Σε ποιους είναι υποχρεωτική η Ζακάτ;

– Μπορείτε να μου δώσετε πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο καταβολής της ζακάτ, τις προϋποθέσεις υποχρέωσης, τον χρόνο καταβολής και τα μέρη στα οποία πρέπει να καταβληθεί;

Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,

Τρόπος Καταβολής Ζακάτ:

Zekâta tabi olan altın, gümüş, tahıllar, evcil hayvanlar ve ticaret mallarının zekâtı, kendilerinden verilerek ödenebileceği gibi, değerleri verilerek de ödenebilir. Bu konuda zekât sahibi serbesttir. Dolayısıyla bir kimse altın zekâtını altın olarak ödeyebileceği gibi kumaş, zahire, gümüş olarak da ödeyebilir. Ancak bu konuda fakirler için daha faydalı olanı tercih etmek daha iyidir.

Η ζακάτ ενός αγαθού που φτάνει το νισάμπ (το ελάχιστο όριο για την υποχρέωση της ζακάτ) μπορεί να δοθεί στους φτωχούς νωρίτερα, πριν συμπληρωθεί ο χρόνος. Διότι το νισάμπ, η αιτία της υποχρέωσης, υφίσταται. Επιτρέπεται η πρόωρη καταβολή και για χρέος που οφείλεται στο μέλλον. Είναι μια πράξη προς όφελος των φτωχών. Αλλά αν το αγαθό δεν φτάνει το νισάμπ, η πρόωρη καταβολή δεν επιτρέπεται. Η ζακάτ ενός αγαθού που φτάνει το νισάμπ μπορεί να δοθεί για μερικά χρόνια ταυτόχρονα. Αν στο τέλος του χρόνου το ποσό αυτό υπάρχει, η ζακάτ θεωρείται καταβληθείσα. Αν έχει μειωθεί, η επιπλέον ζακάτ που δόθηκε θεωρείται εθελοντική ελεημοσύνη. Αν έχει αυξηθεί, καταβάλλεται η ζακάτ της διαφοράς.

* Εάν η ζακάτ δοθεί σε έναν φτωχό που έχει οικογένεια και παιδιά, και το ποσό της ζακάτ, όταν μοιραστεί στα μέλη της οικογένειας, δεν φτάνει το όριο του νισάμπ για καθένα από αυτά, τότε η ζακάτ δεν θεωρείται ότι έχει φτάσει το όριο του νισάμπ. Σε τέτοιες περιπτώσεις δεν υπάρχει καμία αντίρρηση.

* Η φιλοξενία ενός φτωχού στο σπίτι, με την προϋπόθεση ότι θα θεωρηθεί ως ζακάτ, δεν υποκαθιστά το ζακάτ.

Διότι σε αυτό δεν υπάρχει μεταβίβαση κυριότητας σε φτωχό.

* Στις εμπορικές συμπράξεις, δεν θεωρείται υπόχρεος ο κάθε εταίρος με βάση το σύνολο των εμπορευμάτων. Αν το μερίδιο κάθε εταίρου φτάνει στο όριο της υποχρέωσης, τότε ο καθένας οφείλει να καταβάλει ζακάτ. Ο εταίρος του οποίου το μερίδιο δεν φτάνει στο όριο της υποχρέωσης, δεν οφείλει να καταβάλει ζακάτ, εκτός αν έχει άλλα περιουσιακά στοιχεία.

Προϋποθέσεις για την υποχρέωση κάποιου να δίνει Ζακάτ:

1.

Οφείλων να καταβάλει ζακάτ πρέπει να είναι μουσουλμάνος, ενήλικος και με σώας φρένας. Δεν επιβάλλεται ζακάτ σε μη μουσουλμάνους, σε άτομα με ψυχική διαταραχή και σε ανήλικα παιδιά. Σύμφωνα με τον Ιμάμ Σαφί, εάν τα παιδιά και τα άτομα με ψυχική διαταραχή κατέχουν περιουσία, τότε επιβάλλεται ζακάτ σε αυτήν την περιουσία. Την καταβολή του ζακάτ αναλαμβάνουν οι κηδεμόνες τους.

2.

Οφείλει να δίνει ζακάτ όποιος έχει τα απαραίτητα για τις βασικές του ανάγκες, και επιπλέον –

εάν υπάρχει

– Πρέπει να κατέχει περιουσία ίση ή μεγαλύτερη από το όριο του νισάμπ, πέραν των χρεών του. Σε όσους δεν κατέχουν περιουσία ίση με το όριο του νισάμπ, δεν επιβάλλεται ζακάτ.

Νισάμπ,

Η ποσότητα του πλούτου που ορίζει η Σαρία για να καταστεί υποχρεωτική η καταβολή της ζακάτ. Η ποσότητα αυτή ποικίλλει ανάλογα με το είδος του πλούτου.

3.

Για να είναι υποχρεωτική η ζακάτ, το αγαθό πρέπει να έχει την ικανότητα να αυξάνεται και να πολλαπλασιάζεται, δηλαδή να παράγει κέρδος. Χρυσός και ασημένια νομίσματα και κοσμήματα, καθώς και οποιοδήποτε εμπόρευμα ή ζώο που χρησιμοποιείται στο εμπόριο, υπόκεινται στη ζακάτ. Επίσης, τα ζώα που βόσκουν στα λιβάδια για να αναπαραχθούν ή να δώσουν γάλα, υπόκεινται στη ζακάτ, διότι σε αυτά υπάρχει αύξηση και πολλαπλασιασμός.

4.

Ζακάτ (υποχρεωτική φιλανθρωπία) πρέπει να δίνεται από τον ιδιοκτήτη του αγαθού, δηλαδή ο ιδιοκτήτης πρέπει να έχει πλήρη κυριότητα του αγαθού. Συνεπώς, μια γυναίκα που δεν έχει λάβει το μεχρ (γαμήλιο δώρο) από τον σύζυγό της, δεν υποχρεούται να δώσει ζακάτ γι’ αυτό το μεχρ. Ομοίως, δεν απαιτείται ζακάτ για ένα αγαθό που βρίσκεται σε ενέχυρο, διότι αυτό το αγαθό αντιπροσωπεύει ένα χρέος και δεν υπάρχει πλήρης κυριότητα. Κατ’ ανάλογο τρόπο, ο οφειλέτης δεν υποχρεούται να δώσει ζακάτ για ένα αγαθό που αντιστοιχεί στο χρέος του. Ένας ταξιδιώτης υποχρεούται να δώσει ζακάτ για τα αγαθά του, διότι αν και τα αγαθά δεν βρίσκονται μαζί του, μπορεί να τα διαχειριστεί μέσω ενός αντιπροσώπου ή πληρεξουσίου.

5.




Πρέπει να έχει περάσει ένας ολόκληρος χρόνος από την απόκτηση του αγαθού επί του οποίου οφείλεται η ζακάτ.

Σε αυτό.

Αναταραχή, σύγχυση, χάος.

Λέγεται έτσι, διότι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η αύξηση και η αξιοποίηση του αγαθού πραγματοποιείται. Το ποσό του νισάμπ πρέπει να υπάρχει τόσο στην αρχή όσο και στο τέλος του έτους. Η προσωρινή μείωση αυτού του ποσού κατά τη διάρκεια του έτους δεν εμποδίζει την καταβολή της ζακάτ.

Στον υπολογισμό της ζακάτ, το κύριο έτος αναφοράς είναι το σεληνιακό έτος, το οποίο διαρκεί 354 ημέρες.

Πότε καταβάλλεται η Ζακάτ;

Σύμφωνα με την ισχυρότερη και πλέον έγκυρη άποψη, η ζακάτ των αγαθών και των χρημάτων που υπόκεινται σε ζακάτ πρέπει να καταβάλλεται αμέσως μετά την παρέλευση ενός έτους από την απόκτησή τους, δηλαδή αμέσως με τη λήξη του έτους. Η αναβολή χωρίς δικαιολογία δεν επιτρέπεται και αποτελεί αμαρτία. Σύμφωνα με μια άλλη άποψη, η καταβολή της ζακάτ δεν είναι άμεση υποχρέωση, αλλά επιτρέπεται η αναβολή. Δηλαδή, δεν είναι απαραίτητο να καταβληθεί αμέσως με τη λήξη του έτους. Ο υπόχρεος μπορεί να την καταβάλει όποτε θέλει όσο ζει. Αν πεθάνει χωρίς να την καταβάλει, τότε μόνο αμαρτάνει. Ωστόσο, αυτή η άποψη είναι αδύναμη.

Πού Πρέπει να Δίνεται η Ζακάτ:

Οι δικαιούχοι της ζακάτ είναι οι φτωχοί μουσουλμάνοι, οι άποροι, οι χρεωμένοι, οι οδοιπόροι,

αλληλογραφίες


(υπηρέτες με σύμβαση),

μαχητές και

παράγοντες


(εκείνοι που συλλέγουν τη ζακάτ)

αποτελείται από επτά μέρη. Συγκεκριμένα:

1) Φτωχός:

Φτωχός θεωρείται εκείνος που δεν κατέχει περιουσία ίση με το νισάμπ, δηλαδή το ελάχιστο όριο πλούτου. Ακόμα και αν έχει σπίτι, οικιακά είδη και χρήματα που καλύπτουν τα χρέη του, εφόσον αυτά αποτελούν βασικές ανάγκες, εξακολουθεί να θεωρείται φτωχός.

2) Μίσκιν:

Φτωχός είναι εκείνος που δεν έχει τίποτα και αναγκάζεται να ζητιανεύει για να φάει και να ντυθεί.

3) Οφειλέτης:

Αυτό αναφέρεται σε κάποιον που δεν κατέχει περιουσία ίση με το ελάχιστο όριο (νισάμπ) πέρα από το χρέος του, ή αν έχει περιουσία σε χρέος από άλλον, δεν μπορεί να την πάρει. Η χορήγηση ζακάτ σε τέτοιον οφειλέτη είναι πιο ευάρεστη από τη χορήγηση σε φτωχό που δεν έχει χρέος.

4) Επιβάτης:

Εννοείται ο φτωχός που δεν έχει τίποτα και δεν κατέχει τίποτα στη χώρα του. Ένας τέτοιος άνθρωπος μπορεί να πάρει ζακάτ μόνο όσο χρειάζεται, δεν είναι θεμιτό να πάρει περισσότερο από όσο χρειάζεται. Ωστόσο, είναι καλύτερο για τέτοιους ανθρώπους να δανείζονται, αν είναι δυνατόν, παρά να παίρνουν ζακάτ.

Και όποιος χάνει την περιουσία του ενώ βρίσκεται στην πατρίδα του και έτσι περιέρχεται σε κατάσταση ανάγκης, θεωρείται και αυτός ταξιδιώτης. Αυτοί, αφού ανακτήσουν την περιουσία τους, δεν υποχρεούνται να δώσουν ως ελεημοσύνη στους φτωχούς ό,τι περίσσεψε από τα χρήματα της ζακάτ που είχαν λάβει.

5) Μουκατέμπ:

Σημαίνει δούλος ή δούλη που έχει συνάψει συμφωνία με τον κύριό του/της για να απελευθερωθεί με αντάλλαγμα. Σε έναν τέτοιο δούλο, που έχει χρέος, μπορεί να δοθεί ζακάτ (ελεημοσύνη) για να αποκτήσει την ελευθερία του το συντομότερο δυνατό.

Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να δώσει ζακάτ στον δικό του μούκατεμπ.

Γιατί αυτό θα ωφελήσει τον ίδιο.

6) Μουτζαχίντ:

Αυτό αναφέρεται σε κάποιον που επιθυμεί να συμμετάσχει εθελοντικά σε πόλεμο για το καλό του Θεού, αλλά στερείται τροφής, όπλων και άλλων αναγκαίων. Σε τέτοιον άνθρωπο μπορεί να δοθεί ζακάτ (ελεημοσύνη) για να καλύψει τις ανάγκες του. Αυτό ονομάζεται:

“Φι σεμπιλιλλάχ ινφάκ = Δαπάνη για το δρόμο του Αλλάχ”

λέγεται.

7) Αμυλάση:

Εννοείται ο άνθρωπος που ορίζεται από τον διαχειριστή για να συλλέγει τη ζακάτ (υποχρεωτική ελεημοσύνη) από τα αγαθά που βρίσκονται στην πλατεία. Αυτό ονομάζεται

“Σαΐ, ο εισπράκτορας”



ονομάζεται. Σε έναν τέτοιο υπάλληλο, κατά τη διάρκεια της εργασίας του, μπορεί να δοθεί αρκετή ζακάτ για τις ανάγκες της οικογένειάς του και του ίδιου, ακόμη και αν δεν είναι φτωχός.

Κάθε μία από τις επτά κατηγορίες που αναφέρθηκαν παραπάνω είναι αποδέκτης της ζακάτ.



Κάποιος μπορεί να δώσει τη ζακάτ του σε οποιονδήποτε από αυτούς, ή να τη διανείμει σε μερικούς ή σε όλους. Ωστόσο, είναι προτιμότερο να δίνεται η ζακάτ που δεν φτάνει στο όριο του νισάμπ σε έναν μόνο από αυτούς, διότι έτσι καλύπτεται η ανάγκη του.

Ενώ είναι επιτρεπτό να δοθεί σε έναν φτωχό το ποσό του ζακάτ που αντιστοιχεί στο νισάμπ, αυτό θεωρείται απεχθές. Ωστόσο, αν ο φτωχός έχει χρέη ή πολυπληθή οικογένεια και μοιράσει το ζακάτ με αυτούς, οπότε το μερίδιο που αναλογεί σε καθέναν δεν φτάνει το νισάμπ, τότε δεν υπάρχει απεχθές στοιχείο.

Ένας φτωχός δεν μπορεί να μηνύσει έναν πλούσιο στο δικαστήριο για να ζητήσει την ελεημοσύνη (ζάκατ) των αγαθών του. Διότι η χορήγηση της ελεημοσύνης σε αυτόν τον ενάγοντα δεν αποτελεί χρέος. Επιπλέον, επειδή πρόκειται για θρησκευτική υποχρέωση, αφήνεται στην κρίση του ιδιοκτήτη, σύμφωνα με την θρησκευτική του αντίληψη.

Με χαιρετισμούς και ευχές…

Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις