Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Ως μέθοδοι θεραπείας, η βεντούζα, το μέλι και η καυτηρίαση με φωτιά έρχονται σε πρώτο πλάνο. Υπάρχουν αξιόπιστες παραδόσεις που αναφέρουν ότι ο Προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν) τις χρησιμοποιούσε, αλλά και αξιόπιστες παραδόσεις που αναφέρουν ότι δεν τις προτιμούσε, ακόμη και ότι τις απαγόρευε. Πράγματι, στο Σαχίχ Μπουχάρι αναφέρεται η ακόλουθη δήλωση του Κυρίου μας (ειρήνη σ’ αυτόν):
(δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει σε άλλον),
Παρόλο που η καυτηρίαση αποτελούσε παλαιά θεραπευτική μέθοδο μεταξύ των Αράβων, έγινε διάσημη ανάμεσά τους λόγω του έντονου πόνου που προκαλούσε στον ασθενή. Αν και η θεραπεία με καυτηρίαση αναφέρεται σε ορισμένα χαντίθ ως συνιστώμενη, ακόμη και ως πρακτική, σε άλλα χαντίθ απαγορεύεται. Οι μελετητές ερμηνεύουν αυτήν την κατάσταση ως εξής: επειδή πρόκειται για μια θεραπευτική μέθοδο που προκαλεί πόνο, είναι επικίνδυνη και απαιτεί δεξιοτεχνία, δεν πρέπει να εφαρμόζεται παρά μόνο σε περίπτωση ανάγκης και εφόσον υπάρχει κατάλληλος ειδικός.
Όταν ο Προφήτης μας (ειρήνη σ’ αυτόν) τραυματίστηκε στη Μάχη του Οχούντ, αρχικά τον έπλυναν με νερό, αλλά βλέποντας ότι η αιμορραγία δεν σταματούσε, η Χαζράτ Φατιμά έκαψε ένα κομμάτι ψάθα και το έβαλε πάνω στην πληγή, και η αιμορραγία σταμάτησε.
Η χειρουργική επέμβαση θεωρείται σήμερα ένα αναπόσπαστο και εξαιρετικά αποτελεσματικό μέσο θεραπείας. Ίσως επειδή η μέθοδος αυτή δεν χρησιμοποιούνταν στη θεραπεία στην αραβική κοινωνία της εποχής εκείνης, ούτε καν στις γειτονικές χώρες, δεν αναφέρεται στα χαντίθ του Προφήτη (σ.α.ς.), ούτε θετικά ούτε αρνητικά. Υπάρχουν βέβαια αναφορές ότι ο Προφήτης (σ.α.ς.) συνιστούσε τη χρήση ινδικού ξύλου (αγαλλοχον) –μιας μορφής σταγόνων– για τη θεραπεία παιδιών με φλεγμονή των αμυγδαλών, αφαιρώντας τις αμυγδαλές με δάχτυλο τυλιγμένο σε ύφασμα. Δεν είναι δυνατόν, με βάση αυτό, να απαγορευτεί η χειρουργική μέθοδος. Όπως αναφέρεται στο Σουράχ Ινσιράχ (Σουράχ 94), υπάρχουν αναφορές ότι το στήθος του Προφήτη (σ.α.ς.) άνοιξε με θαυματουργό τρόπο σε διάφορες περιπτώσεις, καθαρίστηκε, ράφτηκε και μάλιστα, αργότερα, ήταν ορατά τα σημάδια από τις ραφές.
– Την σημασία που έδινε ο Προφήτης Μωάμεθ στην υγεία, μπορούμε να την χωρίσουμε σε δύο κατηγορίες. Πρώτον, ως μεθόδους βλέπουμε την καθαριότητα, την υγιεινή και χαλάλ διατροφή, τα χαλάλ αθλήματα και ψυχαγωγία, την έγκαιρη και επαρκή ανάπαυση, την ορθή και έγκαιρη εκτέλεση των θρησκευτικών καθηκόντων, την προσευχή και την αποφυγή των απαγορευμένων πραγμάτων. Σχετικά με το θέμα αυτό, βλέπουμε ότι συνιστάται η προσοχή στις ακόλουθες αρχές: Ο Θεός είναι αυτός που δίνει και την ασθένεια και τη θεραπεία. Ο Θεός έχει δημιουργήσει θεραπεία για κάθε ασθένεια. Όταν αρρωσταίνουμε, πρέπει να αναζητούμε θεραπεία. Ως διάφορες θεραπευτικές μεθόδους που πρέπει να ακολουθούνται, αναφέρονται η δίαιτα, η αφαίμαξη, η καυτηρίαση, η χειρουργική επέμβαση, τα φάρμακα, η αλλαγή τόπου, η ρουκία (θεραπεία με προσευχή), η προσευχή, η ενίσχυση της πνευματικής δύναμης, η υπομονή και η εμπειρία των μη μουσουλμάνων.
Peygamber Efendimizin (sav) her sözü ve uygulaması, başta sahabe olmak üzere tüm Müslümanlar tarafından titizlikle takip edilmiş ve yaşam biçimi haline getirilmeye çalışılmıştır. Günlük hayatla ilgili uygulamalar da neredeyse aynı kapsamda değerlendirilmiştir. Bu anlayışın izlerine, daha sonra telif edilen hadis kaynaklarının çoğunda rastlamak mümkündür. Nitekim hadis kaynaklarında et-Tıbbu’n-Nebevi ile ilgili özel bölümler ayrılmakla yetinilmemiş, bu alanda müstakil eserler bile yazılmıştır. Bu bağlamda et-Tıbbu’n-Nebevî Literatürü oluşmuştur. Ebû Nuaym el-İsfahânî’nin et-Tıbbu’n-Nebevî’si, bu alanda kaynak niteliği taşıyan en eski ve orijinal eserlerden biridir.
Αυτά τα έργα είναι σημαντικά, διότι οι προτάσεις φαρμάκων και οι μέθοδοι θεραπείας που προσφέρουν για τις ασθένειες που αναφέρουν υπό το φως των χαντίθ αντανακλούν την ιατρική της εποχής του Προφήτη και των Συντρόφων του. Ωστόσο, το πιο σημαντικό είναι η προτεραιότητά τους στη διατήρηση της υγείας.
Ο Δρ. Μουσταφά Ντονμέζ, μελετώντας το έργο του Αμπού Νουαΐμ με τίτλο «Ετ-Τιμπμπουν-Νεμπεβί», ανέδειξε τη σημασία που έδινε ο Προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν) στην προληπτική ιατρική. Στο πλαίσιο αυτό, οι συμβουλές του Προφήτη (ειρήνη σ’ αυτόν) μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
Η νηστεία, η νυχτερινή προσευχή, η διατήρηση της υγείας κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, η αντιμετώπιση των προβλημάτων που ενδέχεται να προκύψουν, η ισορροπημένη διατροφή, η υγιεινή, η προστασία από το κρύο, η παραμονή σε μέρη με ωραία θέα, η διαβίωση σε υγιεινά σπίτια και τόπους, τα ταξίδια, η αποφυγή ταξιδιών σε κακές καιρικές συνθήκες, η αποφυγή περιοχών με επιδημίες, η αποφυγή υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο, η μείωση της θερμοκρασίας του σώματος σε έντονη ζέστη, η επιλογή κατάλληλων ωρών για τακτικό ύπνο, η αποφυγή επιβλαβών τροφίμων, η κατανάλωση μελιού και εσπεριδοειδών για την υγεία, η χρήση ειδικά παρασκευασμένων αλοιφών για την ενδυνάμωση του σώματος, η αποφυγή τροφίμων άγνωστης προέλευσης και τροφίμων που δεν προκαλούν όρεξη, η αντιμετώπιση ορισμένων βλαβών από τα τρόφιμα με ποτά, η χρήση σενναφυλλου για τη διάρροια, η χρήση ρινικού σπρέι και στοματικού διαλύματος, η τακτική εφαρμογή βεντούζας, η κατανάλωση τροφίμων υψηλής θρεπτικής αξίας σε περίπτωση μείωσης της σωματικής αντοχής, τα οφέλη του λουτρού σε θεραπευτικά χαμάμ, τα οφέλη του εμετού σε περίπτωση διάρροιας, η κατανάλωση χουρμάδων acve κατά της δηλητηρίασης, η χρήση αρωμάτων, η εφαρμογή κολλυρίου, η φροντίδα των μαλλιών και η καθαριότητα των ρούχων, η θέαση τοπίων που ξεκουράζουν τα μάτια και η επιλογή χρωμάτων στα ρούχα, είναι μερικά από τα θέματα που αναφέρονται.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Προφήτης (ειρήνη ας είναι επ’ αυτόν) με τις παραδόσεις του αυτές, ενθαρρύνει τους ανθρώπους να πράττουν το καλό και να αποφεύγουν το κακό, δίνοντας παραδείγματα και με τις δικές του πρακτικές που αφορούν την υγεία του. Αυτά τα μέτρα συνάδουν απόλυτα με την αρχή που τονίζει η σύγχρονη ιατρική και εκφράζεται με διάφορους τρόπους σε διάφορες γλώσσες.
Στις αφηγήσεις, η υπερβολική θλίψη αναφέρεται ως η κύρια αιτία των ασθενειών. Ως μέθοδοι θεραπείας, προτείνονται ορισμένες υλικές και πνευματικές θεραπείες για την ανακούφιση από την υπερβολική θλίψη και την κατάθλιψη. Λαμβάνοντας υπόψη τις ασθένειες της εποχής και τα φάρμακα και τις θεραπείες που προτείνονταν για αυτές τις ασθένειες, φαίνεται ότι οι μέθοδοι θεραπείας και τα ιατρικά υλικά ήταν σχετικά περιορισμένα σε σύγκριση με την πληθώρα των τύπων ασθενειών. Μάλιστα, είναι αξιοσημείωτο ότι για ορισμένες ασθένειες δεν προτεινόταν καν θεραπεία, αλλά μάλλον συνιστώνταν προληπτικά μέτρα υγείας σχετικά με την ασθένεια.
Ο σκοπός της προληπτικής ιατρικής είναι η προστασία των ανθρώπων από τις ασθένειες. Η θεμελιώδης αρχή της προστασίας από τις ασθένειες είναι η “καθαριότητα”. Ο Ισλαμισμός είναι αυτός που χάρισε στην ανθρωπότητα την αληθινή έννοια της προληπτικής ιατρικής. Και οι Μουσουλμάνοι ήταν αυτοί που δίδαξαν στους Ευρωπαίους του Μεσαίωνα τις συνήθειες της τουαλέτας και του μπάνιου.
Η επιδημία πανώλης που ξέσπασε στη Δύση το 542 μ.Χ., άγνωστης αιτιολογίας, διήρκεσε σαράντα χρόνια και προκάλεσε το θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων. Από εκείνη την ημερομηνία έως το 1862 μ.Χ., εμφανίστηκαν είκοσι πέντε επιδημίες πανώλης, μειώνοντας τον ευρωπαϊκό πληθυσμό στο μισό. Αντίθετα, ο Προφήτης μας (ειρήνη ας είναι επ’ αυτού) είπε:
Η μέθοδος που οι Ευρωπαίοι γιατροί κατάφεραν να ανακαλύψουν, αιώνες αργότερα, για την πρόληψη της εξάπλωσης των μολυσματικών ασθενειών, είχε ήδη θεσπιστεί από τον Αγγελιοφόρο του Θεού (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν).
Ισλαμική ιατρική (με τις διατάξεις που φέρουν το Κοράνι και τα χαντίθ) δίνει μεγαλύτερη önem στην προστασία από τις ασθένειες παρά στη θεραπεία τους· γι’ αυτό το ζήτημα της υγιεινής και η προληπτική ιατρική παίζουν σημαντικό ρόλο τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. (S. Hüseyin Nasr, Ισλάμ και Επιστήμη, Παρόλο που η προστασία της υγείας δίνεται προτεραιότητα σε όλα τα συστήματα ιατρικής, δεν υπάρχει άλλο σύστημα που να το κάνει με τέτοια συνείδηση και επιμονή όσο η θρησκεία μας. Ο απώτερος στόχος της σύγχρονης ιατρικής είναι και αυτός. Παρά τις τόσες τεχνικές δυνατότητες, η φύση πολλών ασθενειών παραμένει άγνωστη, και σε αυτές προστίθενται νέες, οι λεγόμενες “ασθένειες του πολιτισμού”. Οι άρρωστοι άνθρωποι φυσικά πρέπει να θεραπεύονται· όμως ο κύριος στόχος πρέπει να είναι η εξάλειψη των αιτιών που προκαλούν τις ασθένειες. Ο Ισλαμισμός, με τις αρχές που φέρνει, διατάσσει την καθαριότητα, η οποία αποτελεί τη θεμελιώδη αρχή της καταπολέμησης των ασθενειών:
Προστασία από Λοιμώδη Νοσήματα.
Αποφύγετε τα επιβλαβή τρόφιμα και ποτά.
Καθαριότητα Σώματος και Υγεία του Σώματος
Διατήρηση της Υγείας του Σώματος με Ισορροπημένη Διατροφή.
Το Κοράνι δεν περιορίστηκε μόνο στη θέσπιση θρησκευτικών, ηθικών, ιδιοκτησιακών, στρατιωτικών, ποινικών και πολιτικών νόμων για τους μουσουλμάνους, αλλά τους δίδαξε και τους πιο τέλειους κανόνες υγιεινής που είναι γνωστοί μέχρι σήμερα. Μπορούμε μάλιστα να πούμε ότι το Κοράνι, με τις διατάξεις του, στοχεύει στη διατήρηση και προστασία της ανθρώπινης γενιάς και της υγείας της, όχι μόνο στους τομείς της προληπτικής ιατρικής, αλλά και σε όλους τους άλλους τομείς.
Διότι το Ισλάμ και το ιερό του βιβλίο, το Κοράνι, απευθύνονται πρωτίστως στον άνθρωπο και τον αφορούν σε όλα τα επίπεδα. Γι’ αυτόν τον λόγο, το Κοράνι επιθυμεί την προστασία των ανθρώπων από κάθε είδους σωματική και ψυχική ασθένεια και θέτει στέρεες και θεμελιώδεις αρχές επ’ αυτού. Αυτές οι στέρεες και θεμελιώδεις αρχές που θέτει το Κοράνι, πρωτίστως διασφαλίζουν την υγεία του ανθρώπου σωματικά και ψυχικά, αλλά και υποδεικνύουν τις μεθόδους και τρόπους θεραπείας σε περίπτωση ασθένειας. Με τις αρχές και τους κανόνες που θέτει στον τομέα της προληπτικής ιατρικής, το Κοράνι απευθύνεται όχι μόνο στην εποχή του, αλλά σε όλες τις εποχές, και η αξία και η ουσία πολλών αρχών και κανόνων που θέτει, έγιναν κατανοητές μόνον με το πέρασμα των αιώνων και την αύξηση των γνώσεων σε αυτόν τον τομέα.
Πράγματι, το Κοράνι παρέχει εκτενείς πληροφορίες για διάφορες πτυχές της ενδυμασίας, του ύπνου, της καθαριότητας του σώματος και του δέρματος, καθώς και κανόνες για το φαγητό και το ποτό, και για τη συμπεριφορά απέναντι στις κατοικίες, τους νεκρούς και τα σπίτια, και περιέχει σημαντικούς κανόνες για πολλά θέματα που σχετίζονται με τη δημόσια υγεία.
Συνιστάται στους ανθρώπους να ακολουθούν μια μετριοπαθή πορεία, αποφεύγοντας τις ακρότητες, και ιδιαίτερα όσον αφορά τη διατροφή, η οποία σχετίζεται με την προληπτική ιατρική, επιβάλλεται η μετριοπάθεια. Σχετικά με αυτό, ο Θεός λέει:
Ο Μουσταφά αλ-Μεράγι, ο οποίος ορίζει την σπατάλη ως μέτρο των πραγμάτων που προκαλούν βλάβη και ασθένειες, λέει ότι ο Θεός διέταξε τους ανθρώπους να τρώνε και να πίνουν από τα καθαρά πράγματα, αλλά να μην υπερβαίνουν τα όρια με τρόπο που να βλάπτει την υγεία. (αλ-Μεράγι, Αχμέτ Μουσταφά, Τεφσίρ αλ-Μεράγι, Βηρυτός 1974, VIII,133.) Το Κοράνι (Αλ-Μπακαρά, 222) το απαγορεύει. Με απόλυτη ευπρέπεια και ιατρική σοφία, εξηγεί ότι η επαφή κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως είναι απολύτως επιβλαβής. Η ιατρική επιστήμη θεσπίζει αυτή την πτυχή με την ίδια αιτία και με τον ίδιο τρόπο.
Το σημαντικότερο ζήτημα της σύγχρονης ιατρικής είναι η «προληπτική ιατρική». Η προληπτική ιατρική θέτει τις αρχές και τις προϋποθέσεις που προστατεύουν τον άνθρωπο όσο είναι υγιής και αποτρέπουν την ασθένεια. Ο εμβολιασμός είναι το σημαντικότερο εργαλείο της. Στις βασικές αρχές που θέτει η προληπτική ιατρική, η πρώτη προτεραιότητα για την προστασία των υγιών ατόμων είναι η πρόληψη της μόλυνσης, η έμφαση στην καθαριότητα και τη διατροφή. Το Κοράνι, ωστόσο, έχει θεσπίσει αυτές τις αρχές 1400 χρόνια πριν.
Μπορούμε να συνοψίσουμε τα προληπτικά ιατρικά μέτρα που αναφέρονται στο Κοράνι και στα Χαντίθ, τα οποία παραθέσαμε προηγουμένως, ως εξής:
Η ισλαμική θρησκεία και το ιερό της βιβλίο, το Κοράνι, θέσπισαν και επέβαλαν μια σειρά προληπτικών μέτρων με σκοπό τη διαφύλαξη και την προστασία του ανθρώπου και της ανθρώπινης γενιάς. Στην κορυφή αυτών των προληπτικών μέτρων που θεσπίζει το Κοράνι, βρίσκεται η αρχή της πρόληψης και της αποτροπής. Σύμφωνα με αυτήν την αρχή, το Κοράνι απαγορεύει ρητά τις εξωσυζυγικές σεξουαλικές σχέσεις και τις οδούς που οδηγούν σε τέτοιες σχέσεις, και θεσπίζει μέτρα για την αποτροπή τους.
Όπως και στο παρελθόν, έτσι και σήμερα, υπάρχουν ορισμένες μολυσματικές ασθένειες που αποτελούν κίνδυνο για τον άνθρωπο και το ανθρώπινο γένος. Στις κυριότερες από αυτές τις μολυσματικές ασθένειες συγκαταλέγονται τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως η σύφιλη, η γονόρροια και η μαλακία, καθώς και η νόσος AIDS, η οποία πλέον απειλεί ολόκληρη την ανθρωπότητα. Ο σημαντικότερος παράγοντας μετάδοσης αυτών των ασθενειών είναι οι εξωγαμιαίες σεξουαλικές σχέσεις και η ομοφυλοφιλία, γεγονός που αποδεικνύει για άλλη μια φορά τη σοφία της σταθερής και σοβαρής στάσης του Ισλάμ απέναντι σε αυτές τις πράξεις.
Εκτός από διάφορους θρησκευτικούς λόγους και σοφίες, ο Ισλαμισμός απαγορεύει την πορνεία και κλείνει τις οδούς που οδηγούν σε αυτήν. Γι’ αυτό ο Θεός Παντοδύναμος λέει:
παρακαλείται.
Η οικογένεια και η γενιά αποτελούν την πρωταρχική και απόλυτη προϋπόθεση της κοινωνικής τάξης και της κοινωνικής δομής. Η μοιχεία είναι η ισχυρότερη αιτία που καταστρέφει αυτά τα δύο στοιχεία και συνεπώς διαλύει την κοινωνική τάξη. Για να προστατεύσει την κοινωνική τάξη και να διαφυλάξει τα άτομα από τις καταστροφές που μπορεί να υποστούν, το Κοράνι απαγόρευσε τις εξωγαμικές σχέσεις, οι οποίες αποτελούν πηγή αφροδισιακών και άλλων μολυσματικών ασθενειών, και με την εντολή “μην πλησιάζετε” έθεσε φραγμό σε κάθε είδους πορνεία, προστατεύοντας έτσι τις γενιές από αυτή την καταστροφή.
Το Κοράνι θεωρεί την αποφυγή του να κοιτάζει κανείς ό,τι απαγορεύεται να κοιτάξει, ως τον πρώτο δρόμο που οδηγεί στην πορνεία, και γι’ αυτόν τον λόγο διατάσσει πρώτα τους άνδρες και έπειτα τις γυναίκες να μην κοιτάζουν όσους και ό,τι απαγορεύεται να κοιτάξουν. Έτσι, το Κοράνι, απαγορεύοντας το πρώτο βήμα προς την πορνεία, δηλαδή το βλέμμα, το οποίο ακολουθείται από χαμόγελο, συζήτηση, συνάντηση και τετ-α-τετ, απαγορεύει και τα υπόλοιπα βήματα και την ίδια την πορνεία.
Είναι απαραίτητο να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην καθαριότητα των τροφίμων και των ποτών, ιδίως για την προστασία από μολυσματικές ασθένειες. Σχετικά με αυτό, υπάρχουν σαφείς διατάξεις στο Κοράνι:
Μπορούμε να θεωρήσουμε και τις απαγορεύσεις της θρησκείας μας ως μέρος της προληπτικής ιατρικής. Οι βλαβερές συνέπειες του αλκοόλ, των ναρκωτικών, του νεκρού κρέατος, του αίματος και του χοιρινού κρέατος για την υγεία είναι γνωστές σε όλους, οπότε δεν χρειάζονται περαιτέρω εξηγήσεις.
Η καθαριότητα αποτελεί ένα από τα πλέον σημαντικά και προσεκτικά εξεταζόμενα θέματα τόσο στην ιατρική όσο και στην προληπτική ιατρική (υγιεινή). Ανάμεσα στα διάφορα είδη καθαριότητας, η σωματική καθαριότητα κατέχει αναμφίβολα την πρώτη θέση. Ο Ισλαμισμός, από αιώνες πριν, έχει ασχοληθεί με το θέμα της σωματικής καθαριότητας, το οποίο η ιατρική σήμερα θεωρεί εξαιρετικά σημαντικό, εξετάζοντάς το από την άποψη της καθαριότητας και της υγείας τόσο του σώματος όσο και της ψυχής, και θέτοντας σοβαρές αρχές και κανόνες επ’ αυτού. Αυτές οι αρχές περιλαμβάνουν κυρίως μέτρα που σχετίζονται με την προληπτική ιατρική και στοχεύουν στην προστασία της ανθρώπινης υγείας. Εμείς θα εξετάσουμε αυτό το θέμα σε δύο ενότητες:
Η αναγνώριση από το Ισλάμ της σωματικής καθαριότητας ως απαραίτητη προϋπόθεση ορισμένων θρησκευτικών πρακτικών, ακόμη και ως κλειδί της προσευχής, καταδεικνύει σαφώς τη σημασία της. Για παράδειγμα, η καθαριότητα του σώματος θεωρείται το κλειδί της προσευχής, η οποία θεωρείται ο πυλώνας της θρησκείας.
Η ισλαμική θρησκεία θεωρεί την καθαριότητα ως έναν από τους όρους της πίστης. Όπως η υλική και η πνευματική καθαριότητα αποτελούν προϋπόθεση για την αποδοχή των λατρευτικών πράξεων, έτσι και η καθαριότητα αποτελεί προϋπόθεση για την τελειότητα της πίστης. Ο αγαπημένος μας Προφήτης (σ.α.σ.) αναφέρει σε ένα χαντίθ (Μουσλίμ, Ταχάρετ, 1): Εδώ, η σημασία της καθαριότητας είναι απόλυτη. Δηλαδή, περιλαμβάνει τόσο την υλική όσο και την πνευματική καθαριότητα. (Ιμπραήμ Τζάναν, Υγεία του Περιβάλλοντος στο Ισλάμ, Κωνσταντινούπολη 1986, σελ. 66)
Καθαρισμός από ακαθαρσίες (υλική καθαριότητα), καθαρισμός από ρύπους (πνευματική καθαριότητα).
Η ακαθαρσία, κατά τον Άδη, είναι μια κατάσταση ρύπανσης που εμποδίζει την τέλεση ορισμένων θρησκευτικών πράξεων. Η κάθαρση από αυτήν διακρίνεται σε μεγάλη και μικρή.
Οι καταστάσεις που απαιτούν γούσουλ (πλήρη πλύση) είναι η σεξουαλική ακαθαρσία, η εμμηνόρροια και η λοχεία.
είναι οι πράξεις που απαιτούν την ανανέωση της ιεροτελεστίας (αμπντέστ) για την προσευχή, όπως η ούρηση, η αφόδευση και άλλες πράξεις που ακυρώνουν την ιεροτελεστία.
Σύμφωνα με αυτό, η πλύση, είτε με ολική είτε με μερική κάθαρση, αντιπροσωπεύει μια πνευματική κάθαρση. Στο Κοράνι, η πλύση διατάσσεται, εφιστώντας την προσοχή στην υλική καθαριότητα και στον ρόλο του νερού σε αυτήν. Όπως είναι γνωστό, η προσευχή είναι μια έκφραση της παρουσίας ενώπιον του Θεού. Για να εμφανιστείς ενώπιον Του, απαιτείται πνευματική, αλλά και σωματική προετοιμασία. Επομένως, η πλύση είναι μια προϋπόθεση για αυτήν την πνευματική και ιδιαίτερα σωματική προετοιμασία. (Seyyid Kutup, Fizilali’l-Kur’ân, Βηρυτός 1980, II, 849) Όπως διατάσσεται η ολική πλύση μετά από σπέρμα, εμμηνόρροια και λοχεία, έτσι και η πλύση τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα διατάχθηκε από τον Προφήτη μας για κάθε μουσουλμάνο.
,
Υλικές ακαθαρσίες ονομάζουμε “νατζάσατ”, που σημαίνει υλικές ακαθαρσίες που λερώνουν το σώμα, τα ρούχα και τον τόπο προσευχής του ανθρώπου. Για να είναι η προσευχή έγκυρη, είναι απαραίτητο να απομακρυνθούν αυτές οι ακαθαρσίες. Στην περίπτωση αυτή, η καθαριότητα από τη “νατζάσατ” σημαίνει τον καθαρισμό από ουσίες που θεωρούνται ακάθαρτες σύμφωνα με το Ισλάμ, είτε βρίσκονται στο σώμα είτε στα ρούχα. Για παράδειγμα, το αίμα, το σπέρμα, τα ούρα ή ένα ρούχο που έχει λερωθεί με αυτά είναι ακάθαρτα. Ο καθαρισμός ενός τέτοιου ρούχου είναι η καθαριότητα (ταχάρατ).
Καθαρισμός χεριών.
Καθαρισμός στόματος-μύτης.
Άλλες συμβουλές σχετικά με την καθαριότητα:
Φυσική Καθαριότητα.
Καθαρισμός Ενδυμάτων.
Καθαρισμός Χώρου.
Καθαρισμός των Υδάτων.
Είναι λάθος να περιορίζουμε την καθαριότητα μόνο στην υλική καθαριότητα. Διότι, όσο σημαντική είναι η σωματική καθαριότητα, εξίσου, αν όχι περισσότερο, σημαντική είναι η «καθαριότητα της καρδιάς», η «καθαριότητα της ψυχής», η «ειλικρίνεια της πρόθεσης» και η «ηθική ομορφιά». Ο Ισλαμισμός, όπως επιδιώκει την ισορροπία σε όλα, έτσι και στην ισορροπία μεταξύ ύλης και πνεύματος. Συνεπώς, είναι αδύνατο να διαχωρίσουμε την υλική από την πνευματική καθαριότητα στον Ισλαμισμό. Σε πολλές περιπτώσεις, η πνευματική και ψυχική καθαριότητα έχει μεγαλύτερη βαρύτητα, αλλά γενικά τις βλέπουμε αλληλένδετες.
“…αυτό είναι πιο αγνό τόσο για τις καρδιές σας όσο και για τις δικές τους.”
… Εξαποστείλατε την οικογένεια του Λωτ από την πόλη σας. Διότι αυτοί είναι άνθρωποι που επιθυμούν να παραμείνουν αγνοί (να μην διαπράξουν μοιχεία και πορνεία).
;
«Ω Προφήτη! Μην σε λυπούν εκείνοι που ανταγωνίζονται στην απιστία, εκείνοι που λένε με τα στόματά τους “πιστεύουμε”, ενώ οι καρδιές τους δεν πιστεύουν. Υπάρχουν και ανάμεσα στους Ιουδαίους εκείνοι που δίνουν προσοχή στο ψέμα, εκείνοι που δίνουν προσοχή σε ένα λαό που δεν ήρθε σε σένα. Αυτοί παραποιούν τα λόγια, τα βγάζουν από τη θέση τους. Λένε: “Αν ο Αλλάχ θέλει να παραπλανήσει κάποιον, εσύ δεν μπορείς να κάνεις τίποτα γι’ αυτόν απέναντι στον Αλλάχ”. Αυτοί είναι εκείνοι που ο Αλλάχ δεν θέλησε να καθαρίσει τις καρδιές τους. Γι’ αυτούς υπάρχει ατίμωση στον κόσμο τούτο και γι’ αυτούς υπάρχει μεγάλη τιμωρία στον άλλο κόσμο.» Και σε παρόμοιες στίχους γίνεται λόγος και για την πνευματική καθαρότητα.
Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα της προληπτικής ιατρικής είναι η διατροφή. Η διατήρηση της υγείας με επαρκή και ισορροπημένη πρόσληψη θρεπτικών ουσιών και η πρόληψη των ασθενειών που μπορεί να προκύψουν στο σώμα, συγκαταλέγονται στα πρωταρχικά καθήκοντα της προληπτικής ιατρικής.
Η καλύτερη προφύλαξη από πολλές ασθένειες είναι η καλή διατροφή. Αν και δεν προκαλεί συγκεκριμένη ασθένεια, η ελλιπής ή κακή διατροφή προκαλεί πολλές ενοχλήσεις, αδυναμία και κακή διάθεση. Πρέπει να διακρίνουμε την πείνα από την κακή διατροφή. Στην πείνα, η τροφή είναι ελάχιστη ή ανύπαρκτη. Εμφανίζεται σε περιόδους μεγάλων λιμών, πολέμων, πολιορκιών, μεταναστεύσεων κ.λπ. και προκαλεί μαζικές διατροφικές ασθένειες.
Επειδή ένας από τους θεμελιώδεις σκοπούς της ισλαμικής θρησκείας είναι η προστασία και η διατήρηση της ανθρώπινης υγείας, το ιερό της βιβλίο, το Κοράνι, έχει κάνει κάποιες αξιοσημείωτες αναφορές σε αυτό το θέμα και έχει ζητήσει από τους ανθρώπους να το σκεφτούν σε βάθος.
Το Κοράνι, αναφερόμενο στα βασικά τρόφιμα και τις ποικιλίες τους, θίγει σημαντικά σημεία και περιέχει πολύτιμες πληροφορίες για την ανάπτυξη, την ενδυνάμωση και την αποκατάσταση του ανθρώπινου σώματος, η σημασία των οποίων γίνεται όλο και πιο κατανοητή στη σύγχρονη εποχή. Αναφέρεται σε ζωικά τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες, όπως το κρέας, το ψάρι και το γάλα, καθώς και σε φυτικά τρόφιμα και φρούτα όπως χουρμάδες, σταφύλια, σιτάρι, ρόδια, λαχανικά, σκόρδο, αγγούρια, κρεμμύδια, φακές, σύκα και ελιές, εφιστώντας την προσοχή μας σε αυτά τα τρόφιμα. Το Κοράνι αναφέρεται επίσης στο φυτικό λάδι και στο θεραπευτικό μέλι, τονίζοντας ιδιαίτερα τη σημασία του μελιού στη θεραπεία.
Το Κοράνι δεν παραβλέπει ούτε τα πρόσθετα στοιχεία που είναι απαραίτητα για μια ισορροπημένη διατροφή:
Κοράνι’de bahsedilen bu besin maddeleri, insan sağlığı için gerekli olan proteinleri, karbonhidratları ve yağları içeren besinlerdir. Bu besin maddelerinin Kur’an’da zikredilmesi, insanların dikkatini bu besinlere çekmek ve ihtiyaçlarını belirtmek içindir. Çağımızdaki beslenme uzmanları da aynı şeyi söylemektedir. Çünkü beslenmede, besin seçimi, sağlığa etkisi, aşırı beslenmenin zararları veya yetersiz beslenme gibi konular önemli bir yer tutar.
Tantavi Cevheri, özellikle bitkisel gıdaların zikredildiği Bakara suresi 61. ayetin tefsirinde, bu ayette zikredilen bitkisel gıdaların tıbbi ve özellikle koruyucu hekimlik açısından büyük bir öneme sahip olduğunu belirtir ve bu yiyeceklerin insan sağlığındaki öneminden bahseder.
Ο Θεός, μιλώντας για το μέλι, το οποίο έχει μεγάλη σημασία τόσο στη διατροφή όσο και στη φαρμακευτική χρήση, λέει τα εξής:
Υψηλής σημασίας δήλωση αυτή, ισορροπημένη διατροφήden bahsediyor. Διατροφada en önemli gıda öğesi proteinlerdir. Kur’an’a bu açıdan bakalım: Zariyat suresinde de şu ayetleri görüyoruz: Ayrıca Kur’an-ı Kerim, kuş ve kümes hayvanlarından da sevilecek et cinsi olarak bahseder: Proteinlerin diğer gıdalardan üstünlüğüyle ilgili olarak A’raf suresinde ise şunları görüyoruz: Fakat şükürsüz insanlar Allah’tan iyi gıdalarını, daha düşük kalitede olanlarla değiştirmesini istediler: Bu ifade açıkça proteinlerin diğer yeşillik ve sebzelere üstünlüğünü göstermektedir.
Βλέπουμε ότι αναφέρεται και το ψάρι ως πηγή πρωτεΐνης. Αυτό αναφέρεται και στο Σουράτ Φατίρ.
Η σημασία του φρέσκου γάλακτος εξηγείται με τις ακόλουθες εκφράσεις: Στο σούρα Ναχλ βλέπουμε επίσης τα εξής:
Στο Κοράνι αναφέρονται διάφορα φρούτα και λαχανικά, όπως χουρμάδες, σταφύλια, σιτάρι, ρόδια, σκόρδο, κρεμμύδια, φακές, σύκα και ελιές, καθώς και μέλι. Εν ολίγοις, αναφέρεται σε όλα τα θρεπτικά στοιχεία που ωφελούν τον άνθρωπο και σε μια ισορροπημένη διατροφή.
Οτιδήποτε τρώμε και πίνουμε για να διατηρήσουμε τη ζωή μας ονομάζεται «θρεπτικό στοιχείο». Η διατροφή, από την άλλη, είναι η διαδικασία λήψης και αξιοποίησης από τον οργανισμό των απαραίτητων στοιχείων για την ανάπτυξη, την εξέλιξη, την υγεία και τη μακροζωία με παραγωγικό τρόπο.
Η ανάπτυξη των παιδιών, η λειτουργία των οργάνων, η ανανέωση των φθαρμένων κυττάρων και η ενέργεια που απαιτείται για την εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων, όλα αυτά παρέχονται μέσω των τροφίμων και της διατροφής.
Εδώ, μιας και το αναφέραμε, ας μιλήσουμε εν συντομία για την υπερβολική και μη ισορροπημένη διατροφή, καθώς και για την ανεπαρκή και μη ισορροπημένη διατροφή.
Στη διατροφή, εξίσου σημαντικό με τα τρόφιμα που καταναλώνουμε είναι το να τρώμε ισορροπημένα και με μέτρο. Η υπερβολή στο φαγητό και η ανισορροπία στη διατροφή οδηγούν στην παχυσαρκία. Στην πραγματικότητα, κάθε επιπλέον κιλό πέρα από το φυσιολογικό βάρος του σώματος αποτελεί επιπλέον φορτίο για τα ζωτικά όργανα.
Το Κοράνι αναφέρει σχετικά: (Αλ-Α’ράφ, 31).
Ο Προφήτης μας (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) είπε:
Ο Αγγελιοφόρος του Θεού, ο οποίος ερμήνευσε το στίχο με τον ωραιότερο τρόπο, είπε επίσης τα εξής σχετικά με αυτό το θέμα:
Αυτή η προφητική παράδοση θεωρείται ως μια από τις υποχρεώσεις του Μουσουλμάνου, να τρώει με μέτρο και ισορροπία και να μην υπερβάλλει ποτέ στο φαγητό και το ποτό.
Σε περιπτώσεις ανεπαρκούς και ανισόρροπης διατροφής, μπορούμε να πούμε ότι θα υπάρξουν προβλήματα στην ανάπτυξη, την εξέλιξη και τη φυσιολογική λειτουργία του σώματος. Η ανεπαρκής και ανισόρροπη διατροφή είναι άμεση αιτία πολλών ασθενειών (όπως η βερί-βερί, η πελλάγρα, το σκορβούτο, ο μαρασμός, η ξηροφθαλμία, η ραχίτιδα), ενώ παίζει ρόλο στην ευκολότερη εμφάνιση και την βαρύτερη πορεία πολλών άλλων ασθενειών (όπως η ιλαρά, ο κοκκύτης, η φυματίωση, η διάρροια). Στις κοινωνίες όπου επικρατεί η υποσιτισμός, οι κοινωνικές ανισορροπίες είναι συνηθισμένες.
Το Κοράνι αναφέρει σχετικά με την υποσιτισία: Ο άνθρωπος πρέπει να τρέφεται επαρκώς και ισορροπημένα, καταναλώνοντας επαρκείς ποσότητες από όλα τα είδη τροφίμων που ο Θεός έχει επιτρέψει. Η αποφυγή ορισμένων τροφίμων για διάφορους λόγους και αιτιολογίες προκαλεί ιατρικά προβλήματα.
Ο Θεός επιθυμεί την κατανάλωση και τη χρήση όλων των ειδών των νόμιμων και καθαρών τροφίμων και κατακρίνει όσους απέχουν από ορισμένα τρόφιμα, λέγοντας: Για να τραφεί κανείς σωστά και ισορροπημένα, πρέπει να καταναλώνει όλα τα είδη τροφίμων.
Η υπερβολική κατανάλωση τροφής που οδηγεί σε παχυσαρκία, καθώς και η υποσιτισία που προκαλείται από την ανεπαρκή και ελλιπή διατροφή, είναι εξίσου επιβλαβείς για την υγεία του ανθρώπου. Το Ισλάμ και το ιερό του βιβλίο, το Κοράνι, διατάσσουν την επαρκή και ισορροπημένη κατανάλωση τροφίμων κάθε είδους, προστατεύοντας έτσι τους ανθρώπους από αμφότερες τις καταστάσεις και διασφαλίζοντας την υγεία τους όσον αφορά τη διατροφή.
Το Κοράνι, με το περιεχόμενο και τα θέματα που πραγματεύεται, έχει την ιδιότητα να επιβάλλει θρησκευτικές διδασκαλίες, να καλλιεργεί την ηθική και να καθοδηγεί τους ανθρώπους. Συνοπτικά, το Κοράνι, του οποίου η ουσία συνοψίζεται με αυτόν τον τρόπο, αναφέρεται σε πολλά διαφορετικά θέματα. Ένα από αυτά είναι η υγιεινή, δηλαδή η προληπτική ιατρική, ένα θέμα που αφορά άμεσα όλους.
Η ισλαμική ιατρική, η οποία αντλεί τις πηγές της από το Κοράνι και τα χαντίθ, δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην πρόληψη των ασθενειών παρά στη θεραπεία τους. Σε όλα τα συστήματα ιατρικής δίνεται σημασία στην υγιεινή, την προληπτική ιατρική και την υγιεινολογία, δηλαδή πρωτίστως στη διατήρηση της υγείας. Ωστόσο, κανένα άλλο σύστημα δεν το κάνει με τόση συνείδηση και επιμονή όσο η θρησκεία μας. Αυτός είναι και ο απώτερος στόχος της σύγχρονης ιατρικής. Παρά τις τεράστιες τεχνικές δυνατότητες, η φύση πολλών ασθενειών παραμένει άγνωστη, ενώ προστίθενται και νέες, οι λεγόμενες “ασθένειες του πολιτισμού”. Οι άρρωστοι άνθρωποι, βεβαίως, πρέπει να θεραπεύονται, αλλά ο κύριος στόχος πρέπει να είναι η εξάλειψη των αιτιών που προκαλούν τις ασθένειες.
Προστασία από Λοιμώδη Νοσήματα,
Αποφύγετε τα επιβλαβή τρόφιμα και ποτά,
Διατήρηση της Σωματικής Καθαριότητας και της Υγείας του Σώματος και
Έχει διατάξει να προστατεύουμε την υγεία του σώματός μας με ισορροπημένη διατροφή.
Όπως προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε σε αυτό το σύντομο άρθρο, είναι υψίστης σημασίας το γεγονός ότι το βιβλίο μιας θρησκείας που απευθύνεται σε όλη την ανθρωπότητα μέχρι την ημέρα της κρίσης αναφέρεται σε αυτά. Η δομή που αποτελεί τη βάση της ισλαμικής ιατρικής είναι ο υγιής άνθρωπος και η υγιής κοινωνία. Μια κοινωνία που αποτελείται από υγιείς ανθρώπους, σωματικά και ψυχικά, είναι από τους πρωταρχικούς στόχους. Η εξάλειψη κάθε κινδύνου που απειλεί την ανθρώπινη υγεία είναι θεμελιώδης.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
