Θα ήθελα να μου εξηγήσετε ποια είναι τα δικαιώματα των πεθερικών μου απέναντί μου και πώς πρέπει να τους φέρομαι…
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
“Συγγενική αλληλεγγύη”
Η καλοσύνη προς τους συγγενείς, όπως εκφράζεται με την παραπάνω φράση, σημαίνει την προστασία των δικαιωμάτων και των νόμιμων συμφερόντων τους, την παροχή υλικής και ηθικής βοήθειας σε κάθε ευκαιρία, την επίσκεψη και την φροντίδα για την κατάστασή τους σε διάφορες περιστάσεις, την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους ως δικά μας και την προσπάθεια επίλυσής τους.
έχει καταταχθεί μεταξύ των σημαντικών θρησκευτικών καθηκόντων.
Τόσο στο Κοράνι όσο και σε πολλά ιερά χαντίθ, υπενθυμίζεται συχνά και τονίζεται επίμονα η ανάγκη να δείχνουμε καλοσύνη στους ανθρώπους με τους οποίους είμαστε συγγενείς, κυρίως στους γονείς, και να μην τους στεναχωρούμε.
Ο Αμπού Μπουρντά αναφέρει:
Όταν επέστρεψα στη Μεδίνα, ο Αμπντουλλάχ Ιμπν Ουμάρ ήρθε να με επισκεφθεί.
“Ξέρεις γιατί ήρθα σε σένα;”
ρώτησε. Εγώ,
“Όχι.”
είπα. Τότε εκείνος είπε:
«Εγώ άκουσα τον Αγγελιοφόρο του Θεού (ειρήνη σε αυτόν), ο οποίος έλεγε:»
«Όποιος επιθυμεί να επισκεφθεί τον αποθανόντα πατέρα του, ας επισκεφθεί τους εν ζωή φίλους του πατέρα του.»
Υπήρχε μια ειλικρινής φιλία και αδελφοσύνη ανάμεσα στον πατέρα μου, τον Ομέρ, και στον πατέρα σου. Γι’ αυτό επιθύμησα να σε επισκεφθώ.
“1
Όπως ισχύει για τον πατέρα, το ίδιο δίκαιο και η ίδια νομιμότητα ισχύουν και για τη μητέρα. Μετά τη μητέρα, η θεία έρχεται δεύτερη στη σειρά συγγένειας. Η καλοσύνη προς τη θεία θεωρείται ισοδύναμη με την καλοσύνη προς τη μητέρα. Με την ευκαιρία αυτή, ας αναφέρουμε ένα περιστατικό που συνέβη στην εποχή του Προφήτη:
Σύμφωνα με την αφήγηση του Ιμπν Ουμάρ, κάποιος ήρθε στον Προφήτη (ειρήνη σε αυτόν) και είπε:
“Ω Αγγελιοφόρε του Θεού, έχω διαπράξει ένα μεγάλο αμάρτημα. Πώς μπορώ να μετανοήσω για να συγχωρεθεί αυτό το αμάρτημά μου;”
Ο Αγγελιοφόρος του Θεού ρώτησε:
“Έχεις μητέρα;”
“Όχι”
έλαβε την απάντηση. Ξαναρώτησε:
“Έχεις θεία;”
όταν λέω,
“Ναι, υπάρχει, ω Αγγελιοφόρε του Θεού.”
είπε. Τότε ο Προφήτης μας είπε: ”
Τότε πήγαινε και κάνε του καλό.”
2
“Οι καλές πράξεις εξαλείφουν τις κακές.”
Όπως αναφέρεται και στην παραπάνω ιερή ayet, σε αυτό το χαντίθ συνιστάται η διάπραξη μιας καλής πράξης για τη συγχώρεση μιας αμαρτίας.
Ένα άλλο σημείο που αναφέρεται σε αυτό το ιερό χαντίθ είναι ότι η θεία θεωρείται σαν μητέρα, δηλαδή πνευματικά ισοδύναμη με τη μητέρα. Διότι, η πιο στενή συγγενής της μητέρας, μετά τους γονείς της, είναι η αδελφή της. Έτσι, η καλοσύνη που γίνεται στη θεία, λόγω της συγγένειας, θεωρείται σαν να έγινε στη μητέρα.
Όσον αφορά την κατάσταση των αδελφών εξ αίματος:
Ο πιο στενός συγγενής ενός ατόμου, μετά τους γονείς του, είναι ο αδελφός ή η αδελφή του. Υπάρχουν πολλά κοινά σημεία που τους διακρίνουν από άλλους συγγενείς, όπως η κοινή καταγωγή από τους ίδιους γονείς, η ανατροφή κάτω από την ίδια στέγη, και συχνά η κοινή μοίρα και τα ίδια συναισθήματα. Επιπλέον, ο άνθρωπος αισθάνεται δεμένος με τους αδελφούς και τις αδελφές του, όπως και με τους γονείς του. Γι’ αυτό, αν είναι μικρότεροι, τους φροντίζει με στοργή και αγάπη, ενώ αν είναι μεγαλύτεροι, τους σέβεται και τους ευεργετεί.
Σε τέτοιο βαθμό που κάποιος που έχει χάσει τον πατέρα του, θεωρεί τον μεγαλύτερο αδελφό του σαν πατέρα.
Και όποιος χάνει τη μητέρα του, θεωρεί την αδελφή του σαν μητέρα. Αυτήν την αλήθεια ο Προφήτης μας (ειρήνη ας είναι επ’ αυτού) την εξέφρασε με πολύ συνοπτικό τρόπο στα παρακάτω χαντίθ, ανακοινώνοντας τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μεγαλύτερων αδελφών:
«Το δικαίωμα των μεγάλων αδελφών επί των μικρότερων είναι όμοιο με το δικαίωμα του πατέρα επί των παιδιών του.»
3
Για να επιτευχθεί αυτό, ο άνθρωπος πρέπει να θεωρεί τον μεγαλύτερο αδελφό και την μεγαλύτερη αδελφή του σαν γονείς και να συμπεριφέρεται ανάλογα. Όπως και με τους γονείς, το να ακούει τις συμβουλές τους που δεν αντιβαίνουν στη θρησκεία, να σέβεται τα δικαιώματά τους, να σπεύδει να τους βοηθήσει, να τους επισκέπτεται και να φιλάει τα χέρια τους, είναι αναμφίβολα ένα ισλαμικό καθήκον. Η ίδια αγάπη και στοργή πρέπει να επιδεικνύεται και στα μικρότερα αδέλφια, αποτελώντας χρέος ανθρωπιάς και μουσουλμανικής πίστης. Είναι σημαντική υπηρεσία να τα προστατεύει και να τα φροντίζει σαν παιδιά του, καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια για την ανατροφή τους.
Διακόπτοντας την επικοινωνία με τους αδελφούς με το πρόσχημα ορισμένων κοσμικών ζητημάτων,
Η αποξένωση, η προτίμηση της απομάκρυνσης, δεν είναι σε καμία περίπτωση αποδεκτή συμπεριφορά. Αν υπάρχουν κάποιες ελλείψεις στην πίστη ή κάποιες ατέλειες στον ισλαμικό τρόπο ζωής, οφείλουμε να προσπαθήσουμε να τις διορθώσουμε στο μέτρο του δυνατού και να τους φέρουμε πιο κοντά στην αλήθεια και τη δικαιοσύνη. Η συμβουλή του Θεού προς τον Προφήτη μας (ειρήνη σ’ αυτόν) είναι σαφής:
«Πρώτα, ανακοίνωσε το δικαίωμα στους στενότερους συγγενείς του.»
4.
Δεν ισχύει αυτή η θεϊκή συμβουλή για όλους μας;
Υποσημειώσεις:
1. ετ-Τεργχίμπ και ετ-Τερχίμπ, ΙΙΙ/323.
2. ό.π., III/337.
3. Ιχγιά, ΙΙ/219 (από την αφήγηση του Ιμπν Χιμπμπάν)
4. Σουαρά, 26/114.
(Μεχμέτ ΠΑΚΣΟΥ, Γυναίκα, Γάμος και Οικογένεια)
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
