Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Η μάχη της Καντισίας,
Η μάχη του πεδίου που άνοιξε τις πόρτες του Βόρειου Ιράκ και του Ιράν στους Μουσουλμάνους (15/636).
Πηγές
η αιτία του πολέμου
Αυτό δείχνει ότι οι Σασανίδες, αφού ανέβασαν στον θρόνο τον νεαρό Γιεζντεγέρδη Γ’ με την ελπίδα να σώσουν την αυτοκρατορία από την κρίση στην οποία είχε περιέλθει, σχεδίαζαν αρχικά να ανακαταλάβουν τα εδάφη που είχαν κατακτήσει οι Μουσουλμάνοι, και ότι οι Μουσουλμάνοι, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι ο ντόπιος πληθυσμός στις περιοχές της Σαβάντ άρχισε να μην τηρεί τις συμφωνίες, και μάλιστα σε ορισμένα σημεία εξεγέρθηκε, στόχευαν να σπάσουν τη δύναμη των Σασανιδών που εμπόδιζε την ασφαλή προέλασή τους στο εσωτερικό του Ιράκ.
Αφού ορισμένοι στρατιωτικοί διοικητές στο Ιράκ, όπως ο Μουσάνα μπιν Χαρίσα, ανέφεραν την αντεπίθεση των Σασανιδών, ο Χαλίφης Ουμάρ, χωρίς να αποκαλύψει τις προθέσεις του, άρχισε να προετοιμάζει μια μεγάλη δύναμη, δίνοντας στην οργάνωση του στρατού μεγαλύτερη σημασία από ποτέ. Στην πραγματικότητα, οι ισλαμικές δυνάμεις, μετά τη βαριά ήττα που υπέστησαν από τις δυνάμεις των Σασανιδών στη μάχη της Γέφυρας (13/634), είχαν αποκτήσει σημαντική υπεροχή στις λεκάνες του Τίγρη και του Ευφράτη με τη νίκη τους στη μάχη του Μπουβέιμπ ένα χρόνο αργότερα. Σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη, προς το τέλος του ίδιου έτους, ο Χαλίφης Ουμάρ διέταξε τις δυνάμεις που βρίσκονταν κοντά στα σύνορα του Ιράκ να ενωθούν με τον Μουσάνα μπιν Χαρίσα, και εκείνες που βρίσκονταν κοντά στη Μεδίνα να ενωθούν με τις δυνάμεις εκεί. Η πρόθεσή του ήταν να αναλάβει ο ίδιος τη διοίκηση του στρατού· μάλιστα, είχε φτάσει μέχρι το στρατόπεδο των δυνάμεων που είχαν στρατοπεδεύσει στη θέση Σιράρ, έξω από τη Μεδίνα. Ωστόσο, μετά από συζητήσεις με επιφανείς συντρόφους του Προφήτη, όπως ο Ουσμάν, ο Αλί, ο Ταλχά μπιν Ουμπαϊντουλάχ, ο Ζουμπέιρ μπιν Αββάμ και ο Αμπντουρραχμάν μπιν Αβφ, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ήταν προτιμότερο να παραμείνει στη Μεδίνα. Στη συνέχεια, μετά από διαβουλεύσεις, ανέθεσε τη διοίκηση του στρατού σε εκείνον που τότε ήταν υπεύθυνος για τη συλλογή του ζακάτ από τη φυλή Χαουαζίν στην περιοχή Νετζντ…
Σα’ντ μπιν Αμπί Ουακκάς
κάλεσε τον ‘ι’ στη Μεδίνα, του έδωσε κάποιες συμβουλές, όπως και στον στρατό, και τους διέταξε να αναχωρήσουν για το Ιράκ.
Ο Σα’δ ξεκίνησε με τις δυνάμεις του. Σταθμεύοντας σε μέρη που ονομάζονταν Ζερούδ και Σεράφ, περίμενε να ενωθούν μαζί του νέες μονάδες από διάφορες φυλές, που είχαν σταλεί από τον Χαλίφη. Τελικά, μετά την ολοκλήρωση των προετοιμασιών που είχαν αρχίσει το χειμώνα, ο στρατός την άνοιξη έφτασε στη Σασανιδική πόλη, την σημαντικότερη συνοριακή πόλη, 30 χλμ. νότια της Κούφας.
Καντισίγια
έφτασε στο ‘ye.
Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές, ο αριθμός των μουσουλμάνων στρατιωτών είναι περίπου
9-10.000
ήταν. Οι Σασανίδες, από την άλλη, εκτιμάται ότι
70-80.000
ήταν άτομα που αποτελούσαν σοβαρή απειλή για τους μουσουλμάνους
περίπου τριάντα ελέφαντες
είχαν. Ο Σα’δ ιμπν Αμπί Ουακκάς, κατόπιν αιτήματος του Χαλίφη Ουμάρ, ενημέρωνε συνεχώς τη Μεδίνα για τις εξελίξεις στο μέτωπο και υπάκουε στις οδηγίες του χαλίφη. Σε μια αποστολή, με επικεφαλής τον Σα’δ, συμμετείχαν και οι Νουμάν ιμπν Μουκαρρίν, Χανζάλα ιμπν Ρεμπί’, Εσ’ας ιμπν Καγς, Μουγίρα ιμπν Σου’μπα, Μουγίρα ιμπν Ζουράρα και Αμρ ιμπν Μα’δικάριμπ.
Γ’ Γιεζντεγέρδ
έστειλε και
τον κάλεσε να ασπαστεί το Ισλάμ ή να πληρώσει φόρο υποτελείας (τζιζιέ).
αλλά ο Χοσρόης απάντησε στους πρεσβευτές με σκληρή και ειρωνική στάση. Πριν αρχίσει ο πόλεμος.
Σα’ντ
και ο διοικητής του στρατού των Σασανιδών
Ρουστέμ
Πραγματοποιήθηκαν διαπραγματεύσεις μέσω πρεσβευτών, αλλά οι συνομιλίες που διεξήγαγαν ξεχωριστά πρεσβευτές όπως ο Ριμπί μπιν Αμίρ, ο Χουζέιφ μπιν Μίχσαν και ο Μουγίρα μπιν Σουμπά δεν κατέληξαν σε αποτέλεσμα, οπότε οι στρατοί πήραν θέσεις μάχης.
Ο ισλαμικός στρατός ήταν οργανωμένος με δεκαδικό σύστημα.
Δέκα άνδρες αποτελούσαν μια διμοιρία, με έναν λοχία επικεφαλής. Κάθε φυλή και οι σημαντικότερες παραφυάδες των μεγάλων φυλών έλαβαν μια δική τους σημαία ως ένδειξη τιμής. Ο στρατός αποτελούνταν από τρία κύρια τμήματα: το κέντρο, τη δεξιά πτέρυγα και την αριστερή πτέρυγα. Ο στρατός των Σασανιδών είχε επίσης τρία κύρια τμήματα: το κέντρο, τη δεξιά και την αριστερή πτέρυγα. Μετά την οργάνωση των στρατευμάτων, τέθηκε το ζήτημα της τοποθεσίας. Η πρόταση των Μουσουλμάνων ήταν να περάσουν οι Σασανίδες το κανάλι Ατίκ, που αποσχίζονταν από τον Ευφράτη, προς τα δυτικά, και να έρθουν προς την πλευρά τους. Πιθανώς, η σκέψη του Σα’ντ ήταν να μην περιορίσει την ικανότητα κίνησης των στρατιωτών του σε περίπτωση υποχώρησης. Αντίθετα, σε περίπτωση υποχώρησης των Σασανιδών, το κανάλι θα λειτουργούσε ως εμπόδιο γι’ αυτούς. Ο Ρουστέμ, ο διοικητής του στρατού των Σασανιδών, αποδέχθηκε την πρόταση του Σα’ντ και πέρασε το κανάλι με τον στρατό του.
Μετά από εβδομάδες αλληλοπαρακολούθησης
Ο πόλεμος ξεκίνησε και κράτησε τρεις ή τέσσερις μέρες με μεγάλη σφοδρότητα.
Ο Σα’δ, ταλαιπωρημένος από τα αποστήματα στο σώμα του, δεν μπόρεσε να συμμετάσχει ενεργά στις μάχες και διοικούσε τον στρατό από ένα υπερυψωμένο κιόσκι που είχε στήσει. Στις πηγές αναφέρονται οι μέρες της μάχης
“Ημέρα του Αρμάς, Ημέρα του Αγβάς, Ημέρα του Ιμάς, Ημέρα της Καντισιγιάς”
και το βράδυ της τελευταίας ημέρας
“Η Νύχτα του Χαρίρ”
και τις αργά βραδινές ώρες
“Η Νύχτα της Καντισίγια”
ονομάζεται.
Η απειρία των Μουσουλμάνων με τους ελέφαντες, με τους οποίους ήρθαν αντιμέτωποι για πρώτη φορά.
Η πρώτη μέρα τους προκάλεσε δύσκολες στιγμές. Τη δεύτερη μέρα συνήλθαν, αλλά την τρίτη μέρα, κατά την οποία σημειώθηκαν πολύ σφοδρές συγκρούσεις, υπέστησαν μεγάλες απώλειες. Τελικά, προς το τέλος της μάχης, απέκτησαν το πλεονέκτημα χάρη στην υποστήριξη μιας ενισχυτικής δύναμης περίπου 6.000 ατόμων που ήρθε από τη Συρία και στις έξυπνες κινήσεις ορισμένων διοικητών.
μετά τη δολοφονία του Ρουστέμ από τον Χιλάλ μπιν Ουλέφε
Ο στρατός των Σασανιδών διαλύθηκε και υπέστη συντριπτική ήττα (15/636). Υπάρχουν και αναφορές που τοποθετούν τη μάχη στα έτη 14 (635) ή 16 (637).
Ο Σα’δ, ανακοίνωσε την μεγάλη νίκη που πέτυχαν οι Μουσουλμάνοι απέναντι στην βαριά ήττα των Ιρανών, στον Χαλίφη Ουμάρ, ο οποίος περίμενε καθημερινά έξω από τη Μεδίνα τα ευχάριστα νέα που θα έφερναν οι αγγελιοφόροι. Σ’ αυτή τη μάχη, όπου και οι δύο πλευρές έχασαν τουλάχιστον το ένα τρίτο των δυνάμεών τους, οι Μουσουλμάνοι κατέλαβαν τεράστια λάφυρα, με το πολυτιμότερο να είναι…
“Διρεφσ-ι Καβιγιανί”
ήταν το όνομα της ιερής ιρανικής σημαίας.
Η Μάχη της Καντισίας,
Αποτελεί μία από τις σημαντικότερες νίκες της ισλαμικής ιστορίας. Αυτή η νίκη, που έδωσε στους μουσουλμάνους τεράστια ηθική ώθηση και αίσθημα ανωτερότητας, άνοιξε τις πύλες του Ιράκ, προετοίμασε το έδαφος για την πτώση της Περσίας, οδήγησε στην κατάκτηση της Μηδίας, πρωτεύουσας των Σασανιδών, επιτάχυνε τις υπόλοιπες κατακτήσεις και ενθάρρυνε την κοινωνικοπολιτική οργάνωση των περιοχών που κατέλαβαν οι μουσουλμάνοι.
Στη Μάχη της Καντισιγέ συμμετείχαν περίπου 100 σύντροφοι του Προφήτη που είχαν λάβει μέρος στη Μάχη του Μπαντρ.
Συμμετείχαν περίπου 310 σύντροφοι του Προφήτη που είχαν παρευρεθεί στην Πράξη της Υποταγής (Bey’atürrıdvân) και είχαν ασπαστεί το Ισλάμ αργότερα, 300 σύντροφοι που είχαν συμμετάσχει στην κατάκτηση της Μέκκας και 700 παιδιά συντρόφων.
Οι στάσεις και οι λόγοι που εξέφρασαν οι Μουσουλμάνοι στις διαπραγματεύσεις που έλαβαν χώρα μεταξύ των δύο πλευρών πριν από τον πόλεμο, έχουν μεγάλη σημασία για την εξήγηση των ηθικών θεμελίων των ισλαμικών κατακτήσεων. Αυτά τα λόγια, που αργότερα έγιναν σύνθημα για τις μετέπειτα κατακτήσεις,
“Εμείς ήρθαμε για να απελευθερώσουμε τους ανθρώπους από τη δουλεία στους συνανθρώπους τους και να τους κάνουμε δούλους του Θεού.”
Η φράση αυτή είναι δώρο από την Καντισίγια.
(βλ. DİA., λήμμα Μάχη της Καντισίγια).
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
