Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Στο Ισλάμ, δίνεται μεγάλη σημασία στις διαπροσωπικές σχέσεις, και η αρχή της επίσκεψης και της φροντίδας των γονέων, ξεκινώντας από τους πιο κοντινούς συγγενείς και κατ’ επέκταση και των υπολοίπων, είναι εξαιρετικά σημαντική.
«Θα λατρεύεις τον Θεό και δεν θα του αποδίδεις κανέναν σύντροφο, θα προσεύχεσαι, θα δίνεις ελεημοσύνη και θα διατηρείς τις συγγενικές σου σχέσεις».
(Μπουχάρι, Ζακάτ, 1).
Αυτό στο οποίο ο Προφήτης (ειρήνη σε αυτόν) έδινε τόσο μεγάλη σημασία και για το οποίο έλεγε ότι αν οι Μουσουλμάνοι το έκαναν, θα τους οδηγούσε στον παράδεισο.
Συγγενική επίσκεψη;
Η φροντίδα και η επίσκεψη των συγγενών και των οικείων σε κάθε είδους φιλανθρωπική πράξη. Η αναφορά της, τόσο στα εδάφια του Κορανίου όσο και στα χαντίθ, αμέσως μετά τις υποχρεωτικές θρησκευτικές πράξεις όπως η προσευχή και η ζακάτ, υποδεικνύει τη σημασία της στο Ισλάμ. Οι μελετητές θεωρούν υποχρεωτική την τήρηση των συγγενικών δεσμών. Η εγκατάλειψή της, δηλαδή η διακοπή των σχέσεων με συγγενείς και οικείους, θεωρείται μεγάλη αμαρτία. Ο Παντοδύναμος Θεός λέει:
«Φοβηθείτε τον Θεό και αποφύγετε να διακόψετε τους δεσμούς συγγένειας.»
(Νισά, 4/I)
Αναφέρεται σε στίχους και χαντίθ.
“σύγγενης” (συγγενής)
Υπάρχουν διάφορες απόψεις σχετικά με το ποια συγγενικά πρόσωπα περιλαμβάνει ο όρος. Σύμφωνα με ορισμένους, συγγενείς θεωρούνται μόνο εκείνοι με τους οποίους απαγορεύεται ο γάμος· σύμφωνα με άλλους, οι κληρονόμοι θεωρούνται συγγενείς. Κάποιοι μελετητές υποστηρίζουν ότι όλοι οι στενοί συγγενείς, ανεξάρτητα από το αν είναι ή όχι συγγενείς εξ αίματος, θεωρούνται συγγενείς (ραχίμ). Η τελευταία άποψη είναι πιο περιεκτική όσον αφορά την κοινωνική αλληλεγγύη.
Αφού ο Αλλάχ (cc) και ο Προφήτης του (ασμ) διέταξαν να φροντίζουμε και να επισκεπτόμαστε τους συγγενείς μας, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε καλά πώς να το κάνουμε.
Η συγγένεια έχει διάφορους βαθμούς.
Το ελάχιστο που οφείλουμε στους συγγενείς μας είναι να είμαστε ευγενικοί και χαμογελαστοί απέναντί τους, να μην παραλείπουμε να τους χαιρετάμε και να ρωτάμε για την υγεία τους όταν συναντιόμαστε, να σκεφτόμαστε πάντα καλά γι’ αυτούς και να τους ευχόμαστε καλό.
Δευτεροβάθμιος
Είναι να τους επισκέπτεται και να τους βοηθάει σε διάφορα θέματα. Αυτές είναι κυρίως σωματικές υπηρεσίες. Ιδιαίτερα, το να επισκέπτεται κανείς τους ηλικιωμένους κατά καιρούς και να παρακολουθεί αν έχουν δουλειές να γίνουν, θα τους ευχαριστήσει.
Ο τρίτος και σημαντικότερος βαθμός της συγγένειας.
είναι η παροχή οικονομικής βοήθειας και υποστήριξης σε συγγενείς.
Δεν αναμένεται από όλους να προσφέρουν τέτοια βοήθεια. Είναι παράλογο να ζητάς από έναν άρρωστο και κατάκοιτο να επισκεφθεί τους συγγενείς του. Είναι επίσης λάθος να περιμένεις από έναν φτωχό να προσφέρει οικονομική βοήθεια σε άλλους. Δεν μπορεί να ειπωθεί ότι ένας πλούσιος μουσουλμάνος, με καλή οικονομική κατάσταση, μπορεί να εκπληρώσει αυτό το καθήκον μόνο με επισκέψεις και ερωτήσεις για την υγεία. Για έναν τέτοιο πλούσιο, η συγγενική αλληλεγγύη σημαίνει να παρέχει όσο το δυνατόν περισσότερη οικονομική βοήθεια στους φτωχούς συγγενείς του. Αυτή η βοήθεια μπορεί να είναι με τη μορφή δανείων ή με τη μορφή δωρεών. Συνεπώς, όταν μιλάμε για την φροντίδα των συγγενών, πρέπει να κατανοήσουμε ότι πρέπει να προσφέρεται η βοήθεια που είναι δυνατή, ανάλογα με τις τρεις βαθμίδες βοήθειας που αναφέρθηκαν παραπάνω. Η αποτυχία να εκπληρώσει κανείς το καθήκον του τον καθιστά υπεύθυνο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε την κατάρα που ο Θεός απευθύνει σε όσους δεν εκπληρώνουν αυτό το καθήκον, όπως αναφέρεται στο παραπάνω ιερό στίχο. Ο Προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν) είπε επίσης:
«Κάθε Παρασκευή βράδυ, οι πράξεις των ανθρώπων παρουσιάζονται στον Θεό: Μόνο οι πράξεις εκείνων που δεν διατηρούν τις συγγενικές σχέσεις δεν γίνονται δεκτές.»
(Αχμάντ ιμπν Χανμπάλ, Μουσνέδ, ΙΙ/484).
Ένα από τα σημεία που πρέπει να προσέξουμε όσον αφορά τη διατήρηση των συγγενικών δεσμών είναι το εξής:
Η καλοσύνη δεν πρέπει να γίνεται με την προσδοκία ανταπόδοσης, ούτε η συγγενική αλληλεγγύη να περιορίζεται μόνο σε όσους μας θυμούνται και φροντίζουν. Αντίθετα, το καθήκον αυτό πρέπει να εκπληρώνεται και προς εκείνους που ξεχνούν και διακόπτουν τους συγγενικούς δεσμούς. Ο Προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν) είπε:
“Αυτός που ανταποδίδει την καλοσύνη με καλοσύνη, δεν έχει πραγματικά φροντίσει τους συγγενείς του. Η αληθινή συγγένεια είναι να φροντίζεις αυτούς που έχουν διακόψει τις σχέσεις μαζί σου.”
(Μπουχάρι, Άνταμπ, 15).
Η καλοσύνη πρέπει να σκέφτεται και να ασκείται σε κάθε περίπτωση. Να μιλάς για καλοσύνη και βοήθεια όταν είσαι φτωχός και αδύναμος, και να συμπεριφέρεσαι διαφορετικά όταν γίνεις πλούσιος και ισχυρός, δεν είναι τίποτα άλλο παρά διαφθορά και ανηθικότητα.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
