Σε όλη την ιστορία, υπό μουσουλμανική διακυβέρνηση, οι μη μουσουλμάνοι ζούσαν ελεύθερα. Λαμβάνοντας υπόψη την επιθυμία του Χαλίφη Ομάρ να προσευχηθεί σε εκκλησία στην Ιερουσαλήμ, πώς πρέπει να αξιολογηθεί η μετατροπή της Αγίας Σοφίας από εκκλησία σε τζαμί; Ποια θρησκευτική αρχή υπαγόρευσε αυτήν την αλλαγή;
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Σύμφωνα με τις διατάξεις του ισλαμικού δικαίου των κρατών,
σε χώρες που κατακτήθηκαν ειρηνικά
τα υπάρχοντα ιερά των ανθρώπων της Βίβλου δεν πρέπει ποτέ να θιγούν·
αλλά δεν επιτρέπεται η κατασκευή νέων.
Αυτά που υπάρχουν από παλιά μπορούν να επισκευαστούν.
Σε εδάφη που κατακτήθηκαν με πόλεμο, ωστόσο,
Αντιθέτως, ισχύει το αντίθετο. Δηλαδή, ο μουσουλμάνος ηγεμόνας, αν το επιθυμεί, μπορεί να καταστρέψει όλα τα ιερά κτίρια άλλων θρησκειών και να εκδιώξει τους μη μουσουλμάνους. Η Κωνσταντινούπολη κατακτήθηκε εξ ολοκλήρου με πόλεμο. Η νομιμότητα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας και ορισμένων άλλων εκκλησιών σε τζαμιά οφείλεται σε αυτόν τον κανόνα. Αν αυτός ο κανόνας εφαρμοζόταν σε όλη την Κωνσταντινούπολη, θα έπρεπε να καταστραφούν όλες οι εκκλησίες και οι συναγωγές της πόλης.
Ο Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ, ο οποίος κατέκτησε την Κωνσταντινούπολη με τη βοήθεια του Θεού και τη δύναμη του σπαθιού του, αφού μετέτρεψε την Αγία Σοφία σε τζαμί, δέχθηκε στο παλάτι του μια αντιπροσωπεία αποτελούμενη από ιερείς και ραββίνους.
Επιτροπή ιερέων και ραββίνων,
Αναφέρουν στον Φατίχ ότι κατέκτησαν την Κωνσταντινούπολη με πόλεμο και ότι, αν το επιθυμούσαν, δεν θα άφηναν καμία εκκλησία ή συναγωγή στην Κωνσταντινούπολη, και ότι αυτό είναι ένα δικαίωμα που απορρέει από το δίκαιο των εθνών. Ωστόσο, του ζήτησαν επίμονα να δεχθεί ότι κατέκτησε την Κωνσταντινούπολη ειρηνικά, όσον αφορά αυτούς, τους ίδιους και τους ναούς τους, και να θεωρήσει την καθυστερημένη, αλλά ομαδική, άφιξή τους ενώπιόν του ως ένδειξη αυτής της ειρηνικής κατάκτησης.
Ο Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ, αφού συμβουλεύτηκε τους θρησκευτικούς μελετητές γύρω του,
Δεν απέρριψε τα αιτήματά τους και δεν παρενέβη στις εκκλησίες και τις συναγωγές που δεν είχαν μετατραπεί σε τζαμιά, παρόλο που είχε το δικαίωμα να το κάνει. Ο ένδοξος Σείχης του Ισλάμ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Εμπουσούδ Εφέντι, σε μια φετφά του, διασαφηνίζει ότι το πραγματικό μυστικό των εκκλησιών και των συναγωγών που σώζονται μέχρι σήμερα είναι η κατανόηση της θρησκευτικής και συνειδησιακής ελευθερίας του Φατίχ. Το πρωτότυπο αυτής της φετφά έχει ως εξής:
«Ο αείμνηστος Σουλτάνος Μωάμεθ Χαν κατέκτησε την προστατευόμενη Κωνσταντινούπολη και τα γύρω χωριά με τη βία;»
Απάντηση:
Η γνωστή κατάκτηση (με βία) είναι η κατάκτηση με εξαναγκασμό. Ωστόσο, οι παλιές εκκλησίες υποδηλώνουν ειρηνική κατάκτηση. Το 945 έγινε έλεγχος αυτού του θέματος. Υπήρχαν ένας 130χρονος και ένας 110χρονος, οι οποίοι κατέθεσαν ότι οι Εβραίοι και οι Χριστιανοί είχαν μυστική συμφωνία με τον Σουλτάνο Μωάμεθ, ότι δεν θα βοηθούσαν τον Τεκφούρ, και ότι ο Σουλτάνος Μωάμεθ δεν τους αιχμαλώτισε, αλλά τους άφησε στην προηγούμενη κατάστασή τους. Έτσι, με αυτήν την κατάθεση, οι παλιές εκκλησίες παρέμειναν στην προηγούμενη κατάστασή τους.
Εγράφη από τον Εμπουσούδ.
Αυτά που περιγράψαμε επιβεβαιώνονται και από τις πληροφορίες που δίνουν οι ιστορικοί. Ο Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ, στις 23 Μαΐου, έστειλε τον γαμπρό του, Κασίμ Μπέη, γιο του Ισφεντιγιάρ, ως πρεσβευτή στο Βυζάντιο, στέλνοντας του τα εξής μηνύματα: Στην πρώτη γενική επίθεση η πόλη θα πέσει. Αυτή την αλήθεια πρέπει να την αποδεχτεί και ο αυτοκράτορας, που είναι ένας έμπειρος στρατιώτης. Αν παραδοθούν ειρηνικά, σύμφωνα με τους κανόνες του Ισλαμικού Δικαίου, δεν θα υπάρξει καμία βλάβη σε ζωές και περιουσίες. Αν όμως κατακτηθεί με βία, θα υπάρξει αιματοχυσία και δεν θα αναλάβει καμία ευθύνη. Δυστυχώς, παρά το μήνυμα αυτό, δεν δέχτηκαν την ειρήνη, και η πόλη κατακτήθηκε με βία, αλλά παρ’ όλα αυτά, έγινε η μεταχείριση που περιγράψαμε. Το γεγονός ότι δεν κατέστρεψε ολοσχερώς τα ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας και δεν γκρέμισε τα τείχη της Κωνσταντινούπολης, αποδεικνύει τη στάση του Φατίχ σε αυτό το θέμα.
Φαίνεται ότι
, το οποίο ο Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ είχε υποσχεθεί να εφαρμόσει στη Σερβία
«Να επιτραπεί η ανέγερση μιας εκκλησίας δίπλα σε κάθε τζαμί»
Η κατάσταση αυτή εφαρμόστηκε και στην Κωνσταντινούπολη. Η ύπαρξη του Πατριαρχείου και της εκκλησίας δίπλα στο τζαμί της συνοικίας Αμπντί Σουμπασί στο Φανάρι, δεν αποδεικνύει την πραγματική θρησκευτική και συνειδησιακή ελευθερία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας; Η άδεια για την ανέγερση μιας ελληνικής εκκλησίας ακριβώς απέναντι από το τζαμί της Μιχριμάχ Σουλτάν στο τέλος της οδού Εντιρνέκαπι, δεν αποτελεί υλική απόδειξη αυτής της ελευθερίας;
Ο ισχυρισμός περί καταστροφής της Κωνσταντινούπολης επίσης δεν είναι αληθής.
Αντί να δώσουμε μια λεπτομερή απάντηση, ας αναφέρουμε μια φράση από την παρατήρηση που έκαναν το CNN, το Time και παρόμοιες οργανώσεις, οι οποίες αναφέρουν την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης ανάμεσα στα εκατό σημαντικότερα γεγονότα της περασμένης χιλιετίας:
“Πριν από την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης από τον Φατίχ, η πόλη ήταν μια ερειπωμένη και νεκρή πόλη. Μετά την κατάκτηση, έγινε εμπορικό κέντρο τόσο της Ευρώπης όσο και των μουσουλμανικών χωρών, μια ακμάζουσα παγκόσμια πόλη. Ακόμη και ο Ρώσος ιστορικός Ουσπένσκι…”
«Οι Τούρκοι φέρθηκαν με πολύ πιο ανθρώπινο και ανεκτικό τρόπο το 1453, από ό,τι οι Σταυροφόροι το 1204».
μπορεί να πει.”
(1)
Πηγές:
1) Μολλά Χουσρέφ, Δύρερ και Γουρέρ, Ι/282 κ.εξ.; Μεβκουφάτι, Μετάφραση Μουλτέκα, Ι/343; Δαμάδ, Μετζμα’ουλ-Ενχούρ Σέρχου Μουλτέκα’λ-Εμπουρ, Ι/643 κ.εξ.; Εμπουσούδ, Μα’ρουζάτ, Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κωνσταντινούπολης, Τυ. αρ. 1798, φύλλο 130/αβ; Ιμπν-ι Κεμάλ, Τεβάριχ-ι Άλ-ι Οσμάν, VII. Τεφτέρ, σελ. 62 κ.εξ.; Μπαστάβ, Σερίφ, “Η πολιορκία και η κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης σύμφωνα με ανώνυμο οθωμανικό χρονικό γραμμένο στα ελληνικά τον 14ο αιώνα”, σελ. 51-82; Τζιν-Ακγündüz, Ιστορία του Τουρκικού Δικαίου, τόμ. 1, σελ. 448 κ.εξ.; Άλι, Κυνχ’ούλ-Αχμπάρ, τόμ. V, 251-260; Σολακζάδε, 191-201; Άσικπασά-ζάδε, σελ. 141-143; Κλοτ, Φατίχ, 60 κ.εξ.; Για την αντίθετη άποψη βλ. Αϊδίν, Ερντογάν, Φατίχ και Φετίχ, Μύθοι και Πραγματικότητες, 66-67, 94-95, 127-128.; Ακγündüz-Öztürk, Άγνωστη Οθωμανική Ιστορία, OSAV, Κωνσταντινούπολη, 1999, σελ. 106-108.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
