Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Ο Αμπού Ουαχίμπ ιμπν Αμρ ιμπν αλ-Μουγίρα αλ-Κούφι ας-Σαϋράφι (θ. 183/799 [?]) ήταν ένας άγνωστος σουφιστής και σοφός.
Από τους σοφούς που παριστάνουν τους τρελούς (ή: από τους φαινομενικά τρελούς σοφούς).
που είναι
Μπεχλούλ ο Σοφός
Ο Μπεχλούλ ο Τρελός, ο Σουλτάνος των Τρελών, και η σχέση του με τον Αββασίδη χαλίφη Χαρούν αλ-Ρασίντ (788-809)
Μπεχλούλ αρ-Ρασίντ
αναφέρεται και ως [όνομα]. Οι περισσότερες πληροφορίες γι’ αυτόν έχουν χαρακτήρα θρύλου. Λόγια και ιστορίες που ανήκουν σε άλλους μωρούς και τρελούς αποδίδονται συχνά σε αυτόν, όπως και ορισμένα λαϊκά ανέκδοτα.
Οι αφηγήσεις δείχνουν ότι ο Μπεχλούλ καταγόταν από την Κούφα και ζούσε στη Βαγδάτη. Σύμφωνα με τις πληροφορίες των πηγών, ο Μπεχλούλ αρχικά δεν ήταν ούτε αθώος ούτε τρελός. Πιστεύεται ότι αργότερα, αιχμαλωτίστηκε από θεϊκή έκσταση, έχασε τον εαυτό του, δεν συνήλθε ποτέ ξανά και η ψυχή του εξαφανίστηκε εντελώς. Οι μετέπειτα πράξεις και κινήσεις του Μπεχλούλ είναι αρκετά παράξενες. Παρά το γεγονός ότι έφτασε σε μια κατάσταση ημι-τρέλας, τα λόγια του είναι πνευματώδη και καυστικά, οι πράξεις του είναι ουσιαστικές και προειδοποιητικές. Σύμφωνα με τις ιστορίες που τον αφορούν, περιπλανιέται σε νεκροταφεία και ερείπια, αγαπά τη μοναξιά, μερικές φορές γίνεται ο μασκαράς των παιδιών, λιθοβολείται από αυτά, αλλά πάντα τα αντιμετωπίζει με καλοσύνη. Τα ανέκδοτα και οι ιστορίες που αποδίδονται στον Μπεχλούλ είναι ταυτόχρονα διασκεδαστικές και προκαλούν προβληματισμό.
Κάποιες πηγές τον παρουσιάζουν ως αδελφό του Χαρούν αλ-Ρασίντ, κάποιες άλλες ως ανιψιό του και κάποιες άλλες ως σύντροφό του. Αναφέρεται ότι έλεγε την αλήθεια στον Χαρούν αλ-Ρασίντ χωρίς δισταγμό, προσπαθώντας να τον φέρει στον σωστό δρόμο και να τον προειδοποιήσει, επισημαίνοντας τα λάθη του με διάφορους τρόπους και δεν έχανε τις ευκαιρίες που του δίνονταν για αυτό. Ο Μπεχλούλ-ι Ντανά, όπως και οι άλλοι Μπεχλούλ, φημιζόταν για το γέλιο και τα γέλια του. Συνήθως απαντούσε στις ερωτήσεις γελώντας, μερικές φορές με γέλια, αλλά αυτές οι ειρωνικές συμπεριφορές είχαν συνήθως την έννοια μιας προειδοποίησης και συμβουλής. Ο θάνατος του Μπεχλούλ-ι Ντανά αναφέρεται σε ορισμένες πηγές ως το 190 (806).
Σε σουφικά έργα, ο Μπεχλούλ παρουσιάζεται ως ένας σουφί και άγιος, εραστής του Θεού. Στα έργα των Μουχιγιτίν Ιμπν αλ-Αραμπί, Αμπντουλβεχάμπ ας-Σα’ράνι, Αμπντουρραούφ αλ-Μουναβί και ακόμη και του Ιμπν αλ-Τζεβζί, τονίζεται η ιδιότητά του ως εκστασιασμένου εραστή του Θεού. Στο Ιλαχινάμε του Αττάρ, στο Μεσνεβί του Μεβλανά Τζελαλεντίν Ρουμί και στο ερ-Ραβζ αλ-Ρεγιαχίν του Γιαφί, αφηγούνται ανέκδοτα και ιστορίες που του αποδίδονται. Ο Νεφζάβι, στο ερ-Ραβζ αλ-Ατίρ, παρουσιάζει τον Μπεχλούλ ως ήρωα ερωτικών ιστοριών. Η αναφορά στις ιστορίες του Μπεχλούλ-ι Ντάνα στα Ουιούν αλ-Αχμπάρ του Ιμπν Κουτέιμπα, στο ελ-Ικντ αλ-Φερίδ του Ιμπν Αμπντουρραμπί και στο Λεταϊφνάμε του Λαμεί Τσελεμπί, είναι σημαντική, καθώς δείχνει την ευρεία διάδοση αυτών των ανεκδότων ανάμεσα στο λαό. Οι ιστορίες και τα ανέκδοτα του Μπεχλούλ-ι Ντάνα κατέχουν σημαντική θέση όχι μόνο στην αραβική και περσική λογοτεχνία, αλλά και στη λαϊκή τουρκική λογοτεχνία.
Σιιτικές πηγές αναφέρουν ότι ο Μπεχλούλ ήταν μαθητής του Ιμάμη Τζαφάρ ας-Σαντίκ (θ. 148/765), ότι στην πραγματικότητα ήταν Σιίτης αλλά, λόγω τακίγιας, φαινόταν Σουνίτης, και μάλιστα, για να προστατευτεί από πιέσεις και να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του, προσποιούνταν τον τρελό, αν και δεν ήταν. Επειδή αυτό είναι ιστορικά αδύνατο, υπάρχουν και εκείνοι που τον θεωρούν μαθητή του Μούσα αλ-Καζήμ ή του Αλί αρ-Ριζά, δύο από τους δώδεκα ιμάμηδες. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη που να υποστηρίζει ότι ήταν Σιίτης.
Το ελ-Κασιντέτου’λ-Μπουχλουλίγιε, το οποίο αποδίδεται στον Μπεχλούλ και του οποίου αντίγραφα βρίσκονται σε ορισμένες βιβλιοθήκες, συντάχθηκε σε μεταγενέστερες περιόδους.
(Θρησκευτική Εγκυκλοπαίδεια του Ισλάμ, λήμμα Μπεχλούλ-ι Ντάνα)
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
