κείμενα μας δίνουν πολύ σαφείς ενδείξεις για την αλήθεια αυτής της κατάστασης. Επιπλέον, στα τέσσερα προηγουμένως αναφερθέντα ιερά χαντίθ, αναφέρεται ότι ο πιστός είναι ανώτερος από την Κάαμπα. Αυτές οι τέσσερις αποδείξεις, που βασίζονται σε κορανικές και προφητικές δηλώσεις, πιστεύω ότι είναι επαρκείς για να πείσουν κάθε πιστό.
Αφήνοντας την αληθινή τους κατάσταση ενώπιον του Θεού στην αιώνια γνώση του Παντογνώστη, και παρά την περιορισμένη και επιφανειακή γνώση μας, αν θέλουμε να προσεγγίσουμε το θέμα με περισσότερες λεπτομέρειες, μπορούμε να πούμε ότι, σύμφωνα με την αναγγελία του Προφήτη: το ανθρώπινο σώμα δημιουργήθηκε από τον Δημιουργό του, τον Παντοδύναμο, με την τελειότερη μορφή [Μπουχάρι, Ιστιζάν 1; Μουσλίμ, Μπιρρ, 115, Τζέννετ 68; Τιν 95/4-5]· η Κάαμπα, από την άλλη, χτίστηκε από έναν άνθρωπο –έστω και προφήτη–· η ανθρώπινη φύση –συμπεριλαμβανομένου του σώματος– δημιουργήθηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να αντανακλά όλα τα θεία ονόματα, και ο κόσμος είναι ένα μικρό παράδειγμα, ένας μικρόκοσμος· η Κάαμπα, από την άλλη, δεν δημιουργήθηκε με την τελειότερη μορφή και, παρόλο που είναι το πνευματικό/πραγματικό κέντρο της γης, δεν φέρει τις λάμψεις όλων των θεϊκών ονομάτων, όπως ο άνθρωπος, ο οποίος είναι το σύνολο των θεϊκών ονομάτων και των θεϊκών ιδιοτήτων· επιπλέον, η Κάαμπα δόθηκε στην υπηρεσία του ανθρώπου, του αντιπροσώπου του Θεού στη γη, ως τόπος λατρείας και προσευχής· αυτά και πολλά άλλα στοιχεία αποδεικνύουν ότι: οι άνθρωποι είναι πιο θαυμαστοί από την Κάαμπα όσον αφορά τη σωματική τους δημιουργία, και ανώτεροι από αυτήν όσον αφορά την πνευματική τους πλευρά.
Στην ουσία, αυτό το συμπέρασμα ήταν δυνατό να διαπιστωθεί από την αρχή: Δεδομένου ότι ο Αρσ-ι Αζάμ, που βρίσκεται στο αλ-αλέμ-ι βουτζούμπ (κόσμος της αναγκαιότητας), όπου ο Θεός έχει την κυριαρχία του, είναι ανώτερος και υπέρτερος από τη Σιδρετούλ-Μυντεχά, που βρίσκεται στα όρια του αλ-αλέμ-ι μύμκινάτ (κόσμος των δυνατοτήτων), μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι η καρδιά, η οποία είναι η αντιστοιχία του Αρσ-ι Αζάμ στον άνθρωπο, είναι ανώτερη από την Κάαμπα, η οποία είναι η προβολή της Σιδρετούλ-Μυντεχά στη γη – σύμφωνα με μια αποκάλυψη. Μπορεί να εξαχθεί, αλλά ακριβώς σε αυτό το σημείο, θεωρώ σκόπιμο να προσθέσω μια επεξήγηση και να κλείσω έτσι το λόγο, ως εξής:
Όπως αναφέρει ο Ισκεντέρ Παλά: – Στο Μεσχίντ-ι Χαράμ, οι τέλειοι δούλοι βιώνουν μια ένωση με τον Αλλάχ, πέρα από κάθε περιγραφή. Οι καρδιές, αφιερωμένες στο ιερό, σαν μια ιερή περιοχή, καθαγιασμένες με δάκρυα πολύτιμα όσο το νερό του Ζαμζάμ, απομακρυσμένες από κάθε κοσμικό ενδιαφέρον, γίνονται ένα Μπεϊτούλ-Χαράμ. Τι σημαίνει Μπεϊτούλ-Χαράμ; Σημαίνει το σπίτι που είναι απαγορευμένο σε οτιδήποτε άλλο εκτός από τον Αγαπημένο. Η καρδιά του πιστού είναι το ιερό του εαυτού, το ιερό του Αγαπημένου, και πρέπει να είναι. Αυτοί που είναι ερωτευμένοι με τον Αγαπημένο στα όρια της τρέλας, έχουν πέσει θύματα της «μαύρης αγάπης». Η καρδιά του ερωτευμένου, φλεγόμενη από τη φωτιά του έρωτα, μετατρέπεται πρώτα σε μια κατακόκκινη φλόγα, έπειτα σε ένα κάρβουνο χωρίς φλόγα και καπνό, που καίγεται μέσα στο στήθος, και έρχεται η στιγμή που απομένει μόνο ένα μαύρο κάρβουνο. Αυτό ονομάζεται μαύρη αγάπη! Μπορεί να ειπωθεί ότι η αγάπη του σύμπαντος για τον Αλλάχ με τον καιρό μετατράπηκε σε μαύρη αγάπη και πήρε τη μορφή της Κάαμπα στη γη. Αλλά, έχει δημιουργηθεί μια «χαμπέτ-ι σεβντά», μια «σουβέιντα», ένα σύμβολο της θεϊκής αγάπης, μια Κάαμπα, στην καρδιά του ανθρώπου, που είναι μια μικρογραφία του μεγάλου σύμπαντος; Εδώ βρίσκεται το κλειδί του όλου ζητήματος.
Υπέρτερη της Κάαμπα, ας το δεχτούμε και ας το πιστέψουμε. Αλλά ποιος από τους ανθρώπους, τα παιδιά της γης, που έλαβαν αυτή την υπέρτατη τιμή από τον Θεό, μπορεί να την φέρει με αξιοπρέπεια και τιμή; Αυτό είναι το ουσιαστικό ζήτημα! Η καρδιά, η Κάαμπα της ψυχής, είναι ανώτερη από την Κάαμπα της γης, ναι. Αλλά πόσοι κατάφεραν να γίνουν άνθρωποι της καρδιάς; Πόσες καρδιές ανθρώπων της καρδιάς ανυψώθηκαν σε μια ιερότητα ίση με εκείνη της Κάαμπα; Όσοι το κατάφεραν, το κατάφεραν, όσοι όχι, ας κλάψουν. Ας μην εξαπατούμε τον εαυτό μας. Ας μην προσπαθούμε να παρηγορηθούμε με κούφιες κολακείες και επαίνους του τύπου “η καρδιά μας είναι ανώτερη ακόμα και από την Κάαμπα”. Στη δημιουργία, όλα είναι τέλεια. Ας μην αποδίδουμε αυτή την τελειότητα στον εαυτό μας. Ας δούμε πόσο αξιοποιήσαμε την καρδιά μας, την καρδιά και το σώμα μας. Ας γνωρίζουμε τα όριά μας και ας μην πέφτουμε θύματα των πειρασμών του διαβόλου, που πλησιάζει από δεξιά, γιατί αυτό θα είναι μια μεγάλη καταστροφή. Όπως οι σεβαστοί άνθρωποι της καρδιάς, που από την ιστορία μέχρι σήμερα, με το φως και τη χάρη που έλαβαν από την αλήθεια της Κάαμπα, φώτισαν την ισλαμική γεωγραφία, ας φωτίσουμε κι εμείς τον κόσμο με τα αστέρια της καρδιάς μας, ας καθαρίσουμε την ομίχλη και τη σκουριά από τον καθρέφτη της καρδιάς μας, ας γίνουμε καθρέφτης αυτής της ομορφιάς και, αν όχι φάρος που φωτίζει γύρω του, ας ανάψουμε τουλάχιστον ένα μικρό λυχνάρι που φωτίζει την δική μας Κάαμπα της καρδιάς…
Ο λόγος του Θεού, δηλαδή η ομιλία του Θεού, είναι ένα θεϊκό χαρακτηριστικό. Είναι ένα θεϊκό χαρακτηριστικό και μια θεϊκή αποκάλυψη που έχει εκδηλωθεί για να κατανοήσουμε τις επιθυμίες του Θεού.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
