– Είναι απαραίτητο οι μάρτυρες του γάμου (της νύφης ή του γαμπρού) να γνωρίζουν το άτομο που παντρεύεται;
– Αν δεν τον/την γνωρίζει, είναι έγκυρος ο γάμος;
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Η λειτουργία του μάρτυρα στο γάμο συνίσταται στο να ακούει και να κατανοεί την πρόταση και την αποδοχή του γάμου. Για το λόγο αυτό, οι μάρτυρες πρέπει να βρίσκονται στο ίδιο μέρος και ταυτόχρονα. Δεν θεωρούνται έγκυρες οι μαρτυρίες ατόμων που βρίσκονται σε διαφορετικά μέρη ή, αν και στο ίδιο μέρος, μαρτυρούν τις βουλήσεις γάμου διαδοχικά.
Στο ίδιο μέρος, και οι δύο μάρτυρες πρέπει να ακούσουν τι λένε οι μελλόνυμφοι.
Ο γάμος που τελείται με μάρτυρες που πληρούν τις προϋποθέσεις είναι έγκυρος.
Τα προσόντα που αναζητούνται στους μάρτυρες είναι τα εξής:
α.
Ο μάρτυρας πρέπει να είναι ενήλικος και να έχει σώας φρένας. Η μαρτυρία ενός ψυχικά ασθενούς ή ενός ανηλίκου δεν είναι επαρκής.
β.
Πρέπει να υπάρχουν δύο μάρτυρες, είτε δύο άνδρες είτε ένας άνδρας και δύο γυναίκες. Ο γάμος δεν είναι έγκυρος με έναν μόνο μάρτυρα. Διότι στο χαντίθ αναφέρεται,
“Δεν τελείται γάμος χωρίς κηδεμόνα και δύο δίκαιους μάρτυρες.”
(Αμπού Νταβούντ, Νικάχ, 19)
Ο Θεός ο Παντοδύναμος έχει διατάξει. Ο Θεός ο Παντοδύναμος λέει:
«Πάρτε δύο μάρτυρες από τους άνδρες σας. Αν δεν βρεθούν δύο άνδρες, τότε αρκεί ένας άνδρας και δύο γυναίκες από τους μάρτυρες που θα εγκρίνετε.»
(Αλ-Μπακάρα, 2:282)
.
Σύμφωνα με τον Ιμάμ Σαφί, αυτό το εδάφιο δεν αφορά το γαμήλιο συμβόλαιο. Όπως και στις περιπτώσεις της κίσσας (αντιποίνων) και άλλων θρησκευτικών ποινών, στο γάμο απαιτούνται δύο μάρτυρες, και οι δύο άνδρες. Οι Χαναφίτες και οι Μαλικίτες έχουν την ίδια άποψη.
Σύμφωνα με τους Χαναφίτες, οι γυναίκες μπορούν να είναι μάρτυρες σε γάμο, όπως και οι άνδρες, με την προϋπόθεση ότι για έναν άνδρα θα είναι δύο γυναίκες μάρτυρες. Η μαρτυρία τους όμως δεν γίνεται δεκτή σε υποθέσεις που αφορούν ποινές και αντίποινα, λόγω πιθανής λήθης ή αμέλειας. Διότι οι ποινές ακυρώνονται με την παραμικρή αμφιβολία.
(βλ. al-Sarakhsī al-Mabsūt, Αίγυπτος 1324-1331/1906-1912, V, 32, 33; al-Zuhaylī, VII, 74, 75; Hamdi Döndüren, σ. 208, 209).
γ.
Ο μάρτυρας πρέπει να είναι ελεύθερος.
Οι περισσότεροι, εκτός από τους Χανμπαλίτες, λένε ότι οι μάρτυρες πρέπει να είναι ελεύθεροι. Σύμφωνα με τους Χανμπαλίτες, ο δούλος μπορεί να είναι μάρτυρας σε γάμο, όπως και σε άλλα δικαιώματα. Διότι δεν υπάρχει στίχος, χαντίθ ή ιτζμά που να το απαγορεύει.
(Αλ-Ζουχάιλι, VII, 75).
δ.
Πρέπει να είναι μουσουλμάνος.
Υπάρχει ομοφωνία ότι σε έναν γάμο όπου και οι δύο πλευρές είναι μουσουλμάνες, και οι δύο μάρτυρες πρέπει να είναι μουσουλμάνοι. Διότι ένας μη μουσουλμάνος δεν έχει δικαίωμα κηδεμονίας επί ενός μουσουλμάνου.
(βλ. αν-Νισά, 4/141; ελ-Κασάνι, ΙΙ, 253)
Σύμφωνα με τους Αμπού Χανίφα και Αμπού Γιουσούφ, εάν οι δύο πλευρές ή μόνο η γυναίκα ανήκουν στους Αχλ-ι Κιτάμπ, τότε και οι μάρτυρες μπορούν να είναι από τους Αχλ-ι Κιτάμπ.
ε.
Σύμφωνα με την πλειοψηφία των νομικών, η ικανότητα όρασης δεν είναι απαραίτητη, αλλά η ικανότητα ακοής και κατανόησης είναι. Επομένως, ο μάρτυρας πρέπει να κατανοεί τα λόγια που λέγονται κατά τη σύναψη του γάμου. Αυτός είναι ο σκοπός της μαρτυρίας. Διαφορετικά, ο μάρτυρας μπορεί να μπερδέψει μια απλή συζήτηση ή μια αρραβωνιαστική τελετή με τη σύναψη του γάμου. Αυτό θα προκαλούσε παρεξηγήσεις στην κοινωνία.
στ.
Οι μάρτυρες μπορούν να είναι συγγενείς εξ αίματος, εξ αγχιστείας ή άλλης συγγένειας των μελλόνυμφων. Συνεπώς, η μητέρα, ο πατέρας, ο παππούς και η γιαγιά, καθώς και τα παιδιά των μελλόνυμφων, μπορούν να είναι μάρτυρες στον γάμο –εφόσον πληρούν τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις. Σύμφωνα με την πλειοψηφία, εάν κάποιος από αυτούς τους συγγενείς συμμετέχει στη σύναψη του γάμου ως κηδεμόνας, δεν θεωρείται μάρτυρας.
(Αλ-Κασάνι, ΙΙ/253, 254; Αλ-Φετάβαλ-Χιντίγια, Ι/267, 268).
γ.
Σύμφωνα με τους Χαναφίτες, δεν είναι απαραίτητο οι μάρτυρες να είναι δίκαιοι. Η μαρτυρία δύο ασεβών μαρτύρων αρκεί. Διότι ο ασεβής είναι ικανός να είναι κηδεμόνας.
Εάν ο γάμος τελεστεί με μάρτυρες που πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις, τότε ο γάμος είναι έγκυρος.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
