Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Στο ισλαμικό δίκαιο, δεν γίνεται διάκριση ως προς τη φύση της βίας. Σύμφωνα με το ισλαμικό δίκαιο, το σημαντικό είναι ότι η μοιχεία τελέστηκε «με βία». Συνεπώς, η βία, είτε υλική είτε ψυχολογική, αρκεί για να στοιχειοθετηθεί το έγκλημα.
Ως σωματική βία εννοούμε τον περιορισμό των κινήσεων του θύματος από τον δράστη, με τρόπο που να μην του επιτρέπει να αντισταθεί στην πράξη της σεξουαλικής κακοποίησης. Αυτό μπορεί να εκδηλωθεί με το δέσιμο του θύματος, τον ξυλοδαρμό και την ακινητοποίησή του ή την απειλή με όπλο ή θανατηφόρο εργαλείο. Η ψυχολογική βία, από την άλλη, αφορά κυρίως την περίπτωση κατά την οποία ο δράστης θέτει το θύμα αντιμέτωπο με μια απειλή που δεν μπορεί να αποτρέψει, όπως η απειλή κατά του/της συζύγου, των παιδιών ή της οικογένειάς του/της, εάν δεν συναινέσει στην πράξη. (1)
Συνοψίζοντας, η βία που χρησιμοποιείται για τη διάπραξη του εγκλήματος του βιασμού μπορεί να είναι υλική ή ηθική, με την υλική βία να συνίσταται στη χρήση βίας και την ηθική βία να συνίσταται σε απειλές.
Όσοι υφίστανται αδικία, αναζητούν τα δικαιώματά τους νομικά, και αν δεν τα καταφέρουν με αυτόν τον τρόπο, τα αφήνουν για την загробна жизнь.
Μία από τις προϋποθέσεις για την επιβολή ποινής σε άνδρα ή γυναίκα που διέπραξε μοιχεία είναι η πράξη να έχει γίνει με δική τους ελεύθερη βούληση. Οι ισλαμιστές μελετητές συμφωνούν ότι δεν πρέπει να επιβάλλεται καμία ποινή σε γυναίκα που αναγκάστηκε σε μοιχεία.
Επιπλέον, ενώ για την απόδειξη της μοιχείας απαιτούνται τέσσερις μάρτυρες, στην περίπτωση του βιασμού δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν τέσσερις μάρτυρες. Εάν ο αριθμός των μαρτύρων που βεβαιώνουν ότι η γυναίκα υπέστη βιασμό είναι μικρότερος από τέσσερις, τότε ο δράστης τιμωρείται με ποινή ταζίρ. Εάν η γυναίκα δεν καταφέρει να αποδείξει ότι υπέστη βιασμό, δεν υφίσταται καμία ποινή.
Οι ποινές που προβλέπονται για τα εγκλήματα της μοιχείας και της βιασμού ανήκουν στα δικαιώματα του Θεού. Επειδή πρόκειται για έγκλημα κατά της κοινωνίας, θεωρούνται και ως παραβίαση των δικαιωμάτων της κοινωνίας. Συνεπώς, για να τιμωρηθεί ο δράστης, δεν είναι απαραίτητο να καταγγείλει το θύμα· ακόμα και αν το θύμα δεν υποβάλει καταγγελία, εάν αποδειχθεί η ενοχή του δράστη, αυτός θα τιμωρηθεί.
Ακόμη και αν δεν υπάρξει βιασμός, προβλέπεται ποινή για τέτοιου είδους παρενοχλήσεις.
είναι οι ποινές που ορίζει ο δικαστής ανάλογα με την κατάσταση του εγκληματία και τη φύση του εγκλήματος.
Σύμφωνα με αυτό, ο δράστης βιασμού μπορεί να καταδικαστεί σε θάνατο, η οποία αποτελεί μορφή τιμωρίας ταζίρ.
Στο Κοράνι, η τιμωρία για την μοιχεία ορίζεται ως εξής:
Αν είναι άγαμος, η ποινή είναι εκατό μαστιγώματα, αν είναι έγγαμος, η ποινή είναι λιθοβολισμός. Ωστόσο, για να επιβληθεί αυτή η ποινή, είτε τέσσερα άτομα πρέπει να μαρτυρήσουν ότι το είδαν, είτε ο μοιχός πρέπει να ομολογήσει τέσσερις φορές σε κρατικούς αξιωματούχους ότι διέπραξε μοιχεία και να ζητήσει να τιμωρηθεί. Εάν δεν υπάρχει τέτοια κατάσταση, η τιμωρία αναβάλλεται για τη μεταθανάτια ζωή. Όπως ο αδικημένος θα πάρει το δίκιο του, έτσι και ο αδικητής θα υποστεί την τιμωρία που του αξίζει.
Πρωτίστως, πρέπει να τονιστεί το εξής: Αν, πράγματι, τα κρατικά δικαστήρια διαπιστώσουν την τέλεση ενός τέτοιου εγκλήματος, τότε η ποινή που επιβάλλεται από το κράτος θα εκτελεστεί. Διαφορετικά, με πολλές κακές προθέσεις, με την υποκίνηση του εγώ και του διαβόλου, με αισθήματα μίσους και εχθρότητας, με συκοφαντίες, μπορεί να κατασκευαστεί ένα φανταστικό έγκλημα και να επιβληθεί αυθαίρετα και άδικα ποινή στον κάτοχό του. Επιπλέον, λόγω της πλάνης, μπορεί να διαπραχθούν όχι ένα, αλλά δεκάδες εγκλήματα -λόγω εκδίκησης αίματος-. Από θρησκευτική άποψη, κανείς δεν έχει το δικαίωμα να το κάνει αυτό ατομικά.
Η ισλαμική θρησκεία, από τη μια πλευρά, στοχεύει να απομακρύνει την κοινωνία από την πορνεία, προκαλώντας αηδία στις συνειδήσεις απέναντι σε τέτοιες αισχρές πράξεις, τονίζοντας πόσο απεχθής είναι αυτό το έγκλημα. Από την άλλη πλευρά, στοχεύει να αποτρέψει τέτοιες συκοφαντίες, ορίζοντας ότι όποιος ψευδώς κατηγορεί κάποιον για αυτό το σοβαρό έγκλημα, τιμωρείται με ογδόντα ραβδισμούς.
Επιπλέον, τόνισε ότι η μοιχεία μπορεί να αποδειχθεί μόνο εάν κάποιος δει “την ίδια την πράξη” με τα μάτια του, καλώντας όλους να είναι προσεκτικοί σε αυτό το θέμα. Σχεδόν σαν να προειδοποιεί το Κοράνι τους ανθρώπους με αυτόν τον κανόνα: “Μην ανοίγετε το στόμα σας/μην κουνάτε καν τα χείλη σας γι’ αυτό το θέμα”.
Τα σχετικά εδάφια είναι τα εξής:
Τέλος, θεωρούμε σκόπιμο να επιστήσουμε την προσοχή σε μια φράση του Κορανίου που αποκαλύπτει την ασχήμια αυτού του κοινωνικού αίσχους:
Αντίθετα, η προτίμηση της έκφρασης αυτής διδάσκει ένα μάθημα: Στην κοινωνία, η πρόληψη της μοιχείας εξαρτάται από την εξάλειψη των αιτιών που οδηγούν σε αυτήν. Η λαϊκή ρήση είναι πολύ σοφή και αποτελεί προϊόν πολλών εμπειριών.
Λαμβάνοντας υπόψη τις θεμελιώδεις αρχές της ισλαμικής θρησκείας, μπορεί να ειπωθεί ότι απευθύνεται σε όλη την ανθρωπότητα με την ακόλουθη κραυγή:
«Ω άνθρωποι, μην πλησιάζετε εκεί που μυρίζει μοιχεία, εκεί που υπάρχει έστω και μια ελαφριά αύρα της. Γιατί εκεί είναι ένα ναρκοπέδιο, έτοιμο να εκραγεί ανά πάσα στιγμή. Ή προσέξτε, εκεί υπάρχει γραμμή υψηλής τάσης· μην πλησιάζετε, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος. Από κοινωνική, οικογενειακή, ανθρώπινη και θρησκευτική άποψη, υπάρχει μια χοντρή κόκκινη γραμμή εκεί, μην την παραβιάζετε!»
Οι μαλίκι νομικοί, υιοθετώντας μια διαφορετική προσέγγιση από τους άλλους νομικούς, θεωρούν την απαγωγή γυναίκας με σκοπό τη βιασμό ως έγκλημα ληστείας. Και αυτό διότι ο βιασμός είναι μια πιο ειδεχθής πράξη από την αρπαγή περιουσίας. Επειδή η τιμή και η ακεραιότητα είναι πολύ πιο σημαντικά και πολύτιμα από την περιουσία.
Σχετικά με την ποινή που επιβάλλεται για το έγκλημα της ληστείας, όπως ορίζεται από το νόμο, το Κοράνι αναφέρει τέσσερις τύπους τιμωρίας:
(βλ. Αλ-Μα’ίντα 5/33)
Επειδή ορίζουν το έγκλημα της ληστείας με πιο περιεκτικό τρόπο και θεωρούν κάθε έγκλημα που διαπράττεται με εξαναγκασμό και βία και παραβιάζει τη δημόσια τάξη και ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένου του βιασμού, ως τέτοιο, προτίμησαν να δώσουν στο κράτος ευρύτερη εξουσία να τιμωρεί τον εγκληματία.
Πράγματι, ο Ιμπν Αραμπί αναφέρει ότι την ημέρα που διορίστηκε καδής, του παρουσιάστηκε μια υπόθεση τρομοκρατίας. Στην υπόθεση, οι ληστές είχαν απαγάγει με τη βία μια γυναίκα από τον σύζυγό της και την ομάδα της. Μετά από εντατική καταδίωξη, οι δράστες συνελήφθησαν. Όταν ο Ιμπν Αραμπί συμβουλεύτηκε τους μουφτήδες σχετικά με την ποινή που έπρεπε να επιβληθεί στους δράστες, εκείνοι ισχυρίστηκαν ότι το περιστατικό δεν συνιστούσε έγκλημα ληστείας. Τότε ο Ιμπν Αραμπί τους είπε ότι οι παραβιάσεις της τιμής και της υπόληψης είναι πολύ πιο σοβαρές και ειδεχθείς από τις παραβιάσεις της περιουσίας. Τόνισε ότι οι άνθρωποι μπορεί να δεχτούν να τους πάρουν τα υπάρχοντά τους, αλλά κανείς δεν μπορεί να δεχτεί να του αρπάξουν τη γυναίκα και την κόρη του. Στη συνέχεια, εξέφρασε την άποψή του σχετικά με το τι θα γινόταν αν η εν λόγω στίχος προέβλεπε βαρύτερη ποινή. (2)
Συνεπώς, σύμφωνα με τη μαλική μεσχέμπ, εάν κάποιος διαπράξει ληστεία με σκοπό την προσβολή της τιμής κάποιου, θα ισχύουν οι διατάξεις περί χιράμπε. Αυτή η νομική γνώμη μπορεί να αξιοποιηθεί ανάλογα με την περίπτωση. Σε αυτή την περίπτωση, για την απόδειξη του εγκλήματος και την επιβολή της ποινής που αναφέρεται στο στίχο, αρκεί η ύπαρξη δύο μαρτύρων.
Αυτή η νομολογία αποτελεί διευκόλυνση, ιδίως για τους ενάγοντες που ισχυρίζονται ότι υπέστησαν σεξουαλική επίθεση αλλά δεν μπορούν να προσκομίσουν τέσσερις μάρτυρες. Η προσέγγιση της μαλίκιτικής σχολής σκέψης όσον αφορά την ποινή της χιράμπα διαφέρει από εκείνη των άλλων νομικών σχολών. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, εάν η δημόσια αρχή το κρίνει απαραίτητο, (3)
Στα οθωμανικά αρχεία, η λέξη που χρησιμοποιείται συχνότερα για τον βιασμό είναι η “ırza geçme”. Όταν η λέξη αυτή χρησιμοποιείται για γυναίκες, σημαίνει βιασμός, ενώ όταν χρησιμοποιείται για άνδρες, σημαίνει ομοφυλοφιλική συνουσία.
Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία διοικούνταν με βάση τη Σαρία, βλέπουμε ότι για τα εγκλήματα βιασμού επιβάλλονταν ποινές (4) ή (5).
Συνοπτικά, ο βιαστής μπορεί να τιμωρηθεί με ποινή ταζίρ ή με θανατική ποινή στο πλαίσιο του εγκλήματος της χιράμπα/ληστείας.
Κάντε κλικ εδώ για περισσότερες πληροφορίες:
Πηγή:
1) βλ. Sulhi Dönmezer, Ποινικό Δίκαιο, Κωνσταντινούπολη 1961, σ. 50-51; Mustafa Cevat Akşit, Ισλαμικό Ποινικό Δίκαιο, Κωνσταντινούπολη 1976, σ. 57.
2) Ιμπν Αλ-Αραμπί, Αχκάμ αλ-Κουράν, Βηρυτός, 1998, 2/95.
3) Αχκάμ αλ-Κουράν, 2/94 κ.ε.; Ιμπν Ρουσδ, Μπινταγέτ αλ-μουτζτεχίντ, Βηρυτός, 1995, 4/1759 κ.ε.
4) Αρχείο Πρωθυπουργίας, Οθωμανικά Αρχεία, Βιβλίο Σημαντικών Υποθέσεων, αρ. φακ. 7, αρ. εγγρ. 225. Αναφ. Διεύθυνση Οθωμανικών Αρχείων Πρωθυπουργίας, Βιβλίο Σημαντικών Υποθέσεων αρ. 7 (975-976/1567-1569).
5) Ahmet Akgündüz, Κωδικοποιήσεις Νόμων, II, 43; βλ. Koç, Mehmet, Τα εγκλήματα και οι ποινές τα’ζίρ στο οθωμανικό δίκαιο, Εκδοτικός Οίκος Aybil, Κόνια 2017.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
