Μπορούν οι άνθρωποι στη γη να δουν τα πνεύματα των νεκρών; Ένας γνωστός μου είδε τον θείο του, ο οποίος είχε πεθάνει, να τον χαιρετάει μετά την προσευχή του εορτασμού και κατά την επίσκεψη στο νεκροταφείο. Είναι δυνατόν; Μπορούν τα πνεύματα να εμφανιστούν και να προκαλέσουν βλάβη;
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Η συνάντηση των νεκρών στον κόσμο του Μπερζάχ:
Οι ψυχές στον κόσμο του Μπερζάχ χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: εκείνες που απολαμβάνουν ευλογίες και εκείνες που υποφέρουν από τιμωρία.
Σύμφωνα με την εξήγηση του Ιμπν Καγίμ, οι ψυχές που υποφέρουν δεν έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν μεταξύ τους. Είναι σαν να είναι φυλακισμένες. Αντίθετα, οι ψυχές που είναι ελεύθερες, δηλαδή ευρισκόμενες σε ευδαιμονία, συναντιούνται, επισκέπτονται η μία την άλλη και συζητούν τα παρελθόντα και τα μελλοντικά γεγονότα του κόσμου. Κάθε ψυχή βρίσκεται με τους φίλους της, που είναι ισάξιοί της σε πράξεις και βαθμό. Η ψυχή του Προφήτη (ειρήνη ας είναι επ’ αυτού) βρίσκεται στο Ρεφίκου’λ-Α’λά (το ανώτατο επίπεδο).
Στο Σουρά Νίσα:
«Όποιος υπακούει στον Αλλάχ και στον Προφήτη, αυτοί θα είναι μαζί με τους προφήτες, τους δίκαιους, τους μάρτυρες και τους ενάρετους, στους οποίους ο Αλλάχ έχει χαρίσει τις ευλογίες Του. Τι ωραίοι σύντροφοι!»
(1)
Ορίζεται ότι αυτή η συντροφιά υφίσταται σε τρία μέρη: στον κόσμο, στον μεσοχώρο και στην άλλη ζωή. Σε όλους αυτούς τους τρεις κόσμους, το άτομο είναι μαζί με αυτόν που αγαπά. (2)
Σε αυτό το ιερό στίχο αναφέρεται ότι οι ψυχές θα συναντηθούν στον κόσμο του Μπερζάχ. Διότι, ως αιτία της αποκάλυψης αυτού του στίχου, αναφέρεται το εξής γεγονός:
Ένας από τους συντρόφους του, λυπήθηκε και έκλαψε, σκεπτόμενος ότι μετά τον θάνατό του η θέση του Προφήτη (ειρήνη σ’ αυτόν) θα ήταν πολύ ανώτερη από τη δική του και ότι θα αποχωριζόταν από τον Προφήτη (ειρήνη σ’ αυτόν). Ο Προφήτης Μωάμεθ (ειρήνη σ’ αυτόν), ρωτώντας τον για την αιτία της λύπης του, του είπε:
«Εμείς, ω Αγγελιοφόρε του Θεού, δεν αντέχουμε καθόλου να σε αποχωριστούμε. Δεν θα σε δούμε μετά τον θάνατό σου, γιατί η θέση σου θα είναι ανώτερη από τη δική μας. Πώς θα αντέξω τον αποχωρισμό σου;»
και εκφράζει το παράπονό του. Σε αυτό το γεγονός, κατέβηκε η παραπάνω στίχος (3) και ανακοινώθηκε ότι όσοι αγαπούν τον Θεό και τον Αγγελιοφόρο του, θα είναι μαζί με τον Προφήτη, όπως και στον κόσμο αυτό, και στον κόσμο του Μπερζάχ και στην άλλη ζωή.
Ο Θεός Παντοδύναμος, στο Σουράτ Αλ-Ιμράν, αναφέρει ότι οι μάρτυρες είναι ζωντανοί και τρέφονται από τον Κύριό τους, και ότι ο Θεός θέλει να αναγγείλει σε όσους έμειναν πίσω ότι δεν υπάρχει φόβος ούτε λύπη, και ότι χαίρονται με τις ευλογίες και τη χάρη του Θεού. (4) Αυτό το ιερό στίχο υποδηλώνει επίσης ότι οι ψυχές στον κόσμο του Μπαρζάχ συναντιούνται και συνομιλούν μεταξύ τους. Διότι ο στίχος αναφέρει…
“ευαγγελίζονται”
η λέξη,
“επιθυμούν να τους αναγγελθεί η χαρμόσυνη είδηση”
όπως υποδηλώνει η λέξη,
“χαίρονται και αναγγέλλουν χαρμόσυνα νέα ο ένας στον άλλον”
σημαίνει επίσης. (5) Δεδομένου ότι δίνουν χαρμόσυνες ειδήσεις ο ένας στον άλλον, σημαίνει ότι συναντιούνται και μιλούν μεταξύ τους.
Ο Αμπού Χουρεϊρέη αναφέρει ότι ο Αγγελιοφόρος του Αλλάχ (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) είπε:
«Αναμφίβολα, οι κάτοικοι του Παραδείσου θα επισκέπτονται ο ένας τον άλλον εκεί (στον Παράδεισο).»
είπε (6). Αναφέρεται ότι οι ψυχές των πιστών θα βρίσκονται στον Παράδεισο στον κόσμο του Μπερζάχ. Σύμφωνα με αυτό, με τους κατοίκους του Παραδείσου σε αυτό το ιερό χαντίθ, μπορεί να εννοούνται εκείνοι που βρίσκονται στον Παράδεισο στον κόσμο του Μπερζάχ. Αυτή η κατανόηση του χαντίθ επιβεβαιώνεται και από το ακόλουθο χαντίθ που παραδίδεται από την Ουμ Χανί, κόρη του Αμπού Τάλημπ (40/660):
Μια μέρα, η Ουμμού Χανί ρώτησε τον Προφήτη Μωάμεθ (ειρήνη σε αυτόν) τα εξής:
“Θα βλεπόμαστε και θα επισκεπτόμαστε ο ένας τον άλλον και μετά θάνατον;”
Η απάντηση του Αγγελιοφόρου του Θεού (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) είναι η εξής:
“Η ψυχή γίνεται ένα πουλί που τρώει από τους καρπούς του Παραδείσου. Την ημέρα της Ανάστασης, κάθε ψυχή θα εισέλθει στο σώμα της.”
(7)
Από αυτή την απάντηση γίνεται επίσης κατανοητό ότι οι ψυχές των πιστών συναντιούνται μεταξύ τους στον Παράδεισο.
Σε μια αφήγηση που μεταφέρει ο Ιμπν Αμπί αλ-Ντουνιά, αναφέρεται ότι ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) είπε:
“Οι νεκροί γνωρίζονται μεταξύ τους;”
Ερωτηθείς σχετικά, ο Απόστολος του Θεού (ειρήνη σε αυτόν) απάντησε:
«Ναι, ορκίζομαι στον Θεό, του οποίου η δύναμη είναι αδιαμφισβήτητη, ότι αυτοί γνωρίζουν ο ένας τον άλλον, όπως τα πουλιά γνωρίζουν ο ένας τον άλλον στις κορυφές των δέντρων.»
(8) Αυτή ήταν η μορφή της ερώτησης. (9) Την ερώτηση αυτή έκανε η μητέρα του Μπισρ μπιν Μπερά μπιν Μα’ρούρ, ένας από τους συντρόφους του Προφήτη, και αφού έμαθε ότι οι νεκροί γνωρίζονται και αναγνωρίζονται μεταξύ τους, πήγε αμέσως σε κάποιον που ήταν ετοιμοθάνατος από την φυλή Μπενί Σαλέμε και έστειλε χαιρετίσματα στον γιο της Μπισρ. Σε μια άλλη αφήγηση του χαντίθ, αναφέρεται ότι οι ψυχές θα συναντηθούν και θα γνωριστούν μεταξύ τους στον Παράδεισο, όπως τα πουλιά.
“καλά πνεύματα”
αναφέρθηκαν.
Όταν ο Μπιλάλ μπιν Ρεμπάχ (πέθανε το 20/641), σύντροφος του Προφήτη, ήταν ετοιμοθάνατος, η γυναίκα του άρχισε να θρηνεί. Τότε ο Μπιλάλ είπε:
“Τι μεγάλη χαρά, τι μεγάλη ευτυχία. Δηλαδή, θα συναντήσω τους αγαπημένους μου, τον Μωάμεθ και την ομάδα του.”
αρχίζει να λέει (10): Εδώ ο Μπιλάλ αναγγέλλει ότι θα συναντήσει τον Αγγελιοφόρο του Θεού (ειρήνη σε αυτόν) και τους συντρόφους του στο Μπαρζάχ και ότι θα είναι μαζί του εκεί, όπως και στον κόσμο (11). Και με αυτή τη φράση, υπενθυμίζει στη γυναίκα του ότι δεν πρέπει να θρηνεί και να λυπάται, αλλά στην πραγματικότητα να χαίρεται.
Σε ένα χαντίθ που ο Μπεϊχάκι παραθέτει με αξιόπιστη αλυσίδα από τον Ιμπν Αμπάς, σχετικά με την ερώτηση στον τάφο, αναφέρεται ότι η ψυχή του πιστού που απαντά σωστά κατά την ανάκριση στον τάφο θα είναι μαζί με τις ψυχές άλλων πιστών. (12)
Πάλι από τον Μπεϊχάκι.
“Σου’αμπ αλ-Ιμάν”
Σε μια αφήγηση που αποδίδεται στον Αλί ιμπν Αμπί Τάλιμπ, ο Αλί είπε:
«Υπήρχαν δύο πιστοί και δύο άπιστοι φίλοι. Ένας από τους πιστούς πέθανε. Όταν του αναγγέλθηκε η είσοδός του στον Παράδεισο, θυμήθηκε τον φίλο του και είπε:»
«Ω Θεέ μου, ο φίλος μου τάδε με παρότρυνε πάντοτε στην υπακοή σε Εσένα και στον Απόστολό Σου, με συμβούλευε προς το καλό και με απέτρεπε από το κακό…»
και προσεύχεται να μην παρεκκλίνει από την ορθή πορεία μετά από αυτόν και να του δοθούν οι ευλογίες που δόθηκαν σε αυτόν. Στη συνέχεια, όταν πεθαίνει και ο άλλος φίλος, οι ψυχές τους συναντιούνται και λένε η μία στην άλλη:
“Τι υπέροχος αδελφός, τι υπέροχος φίλος και τι υπέροχος σύντροφος”
λένε.Όταν ένας από τους δύο άπιστους φίλους πεθαίνει και μαθαίνει για την τιμωρία που τον περιμένει, θυμάται τον φίλο του και λέει:
«Ω Θεέ μου, ο φίλος μου με προέτρεπε συνεχώς να αψηφώ εσένα και τον Απόστολό σου, να κάνω το κακό και να μην κάνω το καλό. Ω Θεέ μου, μην τον οδηγήσεις στη σωτηρία μετά από εμένα, ώστε να υποφέρει κι αυτός την τιμωρία που είδα εγώ και να οργιστείς εναντίον του όπως οργίστηκες εναντίον εμού.»
Μετά πεθαίνει και ο άλλος, και οι ψυχές τους, όταν συναντιούνται, λένε η μία στην άλλη:
“Τι κακός αδελφός και τι κακός φίλος.”
λένε.”(13)
Από αυτό γίνεται κατανοητό ότι οι ψυχές των καλών και των κακών συναντιούνται στο Μπερζάχ.
Σύμφωνα με την αφήγηση του Σουγιούτι και του Μπεϊχάκι, η οποία προέρχεται από τον Αμπού Κατάντε και τον Τζαμπίρ, το ιερό χαντίθ αναφέρεται στην καλή κατασκευή των σάβανων των νεκρών:
«Ασφαλώς, αυτοί θα επισκέπτονται ο ένας τον άλλον στους τάφους τους.»
περιλαμβάνεται επίσης η φράση (14).
Μπεϊχάκι
“Σου’αμπ αλ-Ιμάν”
Αφού παρέθεσε το χαντίθ από τον Αμπού Κατάντα (54/673), είπε ότι αυτό το χαντίθ, το οποίο αναφέρεται στους μάρτυρες και την προμήθειά τους, συμφωνεί με το στίχο 3/169-170 του Αλ-Ιμράν. (15)
Η αναφορά ότι ο Προφήτης Μωάμεθ (ειρήνη σε αυτόν) είδε κατά τη νύχτα της Ανάληψης στον ουρανό τον Αδάμ (ειρήνη σε αυτόν) και παρατήρησε κάποιες σκιές στα δεξιά και αριστερά του, και όταν ρώτησε ποιοι ήταν αυτοί, του είπαν ότι ήταν οι ψυχές των παραδεισένιων και των κολασμένων (16), αποτελεί απόδειξη ότι στον κόσμο του Μπερζάχ, οι καλοί και οι κακοί θα βρίσκονται μαζί -όπως είπε και ο Αλί.
Μια απόδειξη ότι οι ψυχές συναντιούνται και συνομιλούν στον κόσμο του Μπερζάχ είναι το ιερό χαντίθ που αναφέρει ότι η ψυχή του πιστού, μετά τον θάνατο, ανεβαίνει στον ουρανό και υποδέχεται τους ανθρώπους της ευσπλαχνίας, οι οποίοι θα την ρωτήσουν για τον κόσμο και τους ανθρώπους του. Σύμφωνα με το ιερό χαντίθ που αναφέρεται από τον Αμπού Εγιούμπ αλ-Ανσάρι, ο Προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν) είπε:
“Όταν η ψυχή του πιστού αναχωρεί, την υποδέχονται οι άξιοι της ελέους του Θεού.”
(17)Οι ψυχές των πιστών χαίρονται και υποδέχονται την ψυχή του νεοφερμένου πιστού περισσότερο από όσο χαίρεται κανείς όταν συναντάει έναν αγαπημένο του πρόσωπο που βρίσκεται μακριά, και τον ρωτούν πώς είναι και τα λοιπά.
(Ενώ οι άγγελοι φέρνουν την ψυχή του νεοθανή,) λένε:
– Αφήστε τον, δώστε του την ευκαιρία να ξεκουραστεί. Γιατί βρισκόταν σε μεγάλη δυσχέρεια. Του είπα:
– Αν πει ότι πέθανε πριν από μένα,
– «Είμαστε του Αλλάχ και σ’ Αυτόν θα επιστρέψουμε», λένε, και πήγε στην Χαβίγια (στην πύρινη κόλαση), τον τόπο της αιώνιας διαμονής. Τι κακό μέρος και τι κακός παιδαγωγός! (18)
Σχετικά με αυτό, αναφέρεται ότι ο Αμπντουλλάχ μπιν Μουμπάρεκ είπε τα εξής:
«Οι νεκροί περιμένουν νέα. Όταν κάποιος πεθαίνει και πηγαίνει εκεί, τον ρωτούν: “Τι έκανε ο τάδε, τι έκανε ο δείνα;” Για κάποιον:»
“Πέθανε, δεν έφτασε σε εσάς η είδηση;”
λέγοντας:Λένε: «Ιννά λιλλάχ και Ιννά Ιλέιχι Ρατζιούν» και:
“Πήγε σε δρόμο διαφορετικό από τον δικό μας.”
προσθέτουν.”(19)
Ο Σα’ίντ ιμπν αλ-Μουσαγίμπ (πέθανε το 94/712), ένας από τους ταμπι’ίν, είπε:
«Όταν πεθαίνει ένας άνθρωπος, το παιδί του (που έχει πεθάνει νωρίτερα) τον υποδέχεται, όπως υποδέχονται τον απόντα που επιστρέφει από την εκστρατεία.»
είπε.(20)
Αυτές οι παραδόσεις και οι αναφορές, που αναφέρουν ότι οι νεκροί συναντιούνται μεταξύ τους στον κόσμο των νεκρών και λαμβάνουν νέα από αυτούς που πέθαναν πρόσφατα και εντάχθηκαν σε αυτούς, υποστηρίζονται επίσης από αναφορές που δηλώνουν ότι οι πράξεις των παιδιών, των εγγονών και των στενών συγγενών παρουσιάζονται στον πατέρα και τους συγγενείς στον τάφο, και ότι αυτοί χαίρονται για τις καλές πράξεις των συγγενών τους των οποίων οι πράξεις τους παρουσιάζονται, και λυπούνται για τις κακές πράξεις τους.
Οι νεκροί γνωρίζουν τις πράξεις των συγγενών και φίλων που άφησαν πίσω, χαίρονται για τις καλές πράξεις τους και λυπούνται για τις κακές τους. (21) Υπάρχει αξιόπιστη παράδοση που αναφέρει ότι ο Μουτζαχίντ είπε σχετικά:
«Ο άνθρωπος στον τάφο του ευαγγελίζεται με τις καλές πράξεις (την ευπραγία) του παιδιού του μετά θάνατον.»
(22)
Αναφέρεται ότι ο Σα’ίντ μπιν Τζουμπέιρ (πέθανε το 95/714) είπε επίσης:
«Είναι βέβαιο ότι οι νεκροί λαμβάνουν νέα από τους ζωντανούς. Δεν υπάρχει κανείς που να έχει χάσει κάποιον αγαπημένο του και να μην λάβει νέα από τους συγγενείς που έμειναν πίσω. Αν τα νέα είναι καλά, χαίρεται και ανακουφίζεται· αν είναι κακά, τότε λυπάται.»
(23)
Ο Αμπού αλ-Νταρδά (πέθανε το 32/652), σύντροφος του Προφήτη, συνήθιζε να προσεύχεται ως εξής:
«Θεέ μου, σε ικετεύω να με προστατεύσεις από το να κάνω κάτι που θα ντροπιάσει τους νεκρούς μου.»
(24)
Ο Αμπντουλλάχ ιμπν Μουμπάρεκ αναφέρει επίσης ότι ο Αμπού Εγιούμπ αλ-Ανσάρι, ένας από τους συντρόφους του Προφήτη, είπε:
«Οι πράξεις των ζωντανών παρουσιάζονται στους νεκρούς. Αν δουν κάτι καλό, χαίρονται και το αναγγέλλουν ο ένας στον άλλον· αν δουν κάτι κακό, λένε: «Ω Θεέ μου, απομάκρυνέ το από αυτούς».»
(25)
Όπως προκύπτει από τις παραπάνω ερωτήσεις για τον νεοαποβιώσαντα, οι νεκροί έχουν άμεση γνώση των ζωντανών.
-Εκτός από εκείνους που ο Θεός επιθυμεί-
Δεν μπορούμε να το πούμε. Γι’ αυτό καταλαβαίνουμε ότι μαθαίνουν τα νέα από αυτούς που έρχονται και εντάσσονται στις τάξεις τους. Η λήψη ειδήσεων από τους νεοφερμένους υποδηλώνει ότι οι ψυχές συναντιούνται και συνομιλούν μεταξύ τους στον βαρζαχ.
– Οι ψυχές των νεκρών συναντιούνται και συνομιλούν μεταξύ τους στον κόσμο του Μπερζάχ. Είναι άραγε δυνατόν και οι ζωντανοί, όσοι ζουν ακόμα στον κόσμο, να συναντηθούν και να συνομιλήσουν με αυτούς που βρίσκονται στο Μπερζάχ; Και μήπως οι νεκροί έχουν κάποιες σχέσεις με τους ζωντανούς;
Επικοινωνία των Ζωντανών με τους Αποθανόντες:
Η επικοινωνία των ζωντανών με τους νεκρούς γίνεται με δύο τρόπους: είτε σε κατάσταση εγρήγορσης είτε σε κατάσταση ύπνου.
Η μεγαλύτερη απόδειξη και ένδειξη της δυνατότητας επικοινωνίας με τους νεκρούς ενόσω είμαστε ξύπνιοι, είναι τα χαντίθ που αναφέρουν ότι ο Προφήτης Μωάμεθ (ειρήνη σε αυτόν) συνάντησε τις ψυχές ορισμένων προφητών κατά την Ανάληψή του και διδάσκουν την επίσκεψη στους τάφους.
Ο Θεός, στο Ιερό Κοράνι, απευθύνεται στον Προφήτη Μωάμεθ (ειρήνη σε αυτόν):
«Ρώτησε τους προφήτες που στείλαμε πριν από σένα: Μήπως εμείς ορίσαμε θεούς εκτός από τον Ελεήμονα, για να λατρεύονται;»
(26)
Ορισμένοι ερμηνευτές υποστηρίζουν ότι η ερώτηση αυτή αφορά αποκλειστικά τη νύχτα της Ισρά και της Μιράτζ (27), ενώ άλλοι ερμηνεύουν ότι ο Θεός έδινε στον Προφήτη (ειρήνη σ’ αυτόν) τη δυνατότητα να συνομιλεί με τους προηγούμενους προφήτες όποτε το επιθυμούσε. Σύμφωνα με τη δεύτερη άποψη, η απόλυτη διατύπωση (λέξη) του στίχου, η οποία περιορίζεται στη νύχτα της Ισρά και της Μιράτζ, αποτελεί εσφαλμένη ερμηνεία. Και είναι πιο ορθό να κατανοηθεί ο στίχος όπως είναι, δηλαδή ότι ο Προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν) είχε αυτή τη δυνατότητα όποτε το επιθυμούσε (28).
Η συνάντηση του Προφήτη (ειρήνη σ’ αυτόν) με προηγούμενους προφήτες, ενώ ήταν ακόμα εν ζωή, είναι κάτι που είναι δυνατόν να συμβεί. Και σύμφωνα με τη δύναμη του Θεού, δεν υπάρχει καμία δυσκολία σε αυτό. Και όταν ο Θεός θέλησε, αυτό το γεγονός συνέβη, και ο Προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν) συναντήθηκε με τις ψυχές άλλων προφητών στο Μπάιτ αλ-Μακντίς (το Τέμενος Αλ-Ακσά στην Ιερουσαλήμ) κατά τη νύχτα της Μιράτζ, ενώ ήταν ξύπνιος. Στη συνέχεια, αξιόπιστες πηγές μαρτυρούν ότι συναντήθηκε και μίλησε με μερικούς από αυτούς και στον κόσμο των ουρανών (29).
Σε ένα άλλο χαντίθ που αποδίδεται στον Χαζράτ Ομέρ, ο Αγγελιοφόρος του Αλλάχ (σ.α.σ.) αναφέρει ότι ο Χαζράτ Μωυσής (α.σ.) προσευχήθηκε στον Αλλάχ και επιθυμούσε να συναντήσει τον Χαζράτ Αδάμ (α.σ.), και ότι ο Υπέρτατος Αλλάχ έδειξε τον Χαζράτ Αδάμ (α.σ.) στον Χαζράτ Μωυσή (α.σ.) ενώ ήταν ακόμα ζωντανός και ξύπνιος, και ότι μίλησαν μεταξύ τους (30).
Το να επικοινωνούν άλλοι, εκτός από τους προφήτες, με τους ανθρώπους του Μπαρζάχ (μεταθανάτιου κόσμου) ενόσω είναι ζωντανοί και ξύπνιοι, είναι…
Αλλά αυτό το προνόμιο δίνεται μόνο σε όσους ο Αλλάχ ευνοεί, και υπάρχουν πολλές ιστορίες που αναφέρουν ότι οι ευσεβείς υπηρέτες του Αλλάχ συναντήθηκαν με τον Προφήτη Μωάμεθ (ειρήνη σ’ αυτόν) και με ορισμένες μεγάλες προσωπικότητες. (31)
Σε αυτόν που επισκέπτεται τον τάφο.
“επισκέπτης”
, σε αυτόν/αυτήν που επισκέπτεται
“μεζούρ”
Το να λέγεται αυτό, αποδεικνύει ότι ο επισκεπτόμενος αντιλαμβάνεται και γνωρίζει τον επισκέπτη κατά τη διάρκεια της επίσκεψης. Διότι, αν ο επισκεπτόμενος δεν γνώριζε τον επισκέπτη, τότε…
“μεζούρ = επισκεπτόμενος”
Δεν λέγεται. Άλλωστε, ο Προφήτης μας (ειρήνη σ’ αυτόν) διδάσκοντας τους κανόνες της επίσκεψης, δίδαξε να χαιρετούμε τους νεκρούς όταν φτάνουμε στο νεκροταφείο, και αυτό είναι μέρος της σχέσης τους με τους ζωντανούς. (32)
Η επικοινωνία των ζωντανών με τους νεκρούς στα όνειρα, από την άλλη,
Σύμφωνα με τον Ιμπν αλ-Καγίμ, τα ευσεβή όνειρα αποτελούν μέρος της προφητείας και εκφράζουν γνώση. (33) Ο Ιμπραχίμ Χακί από το Ερζουρούμ επίσης αναφέρει:
“Το να δεις νεκρούς σε όνειρο, είτε με καλό είτε με κακό τρόπο, σημαίνει να γνωρίζεις την κατάστασή τους ακριβώς. Αυτό γίνεται για να αποκαλύψει την κατάσταση του νεκρού ή για να σε κρατήσει ξύπνιο…”
(34)
λέγοντας ότι το να βλέπεις νεκρούς στα όνειρα είναι σημάδι ότι πρόκειται για αληθινά όνειρα.
Αυτές οι συναντήσεις και οι οπτασίες που γίνονται μέσω ονείρων ή θαυμάτων –εκτός από τους προφήτες–, σύμφωνα με τους θεολόγους, δεν αποτελούν απόδειξη για όλους, αλλά μόνο για τον ίδιο τον οραματιστή (για τον ίδιο τον άνθρωπο που τις βλέπει). Ωστόσο, η αναφορά μας σε αυτές εδώ γίνεται μόνο για να υποδείξουμε τη δυνατότητά τους.
Η συνάντηση των ζωντανών με τους νεκρούς στα όνειρα,
Αυτό συμβαίνει ως χάρη του Θεού, με την επιθυμία και την προσευχή κάποιου από τους δύο για αυτή τη συνάντηση, για ορισμένους σκοπούς. Ως παράδειγμα, μπορούμε να αναφέρουμε την επιθυμία των ζωντανών να δουν τον Προφήτη (ειρήνη ας είναι επ’ αυτόν) στον ύπνο τους –μια επιθυμία που είναι η μεγαλύτερη επιθυμία όλων μας και που έχει δοθεί σε πολλούς πιστούς– ή την επιθυμία να δούμε στον ύπνο μας αγαπημένους μας που έχουν φύγει από αυτόν τον κόσμο.
Ο Ιμπν αλ-Καγίμ λέει:
“Η συνάντηση με νεκρούς στα όνειρα και η ανταλλαγή πληροφοριών μαζί τους, όπως π.χ. η αποκάλυψη της ύπαρξης θησαυρού σε κάποιο μέρος, κάποιου αντικειμένου σε άλλο, η πρόβλεψη κάποιου γεγονότος ή η αναγγελία της επίσκεψής τους σε εμάς σε κάποια χρονική στιγμή, και η επαλήθευση αυτών των πληροφοριών, αποδεικνύει την αληθινότητα της συνάντησης.”
(35)
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Σα’μπ μπιν Τζεσσάμε και ο Αβφ μπιν Μάλικ (θ. 73/692), σύντροφοι του Προφήτη, είχαν συνάψει συμφωνία να διατηρούν επαφή και μετά θάνατον. Μετά από κάποιο διάστημα, ο Σα’μπ πέθανε. Μια νύχτα, ο Αβφ είδε στον ύπνο του τον Σα’μπ, σαν να ήταν ζωντανός, και τον ρώτησε πώς είχε περάσει η ανάκριση και η κρίση. Ο Σα’μπ απάντησε ότι ήταν καλά και ευχαρίστησε τον Θεό. Στη συνέχεια, ο Αβφ ρώτησε τον Σα’μπ για μια μαύρη κηλίδα που είδε στο στήθος του. Ο Σα’μπ εξήγησε ότι είχε δανειστεί δέκα δίρχαμ από έναν Εβραίο και υπέδειξε πού βρίσκονταν τα χρήματα, ζητώντας να δοθούν στον ιδιοκτήτη τους. Επίσης, προειδοποίησε τον Αβφ για τον θάνατο της γάτας του και της κόρης του, και όλα αυτά συνέβησαν ακριβώς όπως είχε προφητευθεί. Το πρωί, ο Αβφ πήγε στο σπίτι του φίλου του και βρήκε τα χρήματα στο σημείο που είχε υποδείξει ο Σα’μπ. Τα πήρε και τα πήγε στον Εβραίο. Όταν ρώτησε τον Εβραίο αν ο φίλος του είχε δανειστεί χρήματα από αυτόν, ο Εβραίος επιβεβαίωσε το δάνειο και το ποσό. Τότε ο Αβφ, κατανοώντας ότι τα οράματα του ήταν αληθινά, έδωσε τα χρήματα στον Εβραίο, υπακούοντας στη διαθήκη του φίλου του. (36)
Εν ολίγοις,
Δεν είναι αδύνατο, αλλά δυνατόν, οι νεκροί και οι ζωντανοί να συναντιούνται, είτε ξύπνιοι είτε σε όνειρο. Ο Θεός το επιτρέπει για όσους από τους υπηρέτες Του επιθυμεί. Πράγματι, τα παραδείγματα που αναφέρθηκαν παραπάνω αποδεικνύουν ότι αυτό έχει συμβεί. Οι ψυχές δεν βλάπτουν τους ανθρώπους.
Υποσημειώσεις:
1- Σουρά Νίσα, 4/69.
2- Ιμπν αλ-Καγίμ, αλ-Ρουχ, σ. 17; Σουγιούτι, Μπουσρά αλ-Κεΐμπ, φ. 147 β; Χασάν αλ-‘Ιντβί, σ. 74; Ροδωσιζάδης, Αχβαλ-ι αλέμ-ι Μπερζάχ, χειρόγραφο, Ισταμπούλ, Βιβλιοθήκη Σουλεϊμανιέ, φ. 19 α.
3- Ιμπν αλ-Καγίμ, ό.π., σ. 17; Ιμπν Κεθίρ, Τεφσίρ, τ. Ι, σ. 522; Ροδωσιζάδης, ό.π., 19 β.
4-βλ. Αλ-Ιμράν, 3/169-170.
5-Μου’τζεμου’λ-Βασίτ, τόμ. Ι, σελ. 57; Αδελφοί Ατάι. Μεγάλο Αραβικό-Τουρκικό Λεξικό, τόμ. Ι, σελ. 128; Αμπν’ου’λ-Κάγιμ, ό.π., σελ. 18.
6- Αμπντ αλ-Χαμπέλ, Μουσνέδ. τόμ. ΙΙ, σελ. 335.
7- Α. Μπ. Χανμπέλ. Μουσνέδ. τόμ. VI, σελ. 425; Α. Σιρατζουντίν, ό.π., σελ. 106-107.
8- Σουγιούτι, Β. ελ-Κεΐμπ, φ. 144 β.
9- Α. Σιρατζουντίν, 107 ετών; Ιμπν αλ-Καγίμ, ε.γ., σ. 19.
10- Σουγιούτι, Β. ελ-Κεΐμπ, φ. 148 β.
11- Αμπντουλάχ Σιρατζουντίν, 107 ετών.
12 – βλ. Σουγιούτι, Σαρχ ας-Σουντούρ. τόμ. 53 α.
13- Σουγιούτι, Σαρχου’ς-Σουντούρ, φ. 38 β; φ. 173 β.
14- Σουγιούτι, Μπουσρά αλ-Κεΐμπ, τόμ. 147 β; Σουγιούτι, Σαρχ Σουνένι ν-Νεσάι, τόμ. IV, σελ. 34; Χασάν ελ-‘Ιντβί, ό.π., σελ. 73; Αμπντουλλάχ Σιρατζούντ
15- Σουγιούτι Σ. Σουνέν-ν-Νεσάι, τόμ. Ω, σελ. 34; Χ. ελ-‘Ιντβί, ό.π., σελ. 73.
16- Για το χαντίθ της Μιράτζ, βλ. Μπουχάρι, Σαχίχ, Σαλάτ, 1, τόμ. Ι, σελ. 91-92; Μουσλίμ, Σαχίχ, Ιμάν, 74, τόμ. Ι, σελ. 148; Α. μπ. Χανμπέλ, Μουσνέδ, τόμ. V, σελ. 143; Ιμπν Κεσίρ, αλ-Μπιντάγια ουα’ν-Νιχαγέ, τόμ. Ι, σελ. 97, Βηρυτός, 1977.
17- Σύμφωνα με το Χαδις, όπως αναφέρεται στο Σαχίχ του Ιμπν Χιμπάν από τον Αμπού Χουρεϊρά: «Οι ψυχές των πιστών έρχονται κοντά και χαίρονται, όπως χαίρονται εκείνοι που βρίσκουν κάποιον που έλειπε», βλ. Αμπντουλλάχ Σιρατζουντίν, ό.π., σελ. 106.
18 – Βλ. Νεσάι, Τζενάιζ, 9, τόμ. IV, σελ. 8-9; Σουγιούτι, Σ. Σουντούρ, τόμ. 37 α; Β. ελ-Κεΐμπ, τόμ. 144 β; Ιμπν αλ-Καγίμ, ό.π., σελ. 20; Ροδωσιζάδε, ό.π., τόμ. 26α; Α. Σιρατζουντίν, ό.π., σελ. 106.
19- Ιμπν αλ-Καγίμ, σελ. 19: Μπιργκίβι, Ρ. Φι Αχ. Ετφάι’λ-Μουσλιμίν, σελ. 85; Ο Μπιργκίβι, αφού πραγματευτεί το θέμα, προσθέτει ότι όσοι πεθαίνουν χωρίς να αφήσουν διαθήκη δεν μπορούν να μιλήσουν στον κόσμο του Μπαρζάχ και δεν μπορούν να απαντήσουν στις ερωτήσεις των κατοίκων του Μπαρζάχ. (βλ. σελ. 85).
20- Ιμπν αλ-Καγίμ, ό.π., σελ. 19; Ροδωσιζάδης, ό.π., 25 α.
21 – Ροδοσίζαδε, ηλικίας 7 ετών.
22 – Ιμπν αλ-Καγίμ, ό.π., σελ. 12.
23- Χασάν αλ-‘Ιντβί, ό.π., σελ. 16, Αίγυπτος, 1316.
24- Το ίδιο έργο, α. τόπ.
25 – Ιμπν αλ-Κάγιμ, ό.π., σελ. 7; Ροδωσιζάδης, ό.π., τόμ. 8β.
26- Ζουχρούφ, 43/45.
27 – Βλ. Ιμπν Κεθίρ, Τεφσίρ, τόμ. IV, σελ. 129.
28 – βλ. Abdullah Siracuddin, ό.π., σελ. 109-110.
29- Για τα σχετικά χαντίθ βλ. Μπουχάρι, Σαχίχ, Σαλάτ, 1, τόμ. Ι, σελ. 91-92; Ενμπιγιά, 5, τόμ. IV, σελ. 106-107; Μουσλίμ, Σαχίχ, Ιμάν, 74, τόμ. Ι, σελ. 148; Φεζάιλ, 42, τόμ. IV, σελ. 1845; Νεσάι, Σουνέν, Κιγιάμου’λ-Λέιλ, 15, τόμ. ΙΙΙ, σελ. 215; Αμπντ Χανμπέλ, Μουσνέδ, τόμ. ΙΙΙ, σελ. 120, 248; τόμ. V, σελ. 59, 143.
30 – Αμπού Νταβούντ, Σουνέν, Σούννα, 17, τόμ. Δ, σελ. 226.
31 – βλ. Abdullah Siracuddin, ό.π., σελ. 110-113.
32- Ιμπν αλ-Καγίμ, ό.π., σ. 8; Ροδωσιζάδης, ό.π., φ. 8β; Βουτζουδής, Μωχάμμετ μπ. Αμπντουλαζίζ, Αχβαλ-ι αλέμ-ι Μπερζάχ, φ. 9α, χειρόγραφο, Ισταμπούλ, Σουλειμανιέ Κουτουφχάνε, Χαλέφ Εφ. Τμήμα, Αρ. 237.
33- Ιμπν αλ-Καγίμ, ό.π., σ. 29; Ροδωσιζάδης, ό.π., φ. 39 β.
34- Ιμπραήμ Χακί από το Ερζουρούμ, Μαριφетναμέ, τόμος Ι, σελ. 60.
35 – Ροδσίζαδε, ηλικία
36 – Ροδεσιάδης, ηλικία
(βλ. Καθ. Δρ. Σουλεϊμάν ΤΟΠΡΑΚ, Η Ζωή στον Τάφο, σελ. 247-258)
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
