Είναι σωστές οι ακόλουθες αξιολογήσεις;
– Αντί να δίνονται τα ίδια τα αγαθά ως ζακάτ, επιτρέπεται να δίνεται η αξία τους. Ως αξία εννοούνται ο χρυσός και το ασήμι, όχι άλλα αγαθά, επιταγές, ομόλογα ή χρήματα. Διότι η αξία των πραγμάτων μετριέται με χρυσό και ασήμι. (Keşfi rümuz-i gurer)
– Όταν η αξία των χάλκινων νομισμάτων (φούλους) φτάσει το όριο (νισάμπ), τότε η ζακάτ (ελεημοσύνη) πρέπει να δοθεί σε ασήμι, ίση με το ένα τεσσαρακοστό της αξίας των χάλκινων νομισμάτων. (Μιφτάχ-ους-σεαδέ) Η ζακάτ των χάλκινων νομισμάτων δεν δίνεται σε χάλκινα νομίσματα του ίδιου είδους, αλλά σε ασήμι.
Ο Ιμάμ Αμπού Γιουσούφ είπε:
«Είναι αμαρτία να παίρνεις από τους γαιοκτήμονες ως φόρο και ζακάτ, αντί για χρυσό και ασήμι, άλλα νομίσματα (χαρτονομίσματα). Ακόμα κι αν αυτά είναι σφραγισμένα νομίσματα που όλοι αποδέχονται, δεν είναι χρυσός, αλλά χάλκινα νομίσματα.»
(Ραδδούλ-Μουχτάρ)
– Δεν δίνεται ζακάτ με χρήματα που δεν είναι χρυσός ή άργυρος και κυκλοφορούν. Το ζακάτ δίνεται είτε με χρυσό ή άργυρο, είτε με εμπορεύματα. Ο Ιμάμ Νεσέφι λέει:
«Αν ένας πλούσιος αγοράσει φαγητό και το δώσει σε έναν φτωχό, δεν έχει δώσει ζακάτ (υποχρεωτική ελεημοσύνη).»
(Ζαχίρε)
– Αντί χρυσού και αργύρου ως ζακάτ, επιτρέπεται η καταβολή εμπορευμάτων ίσης αξίας. Ένας έμπορος ρούχων μπορεί να δώσει είτε ρούχα από το εμπόρευμά του είτε χρυσό ή άργυρο ίσης αξίας. (Ταχτάβι)
– Ως ζακάτ, δεν δίνεται αρσενική καμήλα. Ακόμη και η ζακάτ των αρσενικών καμηλών δίνεται ως θηλυκή καμήλα. Αν δεν υπάρχει θηλυκή καμήλα, δίνεται χρυσός ή ασήμι ίσης αξίας. Δεν δίνεται άλλο αγαθό. (Χιντίγια)
– Ένας μπακάλης μπορεί να δώσει ζακάτ από τα εμπορεύματα που πουλάει στο μαγαζί του, αλλά όχι από είδη ένδυσης. Ένας ράφτης μπορεί να δώσει ζακάτ από τα εμπορεύματα που πουλάει, όπως σακάκια και παντελόνια, αλλά όχι από εμπορεύματα που πουλάει ο μπακάλης, όπως ρύζι και λάδι. Ένας φαρμακοποιός μπορεί να δώσει ζακάτ μόνο από τα φάρμακα που πουλάει. Ή με χρυσό. Δεν μπορεί να δώσει είδη ένδυσης ή είδη μπακάλικου. Ένας χαλιέρης ή ένας επιπλοποιός μπορεί να δώσει ζακάτ μόνο από τα εμπορεύματα που πουλάει. Ο χαλιέρης δεν μπορεί να δώσει έπιπλα, ούτε ο επιπλοποιός χαλιά.
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Το χαρτονόμισμα χρησιμοποιείται ως μέσο ανταλλαγής αγαθών. Με αυτό γίνονται οι αγορές, πληρώνονται οι μισθοί των εργαζομένων, οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων κ.λπ., και θεωρείται μέτρο πλούτου. Σε οικονομικές δραστηριότητες όπως η κάλυψη αναγκών και η κερδοφορία, λειτουργεί με την ίδια ισχύ και ρόλο με το χρυσό.
Επομένως, το χαρτονόμισμα έχει αναλάβει τον ρόλο που διαδραμάτιζαν ο χρυσός και το ασήμι ως μέσο ανταλλαγής.
Εν προκειμένω,
Όπως πρέπει να δίνεται ζακάτ για το χρυσό και το ασήμι, έτσι πρέπει να δίνεται και για τα χαρτονομίσματα. Κατά την καταβολή του ζακάτ και της φίτρας, μπορούν να δοθούν τρόφιμα, αλλά και χαρτονομίσματα που τα αντιπροσωπεύουν.
(Τζεζιρί, Κιτάμπ αλ-Φικχ αλά αλ-Μεζάχιμπ αλ-Αρμπα’α, 341, Ζουχάιλι, αλ-Φικχ αλ-Ισλαμί και Εντιλετούχου, ΙΙ, 772)
Επιπλέον, τα άτομα μπορούν να δώσουν τη ζακάτ τους με χρήματα, χρυσό, συνάλλαγμα κ.λπ., καθώς και με εμπορεύματα υλικής αξίας, όπως τρόφιμα, οικιακά είδη, υφάσματα, ρούχα κ.λπ.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
