Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Υπάρχουν ορισμένες καλές πράξεις, των οποίων την ανταμοιβή ο Θεός δίνει να την γευτούν οι άνθρωποι και εν ζωή· τους χορηγεί την αμοιβή τους άμεσα. Αυτό έχει διπλή σημασία: αφενός ενθαρρύνει την καλή πράξη, αφετέρου υπογραμμίζει τη σπουδαιότητά της. Μια από αυτές τις καλές πράξεις είναι η διατήρηση των συγγενικών δεσμών και η επίδειξη οικειότητας προς τους συγγενείς, γνωστή ως σιλα-ι ραχίμ.
Κάποιος από τους Σαχάμπα ρωτάει:
«Ω Αγγελιοφόρε του Θεού, ποιος είναι ο καλύτερος από τους ανθρώπους;»
Σε αυτή τη σύντομη ερώτηση, ο Προφήτης μας έδωσε την ακόλουθη απάντηση:
«Ο πιο φοβούμενος τον Κύριό του είναι εκείνος που δείχνει τη μεγαλύτερη φροντίδα στους οικείους του, που συμβουλεύει περισσότερο το καλό και προσπαθεί να απομακρύνει τους ανθρώπους από το κακό».
1
Το ιερό χαντίθ περιγράφει τον πιο ενάρετο, τον καλύτερο άνθρωπο. Η καλή συμπεριφορά προς τους συγγενείς, η φροντίδα γι’ αυτούς όσο το δυνατόν περισσότερο, επηρεάζει άμεσα την προσωπικότητα του ανθρώπου και τον καθιστά, στα μάτια του Ισλάμ,
“ο πιο ενάρετος άνθρωπος”
χαρακτηρίζει ως.
Αυτό είναι το πρώτο βραβείο.
Ας μάθουμε και τις υπόλοιπες ανταμοιβές από την ευλογημένη γλώσσα του Προφήτη μας:
Από τον Αμπού Χουρεϊρά αναφέρεται ότι ο Προφήτης (ειρήνη και ευλογία του Θεού να είναι επ’ αυτού) είπε:
«Μάθετε από τους πρεσβυτέρους σας πώς και με ποιον τρόπο να διατηρείτε τις συγγενικές σχέσεις. Διότι η διατήρηση των συγγενικών σχέσεων αυξάνει την αγάπη μεταξύ των συγγενών, φέρνει αφθονία στα αγαθά και ευλογία στη ζωή.»
(2)
Για να μπορέσουμε να εκπληρώσουμε το θρησκευτικό καθήκον της συγγενικής αλληλεγγύης, πρέπει πρώτα να γνωρίζουμε τους συγγενείς μας και έπειτα να καθορίσουμε πώς θα τους ευεργετήσουμε και πώς θα κερδίσουμε την εύνοιά τους. Η διασπορά των οικογενειών και των συγγενών, το γεγονός ότι συχνά κάθε συγγενής βρίσκεται σε διάφορες πόλεις και κωμοπόλεις, εφιστά την προσοχή μας σε ένα σημείο που αναφέρεται στο χαντίθ. Πρέπει πρώτα να μάθουμε τους συγγενείς μας από τους πρεσβυτέρους μας και έπειτα να τους δείξουμε τους δεσμούς συγγένειας και την εγγύτητά μας.
Ως πιστοί, πρώτα ερευνούμε πώς μπορούμε να τους πλησιάσουμε, ποιες ανάγκες τους μπορούμε να καλύψουμε, πώς μπορούμε να τους ωφελήσουμε, πώς μπορούμε να πραγματοποιήσουμε τις επισκέψεις μας: αυτοπροσώπως, τηλεφωνικά, με επιστολή, με ευχές για τις γιορτές; Αφού το ερευνήσουμε, κάνουμε ό,τι μπορούμε.
Αν εμείς καταβάλουμε την προσπάθειά μας στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, τότε θα προσελκύσουμε την ευσπλαχνία και τη φιλανθρωπία του Θεού. Ο Θεός θα ενισχύσει τους δεσμούς αγάπης μεταξύ μας, θα δώσει αφθονία στα αγαθά μας και θα ευλογήσει τη ζωή μας.
Η συγγενική φιλία έχει και μια άλλη ανταμοιβή στον κόσμο, η οποία σχετίζεται με την αιώνια ζωή του ανθρώπου. Το πιο σημαντικό ζήτημα για έναν πιστό είναι να αποκτήσει το πιστοποιητικό πίστης για τη μετά θάνατον ζωή. Ένας τρόπος για να το πετύχει αυτό είναι η επίσκεψη συγγενών, η οποία αποτελεί εκδήλωση της πίστης. Σε ένα χαντίθ αναφέρεται το εξής:
«Ο Θεός ευλογεί τη ζωή εκείνου που δίνει ελεημοσύνη και φροντίζει τους συγγενείς του. Τον προστατεύει από το να πεθάνει άσχημα, όπως οι κακοί άνθρωποι, και τον διαφυλάσσει από κάθε κακό και από ό,τι πρέπει να αποφεύγεται.»
(3)
Άρα, η διατήρηση των συγγενικών δεσμών λειτουργεί ταυτόχρονα και ως πνευματική ασπίδα που προστατεύει τον άνθρωπο από τις αμαρτίες και το κακό. Ο Θεός προστατεύει από το κακό εκείνον που επισκέπτεται τους συγγενείς του, τους ευεργετεί, τους βοηθά, προσπαθεί να τους είναι χρήσιμος και ασχολείται με τα υλικά και πνευματικά τους προβλήματα, όλα αυτά για χάρη του Θεού.
Υπάρχει όμως ένα ζήτημα που απασχολεί τους περισσότερους από εμάς σε αυτή την υπόθεση.
“Αν και εμείς τους επισκεπτόμαστε όποτε βρίσκουμε ευκαιρία, εκείνοι δεν ανταποδίδουν τις επισκέψεις και δεν μας ρωτούν πώς είμαστε αν κάτι μας συμβεί.”
Αυτές και παρόμοιες σκέψεις επηρεάζουν τη διακοπή της σχέσης μας με τους συγγενείς.
Σε αυτό το θέμα, ένα περιστατικό που συνέβη μεταξύ ενός συντρόφου του Προφήτη και του ίδιου του Προφήτη ρίχνει φως.
Σύμφωνα με την αφήγηση του Αμπού Χουρεϊρά (ρα), κάποιος ήρθε και είπε στον Προφήτη μας:
«Ω Αγγελιοφόρε του Θεού, έχω συγγενείς. Τους επισκέπτομαι, αλλά αυτοί δεν έρχονται σε μένα. Τους κάνω καλό, αλλά αυτοί μου κάνουν κακό. Τους φέρομαι με ευγένεια, αλλά αυτοί μου φέρονται με αγένεια.»
Και ο Προφήτης μας του είπε:
«Αν κάνεις όπως λες, τότε τους δίνεις να φάνε καυτή στάχτη. Η κακία που κάνουν είναι εις βάρος τους. Όσο εσύ συμπεριφέρεσαι έτσι, ο Θεός θα σε βοηθάει και θα σε προστατεύει από αυτούς.»
(4)
Υποσημειώσεις:
1. ετ-Τεργκίμπ και ετ-Τερχίμπ, 4:116.
2. Ετ-Τατζ, 5:10.
3. ετ-Τεργκίμπ και ετ-Τερχίμπ, 4:114.
4. ετ-Τατζ, 5:9.
(βλ. Μεχμέτ ΠΑΚΣΟΥ, Ερωτήματα που Θέτει η Εποχή)
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
