– Η εθιμοτυπία του αυτιού;
«Κάθε λόγος του ανθρώπου είναι εναντίον του, εκτός από την προσταγή του καλού, την αποτροπή του κακού ή την αναφορά στον Θεό.»
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
“Μην πεις κάτι για το οποίο θα αναγκαστείς να ζητήσεις συγγνώμη!”
(Ιμπν Μάτζα, Ζουχντ, 15)
Το σχετικό χαντίθ έχει ως εξής:
Η Ουμμου Χαμπιμπέ (ραδιγιαλλαχού ανχά) αφηγείται: «Ο Αγγελιοφόρος του Αλλάχ (αλέιχι σσάλατου ουε σσέλαμ) είπε:»
«Κάθε λόγος του ανθρώπου είναι εναντίον του, εκτός από την προσταγή του καλού, την αποτροπή του κακού ή την αναφορά στον Θεό.»
[Τιρμίζι, Ζουχδ 63, (2414).]
Ο Αλιγιούλ-Κάρι λέει: «Η φανερή έννοια του χαντίθ δείχνει ότι όλες οι ομιλίες, εκτός από την προσταγή του καλού, την αποτροπή από το κακό ή την αναφορά στον Θεό, είναι εις βάρος του ατόμου, και δεν υπάρχει άλλος τρόπος ομιλίας. Ωστόσο, τα χαντίθ όπως αυτά πρέπει να ερμηνεύονται με την έννοια της αποφυγής της υπερβολής και της ακατάλληλης ομιλίας. Είναι βέβαιο ότι η επιτρεπόμενη ομιλία δεν θα του αποφέρει καμία ωφέλεια στην άλλη ζωή».
Λαμβάνοντας υπόψη τα σχετικά εδάφια και χαντίθ, η σημασία αυτού του χαντίθ είναι η εξής:
«Κάθε λόγος του ανθρώπου, εκτός από όσα αναφέρονται στο χαντίθ και όσα είναι παρόμοια με αυτά, είναι για αυτόν λύπη και μετάνοια. Δεν υπάρχει σε αυτόν κανένα όφελος. Πολλά άλλα χαντίθ που αναφέρονται σε αυτό το θέμα το ενισχύουν. Είναι πιθανό αυτό το χαντίθ να προέρχεται από το ακόλουθο εδάφιο:»
«Στις περισσότερες μυστικές συζητήσεις μεταξύ των ανθρώπων δεν υπάρχει καλό. Ωστόσο, εξαιρούνται οι μυστικές συζητήσεις εκείνων που ενθαρρύνουν την ελεημοσύνη, την καλοσύνη ή τη συμφιλίωση μεταξύ των ανθρώπων. Όποιος το κάνει αυτό για χάρη του Θεού, εμείς σίγουρα θα του δώσουμε μια μεγάλη ανταμοιβή.»
(Νίσα, 4/114).
Συνεπώς, εκτός από τις ομιλίες που αναφέρονται στα εδάφια και τα χαντίθ σχετικά με την καλοσύνη, την αλληλοβοήθεια, τη φιλία κ.λπ., οι υπόλοιπες ομιλίες δεν ωφελούν τον άνθρωπο. Η αναφορά σε τρεις μόνο εξαιρέσεις στο χαντίθ υποδεικνύει τόσο τη σημασία των ομιλίων που εμπίπτουν σε αυτές τις τρεις κατηγορίες, όσο και την ανάγκη να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί στις επιτρεπόμενες ομιλίες που δεν εμπίπτουν σε αυτές. Οι μελετητές επισημαίνουν ότι ακόμη και οι επιτρεπόμενες, δηλαδή οι ομιλίες που δεν είναι απαγορευμένες από τη θρησκεία, αν δεν παραμείνουν εντός των ορίων που δεν είναι επιβλαβείς, δεν θα ωφελήσουν στην άλλη ζωή. Μια κανονική συζήτηση είναι επιτρεπτή, αλλά…
κουτσομπολιό, φλυαρία, ανοησίες
Ο κίνδυνος μόλυνσης είναι πάντα παρών. Όλα τα επιτρεπτά πράγματα είναι έτσι. Επομένως, ο Προφήτης (ειρήνη και ευλογίες ας είναι επάνω του), ενώ έδειχνε τους τρόπους ζωής που είναι όσο το δυνατόν περισσότερο σύμφωνοι με την ευαρέσκεια του Θεού και την καλλιέργεια της μετά θάνατον ζωής, χρησιμοποίησε μια έκφραση που καλεί τους πιστούς να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί και στην εθιμοτυπία της ομιλίας.
(βλ. Canan İbrahim, Kütüb-ü Σίττε, 16/381, Αρ. Καταχώρησης: 5916 και Επεξήγηση)
Εθιμοτυπία ομιλίας
Η ικανότητα να σκέφτεται και να μιλάει είναι το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό που διακρίνει τον άνθρωπο από τα άλλα έμβια όντα. Λόγω της μεταξύ τους σχέσης, η ομιλία είναι σαν ένας καθρέφτης που αντανακλά το διανοητικό επίπεδο και τη δομή των ιδεών του ομιλούντος. Επομένως, η γλώσσα είναι αυτή που κάνει τον άνθρωπο άνθρωπο. Το Ισλάμ επιθυμεί οι πιστοί να έχουν πειθαρχία λόγου και έχει θεσπίσει πολλές αρχές σε αυτόν τον τομέα.
Ένας πιστός πρέπει να αρχίζει την ομιλία του, πρώτα απ’ όλα, με την προσευχή “Μπίσμιλ-Λαχ” (Στο όνομα του Θεού) και με την ευχαριστία προς τον Θεό. Κάθε σημαντική εργασία που δεν αρχίζει με αυτόν τον τρόπο είναι άκαρπη.
(Αμπού Νταβούντ, Εντέμπ 18; Ιμπν Μάτζε, Νικάχ 19)
)
Η υπερβολική ομιλία χωρίς την αναφορά του Θεού σκληραίνει την καρδιά. Και όσοι έχουν σκληρή καρδιά είναι οι πιο απομακρυσμένοι από τον Θεό.
(Τιρμίζι, Ζουχντ 62)
Μιλάω,
Είναι μια μεγάλη θεϊκή χάρη που επιτρέπει την επικοινωνία, τη συζήτηση και την αλληλοκατανόηση μεταξύ των ανθρώπων. Δηλαδή, οι άνθρωποι εκφράζουν τα συναισθήματα, τις σκέψεις, τις επιθυμίες και τις ανάγκες τους κυρίως μιλώντας. Η γλώσσα και το ύφος που χρησιμοποιεί κάποιος μπορεί να τον οδηγήσει στην επιτυχία στη ζωή, αλλά και στην αποτυχία. Μάλιστα, η διατήρηση της γλώσσας του αναφέρεται ανάμεσα στα μέσα για την απόκτηση του παραδείσου. Ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη σ’ αυτόν) λέει:
«Όποιος μου δώσει το λόγο να προστατεύει την τιμή και την αρετή του με τη γλώσσα του (μεταξύ των δύο σιαγόνων του), εγώ θα του δώσω το λόγο για τον παράδεισο.»
(Μπουχάρι, Ρικάκ, 23)
Σε ένα άλλο ιερό χαντίθ
«Ποιος είναι ο πιο ενάρετος;»
Στην ερώτηση αυτή, ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη και ευλογίες σε αυτόν) απάντησε:
“Μουσουλμάνος είναι εκείνος από τον οποίο οι Μουσουλμάνοι είναι ασφαλείς, τόσο από τη γλώσσα του όσο και από τα χέρια του.”
έχει ανταποκριθεί.
(Μπουχάρι, Ιμάν, 4-5)
Ο Πρότυπος της Δημιουργίας Κύριός μας (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν)
ευγένεια λόγου
έχει θεσπίσει ορισμένους κανόνες που σχετίζονται με αυτό, τους οποίους μπορούμε να απαριθμήσουμε ως εξής:
1.
Πρέπει να μιλάμε με σαφήνεια και κατανοητότητα, ανάλογα με το επίπεδο του συνομιλητή, και να επαναλαμβάνουμε τις σημαντικές εκφράσεις όταν κρίνεται απαραίτητο. Πράγματι, οι παρατηρήσεις των συντρόφων του Προφήτη (ειρήνη σ’ αυτόν) σχετικά με την ευγλωττία και την εκφραστική ικανότητά του είναι πολύ σημαντικές:
«Η ομιλία του Αποστόλου του Θεού -ειρήνη και ευλογία σε αυτόν- ήταν σαφής, ώστε να την καταλαβαίνει εύκολα ο καθένας που τον άκουγε.»
(Αμπού Νταβούντ, Εντέμπ, 18)
«Αν κάποιος ήθελε να μετρήσει τις λέξεις του, θα μπορούσε να το κάνει, όταν μιλούσε.»
(Μπουχάρι, Μανάκιμπ, 23)
«Επαναλάμβανε τις λέξεις και φράσεις που ήθελε να γίνουν καλά κατανοητές, τρεις φορές.»
(Τιρμίζι, Μενάκιμπ, 9)
Η λέξη,
Anlaşılabilmesi için bazen tekrar edilmesi gerekebilir. Bu sebeple Kur’an-ı Kerim’de dikkat çekici olaylar önemine binaen birkaç kez tekrarlanmıştır. Mesela şeytanın ilahi emre isyan edip secde etmemesi yedi yerde, Musa (as)’a iman eden sihirbazların durumu ise dört yerde tekrarlanmıştır.
Ο Προφήτης μας (σ.α.σ.), κατά την τέλεση της προσευχής, επαναλάμβανε ορισμένες στίχους δύο ή τρεις φορές. Συχνά επαναλάμβανε ορισμένες φράσεις και κατά τις νουθεσίες και τις προειδοποιήσεις προς τους Σαχάμπα. Στις συζητήσεις των φίλων του Θεού, είναι συχνό φαινόμενο να συναντάμε τέτοιες επαναλήψεις. Ωστόσο, αυτό πρέπει να γίνεται με σκοπό την έμφαση, να μην είναι κουραστικό και να είναι κατάλληλο για το επίπεδο της κοινότητας.
Το να μιλάς σε συνελεύσεις όπου κανείς δεν καταλαβαίνει τα λόγια σου, ισοδυναμεί με σπατάλη αναπνοής. Διότι, όπως είπε ο Μεσχούρι:
«Ο σοφός δεν μιλάει, αν δεν βρει κατάλληλη ευκαιρία!»
2. Επίδειξη σοφίας/Επίδειξη γνώσεων
και απαγορεύεται αυστηρά η προσποίηση και η χρήση εξεζητημένης γλώσσας με σκοπό να επιδειχθείς στους άλλους ή να τους μιλάς με λέξεις που δεν καταλαβαίνουν. Ο αγαπημένος μας Προφήτης:
«Ασφαλώς ο Αλλάχ, ο Υπέρτατος, μισεί εκείνους που, όπως το βοοειδές που μασάει το χορτάρι, στριφογυρίζουν τις λέξεις στο στόμα τους, παραφράζοντας το νόημά τους.»
διέταξε.
(Αμπού Νταβούντ, Εντέμπ, 94)
Ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη ας είναι επ’ αυτόν), του οποίου το καθήκον ήταν η διακήρυξη της αλήθειας και του δικαίου, ποτέ δεν μίλησε με καλλιτεχνική πρόθεση. Ο αγαπημένος Προφήτης μας (ειρήνη ας είναι επ’ αυτόν) μίλησε με αγνές αισθήσεις, γεμάτος συμπόνια και έλεος, με τις πιο φυσικές εκφράσεις της ψυχής του. Έτσι, τα ευλογημένα λόγια του είχαν μια ξεχωριστή ομορφιά και μια ευπρέπεια αντάξια της δόξας του.
3. Φωνάζω/Κραυγάζω
Δεν πρέπει να μιλάμε δυνατά, σαν να φωνάζουμε. Δεν είναι σωστό να μιλάμε με τόνο φωνής σαν να φωνάζουμε σε κωφό ή σαν να τσακωνόμαστε. Η υιοθέτηση ενός ευγενικού και διακριτικού ύφους είναι πάντα η πιο σωστή οδός. Όπως αναφέρεται στο Κοράνι, ο Λοκμάν -αλεχισσαλάμ- συμβουλεύει τον γιο του με αυτήν την μέθοδο.
«(Παιδί μου!) Να περπατάς με φυσικότητα και να μιλάς χαμηλόφωνα. Να θυμάσαι πως ο πιο άσχημος ήχος είναι το γαϊδουρινό γκάρισμα.»
(Λουκμάν, 31/19)
Σε ένα άλλο εδάφιο αναφέρεται:
«Πείτε στους δούλους μου να λένε τα πιο όμορφα λόγια!»
(Ισραήλ, 17/53)
ορίζει. Μάλιστα, ο Θεός, όταν έστειλε τον Μωυσή και τον αδελφό του Ααρών στον Φαραώ, τους είπε να τον προειδοποιήσουν με ήπιο λόγο.
(Ταχά, 20/43-44),
Ο προφήτης διέταξε τη χρήση ευγενικού ύφους, ακόμα και αν ο συνομιλητής είναι άπιστος. Σε ένα ιερό χαντίθ αναφέρεται ότι ακόμα και μια καλή κουβέντα μπορεί να σώσει από την κόλαση.
«Προφυλαχθείτε από την κόλαση, έστω και με το να δώσετε μισό χουρμά. Κι αν δεν έχετε ούτε αυτό, προφυλαχθείτε από την κόλαση με μια καλή κουβέντα!»
(Μουσλίμ, Ζακάτ, 68)
4.
Δύο άτομα, παραβλέποντας το τρίτο άτομο που ήταν μαζί τους, μεταξύ τους
ψίθυροι
Απαγορεύεται. Ο Προφήτης (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) αναφέρει ότι μια τέτοια συμπεριφορά μπορεί να προκαλέσει λύπη σε όποιον μένει μόνος. (Μπουχάρι, Ιστιζάν, 47) Ένας ώριμος μουσουλμάνος δεν θα ήθελε να συμπεριφέρεται με τρόπο που θα στεναχωρούσε και θα πλήγωνε την καρδιά του αδελφού του.
5.
Σε μια συνέλευση, εάν συζητείται ένα θέμα ή εάν έχει τεθεί μια ερώτηση που χρήζει απάντησης, το δικαίωμα να μιλήσει κανείς πρώτος ανήκει σε
ο πρεσβύτερος της συνέλευσης
Ανήκει σε αυτόν. Ωστόσο, και άλλοι μπορούν να εκφράσουν τις απόψεις τους με ευπρέπεια, όταν έρθει η ώρα. Πράγματι, για να περιγράψει ένα γεγονός, ο Αμπντουρραχμάν μπιν Σεχλ, ο νεότερος ηλικιακά, άρχισε να μιλάει πρώτος, οπότε ο Προφήτης -σαλλαλλάχου αλέχι ουα σέλλεμ- είπε:
“Άσε τους μεγαλύτερους να μιλήσουν, άσε τους μεγαλύτερους να μιλήσουν!”
είπε, και τότε οι μεγαλύτεροι σε ηλικία εξήγησαν το περιστατικό.
(Μπουχάρι, Τζίζια, 12)
Ο Αμπντουλλάχ μπιν Ουμάρ αφηγείται: «Μια μέρα ο Αγγελιοφόρος του Αλλάχ είπε στους συντρόφους του:
«Πείτε μου ένα δέντρο που να μοιάζει με πιστό!»
είπε. Εκείνοι άρχισαν να μετρούν ένα-ένα τα δέντρα της ερήμου. Στην καρδιά μου φάνηκε πως ήταν φοίνικας και αμέσως ήθελα να το πω. Όμως, επειδή υπήρχαν εκεί άνθρωποι μεγαλύτεροι από εμένα, δίστασα να μιλήσω. Όταν εκείνοι δεν ήξεραν την απάντηση και σώπασαν,
Ο Κύριός μας είπε ότι είναι φοίνικας.
(Μουσλίμ, Μουναφίκιν, 64)
6. Να μιλάτε λιγότερο και περιεκτικότερα,
Πρέπει να αποφεύγονται οι περιττές λεπτομέρειες. Με άλλα λόγια, πρέπει να συνηθίζουμε να μην μιλάμε πολύ, να μιλάμε με μέτρο και κατάλληλα. Ο Αλλάχ, απαριθμώντας τις διακεκριμένες ιδιότητες των πιστών, λέει:
«Εκείνοι που αποστρέφονται τα μάταια λόγια και τις μάταιες πράξεις».
(Αλ-Μου’μινουν, 23/3)
ορίζει την ενασχόληση με περιττά λόγια ως ανηθικότητα και πλάνη.
(Λουκμάν, 31/6)
Ο Προφήτης μας (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) εφιστά την προσοχή σε αυτό το θέμα με τα ακόλουθα χαντίθ:
«Μην μιλάτε πολύ χωρίς να αναφέρετε τον Αλλάχ! Η υπερβολική ομιλία, εκτός από την αναφορά στον Αλλάχ, σκληραίνει την καρδιά. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όσοι έχουν σκληρή καρδιά είναι οι πιο απομακρυσμένοι από τον Αλλάχ.»
(Τιρμίζι, Ζουχδ, 62)
«Το να αφήνει κανείς ό,τι δεν τον αφορά (άμεσα) είναι σημάδι καλής μουσουλμανικής πίστης.»
(Τιρμίζι, Ζουχντ, 11)
Ο Γιαχιά από το Τασλίτσαλι, εκφράζοντας την άποψη ότι όσοι μιλούν πολύ κάνουν πολλά λάθη, λέει:
“Στους κύκλους των λογίων, αυτή η παροιμία αναφέρεται συχνά.”
Όποιος μιλάει πολύ, κάνει πολλά λάθη.
7. Χωρίς κανένα υλικό ή ηθικό όφελος
Αντιθέτως, πρέπει να αποφεύγονται σθεναρά οι ομιλίες που προκαλούν βλάβη. Διότι:
«Δεν υπάρχει ούτε μια λέξη που να πει ο άνθρωπος, χωρίς να υπάρχει ένας άγγελος που να τον παρακολουθεί και να είναι έτοιμος να την καταγράψει.»
(Κάφ, 50/18)
Το ιερό κείμενο εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι ο άνθρωπος θα δώσει λόγο για κάθε λέξη της ζωής που του έχει δοθεί. Ο Προφήτης -ειρήνη και ευλογία σε αυτόν- είπε:
«Όποιος πιστεύει στον Αλλάχ και στην ημέρα της κρίσεως, ας πει κάτι καλό ή ας σιωπήσει!»
(Μπουχάρι, Εντέμπ, 31, 85)
8. Είναι χαλάλ ή χαράμ για το άτομο;
Είναι αντίθετο με τους κανόνες της ευγένειας να πει μια κουβέντα για την οποία δεν είναι σίγουρος αν είναι καλή ή κακή, αν είναι καλό ή κακό. Στο ιερό χαντίθ αναφέρεται:
«Ο δούλος, χωρίς να σκεφτεί καλά, ξεστομίζει μια κουβέντα και γι’ αυτό πέφτει σε μια θέση στην κόλαση πιο μακριά από την απόσταση ανάμεσα στην ανατολή και τη δύση.»
ορίζεται.
(Μπουχάρι, Ρικάκ, 23)
Πράγματι, οι πρόγονοί μας επίσης,
“Σκέψου χίλιες φορές, μίλα μία.”
και, λέγοντας παρόμοια όμορφα λόγια, έχουν εμπνευστεί από αυτά τα χαντίθ.
9. Να αποφεύγετε τις άσκοπες κουβέντες που μπορεί να φέρουν τον άνθρωπο σε δύσκολη θέση στις διαπροσωπικές σχέσεις.
έχει εξαιρετική σημασία για τη διατήρηση των φιλικών σχέσεων. Ο Κύριος των Κόσμων (ο Προφήτης Μωάμεθ):
“Μην πεις κάτι για το οποίο θα αναγκαστείς να ζητήσεις συγγνώμη!”
διέταξε.
(Ιμπν Ματζέ, Ζουχδ, 15)
10. Ο πιστός πρέπει να λέει την αλήθεια σε κάθε περίπτωση.
Πρέπει να απέχει κανείς από ψευδείς λόγους και ψευδείς ειδήσεις. Ο Αγγελιοφόρος του Αλλάχ (ειρήνη σε αυτόν) είπε:
«Όταν ο άνθρωπος ξυπνάει το πρωί, όλα τα μέλη του σώματός του απευθύνονται στη γλώσσα και της λένε: Φοβήσου τον Θεό για τα δικαιώματά μας! Εμείς τιμωρούμαστε μόνο με ό,τι εσύ πεις. Είμαστε δεμένοι σε σένα. Αν εσύ είσαι σωστή, είμαστε και εμείς σωστοί. Αν εσύ στραβώσεις και βγεις από το δρόμο, εμείς θα σε ακολουθήσουμε και θα γίνουμε σαν εσένα.»
(Τιρμίζι, Ζουχδ, 61)
Το Ιερό Κοράνι, στο ίδιο πλαίσιο, μας απευθύνει την ακόλουθη προειδοποίηση:
«Ω εσείς που πιστεύετε! Να φοβάστε τον Αλλάχ και να λέτε την αλήθεια, για να διορθώσει ο Αλλάχ τις πράξεις σας και να συγχωρήσει τις αμαρτίες σας.»
(Αλ-Αχζάμπ, 33/70-71)
11. Όταν μιλάμε για το μέλλον, λέμε «ινσάλλαχ»,
Αυτή είναι μια άλλη αρχή ευγένειας που σχετίζεται με την ομιλία. Η μερική βούληση του ανθρώπου δεν είναι επαρκής αιτία για να συμβεί οτιδήποτε. Σημαντικό είναι το θέλημα του Αλλάχ. Διότι όταν επιθυμεί κανείς κάτι που αφορά το μέλλον…
«إن شاء الله»
σημαίνει να είσαι ενήμερος της βούλησης του Αλλάχ και να μην αναγνωρίζεις καμία βούληση ανώτερη από τη δική Του. Πράγματι, σε ένα ιερό στίχο αναφέρεται:
«Μην πεις ποτέ για τίποτα: “Θα το κάνω αύριο”, εκτός αν προσθέσεις τη φράση “Ινσάλλαχ”!»
(Σπήλαιο, 18/23-24)
Αναφέρεται. Σε ένα ιερό χαντίθ, αναφέρεται ότι η επιθυμία του Σολομώντα (ειρήνη ας είναι επ’ αυτόν) δεν πραγματοποιήθηκε σε μια μελλοντική του πράξη, επειδή δεν είπε “εάν ο Θεός το θελήσει”.
(Μπουχάρι, Εϊμάν, 3)
Η Ευπρέπεια του Αυτιού
Ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο δύο αυτιά και ένα στόμα. Ο άνθρωπος πρέπει να είναι καλός ακροατής για να μπορεί να μιλάει ωραία. Τα αυτιά δόθηκαν για να ακούμε και να μαθαίνουμε τα καλά, να υπακούμε στις εντολές του Θεού και του Αποστόλου Του, των γονέων και του δασκάλου. Οι στίχοι του Θεού είναι για όσους ακούν και υπακούουν. Το ψέμα, η κουτσομπολιά, η συκοφαντία, οι λόγοι που οδηγούν τον άνθρωπο στην αμαρτία, η ακρόαση των μυστικών των άλλων είναι εις βάρος του. Η ακρόαση αισχρών πραγμάτων είναι η μοιχεία του αυτιού.
(Μπουχάρι, Ιστί’ζαν 12, Καντέρ 9; Μουσλίμ, Καντέρ 20-21)
Διότι οι άσχημες λέξεις έχουν κακή επίδραση στον άνθρωπο, διαταράσσουν το μυαλό και τη σκέψη του.
Το να ακούς τα πάντα και να λες ό,τι ακούς, συχνά οδηγεί τον άνθρωπο σε λάθος. Ο Προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν):
«Αρκεί να μεταφέρει ό,τι ακούει για να θεωρηθεί ψεύτης.»
ορίζει.
(Μουσλίμ, Μουκαντίμα 5)
Οι ωραίες φωνές και οι μελωδίες είναι ευχάριστες στο αυτί, αλλά όταν κανείς εθίζεται σε αυτές, σπαταλάει τον χρόνο του.
Ο άνθρωπος οφείλει να ακούει με ευλάβεια το Κοράνι και τις νουθεσίες, ως ευχαριστία προς τον Θεό για την ακοή του. Όταν ακούει να διαβάζεται το Κοράνι, πρέπει αμέσως να σιωπά και να ακούει με προσοχή, για να αξιωθεί της θείας χάριτος.
Δεν πρέπει να είναι σαν εκείνους που λένε ότι άκουσαν κάτι ενώ δεν άκουσαν, αλλά πρέπει να αποστρέφει αμέσως το πρόσωπό του όταν ακούει μάταια λόγια.
Είθε ο Θεός να μας καταστήσει όλους ειλικρινείς υπηρέτες Του, που υπακούουν στο λόγο Του και ακολουθούν το καλύτερο! Αμήν!
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
