Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Δεν έχει σημασία σε ποιον είναι καταχωρημένο το συμβόλαιο ιδιοκτησίας. Για πολλούς λόγους, ο ιδιοκτήτης μπορεί να καταχωρήσει το συμβόλαιο ιδιοκτησίας στο όνομα κάποιου άλλου.
Αν ο πατέρας σας ήταν ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου και/ή του κτιρίου, τότε μετά το θάνατό του έχετε και εσείς δικαίωμα και μερίδιο. Αν ο πατέρας σας το είχε δώσει με όρους (π.χ. να δώσετε και σε αυτούς το μερίδιό τους αν το πουλήσετε), τότε πρέπει να τηρηθούν αυτοί οι όροι.
Μετά από αυτή τη σύντομη εισαγωγή, ας περάσουμε στις λεπτομέρειες του θέματος:
Εάν δεν υπάρχει επίσημο έγγραφο, η απλή ισχυρισμός ότι ο πατέρας δώρισε ένα περιουσιακό στοιχείο σε ένα από τα παιδιά του εν ζωή δεν αρκεί. Αυτό πρέπει να αποδειχθεί είτε με μάρτυρες είτε με την ελεύθερη αποδοχή του ισχυρισμού από τους κληρονόμους. Εάν δεν υπάρχουν μάρτυρες ή οι κληρονόμοι δεν αποδέχονται τον ισχυρισμό περί δωρεάς λόγω έλλειψης μαρτύρων, τότε οι κληρονόμοι ορκίζονται ότι δεν γνώριζαν την δωρεά. Μετά τον όρκο, σύμφωνα με το κληρονομικό δίκαιο, όλοι οι κληρονόμοι κληρονομούν ανάλογα με το μερίδιό τους.
Μερικά παραδείγματα φετφάδων σχετικά με το θέμα είναι τα εξής:
Ναι, όλη η κληρονομιά της αποθανούσας μητέρας μοιράζεται μεταξύ των κληρονόμων σύμφωνα με τις ισλαμικές διατάξεις. Δεν εκδίδεται απόφαση υπέρ εκείνου που ισχυρίζεται δωρεά, εκτός εάν αποδείξει τον ισχυρισμό του με ισλαμικά αποδεικτικά στοιχεία. (el-Fetava’l-Mehdiyye, 5/96)
Διαφορετικά, οι κληρονόμοι πρέπει να ορκιστούν ότι δεν το γνώριζαν. (Buğyetu’l-Musterşidin, σελ. 367)
Η δωρεά από τον πατέρα στον γιο δεν θεωρείται ολοκληρωμένη μόνο με την εγγραφή στο κτηματολόγιο, εκτός εάν αποδειχθεί με μαρτυρίες ή γίνει αποδεκτή από τους υπόλοιπους κληρονόμους. Διότι πρέπει να αποδειχθεί ότι ο πατέρας του έδωσε την ιδιοκτησία ως δώρο.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με τους Χαναφίτες, αν κάποιος φυτέψει ένα αμπέλι για τον γιο του και πει «το έδωσα στον γιο μου», τότε πρόκειται για δωρεά. Αν πει «το έκανα στο όνομα του γιου μου», τότε δεν πρόκειται για δωρεά. (Reddu’l-Muhtar, 5/689)
Σύμφωνα με τη σουνιτική σχολή Σαφιί, η γραφή από μόνη της δεν αποτελεί θρησκευτική απόδειξη σε όλες τις συμβάσεις, τις ανακοινώσεις και τις δηλώσεις. Πρέπει να δηλώνεται ρητά ότι δίνεται ως ιδιοκτησία. Εάν δεν είναι σαφές ότι δίνεται ως ιδιοκτησία, οι κληρονόμοι δεν υποχρεούνται να ενεργήσουν αναλόγως. Διότι θεωρείται άκυρη και δεν έχει θρησκευτική ισχύ. (Buğyetu’l-Musterşidin, σελ. 385)
Από την άλλη πλευρά, το γεγονός ότι ο γιος έκανε οικονομίες σε αυτό το σπίτι, και ότι έμενε στο σπίτι όσο ζούσε ο πατέρας του και μετά το θάνατό του, δεν σημαίνει ότι το σπίτι του δωρήθηκε. Πράγματι, αν κάποιος πει σε κάποιον άλλον να κάνει οικονομίες σε αυτό το οικόπεδο και ο άλλος συνεχίσει να κάνει οικονομίες, αυτό δεν σημαίνει ότι το οικόπεδο του δωρήθηκε. Ομοίως, αν κάποιος δώσει στον γιο του ένα ποσό δρχμ, και ο γιος το χρησιμοποιήσει για εμπόριο και κερδίσει, και μετά το θάνατο του πατέρα, αν δειχθεί ότι το έδωσε ως δωρεά, τότε όλο το ποσό θεωρείται δωρεά, ενώ αν το έδωσε για εμπόριο, τότε όλο το ποσό θεωρείται κληρονομιαίο. (Düreru’l-Hukkam, 2/403)
Τέλος: Εάν ο ισχυριζόμενος δωρεά δεν μπορεί να αποδείξει τον ισχυρισμό του με μάρτυρες, οι κληρονόμοι ορκίζονται ότι δεν έχουν γνώση της δωρεάς του εν λόγω σπιτιού. (Buğyetu’l-Musterşidin, σελ. 122)
– Αν ο πατέρας έχει δωρίσει το πατρικό σπίτι στον γιο του, για να ισχύσει η δωρεά, απαιτούνται δίκαιοι μάρτυρες ή η αποδοχή της αξίωσης από τους υπόλοιπους κληρονόμους. Διαφορετικά, η αξίωση δωρεάς δεν γίνεται δεκτή και όλη η περιουσία διανέμεται μεταξύ των κληρονόμων σύμφωνα με το ισλαμικό δίκαιο.
– Εάν δεν υπάρχει δήλωση από τον δωρητή ότι παραχωρεί την ιδιοκτησία, η δωρεά δεν πραγματοποιείται απλώς με την εγγραφή του τίτλου ιδιοκτησίας στο όνομα του γιου.
– Το γεγονός ότι ο γιος έκανε αποταμιεύσεις σε αυτό το σπίτι, ενώ ο πατέρας του ήταν εν ζωή, και ότι έμενε στο σπίτι μετά τον θάνατό του, δεν σημαίνει ότι το σπίτι του δωρήθηκε.
– Η δωρεά ισχύει εάν ο δωρεοδόχος αποδείξει ότι ο πατέρας του του δώρισε το σπίτι εν ζωή και το έλαβε σύμφωνα με τους θρησκευτικούς κανόνες. Στην περίπτωση αυτή, οι άλλοι κληρονόμοι δεν έχουν δικαίωμα να διεκδικήσουν μερίδιο από αυτό.
– Εάν ο ισχυριζόμενος δωρεά δεν αποδείξει τον ισχυρισμό του με μάρτυρες, οι κληρονόμοι ορκίζονται ότι δεν έχουν γνώση της δωρεάς του εν λόγω σπιτιού. Στην περίπτωση αυτή, το σπίτι ανήκει στην κληρονομιά και διανέμεται μεταξύ των κληρονόμων σύμφωνα με τη θρησκευτική διανομή.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
