Γιατί οι προαιρετικές προσευχές πριν και μετά τις υποχρεωτικές προσευχές διαφέρουν σε αριθμό; Γιατί στην προσευχή του Εσπερινός η σουνέτ (προαιρετική) προσευχή έρχεται μετά την φαρζ (υποχρεωτική); Ποια είναι η σοφία πίσω από αυτό;
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Είναι χρήσιμο να αναφέρουμε το εξής, προκειμένου να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης σε τέτοια και παρόμοια ζητήματα:
“Σε ορισμένα ζητήματα της Σαρία”
λατρευτικός
λέγεται. Δεν υπόκειται στην κρίση της λογικής. Γίνεται επειδή διατάσσεται. Η αιτία του είναι η εντολή.”
1
Δηλαδή, σε ορισμένα θρησκευτικά ζητήματα.
«τααμπουντί»
Αυτά ονομάζονται ζητήματα που σχετίζονται άμεσα με την ίδια την λατρεία. Ως παραδείγματα μπορούν να αναφερθούν ο χρόνος, η μορφή, ο τρόπος και η ουσία των λατρευτικών πράξεων. Για παράδειγμα, η πρωινή προσευχή έχει δύο υποχρεωτικές ρακ’άτ, η απογευματινή τρεις, η νηστεία του Ραμαζανιού διαρκεί ένα μήνα, η ζακάτ δίνεται από ορισμένα αγαθά σε ποσοστό ένα προς σαράντα, το χατζ γίνεται τον μήνα Ζιλχίτζε κ.λπ. Σε αυτά τα παραδείγματα, η κατάσταση ορισμένων λατρευτικών πράξεων καθορίστηκε από τον Θεό, ενώ άλλων από τον Προφήτη Μωάμεθ (ειρήνη σ’ αυτόν). Εμείς τα δεχόμαστε και τα εκτελούμε όπως μας έχουν γνωστοποιηθεί.
Δεν υπάρχει ανάγκη να σκεφτούμε μια διαφορετική μορφή από τις προαναφερθείσες, ούτε υπάρχει κάποιο σημαντικό όφελος. Αν και αυτές οι πράξεις λατρείας έχουν κάποιες σοφίες και σκοπιμότητες, αυτές οι πτυχές δεν αλλάζουν τη μορφή και τις αρχές αυτών των λατρευτικών πράξεων. Όπως εξέφρασε ο Μπεντιουζζαμάν, η πραγματική αιτία της καθορισμένης μορφής είναι η «εντολή». Δηλαδή, η εκτέλεσή τους απλώς επειδή διατάχθηκαν, η εφαρμογή τους όπως κρίθηκε κατάλληλο και καθορίστηκε.
Είναι δυνατόν να αναφερθούμε στις ώρες προσευχής, καθώς και στις ώρες κατά τις οποίες η εκτέλεση των υποχρεωτικών ή προαιρετικών προσευχών θεωρείται απεχθής, ως «λατρευτικά» ζητήματα. Ας εξετάσουμε πρώτα τα ευλογημένα λόγια και τη συμπεριφορά του Προφήτη μας (ειρήνη σ’ αυτόν) σχετικά με αυτό το θέμα:
Από τον Αμπού Σαΐντ αλ-Χουδρί (ρα) αναφέρεται ότι ο Προφήτης (ασμ) είπε:
«Δεν επιτρέπεται η προσευχή μετά την απογευματινή προσευχή μέχρι τη δύση του ηλίου, ούτε μετά την πρωινή προσευχή μέχρι την ανατολή του ηλίου.»
2
Ο Ιμάμ Μπαϊχάκι καταγράφει την ακόλουθη αφήγηση από τον Χαζράτ Αλί (ρα):
«Ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη και ευλογία του Θεού επάνω του) συνήθιζε να προσεύχεται δύο ρακ’άτ ναφίλ (προαιρετικές προσευχές) μετά από κάθε υποχρεωτική προσευχή, εκτός από τις πρωινές και απογευματινές προσευχές.»
3
Αυτά τα ιερά χαντίθ αναφέρουν ότι δεν επιτρέπεται η τέλεση προαιρετικών προσευχών μετά τις υποχρεωτικές προσευχές της πρωινής και της απογευματινής προσευχής. Δηλαδή, σε αυτές τις ώρες δεν τελούνται προαιρετικές προσευχές, εκτός από τις υποχρεωτικές προσευχές ή τις αναπληρωματικές προσευχές. Αυτό το ζήτημα…
«τααμπουντί»
θεωρείται ως.
Όσον αφορά τη σοφία/φιλοσοφία αυτού του ζητήματος:
Σύμφωνα με την εξήγηση του Ιμπν Αμπιντίν, η απαγόρευση της τέλεσης προαιρετικών προσευχών σε αυτές τις ώρες δεν οφείλεται σε έλλειψη χρόνου, αλλά στο γεγονός ότι ο χρόνος, κατ’ αρχήν, είναι πλήρως αφιερωμένος στις υποχρεωτικές προσευχές. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι προαιρετικές προσευχές δεν επιτρέπονται.⁴
Εάν ο προσευχόμενος έχει ελεύθερο χρόνο
Αντί να ασχολείται με προαιρετικές προσευχές, θα πρέπει να παρατείνει την ανάγνωση του Κορανίου στην υποχρεωτική προσευχή ή να εκτελέσει τις αναπληρωματικές προσευχές που τυχόν οφείλει.
Όπως αναφέραμε και στην αρχή, σε τέτοια ζητήματα πρέπει να εξετάζουμε περισσότερο την αιτία παρά τη σοφία και το συμφέρον, την πραγματική αιτία.
“πρέπει να γίνει επειδή διατάχθηκε”
πρέπει να δοθεί έμφαση σε αυτή την πτυχή. Και πάλι, σε αυτό το θέμα, ο Κύριός μας (ειρήνη σε αυτόν) είπε:
«Αν είδατε πώς προσεύχομαι εγώ, προσευχηθείτε και εσείς με τον ίδιο τρόπο.»
5
πρέπει να θυμάται το χαντίθ.
Υποσημειώσεις:
1. Μπεντιουζζαμάν Σαΐντ Νουρσί. Επιστολές. (Κωνσταντινούπολη: Εκδόσεις Σοζλέρ, 1981), σ. 371.
2. Μουσλίμ, Μουσαφιρίν: 288.
3. Αχμέτ Νταβούτογλου. Μετάφραση του Σαχίχ Μουσλίμ (Κωνσταντινούπολη: Εκδόσεις Σόνμεζ Νεσριγιάτ Α.Σ., 1983), IV/421.
4. Ιμπν Αμπιντίν, I/251; ετ-Ταχτάβι, σ.151.
5. Μπουχάρι, Εζάν:18.
(βλ. Μεχμέτ ΠΑΚΣΟΥ, Η Λατρευτική Ζωή Μας)
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
