Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αγοράζουν το σπίτι που θέλετε για λογαριασμό σας και σας το πωλούν με δόσεις. Αυτό δεν είναι συμφωνία με τόκους. Επομένως, μπορείτε να αγοράσετε σπίτι από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Μουράμπαχα:
Σε αυτή τη μέθοδο, η πρώτη ύλη, τα μηχανήματα κ.λπ. που χρειάζεται ο πελάτης αγοράζονται εξ ονόματός του και μεταβιβάζονται στον πελάτη με την προσθήκη κέρδους. Το κόστος των αγαθών αποπληρώνεται από τον πελάτη στις ΕΦΙ (Ειδικά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα) σε δόσεις.
Υποστηρίζεται ότι η μουράμπαχα περιέχει συγκαλυμμένο τόκο, δεν περιλαμβάνει τον παράγοντα κινδύνου που πρέπει να υπάρχει στο κανονικό εμπόριο και, επειδή η απόδοση είναι προκαθορισμένη, μοιάζει περισσότερο με τόκο παρά με εμπορικό κέρδος.
Θεωρούμε ότι δεν είναι δυνατόν να δικαιολογήσουμε αυτές τις επικρίσεις.
Δηλαδή;
• Η μουράμπαχα είναι μια μορφή εμπορίου που γίνεται κατόπιν παραγγελίας και αυτή η μορφή εμπορίου είναι μια κοινή πρακτική σε κάθε αγορά.
• Η μέθοδος «κόστος συν κέρδος» που χρησιμοποιείται στην τιμολόγηση είναι μια κοινή μέθοδος στο εμπόριο. Στο εμπόριο, είναι απολύτως συνηθισμένο ο πωλητής να προσθέτει ένα συγκεκριμένο ποσοστό κέρδους στο κόστος. Δηλαδή, το περιθώριο κέρδους είναι προκαθορισμένο.
• Ο ισχυρισμός ότι η μουράμπαχα δεν ενέχει τον κίνδυνο που υπάρχει στο κανονικό εμπόριο, επίσης δεν είναι αληθής.
Διότι, όπως ακριβώς και στο κανονικό εμπόριο, υπάρχει ο κίνδυνος ο αγοραστής (πελάτης) να μην πληρώσει. Στη βιβλιογραφία, αυτό ονομάζεται κίνδυνος αγοράς ή κίνδυνος αντισυμβαλλομένου.
* Το γεγονός ότι η διαφορά προθεσμίας στο Murahaba κυμαίνεται γύρω από το επιτόκιο των άλλων τραπεζών, με αποτέλεσμα να είναι στην ουσία ένα συγκαλυμμένο επιτόκιο, είναι ένα από τα σημεία που δέχονται έντονη κριτική.
Κατά την άποψή μας, η κριτική αυτή είναι αβάσιμη. Διότι κάθε έμπορος στην αγορά, όταν προσθέτει την προσαύξηση επί της τιμής μετρητοίς, οφείλει να υπολογίζει τον πληθωρισμό. Μια προσαύξηση κάτω από αυτό το ποσοστό θα ζημιώσει τον πωλητή. Ομοίως, οι ΟΦΚ (Οργανισμοί Χρηματοδότησης Καταναλωτών) οφείλουν να προσθέτουν τουλάχιστον το ποσοστό του πληθωρισμού επί του κόστους στην πράξη της μουραχάμπα (πώληση με προσαύξηση). Το ποσοστό του πληθωρισμού είναι ο κύριος παράγοντας που καθορίζει το επιτόκιο και κινείται λίγο πολύ παράλληλα με αυτό. Επομένως, η εγγύτητα μεταξύ της προσαύξησης και του επιτοκίου είναι φυσική, μάλιστα οικονομική αναγκαιότητα.
Επομένως, η εγγύτητα της διαφοράς προθεσμίας στο επιτόκιο δεν προσδίδει σε καμία περίπτωση στον τύπο συναλλαγής “μουράμπαχα” τον χαρακτήρα μιας συναλλαγής με τόκο. Όπως αναφέραμε παραπάνω, τα ιδιωτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δραστηριοποιούνται σε μια οικονομία που βασίζεται στον τόκο. Είναι αδύνατο οι τιμές στις χορηγήσεις κεφαλαίων να μην επηρεάζονται από το ισχύον επιτόκιο.
Αυτές οι διευκρινίσεις ισχύουν και για τις μισθωτικές πράξεις.
Αγοραπωλησία Εμπορευματικών Εγγράφων
Πρόκειται για μια μέθοδο που δημιουργεί μια «γκρίζα ζώνη» στις μεθόδους χορήγησης κεφαλαίων από ιδιωτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Τα έγγραφα που αφορούν μια εξαγωγή που έχει πραγματοποιηθεί με πίστωση αγοράζονται από τον εξαγωγέα έναντι μετρητών. Στη συνέχεια, πωλούνται πίσω στον ίδιο εξαγωγέα με την προσθήκη διαφοράς προθεσμίας και το ποσό ανακτάται σε δόσεις. Για παράδειγμα, το ίδρυμα αγοράζει έγγραφα αξίας 50.000 δολαρίων από τον πελάτη έναντι 45.000 δολαρίων και του καταβάλλει αυτό το ποσό σε μετρητά. Ταυτόχρονα, πωλεί πίσω τα έγγραφα σε αυτόν με πίστωση έναντι 50.000 δολαρίων. Τα 5.000 δολάρια είναι το κέρδος του ιδρύματος και το κόστος του πελάτη.
Ανεξάρτητα από την καλή πρόθεση, είναι δύσκολο να αγνοηθεί ότι αυτή η πράξη αποτελεί μια μορφή έκπτωσης. Βέβαια, μπορεί να υποστηριχθεί ότι τα εν λόγω έγγραφα αντιπροσωπεύουν εμπορεύματα και ότι το αντικείμενο της συναλλαγής είναι ένα εμπορικό αγαθό, όπως σε μια συναλλαγή με προκαταβολή, και ότι η πράξη είναι, με λίγα λόγια, εμπόριο. Ωστόσο, η εγκυρότητα μιας τέτοιας υπεράσπισης είναι αμφισβητήσιμη. Διότι η εξαγωγή που αποτελεί αντικείμενο αυτής της συναλλαγής είναι μια ολοκληρωμένη εξαγωγή. Το εμπόρευμα έχει περάσει από τα τουρκικά τελωνεία, πιθανώς έχει φτάσει στη χώρα του αγοραστή και έχει περάσει από τα τελωνεία, ή τουλάχιστον βρίσκεται κάπου εκτός των τουρκικών συνόρων. Σε κάθε περίπτωση, η κυριότητα του εμπορεύματος που αναφέρεται στα εν λόγω έγγραφα δεν ανήκει πλέον στον εξαγωγέα. Ωστόσο, ο εξαγωγέας είναι πιστωτής και τα έγγραφα αυτά, μεταξύ των οποίων πρέπει να περιλαμβάνεται και μια επιταγή ή συναλλαγματική που έχει εκδοθεί υπέρ του, αποτελούν απόδειξη της απαίτησής του. Δεδομένου ότι το έγγραφο που η οντότητα αγόρασε και πούλησε δεν είναι το ίδιο το εμπόρευμα, αποτελεί απόδειξη της απαίτησης που σχετίζεται με το εμπόρευμα. Η προθεσμιακή απαίτηση του εξαγωγέα έχει πληρωθεί σήμερα και έχει εισπραχθεί αντάλλαγμα. Με άλλα λόγια, έχει πωληθεί χρόνος στον πελάτη. Στα χρηματοοικονομικά, αυτό ονομάζεται χρονική αξία του χρήματος και το αντάλλαγμα που λαμβάνεται είναι ο τόκος, η ρίμπα.
Η συναλλαγματική ή το γραμμάτιο, που φέρει την υπογραφή του ξένου εισαγωγέα και μερικές φορές και της εγγυήτριας τράπεζας, αποτελεί χρηματοοικονομικό μέσο. Το έγγραφο αυτό εκδίδεται από τον εισαγωγέα ως εναλλακτική λύση στην πληρωμή με μετρητά. Δηλαδή, ο εισαγωγέας εκδίδει ένα τέτοιο χρεόγραφο σε αντάλλαγμα για τη μεταβίβαση της κυριότητας του εισαγόμενου εμπορεύματος. Αυτό το χρεόγραφο εξυπηρετεί δύο σκοπούς:
α.
Αποδεικνύει τη σχέση χρέους-απαίτησης που προκύπτει από τη συγκεκριμένη συναλλαγή εξωτερικού εμπορίου.
β.
Επιτρέπει στον εξαγωγέα να ρευστοποιήσει την αξία της εξαγωγής του σε μια τράπεζα ή χρηματοπιστωτικό ίδρυμα με τη μορφή προεξόφλησης, χωρίς να περιμένει την ημερομηνία λήξης.
Ένα συμπέρασμα που προκύπτει από αυτό είναι ότι η Εταιρεία Χρηματοδότησης Εξαγωγών (ΕΧΕ) είναι δομημένη κατάλληλα για να υποστηρίζει τις εξαγωγές που βρίσκονται στο στάδιο της προετοιμασίας (πριν από την αποστολή), και όχι τις εξαγωγές που έχουν ολοκληρωθεί (μετά την αποστολή). Οι πρώτες ύλες και τα ενδιάμεσα αγαθά που θα ενσωματωθούν στο εξαγώγιμο αγαθό μπορούν να αποκτηθούν από τον εξαγωγέα με τη μέθοδο της μουράμπαχα. Ή, σε περιπτώσεις εξαγωγής ενός έτοιμου προϊόντος, αυτό το αγαθό μπορεί να πωληθεί στον εξαγωγέα και πάλι με τη μέθοδο της μουράμπαχα.
Τιμολόγηση Υπηρεσιών και Προϊόντων
Παρατηρούμε ότι οι τιμές των υπηρεσιών και των προϊόντων που προσφέρουν οι Ισλαμικές Χρηματοπιστωτικές Εταιρείες (ΙΧΕ) είναι υψηλές, με τιμές συχνά υψηλότερες από εκείνες των εμπορικών τραπεζών, γεγονός που προκαλεί δυσαρέσκεια, ακόμη και απογοήτευση, στους πελάτες. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η υψηλή τιμολόγηση υπονομεύει τον ισλαμικό χαρακτήρα αυτών των ιδρυμάτων και τα καθιστά, από θρησκευτική άποψη, ισοδύναμα με τις τραπεζες που χρεώνουν τόκους.
Πρώτον, ας σημειωθεί ότι η υψηλή τιμολόγηση δεν μετατρέπει μια υγιή συναλλαγή, από ισλαμικής άποψης, σε τοκογλυφική συναλλαγή. Για παράδειγμα, μια εγγυητική επιστολή που εκδίδεται από την ΟΦΚ δεν εγείρει κανένα πρόβλημα από θρησκευτικής άποψης. Η προμήθεια που λαμβάνεται για αυτήν την υπηρεσία είναι φυσικά θεμιτή. Το υψηλό ποσοστό προμήθειας δεν καθιστά τη συναλλαγή εγγυητικής επιστολής παράνομη.
Ωστόσο,
Μπορεί να υπάρξουν επικρίσεις σχετικά με την εκμετάλλευση του πελάτη, την κατάχρηση εμπιστοσύνης και την υπερβολική αμοιβή σε σχέση με την παρεχόμενη υπηρεσία, όσον αφορά τις υψηλές προμήθειες ή αμοιβές.
Από την άλλη πλευρά,
Η υπερβολή στην τιμολόγηση μπορεί να θεωρηθεί ένδειξη ότι μια ΕΦΚ λειτουργεί με υψηλό κόστος ή ακολουθεί εσφαλμένη πολιτική μάρκετινγκ, με λίγα λόγια, μια διαχειριστική αδυναμία.
Οι συνθήκες της αγοράς και ο ανταγωνισμός θα καθορίσουν ποιο επίπεδο προμηθειών και αμοιβών θεωρείται εύλογο. Θεωρητικά, μια Εταιρεία Διαχείρισης Κεφαλαίων που παραμένει υπερβολικά ακριβή σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές της θα υστερεί στον ανταγωνισμό και θα χάσει μερίδιο αγοράς. Αυτή είναι η τιμωρία που θα επιβάλει η αγορά σε αυτήν την οργάνωση.
Παρόλο που η θεωρία είναι τέτοια,
Είναι δύσκολο να πει κανείς ότι υπάρχει πραγματικός ανταγωνισμός μεταξύ των Ισλαμικών Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων (ΙΧΙ) και των εμπορικών τραπεζών όσον αφορά τους πελάτες. Διότι η θρησκευτική πίστη αποτελεί το κύριο κίνητρο για την επιλογή των πελατών των ΙΧΙ. Οι πελάτες αυτών των ιδρυμάτων δεν επιλέγουν τα ΙΧΙ για φθηνότερες υπηρεσίες, αλλά η αίσθηση της συμμόρφωσης με το Ισλάμ κατά τη λήψη των τραπεζικών υπηρεσιών που χρειάζονται παίζει σημαντικό ρόλο στην επιλογή τους.
Συνεπώς, ο ανταγωνισμός μπορεί να υφίσταται μόνο μεταξύ των ΟΦΚ. Υπό το πρίσμα αυτό, οι ΟΦΚ οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη αυτήν την πτυχή κατά την εφαρμογή τιμολογιακών πολιτικών στους πελάτες τους, διασφαλίζοντας έτσι την επίτευξη κανονικού κέρδους.
Κάντε κλικ εδώ για περισσότερες πληροφορίες:
Είναι επιτρεπτό να επενδύει κανείς χρήματα σε ιδιωτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και/ή να δανείζεται από αυτά; Ποια είναι η διαφορά μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και τραπεζών;
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
