– Με πιάνει φόβος κάθε φορά που σκέφτομαι τον θάνατο.
– Πώς μπορώ να απαλλαγώ από αυτό το συναίσθημα;
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Αλλά αν αυτό πάρει τη μορφή εμμονής και προκαλεί αϋπνία, μπορεί να οδηγήσει σε απελπισία. Και η απελπισία δεν είναι αποδεκτή.
Τέτοια πράγματα συμβαίνουν σύμφωνα με το θέλημα και τη σοφία του Θεού. Πρέπει να εμπιστευόμαστε τη σοφία και τη χάρη Του και να σκεφτόμαστε ότι ο θάνατος είναι αναπόφευκτος και αμετάβλητος, αλλά ταυτόχρονα να προσπαθούμε να είμαστε διαρκώς προετοιμασμένοι.
Ο Μπεντιουζζαμάν είπε σχετικά τα εξής:
(από την ταραχή των γεγονώτων)
Η πίστη και η υπακοή στον Θεό είναι η πηγή κάθε αγαθού, καθώς και η πηγή της ανδρείας. Όπως κάθε κακό προέρχεται από την απιστία και την πλάνη, έτσι και η δειλία πηγάζει από την ίδια πηγή. Η ανδρεία των πιστών και η δειλία των απίστων είναι ιδιαίτερα εμφανείς, ειδικά στις μάχες. Δύο είναι οι βασικές αρχές που καθιστούν τον πιστό γενναίο.
την αλήθεια που αναγγέλλει το στίχο. Στον πόλεμο, ο στρατιώτης στην πρώτη γραμμή και ο στρατιώτης στην οπισθοφυλακή απέχουν εξίσου από το θάνατο. Μάλιστα, δεν υπάρχει διαφορά απόστασης από το θάνατο ανάμεσα σε αυτόν που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή και σε αυτόν που αναπαύεται στο σπίτι του. Πολλοί είναι εκείνοι που συμμετέχουν σε πολλούς πολέμους και πεθαίνουν στο κρεβάτι τους. Και πολλοί είναι εκείνοι που χάνουν τη ζωή τους στον πρώτο τους πόλεμο.
Η περίπτωση του Χαλίντ ιμπν Ουαλίντ αποτελεί ένα καλό παράδειγμα. Στις τελευταίες στιγμές της ζωής του, ξαπλωμένος στο κρεβάτι του, είπε στους γύρω του:
Ένας πιστός, που πιστεύει ότι στον πόλεμο υπάρχουν δύο ωραία ενδεχόμενα: είτε η μαρτυρία είτε η νίκη, θα είναι σίγουρα πιο γενναίος από έναν άπιστο που δεν έχει τέτοιες προσδοκίες.
Στο σύνολο των έργων του Νουρ, διδάσκεται ότι η πίστη είναι μια αφοσίωση, που σημαίνει ότι έχεις φτάσει στη μεγαλύτερη πηγή θάρρους.
Είναι η πύλη σε έναν ομορφότερο κόσμο. Όπως ένας σπόρος που μπαίνει κάτω από τη γη, φαινομενικά πεθαίνει, σαπίζει και χάνεται. Αλλά στην πραγματικότητα περνάει σε μια ομορφότερη ζωή. Περνάει από τη ζωή του σπόρου στη ζωή του δέντρου.
Ακριβώς όπως συμβαίνει με αυτό, ένας άνθρωπος που πεθαίνει, φαινομενικά μπαίνει στη γη και σαπίζει, αλλά στην πραγματικότητα αποκτά μια τελειότερη ζωή στον κόσμο του Μπερζάχ και του τάφου.
Όταν σπάει ο λαμπτήρας, το ηλεκτρικό ρεύμα δεν εξαφανίζεται, αλλά συνεχίζει να υπάρχει. Ακόμα κι αν δεν το βλέπουμε, πιστεύουμε ότι το ηλεκτρικό ρεύμα εξακολουθεί να υπάρχει. Ακριβώς έτσι, με το θάνατο, η ψυχή αποχωρίζεται από το σώμα. Αλλά συνεχίζει να υπάρχει. Ο Θεός, ντύνοντας την ψυχή με ένα ωραιότερο ένδυμα, της επιτρέπει να συνεχίσει τη ζωή της στον κόσμο του τάφου.
Γι’ αυτόν τον λόγο ο Προφήτης μας (ειρήνη σε αυτόν),
μας πληροφορεί για την ύπαρξη της ζωής μετά τον θάνατο και για το πώς θα είναι.
Αν ένας πιστός πεθάνει από μια ανίατη ασθένεια, είναι μάρτυρας. Τέτοιους μάρτυρες τους ονομάζουμε πνευματικούς μάρτυρες. Οι μάρτυρες, δε, κυκλοφορούν ελεύθερα στη ζωή μετά θάνατον. Δεν γνωρίζουν ότι πέθαναν. Νομίζουν ότι ζουν. Γνωρίζουν μόνο ότι ζουν μια πιο τέλεια ζωή. Ο Προφήτης μας (ειρήνη ας είναι επ’ αυτού) λέει…
Δηλαδή, δεν συνειδητοποιούν ότι είναι νεκροί. Φανταστείτε, για παράδειγμα, δύο άντρες. Βρίσκονται μαζί σε έναν υπέροχο κήπο σε ένα όνειρο. Ο ένας ξέρει ότι ονειρεύεται. Ο άλλος δεν το ξέρει. Ποιος απολαμβάνει περισσότερο; Φυσικά, αυτός που δεν ξέρει ότι ονειρεύεται. Αυτός που ξέρει ότι ονειρεύεται, σκέφτεται: “Αν ξυπνήσω τώρα, θα χάσω αυτή την απόλαυση”. Ο άλλος, όμως, απολαμβάνει την απόλαυση πλήρως και αληθινά.
Οι κοινοί θνητοί, επειδή γνωρίζουν ότι πεθαίνουν, δεν απολαμβάνουν πλήρως τη γεύση του θανάτου. Αντίθετα, οι μάρτυρες, επειδή δεν γνωρίζουν ότι πεθαίνουν, απολαμβάνουν τη γεύση του θανάτου στο έπακρο.
Οι ψυχές των ανθρώπων που πέθαναν με πίστη και δεν υπέστησαν την τιμωρία του τάφου, περιπλανώνται ελεύθερα. Γι’ αυτό μπορούν να πάνε και να έρθουν σε πολλά μέρη. Μπορούν να βρίσκονται σε πολλά μέρη ταυτόχρονα. Είναι δυνατόν να κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Ακόμη και ο Άγιος Χαμζά (ρα), ο κύριος των μαρτύρων, βοήθησε πολλούς ανθρώπους, και υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που βοηθάει.
Οι άνθρωποι έρχονται από τον κόσμο των πνευμάτων στη μήτρα της μητέρας και από εκεί γεννιούνται στον κόσμο. Εδώ συναντιούνται και επικοινωνούν. Ακριβώς έτσι, οι άνθρωποι σε αυτόν τον κόσμο γεννιούνται στην άλλη πλευρά με τον θάνατο και περιπλανιούνται εκεί. Όπως εμείς αποχαιρετούμε αυτούς που φεύγουν από εδώ, έτσι και από την πλευρά του τάφου υπάρχουν εκείνοι που υποδέχονται αυτούς που φεύγουν από εδώ. Ελπίζουμε ότι εμείς, με πρώτο τον Προφήτη μας (ειρήνη ας είναι επ’ αυτού), θα συναντήσουμε εκεί όλους τους αγαπημένους μας. Αρκεί να είμαστε αληθινοί υπηρέτες του Θεού.
Όπως υποδεχόμαστε εδώ το νεογέννητο παιδί, έτσι ελπίζουμε να μας υποδεχτούν και οι φίλοι μας όταν περάσουμε στην άλλη πλευρά. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η πίστη στον Θεό, η υπακοή σε Αυτόν και στον Προφήτη Του (ειρήνη ας είναι επ’ αυτού) και ο θάνατος με πίστη.
Είναι ευλογία για τον άνθρωπο, και μάλιστα από πολλές απόψεις. Πρώτα απ’ όλα, ο θάνατος είναι λύτρωση. Μια λύτρωση από το βάρος της ζωής που κουβαλάμε στους ώμους μας. Είναι ένα είδος ελευθερίας, απελευθέρωσης. Για παράδειγμα, όταν εκπληρώνουμε σωστά ένα καθήκον που έχουμε, μια δουλειά που είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε, ή όταν προκύψει κάποιο εμπόδιο και δεν μπορούμε να το κάνουμε, τότε το βάρος αυτό απομακρύνεται από πάνω μας και εμείς ανακουφιζόμαστε. Έτσι είναι και ο θάνατος. Έρχεται ξαφνικά, απρόσμενα, και μας λυτρώνει από το βάρος της ζωής που πια δεν μπορούμε να κουβαλήσουμε.
Αυτή η αλήθεια εκφράζεται στο ιερό χαντίθ ως εξής: Μια κηδεία πέρασε δίπλα από τον Αγγελιοφόρο του Θεού. Εκείνος την κοίταξε και είπε: Οι σύντροφοί του ρώτησαν. Ο Προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν) εξήγησε:
Η επίγεια ζωή, από τη φύση της, είναι γεμάτη δυσκολίες, προβλήματα, βάσανα και ταλαιπωρίες. Μερικές φορές μετατρέπεται σε φυλακή, αρχίζει να πνίγει τον άνθρωπο. Η ζωή γίνεται ανυπόφορη. Όμως, όταν έρχεται ο θάνατος, σβήνει και εξαφανίζει όλες αυτές τις δυσκολίες και τα βάσανα. Ξεκινά μια ζωή ευτυχισμένη, ευρύχωρη, απαλλαγμένη από ταλαιπωρίες, αιώνια, χωρίς βάσανα και λύπες. Δεν αναφέρεται άλλωστε και στο χαντίθ; Διότι ο πιστός, χάρη στην πίστη του, θα απολαύσει μεγαλύτερες ευλογίες στην άλλη ζωή, και σε σύγκριση με αυτήν, η επίγεια ζωή θα μοιάζει με φυλακή. Αντίθετα, ο άπιστος, επειδή δεν θα βρει στην άλλη ζωή την άνεση και τις ευλογίες που είχε σε αυτήν, θα θεωρεί αυτήν τη ζωή παράδεισο σε σύγκριση με την άλλη.
Καθώς ο άνθρωπος γερνάει, περνώντας τα εξήντα-εβδομήντα, η ζωή βαραίνει, γίνεται δυσκολότερη. Η ακοή και η όραση εξασθενούν, οι αρρώστιες και οι πόνοι έρχονται ο ένας μετά τον άλλον. Όλα αυτά τα βάσανα φέρνουν τον άνθρωπο πιο κοντά στο θάνατο. Και ο ηλικιωμένος γνωρίζει ότι θα απαλλαγεί από αυτά τα βάσανα μόνο με το θάνατο. Πιστεύει και αποδέχεται ότι ο θάνατος είναι ευλογία γι’ αυτόν. Είναι μια τόσο ισορροπημένη εικόνα, που ο άνθρωπος αμέσως αναζητά τη θέση του. Άρα, οι οδυνηρές καταστάσεις στον κόσμο, οι αρρώστιες, ακόμα και η γήρανση που προηγείται του θανάτου, δεν είναι τυχαίες. Μέσα από αυτές τις καταστάσεις, ξυπνάει μέσα μας η επιθυμία να μεταβούμε στην άλλη ζωή και να συναντήσουμε τους φίλους μας. Καθώς αισθανόμαστε την ευλογία του θανάτου μπροστά στο βαρύ φορτίο της ζωής και στις δύσκολες συνθήκες, καταλαβαίνουμε και την άπειρη ευσπλαχνία Εκείνου που κυβερνά όλο το σύμπαν.
Αλλά αν σκεφτούμε ότι θα ζούμε σε έναν κόσμο πολλαπλάσιο σε πληθυσμό από τον σημερινό, και θα πρέπει να συνυπάρχουμε με τις επτά, δεκαεπτά… γενιές που μας προηγήθηκαν, τότε πρέπει να μετριάσουμε κάπως την εχθρική μας στάση απέναντι στην αμετάβλητη αλήθεια. Ο παππούς μας, ο παππούς του παππού μας και αμέτρητοι παππούδες και γιαγιάδες… Αν ο καθένας από αυτούς στενάζει από πόνο και αρρώστια, πόσο βαρύ και ανυπόφορο θα ήταν το ζην γι’ αυτούς, αλλά και για εμάς, και πόσο επιθυμητός θα ήταν ο θάνατος. Ακόμα και από αυτήν την άποψη, ο θάνατος αποδεικνύεται μεγάλη ευλογία. Ο Πλάτων, μιλώντας για τον θάνατο, δεν εξέφραζε καθόλου άδικο κρίμα.
Ακόμα και αν στέκονταν δίπλα-δίπλα και στριμωγμένα, δεν θα χωρούσαν στον κόσμο. Πόσο μάλλον όταν κάθονται και είναι διάσπαρτα; Δεν θα έμενε ούτε τόπος για να στεγαστούν, ούτε κτίριο, ούτε γη για καλλιέργεια, ούτε μέρος για να περπατήσουν. Αυτή η κατάσταση ισχύει για λίγο. Πώς θα είναι η κατάσταση και η ποιότητα με την πάροδο του χρόνου; Αυτή είναι η κατάσταση εκείνου που επιθυμεί την αιώνια ζωή, δεν θέλει να πεθάνει και νομίζει ότι αυτό είναι δυνατό. Αυτή η πεποίθηση και η επιθυμία είναι αποτέλεσμα της άγνοιας. Όταν ο θάνατος είναι μια θεϊκή χάρη, δεν είναι κακός. Το κακό είναι να τον φοβάσαι. Και αυτός που φοβάται τον θάνατο είναι εκείνος που δεν γνωρίζει το αληθινό του πρόσωπο.”
Υπάρχει μια πολύ στενή ομοιότητα ανάμεσα στον θάνατο και τον ύπνο. Όπως ο ύπνος είναι ανάπαυση και έλεος για όλους, κυρίως για τους αρρώστους και τους ταλαιπωρημένους, έτσι και ο θάνατος, ο μεγαλύτερος αδελφός του ύπνου, είναι ευλογία και έλεος για όσους υποφέρουν και σκέφτονται την αυτοκτονία. Ένας παράλυτος ή κατάκοιτος άνθρωπος, ανίκανος να φροντίσει τις ανάγκες του, ή ένας άρρωστος που δεν βρίσκει θεραπεία, επιθυμεί τον θάνατο με τέτοια λαχτάρα, που η μόνη του επιθυμία είναι να αποκτήσει το δώρο του θανάτου το συντομότερο δυνατό. Ο ίδιος είναι ο άνθρωπος που επιχειρεί αυτοκτονία. Αν ο θάνατος έρθει να τον σώσει, θα γλιτώσει από ένα μεγάλο αμάρτημα και δεν θα καταστρέψει την αιώνια ζωή του.
Σας προτείνουμε να διαβάσετε τα βιβλία του που εκδόθηκαν από τις εκδόσεις Zafer.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
