– Ποια πρέπει να είναι η γνώμη μας για τον Τιμούρ;
– Μπορείτε να μου δώσετε πληροφορίες σχετικά με τις θρησκευτικές γνώσεις, τις στρατιωτικές ικανότητες και τη δικαιοσύνη του Εμίρ Τιμούρ;
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Ο Ταμερλάνος ήταν μουσουλμάνος ηγεμόνας.
– Σύμφωνα με το δόγμα των Αχλ-ι Σουννέ, όσο μεγάλο κι αν είναι,
Κανείς δεν αποκόπτεται από την πίστη με την διάπραξη οποιασδήποτε αμαρτίας ή αμαρτιών.
– Η θέση κάποιου στην άλλη ζωή συνδέεται άμεσα με το αν μπήκε στον τάφο με πίστη ή όχι. Επειδή όποιος δεν μπαίνει στον τάφο με πίστη είναι άπιστος, ο κόσμος…
«πιστός»
η ταυτότητά του δεν του προσφέρει κανένα όφελος και αυτός ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να παραμείνει στην κόλαση για πάντα.
– Όποιος μπαίνει στον τάφο με πίστη, η κατάστασή του είναι πλέον η κατάσταση ενός πιστού.
Ανεξάρτητα από τα αμαρτήματά του, δεν τίθεται θέμα να παραμείνει στην κόλαση για πάντα.
Αν ο Θεός το θελήσει, συγχωρεί εκείνον τον άνθρωπο και τον βάζει κατευθείαν στον παράδεισο, αν πάλι θελήσει, τον βάζει πρώτα να υποφέρει την τιμωρία που του αξίζει στην κόλαση και μετά τον παίρνει στον παράδεισο.
Τιμούρ
Η κατάσταση του/της [όνομα] πρέπει να αξιολογηθεί σε αυτό το πλαίσιο.
– Αυτό που μας αναλογεί,
Είναι καλό να έχουμε καλή γνώμη για κάποιον που ζει στον κόσμο με την ταυτότητα του πιστού, εκτός αν δούμε την έκδηλη βλασφημία του.
Δεν ξέρουμε τι θα μας φέρει το μέλλον. Είναι πολύ σημαντικό για εμάς τους ανθρώπους να καταφεύγουμε στον Θεό, να ζητάμε συγχώρεση, να μετανοούμε, να προσπαθούμε να αυξήσουμε/ενδυναμώσουμε την πίστη μας –με ειλικρινή πίστη και καλές πράξεις–. Είναι πολύ πιο σωστό να σκεφτόμαστε τον εαυτό μας και να προσπαθούμε να βελτιώσουμε την κατάστασή μας, παρά να σκεφτόμαστε τους άλλους.
Τιμούρ,
Ήταν ένας ικανός πολιτικός, στρατιωτικός τακτικος και ειδικός σε θέματα στρατηγικής.
Ο Τιμούρ, γνωστός ως μεγάλος κατακτητής, ήταν, σύμφωνα με τον Κλαβίχο που τον συνάντησε, ένας μεγαλοπρεπής ηγεμόνας με απλή εμφάνιση και γούνινο καπέλο. Ήταν εξαιρετικά ευφυής και πονηρός. Πάνω απ’ όλα, κέρδισε την αφοσίωση των νομαδικών φυλών και ανέπτυξε μια πολιτική δομή που άλλαζε ανάλογα με τον χρόνο και τον τόπο, οδηγώντας τεράστιες στρατιές σε κατακτήσεις.
Ήταν ένας ικανός πολιτικός, στρατιωτικός τακτικος και ειδικός σε θέματα στρατηγικής.
Από την αρχή, για να ενισχύσει τη θέση του και να αποκτήσει νομιμότητα, τοποθέτησε έναν υποτελή χάνο στον θρόνο και κυβέρνησε το κράτος στο όνομά του, διατηρώντας έτσι μια στάση υποστήριξης της δυναστείας του Τζένγκις Χαν, ενώ παράλληλα παντρεύτηκε μια γυναίκα από τη δυναστεία του Τζένγκις Χαν.
(Σαράι Μελίκ [Κτήμα]/Κυρία Μπίμπι)
παντρευτώ
“Κυρβέγεν”
(γαμπρός που μένει στο σπίτι της πεθεράς)
είχε αποκτήσει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τον τίτλο του. Ο Τιμούρ, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε σε ένα μουσουλμανικό περιβάλλον, προσπάθησε να διατηρήσει τις παλιές τουρκικές και μογγολικές παραδόσεις, ενώ παράλληλα δεν αμέλησε το εθιμικό δίκαιο/νόμο.
Οι Ισλαμικές Γνώσεις του Τιμούρ
Σύμφωνα με τον Ιμπν Αραμπσάχ, προτιμούσε τον νόμο από τη σαρία, και γι’ αυτό κατηγορήθηκε για απιστία από ορισμένους θεολόγους.
Ο Τιμούρ είχε αποκτήσει γνώσεις για το Ισλάμ, τόσο από τις ιστορίες που άκουγε όσο και από τις συζητήσεις του με τους θρησκευτικούς ηγέτες. Οργάνωνε συζητήσεις μεταξύ των θρησκευτικών ηγετών σχετικά με τα ζητήματα Σουνιτισμού-Σιιτισμού, στις οποίες συμμετείχε και ο ίδιος.
Ο Τιμούρ, ο οποίος υποστήριζε τον Σουννισμό στη συνάντησή του με τον Χατζέ Αλί μπιν Μουεγέδ, τον ηγέτη των Σιιτών Σερμπεδάρων στο Χορασάν, και τιμωρούσε τους Σιίτες σεγίδες στο Μαζανταράν, υιοθέτησε μια φιλο-Αλί στάση στην περιοχή της Δαμασκού και χαρακτηρίστηκε από τους Σουννίτες ως ένας σκληρός Σιίτης.
Ήταν τόσο μορφωμένος που, όταν ήθελε να κάνει κάτι, μπορούσε να διαβάσει στίχους από το Κοράνι για να δικαιολογήσει τον εαυτό του.
Ένα περιστατικό που αναφέρει ο ιστορικός Νιζάμ αλ-Ντιν αλ-Σαμί είναι ενδεικτικό του τρόπου σκέψης του Τιμούρ.
Ο Τιμούρ, συζητώντας με τους λογίους που είχε συγκεντρώσει από το Ιράν και το Τουράν σχετικά με το Ισλάμ, είπε ότι οι λόγιοι της παλιάς εποχής καθοδηγούσαν τους ηγεμόνες και έκαναν τις απαραίτητες προειδοποιήσεις, αλλά οι ίδιοι δεν τις είχαν ακολουθήσει. Εκείνοι, με τη σειρά τους, απάντησαν ότι ο ίδιος έδινε το καλό παράδειγμα με τη συμπεριφορά του και ότι οι άνθρωποι δεν είχαν ανάγκη από τις συμβουλές του.
Είναι φυσικό οι ιστορικοί της εποχής του γιου του Σαχρούχ, οπότε η Σαρία είχε υπεροχή έναντι του νόμου, να τείνουν να παρουσιάζουν τον Τιμούρ πιο ευσεβή από ό,τι ήταν στην πραγματικότητα…
Παρόλο που κατά καιρούς υιοθετούσε μια στάση που έμοιαζε με εκείνη των οπαδών του Χαλίφη Αλί, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν την αφοσίωσή του στον δωδεκαθεϊσμό των Σιιτών. Στα νομίσματά του αναγράφονται τα ονόματα των τεσσάρων χαλίφηδων, ενώ τα ονόματα Ομάρ και Αμπού Μπακρ εμφανίζονται μεταξύ των γιων και των εγγονών του, αλλά το όνομα Αλί δεν εμφανίζεται ποτέ.
Κριτική για τις Εκστρατείες του Ταμερλάνου
Ο Ταμερλάν δέχθηκε έντονη κριτική επειδή οι εκστρατείες του είχαν ως στόχο τουρκικά-ισλαμικά κράτη.
Στην πραγματικότητα, αυτές οι δραστηριότητες πρέπει να αξιολογηθούν λαμβάνοντας υπόψη την κυρίαρχη αντίληψη της εποχής. Ο Τιμούρ, ο οποίος είχε την ιδέα της παγκόσμιας κυριαρχίας, είχε ως στόχο να εισαγάγει τη διακυβέρνησή του στον κόσμο εκείνης της εποχής. Ο ιστορικός Γεζντί τον αποκαλεί,
«Ο κόσμος δεν είναι αρκετά πολύτιμος και μεγάλος για να χωρέσει δύο ηγεμόνες· όπως ο Θεός είναι ένας, έτσι και ο σουλτάνος πρέπει να είναι ένας».
αποδίδει τον λόγο σε.
Υπάρχουν πολλές αναφορές σε πηγές της εποχής που μαρτυρούν ότι ο Τιμούρ φερόταν με σκληρότητα και βιαιότητα σε όσους δεν αναγνώριζαν την κυριαρχία του, προκαλώντας μεγάλες καταστροφές και σφαγές σε ορισμένες πόλεις που κατέκτησε, από το Ισφαχάν μέχρι το Δελχί, από την Τεβρίζ μέχρι τη Σεβάστεια, από το Αστραχάν μέχρι τη Βαγδάτη. Μάλιστα, έχουν γραφτεί ολόκληρα βιβλία για τις θηριωδίες του.
Παρά τις όποιες επικρίσεις, είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι ο Τιμούρ έπαιξε σημαντικό ρόλο στον εκλαμισμισμό των νομάδων της Κεντρικής Ασίας.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας του, συγκέντρωσε όλη την εξουσία στα χέρια του, και κανένας από τους ανθρώπους που σεβόταν, ούτε οι ουλεμάδες ούτε οι σεΐχηδες, δεν φάνηκε να κατέχει πολιτική εξουσία. Ποτέ δεν μπόρεσε να χαλιναγωγήσει τη φιλοδοξία του για εξουσία και κατάκτηση, πάντα διοικούσε ο ίδιος τις εκστρατείες του και κρατούσε υπό έλεγχο τους ηγεμόνες και τις δυναστείες διαφόρων φυλών, προκειμένου να αποτρέψει την ενδυνάμωσή τους. Αυτή η κατάσταση δυσχέρανε την κυριαρχία των διαδόχων του στις περιοχές που κυβερνούσαν μετά το θάνατό του, έθεσε τον κληρονόμο του σε δύσκολη θέση και εμπόδισε την εκτέλεση της διαθήκης του.
Ο Τιμούρ ήταν ένας οργανωτικός ηγέτης.
Φαίνεται ότι ο Τιμούρ διέθετε ηγετικές ικανότητες στην οργάνωση. Αυτό είναι εμφανές στην οργάνωση του κράτους και του στρατού.
Ο Τιμούρ, με στόχο να κατακτήσει περιοχές όπου κυριαρχούσε η αστική κουλτούρα, σε αντίθεση με την κουλτούρα της στέπας, προέβη σε μια κίνηση που δεν έγινε καλά δεκτή από τους νομάδες: έκανε τη Σαμαρκάνδη πρωτεύουσα και έχτισε εκεί κτίρια.
Σε τεχνίτες και καλλιτέχνες που έφερε από τις χώρες που κατέκτησε, ίδρυσε γύρω από τη Σαμαρκάνδη χωριά με τα ονόματα Δαμασκός, Σιράζ, Σουλτανίγιε και Βαγδάτη, και κατασκεύασε κήπους και περιβόλια έξω από την πόλη. Το πιο υπέροχο από τα κτίρια που ο Ταμερλάνος έχτισε στη Σαμαρκάνδη με προσωπική φροντίδα.
Τζαμί Μπίμπι Χανούμ
ονομάζεται Τζαμί της Σαμαρκάνδης. Ένα από τα σπουδαία κτίσματα της Σαμαρκάνδης είναι και αυτό.
Ουράνιος Οίκος
και χρησιμοποιήθηκε κυρίως για την φύλαξη του κρατικού θησαυρού. Εδώ βρίσκεται και ο τάφος όπου είναι θαμμένος ο ίδιος και ορισμένα μέλη της δυναστείας του.
(Γουρ-ι Εμίρ)
Το κατασκεύασε ο Τιμούρ. Ένα από τα σημαντικότερα έργα που έχτισε.
Χάνκα του Αχμέτ Γεσέβι
είναι.
Ο Τιμούρ έδινε μεγάλη σημασία στη γεωργία και στο εμπόριο.
Σύμφωνα με τον Γεζντί, ο Τιμούρ δεν ανεχόταν να παραμένει ακαλλιέργητη καμία γη στη χώρα. Με αυτή τη σκέψη, μετέφερε πολλές φυλές από τις κατακτημένες περιοχές σε άλλα μέρη, εποικίζοντας μέχρι τότε ακατοίκητες περιοχές, και έσκαψε κανάλια σε πολλά μέρη της χώρας, όπως στο Μουργκάμπ του Χορασάν και στο Μπεϊλεκάν του Αζερμπαϊτζάν. Εγκατέστησε το μεγαλύτερο μέρος των 30.000 σκηνών των Καρατατάρων, που είχαν μεταφερθεί από την Ανατολία, γύρω από τη λίμνη Ισίκ Κουλ.
Σύμφωνα με την μαρτυρία του Κλαβίχο, ο Τιμούρ ενθάρρυνε πάντοτε το εμπόριο, με σκοπό να καταστήσει την πρωτεύουσά του την τελειότερη πόλη του κόσμου. Με αυτή τη σκέψη, σε επιστολή του προς τον βασιλιά της Γαλλίας το 1402, ζήτησε την ενθάρρυνση του αμοιβαίου εμπορίου και την αποφυγή δυσκολιών για τους εμπόρους, καθώς, όπως έγραψε, ο κόσμος ευημερεί χάρη στους εμπόρους.
Ο Τιμούρ κρατούσε ημερολόγιο και κατέγραφε τις εκστρατείες του.
Ο Ταμερλάνος επιθυμούσε να καταγραφούν τα επιτεύγματά του, ώστε να αθανατιστεί η μνήμη του.
Κατά τη διάρκεια των εκστρατειών του, έβαζε τους γραμματείς του να κρατούν ημερολόγιο στα τουρκικά και τα περσικά.
Για τον λόγο αυτό, τα Ζαφαρναμέ του Νιζαμεντίν-ι Σαμί και του Σερεφεντίν Αλί Γεζντί αποτελούν τις σημαντικότερες πηγές για τη ζωή του.
Ο Τιμούρ εκτιμούσε τους καλλιτέχνες.
Ανάμεσα στους καλλιτέχνες που ο Ταμερλάνος μετέφερε στη Σαμαρκάνδη από τις χώρες που κατέκτησε, υπήρχαν και ορισμένοι μουσικοί.
Ο Αμπντουλατίφ Νταμγανλί, ο Μαχμούτ και ο Τζεμαλεντίν Αχμέντ Χαριζμλί, τους οποίους ο Ιμπν Αραμπσάχ αναφέρει μεταξύ των μουσικών της εποχής του Τιμούρ, ήταν ο Αμπντουλκαντίρ μπιν Γαϊμπί Μεραγκάλι, ο οποίος είχε έρθει από την αυλή των Τζελαγιρίδων.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δύο άτομα αναφέρονται ιδιαίτερα ως δάσκαλοι στη μουσική. Ένας από αυτούς είναι
Ο Γιουσούφ από την Εντιτζάν,
ο άλλος
Αμπντούλ Καντίρ αλ-Μεράγι
είναι.
Οι σχολές της Βαγδάτης, του Ταμπρίζ και του Σιράζ αποτελούν την πηγή της ζωγραφικής τέχνης της εποχής των Τιμουριδών.
Αφού ο Ταμερλάνος κατέλαβε αυτές τις πόλεις, μετέφερε μερικούς από τους καλλιτέχνες τους στη Σαμαρκάνδη, και αργότερα μερικοί από αυτούς συγκεντρώθηκαν στην Χεράτ από τον εγγονό του, Γιγιασεντίν Μπαϊσούνγκουρ.
Ιμπν Αραμπσάχ,
Ως ο μεγαλύτερος ζωγράφος της εποχής του Τιμούρ
Αμπντούλχαγ Χατζέ από τη Βαγδάτη
αναφέρεται σε.
Πηγές:
Nizāmeddīn-i Shāmī, Ẓafernāme (έκδ. F. Tauer), Πράγα 1937, I;
Tâcü’s-Selmânî, Tarihnâme (μτφ. Ισμαήλ Άκα), Άγκυρα 1988, τόπος έκδοσης.
R.G. de Clavijo, Πρεσβεία στον Ταμερλάνο: 1403-1406 (μτφρ. G. le Strange), Λονδίνο 1928, τόπος έκδοσης.
Χαφίζ-ι Εμπρού, Ζουμπντέτ-ουτ-τεβαρíχ (εκδ. Σεγίγιντ Κεμάλ Χατζ Σεγίγιντ Τζεβαντί), Τεχράνη 1372 χ.ε., Ι-ΙΙ, τόπος έκδοσης.
Ιμπν Αραμπσάχ, ʿΑτζαʾίμπ αλ-μακντούρ, Κάιρο 1285; Σαραφεντίν, Ζαφερναμέ (Αββασίδες);
Αμπντουρρεζάκ ας-Σαμαρκάντι, Ματλαʿ-ι Σαʿντέιν (έκδ. Μουχάμμαντ Σεφί’), Λαχόρ 1946-49, I-II, τόπος έκδοσης;
Γιγιάσ αλ-Ντιν Αλί Γιαζντί, Σα’αδενάμε ή Ρουζνάμε-ι Γαζαβάτ-ι Χιντουστάν (εκδ. Ιρέτζ Εφσάρ), Τεχεράνη 1379 η.χ., τυπογραφία.
(βλ. Τουρκική Θρησκευτική Ιδρυματική Εγκυκλοπαίδεια του Ισλάμ, λήμμα Τιμούρ)
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
