Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Στην τελετή, το όνομα που αναφέρεται είναι το όνομα της μητέρας, όχι του πατέρα.
Η προσφώνηση του αποθανόντος με το όνομα της μητέρας του,
Βασίζεται σε μια συμβουλή του Προφήτη Μωάμεθ (ειρήνη σε αυτόν), αν και η απόδειξη της αυθεντικότητάς της είναι αδύναμη.
Η σοφία του,
της μητρικής αγάπης και της μητρικής στοργής
μπορεί να οφείλεται στο ότι είναι περισσότερα.
Ölünün mezara konulup defin işlemi tamamlandıktan sonra, ölüye telkin verilip verilmeyeceği konusunda alimler farklı görüşlere sahiptirler; ölünün mezara konulmakla artık dünyadakileri duymasının mümkün olmadığını söyleyenler,¹ telkinin ölüye hiçbir faydası olmayacağına ve verilmemesi gerektiğine inanırlar. Mezarındaki ölünün dirileri duyabileceğine inanıp, dirilerin onu duyamayacaklarını söyleyenler ise, telkin verilebileceğini söylemişler ve Resulullah (asm)’in Bedir’deki Ehl-i Kalîb’e hitabını da, ölülerin Allah dilediği zaman, dirileri duyabileceklerine delil olarak zikretmişlerdir.²
Ιμάμ Μάλικ,
«Εκφωνείτε το Λα Ιλαχέ Ιλλελλάχ στους νεκρούς σας.»
3
στο χαντίθ ”
νεκροί”
από,
“των ετοιμοθάνατων ασθενών”
αναφέροντας ότι δεν υπάρχει αξιόπιστη αναφορά για την υπαγόρευση μετά την ταφή, είναι απεχθές να υπαγορεύεται κάτι στον νεκρό.4
Ο Ιμάμ Σαφί’ι, από την άλλη,
Δηλώνει ότι η λέξη “μεβτά = νεκροί” στο παραπάνω χαντίθ έχει την πραγματική της έννοια και λέει ότι η νουθεσία μετά την ταφή είναι μουσταχάπ (συνιστώμενη).
Ιμάμ Αχμάντ ιμπν Χανμπάλ
συμφωνεί με τον αλ-Σαφί’ι.
Ο Ιμάμ Αμπού Χανίφα, από την άλλη,
Ενώ ορισμένοι λένε ότι η νουθεσία δεν είναι ούτε εντολή ούτε απαγόρευση, και ότι οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι να δίνουν ή όχι νουθεσίες μετά την ταφή,5 οι μελετητές που υποστηρίζουν ότι η νουθεσία είναι επιθυμητή, αναφέρουν ότι ο Προφήτης (ειρήνη σε αυτόν) διέταξε τη νουθεσία μετά την ταφή.
Σχετικά με αυτό το θέμα, σε ένα χαντίθ που αναφέρεται από τον Αμπού Ουμάμα (θ. 9/630), ο Αμπού Ουμάμα είπε ότι άκουσε τον Αγγελιοφόρο του Αλλάχ (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) να λέει:
«Όταν πεθάνει ένας από τους αδελφούς σας στην πίστη και ισοπεδώσετε τον τάφο του με χώμα, ας σταθεί κάποιος από εσάς δίπλα στον τάφο του και ας πει:»
«Ω, γιε του τάδε, τάδε!»
Ο νεκρός ακούει, αλλά δεν μπορεί να απαντήσει. Και πάλι να πει:
‘Ω, γιε του τάδε, τάδε’
νεκρός;
«Μας καθοδήγησες, ας είναι το έλεος του Θεού επάνω σου».
λέει, αλλά εσείς δεν μπορείτε να τον ακούσετε. Τότε ας πει:
«Ω δούλε του Θεού, θυμήσου την υπόσχεση που έδωσες φεύγοντας από αυτόν τον κόσμο. Ομολόγησες ότι δεν υπάρχει άλλος θεός παρά ο Θεός και ότι ο Μωάμεθ (ειρήνη ας είναι επ’ αυτόν) είναι ο αγγελιοφόρος Του. Αποδέχτηκες τον Θεό ως Κύριό σου, το Ισλάμ ως θρησκεία σου, τον Μωάμεθ (ειρήνη ας είναι επ’ αυτόν) ως προφήτη σου, το Κοράνι ως οδηγό σου και την Κάαμπα ως κατεύθυνση προσευχής σου…»
“6
Τότε ο Μούνκερ και ο Νεκίρ πιάστηκαν χέρι-χέρι και είπε ο ένας στον άλλον:
«Πάμε. Τι να κάνεις δίπλα σε κάποιον που του υπαγορεύουν τις απαντήσεις;»
λέει.Ένας από τους Σαχάμπες ρώτησε τον κήρυκα τι θα έκανε αν δεν ήξερε το όνομα της μητέρας του νεκρού. Ο Αγγελιοφόρος του Αλλάχ (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) απάντησε:
“Αποδίδεται στην Εύα.”
δηλαδή, αναφέρει την Αγία Εύα ως μητέρα του”, είπε.7
Αυτή η παράδοση είναι αδύναμη και επομένως απορριπτέα. Εκείνοι που θεωρούν την προτροπή (τελκίν) επιθυμητή, λένε ότι η αδυναμία της δεν είναι σοβαρή και ότι η ρήση του Δαμρέ μπιν Χαμπίμπ από την Χομς, ο οποίος ανήκε στους ταμπιούν, την υποστηρίζει, και γι’ αυτόν τον λόγο εφαρμόζεται η απόφασή της… Διότι η πρακτική της κοινότητας (ουμμά) συμφωνεί με αυτό.
Ο Δάμρε μπιν Χαμπίμπ είπε:
“Όταν ο τάφος του νεκρού σκεπαζόταν με χώμα και ισοπεδωνόταν και οι άνθρωποι άρχιζαν να διαλύονται, οι σύντροφοι του Προφήτη θεωρούσαν επιθυμητό να στέκονται δίπλα στον τάφο και να λένε τα εξής:”
«Ω, τάδε, πες: Λα ίλαχα ίλλαλλαχ.»
Το επαναλαμβάνει τρεις φορές. Έπειτα, απευθυνόμενος πάλι στον νεκρό:
«Ω τάδε, ο Κύριός μου είναι ο Αλλάχ, η θρησκεία μου είναι το Ισλάμ, ο Προφήτης μου είναι ο Μωάμεθ (ειρήνη ας είναι επ’ αυτού).»
λέει απευθυνόμενος στον νεκρό.Η ίδια αυτή φράση αναφέρεται και από τον Σα’λντ μπιν Μανσούρ (θ. 175/745), ο οποίος επίσης ανήκε στους Ταμπι’ίν.8
Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε ότι:
Η νεκρική προσευχή μετά την ταφή είναι επιτρεπτή. Ωστόσο, δεν είναι απολύτως υποχρεωτική. Δεν υπάρχει καμία αναφορά ότι ο Προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν) έκανε νεκρική προσευχή. Υπάρχουν όμως αναφορές από τους συντρόφους και τους διαδόχους του. Σχετικά με αυτό το θέμα, οι νομικοί, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, έχουν τρεις διαφορετικές απόψεις:
Αποδοκιμαστέο, επιτρεπτό και ενδεδειγμένο.
Επειδή η πλειοψηφία της μουσουλμανικής κοινότητας ανέκαθεν θεωρούσε αυτή την πρακτική καλή και την ακολουθούσε, και μάλιστα υπήρχαν και εκείνοι που διατηρούσαν την επιθυμία να τους υπενθυμίζεται,9 το καλύτερο είναι να πούμε ότι πρόκειται για μια καλή πρακτική.
Αλλά επειδή δεν έχουμε σαφή ρητή διάταξη επί του θέματος, ούτε διατάσσεται τι πρέπει να γίνει, ούτε απαγορεύεται σε όποιον το κάνει.
Ο καθένας είναι ελεύθερος να κάνει ή να μην κάνει ταφική ομιλία για τον νεκρό του, όποιος θέλει την κάνει, όποιος θέλει δεν την κάνει.
Πηγές:
1. Εκείνοι που υποστηρίζουν ότι οι νεκροί δεν μπορούν να ακούσουν τους ζωντανούς, επικαλούνται ως απόδειξη:
«(Ω Αγγελιοφόρε) εσύ δεν μπορείς να κάνεις τους νεκρούς να ακούσουν (το κάλεσμά σου)…»
με το εδάφιο (Ρουμ, 30/52),
«…Δεν είσαι εσύ εκείνος που θα κάνει τους νεκρούς να ακούσουν.»
Αναφέρουν το στίχο (Φατίρ, 35/22) και χαρακτηρίζουν την ομιλία του Προφήτη (σ.α.β.) προς τους κατοίκους της Καλίμπ στη Μάχη του Μπεντρ ως κήρυγμα και νουθεσία προς τους συντρόφους του. (ελ-Χαπρούτι, Αμπντουλλάτιφ, Τεκμιλέ-ι Τενκίχ ου’λ-Κελάμ, σελ. 145, Ιστανμπούλ).
2. el-Harputi, σ. 145-146, Κωνσταντινούπολη 1332; Ibnü’l-Hümâm, I/446-447.
3. Μουσλίμ, Σαχίχ, Τζενάιζ. l, II/631.
4. αλ-Τζαζίρι. I/501; Σαγίντ Σαμπίκ. I/548; Χασάν αλ-Ιντβί, σ. 9-10.
5. αλ-Τζαζίρι, I/501.
6. Σήμερα, κατά την νεκρώσιμη ακολουθία, αναφέρονται και άλλα δόγματα της πίστης (βλ. al-Jaziri, I/501; Abdullah Siracu’d-Din, σ. 60).
7. Σουγιούτι, Σαρχου’ς-Σουντούρ, φ. 44β; 176β: Χασάν ελ-Ιντβί, σ. 10; Ροδολζάδε, Αχβάλ-ι Άλεμ-ι Μπερζάχ, φ. 12β-13α; Σαγίντ Σαμπίκ, Ι/547; Αμπντουλλάχ Σιρατζουντίν, σ. 60-61
8. Μωάμεθ β. Ισμαήλ. Σ. Σελίμ, Ι/203; Σ. Σαμπίκ, Ι/547.
9. Χαμσάς, 32, Αίγυπτος, 1316 μ.Χ.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
