– Γενικά, με μια ματιά, έχουν γίνει κάποιες απλές διορθώσεις στις ήδη υπάρχουσες, και συχνά κακές, αραβικές συνήθειες, δίνοντας στις γυναίκες κάποια δικαιώματα που δεν είναι εύκολα κατανοητά, αλλά μπορούμε να πούμε ότι αυτά είναι τα πλήρη δικαιώματα των γυναικών, πάντα και παντού;
– Δηλαδή, ενώ τα δικαιώματα του άνδρα είναι δεδομένα πάντα και παντού, δεν θα έπρεπε να γίνεται περισσότερη αναφορά στα δικαιώματα των γυναικών, οι οποίες υπήρξαν θύματα σε όλη την ιστορία, σε ένα βιβλίο που έρχεται μια φορά κάθε εκατοντάδες χρόνια;
– Ίσως είναι υπερβολή να μιλάμε για Ισλάμ, αλλά αν σκεφτούμε το χειρότερο σενάριο, μιλάμε για μια γυναίκα που παντρεύεται σε μικρή ηλικία, ζει σε μια πολυγυνική οικογένεια, δεν έχει δικαίωμα διαζυγίου και δεν είναι σαφές σε ποιο πλαίσιο αναφερόμαστε, αλλά
Μπορεί να είναι μια γυναίκα για την οποία λένε “μπορείτε να τη χτυπήσετε όταν χρειαστεί”.
– Αν το εξετάσουμε με λεπτομέρεια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι υποστηρίζει τη μονογαμία, αλλά δεν είναι σαφές σε άλλα θέματα. Δεν αναφέρει τίποτα κατά του γάμου ανηλίκων κοριτσιών, της κακοποίησής τους, ούτε τους δίνει το δικαίωμα να χωρίσουν χωρίς να υποστούν βλάβη. Αυτή η ερμηνεία είναι μια ερμηνεία που πολλοί άνθρωποι θα μπορούσαν να κάνουν, γι’ αυτό ρωτώ, είναι το Ισλάμ, η τελευταία θρησκεία, πραγματικά επαρκές όσον αφορά τα δικαιώματα των γυναικών;
– Ειδικά σήμερα, αν το δούμε σε παγκόσμια κλίμακα, έχει καταφέρει το Ισλάμ να προστατεύσει επαρκώς τη γυναίκα, ή μήπως αναφέρεται στις γυναίκες με πολύ συγκαλυμμένο τρόπο, συμπεριλαμβανομένων και πραγμάτων που μπορεί να παρεξηγηθούν;
– Και κάτι ακόμα, όχι μόνο σχετικό με αυτό το θέμα, αλλά γιατί ο Ισλαμισμός έστειλε ένα βιβλίο που πολλοί άνθρωποι μπορούν να παρερμηνεύσουν, γιατί δεν έστειλε ένα βιβλίο που όλοι θα καταλάβαιναν το ίδιο; Για παράδειγμα, γιατί ένας άνθρωπος, τόσα χρόνια μετά, πρέπει να αγωνίζεται για να καταλάβει κάτι;
– Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο, όλα είναι πολύ συνηθισμένα και ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί να μην είναι σίγουρος αν μια θρησκεία με θαύματα, δυσνόητα και αμφιλεγόμενα εδάφια είναι αληθινή. Δεν ήταν πιο εύκολο να πιστέψουν οι άνθρωποι του παρελθόντος;
– Δεν είναι άδικο αυτό; Δεν θα έπρεπε να υπάρχουν πιο σύγχρονα πράγματα για τον σημερινό άνθρωπο;
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Αρχικά, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι δεν είναι δυνατόν να αναλύσουμε διεξοδικά το θέμα αυτό εδώ. Γι’ αυτό, θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε ορισμένα σημεία που θα βοηθήσουν στην κατανόηση του θέματος, με τη μορφή παραγράφων:
Θα το καθορίσουμε αυτό απαντώντας σε δύο διαφορετικές ερωτήσεις, όπως προκύπτει από την ερώτηση:
Πρώτη ερώτηση:
Έχουν δοθεί τα δέοντα δικαιώματα στις γυναίκες στο Ισλάμ;
1)
Η δυνατότητα εφαρμογής των δικαιωμάτων των γυναικών σε κάθε αιώνα, με την ευρεία έννοια της έκφρασής τους σε σύγκριση με τα δικαιώματα των ανδρών, έχει καταστεί δυνατή. Αυτό το γεγονός το βλέπουμε στην έκφραση του στίχου που παρατίθεται παρακάτω:
«Όπως οι άνδρες έχουν δικαιώματα επί των γυναικών τους, έτσι και οι γυναίκες έχουν δικαιώματα επί των συζύγων τους, εντός των ορίων του νόμου. Ωστόσο, τα δικαιώματα των ανδρών επί των γυναικών τους είναι κατά ένα βαθμό ανώτερα. Να θυμάστε ότι ο Θεός είναι παντοδύναμος, απόλυτος κυρίαρχος και σοφός.»
(Αλ-Μπακάρα, 2:228)
Αυτά τα αμοιβαία δικαιώματα αφορούν κάθε είδους συμπεριφορά, κάθε είδους καθήκον και υποχρέωση που εξασφαλίζουν την ειρήνη και την ευτυχία μιας οικογένειας. Από ηθικής άποψης, πρόκειται για μια ευρεία έννοια που περιλαμβάνει όλες τις εκδηλώσεις της αφοσίωσης και της ειλικρίνειας που απαιτούνται για μια οικογένεια, από τον αμοιβαίο σεβασμό και αγάπη έως την αδιαφορία για τις αναπόφευκτες ανθρώπινες ατέλειες του άλλου, από την αποφυγή κάθε είδους υλικής και ηθικής βλάβης έως την αποφυγή προσβλητικών λόγων στις συζητήσεις.
«Οι άνδρες έχουν ένα βαθμό ανωτερότητας έναντι αυτών.»
Η φράση αυτή αναφέρεται στις διαφορές στην κληρονομιά και στην υποχρέωση για τζιχάντ.
Οι Ισλαμιστές μελετητές έχουν κατανοήσει διάφορα και ενδιαφέροντα πράγματα:
Για παράδειγμα, ο Ζαΐντ μπιν Εσλέμ, από αυτό…
«υπακοή στην εντολή του άνδρα»
αφού το κατάλαβα, ο Σάμπι αυτό
«την υποχρέωση του άνδρα να δίνει γαμήλιο δώρο στη γυναίκα»
κατάλαβε.
Σύμφωνα με τον Μουτζαχίντ, η πρόθεση με αυτή τη δήλωση είναι:
η διαφορά στην κληρονομιά και ο τζιχαντ
είναι υποχρέωση.
Ο Ιμπν Αμπάς, από την άλλη, είπε ότι
“να είναι ο άνδρας πιο ανεκτικός απέναντι στη γυναίκα”
; το ερμήνευσε ως ένα κριτήριο που “επιβάλλει στον άνδρα να εκπληρώνει πλήρως το καθήκον του απέναντι στη γυναίκα, αλλά να συγχωρεί την αμέλεια της γυναίκας όσον αφορά το καθήκον της απέναντι στον άνδρα”.
(βλ. Μαβερντί, ερμηνεία του σχετικού στίχου)
Ο Ραζί, αφού ανέφερε ότι ο άνδρας είναι ισχυρότερος από τη γυναίκα από διάφορες απόψεις και ότι η γυναίκα είναι μια παρακαταθήκη του Θεού σε αυτόν, προχώρησε στην εξής δήλωση:
αποτελεί σοβαρή απειλή για τους άνδρες και μια σοβαρή προειδοποίηση προς αυτούς να μην αδικούν τις γυναίκες
δήλωσε ότι.
(βλ. Ραζή, ερμηνεία του σχετικού εδαφίου)
Όπως φαίνεται, η έκφραση αυτή, που αρχικά φαινόταν να δίνει στον άνδρα ένα διαφορετικό βαθμό ανωτερότητας, ένα προνομιακό δικαίωμα, είναι εντελώς
ένα κριτήριο υπέρ της γυναίκας και εις βάρος του άνδρα
φαίνεται να έχει γίνει αποδεκτό ως τέτοιο.
2)
Ο Προφήτης Μωάμεθ είπε τα εξής σχετικά με τις γυναίκες στην Αποχαιρετιστήρια Ομιλία του:
«Φοβηθείτε τον Θεό όσον αφορά τις γυναίκες! Τις πήρατε ως παρακαταθήκη από τον Θεό. Τις κάνατε δικές σας με την εντολή του Θεού. Το δικαίωμά σας επάνω τους είναι να μην επιτρέπουν σε κανέναν (εκτός από τους οικείους) να μπει στο υπνοδωμάτιό σας. Αν το κάνουν, χτυπήστε τες (με σκοπό την διαπαιδαγώγηση και την αποτροπή), αλλά με τρόπο που να μην τις βλάψει. Το δικαίωμά τους επάνω σας είναι να τις ταΐζετε και να τις ντύνετε με τον κατάλληλο τρόπο και να φροντίζετε για τη διαβίωσή τους.» (Ιμπν Κεθίρ, ερμηνεία του σχετικού στίχου)
3)
Στην προ-ισλαμική εποχή, οι γυναίκες, όπως και σε όλο τον κόσμο, στην αραβική κουλτούρα δεν διέφεραν και πολύ από ένα αντικείμενο, μια υπηρέτρια που διασκέδαζε τον άνδρα. Με την έλευση του Ισλάμ, η γυναίκα αναδείχθηκε σε κυρία, σε ισότιμη σύντροφο του άνδρα, σαν δυο μισά του ίδιου μήλου.
Όπως το έθεσε και ο Ιμπν Ασούρ, για παράδειγμα,
«Αν φοβάστε ότι ο σύζυγος και η σύζυγος θα χωρίσουν, τότε στείλτε έναν διαιτητή από την οικογένεια του άνδρα και έναν διαιτητή από την οικογένεια της γυναίκας. Αν και οι δύο πλευρές θέλουν να τα βρουν, ο Αλλάχ θα τους βοηθήσει να συμφιλιωθούν. Σίγουρα ο Αλλάχ είναι Παντογνώστης και Παντοδύναμος / γνωρίζει τα πάντα, είναι ενήμερος για όλους τους σκοπούς.»
(Νίσα, 4/35)
στο εδάφιο που αναφέρεται παραπάνω
μια γυναίκα που κατέχει την ίδια θέση με έναν άνδρα
υπάρχει και η αξία που του αποδίδεται δεν έχει παρατηρηθεί σε κανένα σύστημα μέχρι σήμερα.
(Ιμπν Ασούρ, ερμηνεία του εδαφίου 2/228 της Σούρας Αλ-Μπακάρα)
4)
Πολλά ανεξάρτητα έργα έχουν γραφτεί σε διάφορες περιοχές του ισλαμικού κόσμου σχετικά με τα δικαιώματα που παρέχει το Ισλάμ στις γυναίκες. Θεωρούμε σημαντικές τις παρακάτω γραμμές, οι οποίες αναγράφονται και στο εξώφυλλο του βιβλίου “Τα δικαιώματα των γυναικών στο Ισλάμ” του καθηγητή Σουλεϊμάν Ατές:
«Ο Ισλαμισμός δεν απομόνωσε τη γυναίκα από την κοινωνία και δεν την έκλεισε πίσω από τέσσερις τοίχους. Στην εποχή του Προφήτη, η μουσουλμάνα γυναίκα συμμετείχε ενεργά σε όλες σχεδόν τις κοινωνικές δραστηριότητες. Είναι μεγάλο λάθος να αποδίδουμε στην ισλαμική θρησκεία τις πρακτικές που υιοθετήθηκαν αργότερα και να κατηγορούμε τον Ισλαμισμό για αυτές.»
Στις δυτικές κοινωνίες, μέχρι πρόσφατα, η περιουσία της γυναίκας που παντρευόταν περνούσε στον σύζυγό της. Ακόμη και στην Ελβετία, που θεωρείται μια από τις πιο προηγμένες χώρες, οι γυναίκες απέκτησαν το δικαίωμα ψήφου μόλις λίγα χρόνια πριν.
Αντιθέτως, το Ισλάμ, πριν από δεκαπέντε αιώνες, έδωσε στη γυναίκα το δικαίωμα να διεκπεραιώνει όλες τις υποθέσεις της, καθώς και το δικαίωμα να χωρίσει τον σύζυγό της με όρο που θα τεθεί κατά τη σύναψη του γάμου, πράγμα που, αν συγκριθεί με τις συνθήκες του κόσμου εκείνης της εποχής, αποτελεί μεγάλη επανάσταση υπέρ των γυναικών.
Στην ιστοσελίδα μας υπάρχουν αρκετές πληροφορίες σχετικά με αυτό το θέμα. Μπορείτε να τις δείτε εκεί.
Δεύτερη ερώτηση:
Γιατί το Κοράνι δεν είναι γραμμένο με τρόπο που να είναι κατανοητό από όλους με την πρώτη ματιά;
1)
Το Κοράνι είναι ένα βιβλίο αρχών.
Γι’ αυτόν τον λόγο, τα κύρια θέματα έχουν αναλυθεί, χωρίς να υπεισέλθουμε σε λεπτομέρειες. Όσοι μελετούν αυτά τα θεμελιώδη ζητήματα μπορούν πάντα να διακρίνουν τις λεπτομέρειες που είναι κατανοητές γι’ αυτούς. Η ύπαρξη εκατομμυρίων έργων που γράφτηκαν με αναφορά στο Κοράνι σε θέματα όπως το δίκαιο, η κοινωνική ζωή, η οικονομία, η ψυχολογία, η ηθική, η λατρεία, ο μυστικισμός και η θεολογία-φιλοσοφία, αποτελεί σαφή απόδειξη αυτού του γεγονότος.
2)
Επειδή το Κοράνι απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους μέχρι την Ημέρα της Κρίσης, αναφέρεται σε πολλές αλήθειες με μια προσεκτικά επιλεγμένη διατύπωση, η οποία επιτρέπει σε ανθρώπους από όλα τα κοινωνικά στρώματα και σε κάθε εποχή να αντλούν διδάγματα. Γι’ αυτό, δεν είναι απαραίτητο όλοι να κατανοούν τα πάντα με απόλυτη σαφήνεια.
3)
Στο Ισλάμ, η προσπάθεια των ανθρώπων είναι το μοναδικό κριτήριο για τα κέρδη στον κόσμο αυτό και στη μετά θάνατον ζωή.
«Ο άνθρωπος δεν μπορεί να αποκομίσει τίποτα άλλο παρά το αποτέλεσμα της εργασίας και της προσπάθειάς του.»
(Αλ Νατζμ, 53/39)
Στο εδάφιο που αναφέρεται παραπάνω, υπογραμμίζεται αυτή η αλήθεια.
Σύμφωνα με αυτό, όποιος καταβάλλει περισσότερη προσπάθεια, χρησιμοποιεί περισσότερο το μυαλό του και αυξάνει περισσότερο τις γνώσεις του, θα έχει ανάλογα μεγαλύτερη ανταμοιβή. Επιπλέον, το γεγονός ότι το Κοράνι, η κύρια πηγή της θρησκευτικής δοκιμασίας, δεν είναι απλό σε όλα τα σημεία, αποτελεί αναγκαιότητα αυτής της δοκιμασίας. Με αυτόν τον τρόπο διακρίνονται οι σοφοί από τους αμαθείς, οι εργατικοί από τους τεμπέληδες.
4)
Σήμερα, οι ειδικοί λένε ότι ένας σημαντικός τρόπος για να ενεργοποιήσουμε τη μνήμη και το μυαλό είναι να λύνουμε δύσκολα προβλήματα, όπως γρίφους και παζλ. Η ύπαρξη ορισμένων κρυφών θεμάτων, που ονομάζονται μουτασαμπίχ στο Κοράνι, έχει μεγάλη σημασία για τη δραστηριότητα της ανθρώπινης νοημοσύνης, του νου και της μνήμης.
5)
Ενώ γενικά τονίζεται σε πολλούς στίχους ότι το Κοράνι είναι ένα σαφές βιβλίο, είναι χρήσιμο να εξετάσουμε το ζήτημα του βαθμού σαφήνειας του Κορανίου, εμβαθύνοντας ιδιαίτερα στη διάσταση της σαφούς και ξεκάθαρης φύσης του.
Πρώτα απ’ όλα, το εν λόγω απόσπασμα που βρίσκεται στο Κοράνι.
“λεπτομέρεια / σαφήνεια / ξεκάθαρος / εξήγηση”
Δεν είναι δυνατόν να υποθέσουμε ότι όλοι μπορούν να κατανοήσουν κάθε θέμα από μόνοι τους με τέτοια σαφήνεια. Μια τέτοια αντίληψη έρχεται σε σαφή αντίθεση με τις πραγματικότητες της πράξης. Διότι, παρά την ύπαρξη εκατοντάδων χιλιάδων ερμηνειών, είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι δεν έχουν κατανοηθεί πλήρως όλα τα μυστήρια του Κορανίου.
Kur’an-ı Kerim’in her geçen gün yeni gerçeklere kaynaklık etmesi, adeta zamanın yaşlanması oranında kendisinin kapsam olarak gençleşmesi ve muhataplarına farklı hakikatleri bildirmesi; bu kadar gelişen bilimsel birikime rağmen, araştırmacılar tarafından her gün Kur’an-ı Kerim’de açıklanmaya ve incelenmeye muhtaç yeni bakir alanların keşfedilmesi, söz konusu “açıklık” kavramının sanıldığı kadar açık olmadığını, aksine başka anlamlarının olduğunu göstermektedir.
Δεν φαίνεται εφικτό να αναφερθούμε σε αυτά ένα προς ένα και να τα χωρέσουμε σε ένα τόσο μικρό σύνολο ερωτήσεων και απαντήσεων. Για το λόγο αυτό, είναι χρήσιμο να επισημάνουμε μερικά σημεία που θα παρέχουν μια γενική προοπτική:
α.
Το Κοράνι,
“βιβλίο του οποίου οι στίχοι έχουν εξηγηθεί”
Ο χαρακτηρισμός του ως τέτοιου δεν υποδηλώνει ότι μπορεί να γίνει γνωστός σε όλους, αλλά ότι τα θέματα εξηγούνται από τον Θεό με τρόπο που να ανταποκρίνεται στην αλήθεια.
β.
Με την πασίγνωστη έκφραση, ή, ακριβέστερα, με την ορθότερη παραλλαγή της:
“τόσο στα αραβικά όσο και στα ραμπικά”
Η σαφήνεια των στίχων του Κορανίου είναι επίσης θεϊκή. Αν δεν ήταν έτσι, όλοι όσοι γνωρίζουν αραβικά θα ήταν σοφοί, θα ήταν…
Ζαμαχσέρι, Σεκκάκι, Φαχρουντίν Ραζί, Καντί Μπεϊνταβί
κ.λπ. θα έπρεπε να είναι.
γ.
«Ασφαλώς, εμείς τους φέραμε ένα βιβλίο, το οποίο εξηγήσαμε με γνώση, ως οδηγό και έλεος για μια κοινωνία πιστών.»
(Αλ-Α’ράφ, 7/52)
Όπως αναφέρεται στο στίχο, η “εξήγηση” αυτή στο Κοράνι έγινε σύμφωνα με επιστημονικούς κανόνες. Η γνώση αυτών των κανόνων απαιτεί επιστημονική κατάρτιση. Η εισαγωγή νέων ερμηνειών σε κάθε εποχή είναι αντανάκλαση της διαφορετικής συσσώρευσης γνώσεων.
δ.
Τώρα, ας δούμε αυτό το εδάφιο:
“Εμείς κάναμε τη νύχτα και την ημέρα δύο σημεία”
(απόδειξη)
το δημιουργήσαμε. Πράγματι, για να ερευνήσετε τις ευλογίες του Κυρίου σας, και για να γνωρίζετε τον αριθμό και τον υπολογισμό των ετών, σβήσαμε το σκοτάδι της νύχτας
(αντικαθιστώ το αντικείμενο)
Φέραμε το φως της ημέρας που φωτίζει. Εμείς εξηγήσαμε τα πάντα με σαφήνεια.”
(Ισραήλ, 17/12)
Ναι, πιστεύουμε ότι ο Θεός έχει εξηγήσει τα πάντα, συμπεριλαμβανομένου αυτού του θέματος, με σαφήνεια στο Κοράνι. Ωστόσο, πιστεύουμε και σε κάτι άλλο:
Τα ζητήματα που αναφέρονται και εξηγούνται σε αυτό το εδάφιο,
-πρέπει να ομολογήσουμε, παρά τις γνώσεις μας σε αστρονομία και γεωγραφία-
Δεν καταλαβαίνουμε απολύτως. Δηλαδή,
“διαφάνεια”
Η έννοια αυτή εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικές ομάδες ανθρώπων. Ένας απλός πολίτης μπορεί να ζει μια πειθαρχημένη ζωή, μετρώντας τους μήνες και τις ημέρες του έτους, σύμφωνα με ένα ημερολόγιο. Ωστόσο, ένας ειδικός επιστήμονας μπορεί να γνωρίζει πολύ περισσότερα γι’ αυτό και να υποκλίνεται μπροστά στην εκπληκτική τέχνη και μεγαλοπρέπεια του Θεού.
ε.
Πολλές στίχοι του Κορανίου αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στη γνώση και στους ανθρώπους της γνώσης. Αν όμως οι γνώστες και οι άγνωστες είχαν το ίδιο επίπεδο κατανόησης του Κορανίου, η γνώση δεν θα είχε καμία αξία. Αυτό είναι μια πλάνη. Άρα, το Κοράνι χρειάζεται εξήγηση από τους γνώστες.
Από όλες αυτές τις εξηγήσεις γίνεται σαφές ότι η σαφήνεια του Κορανίου δεν σημαίνει ότι είναι κατανοητό από οποιονδήποτε τυχαίο άνθρωπο. Η σαφής διατύπωση του Κορανίου και το γεγονός ότι ο Προφήτης Μωάμεθ (ειρήνη σ’ αυτόν) είχε, εκτός από την αποστολή της διάδοσης, και την αποστολή της ερμηνείας/εξήγησης του Κορανίου, αποτελεί σαφή ένδειξη αυτού του γεγονότος. Καθ’ όλη την ιστορία, οι ισλαμιστές μελετητές, όπως και ο Προφήτης (ειρήνη σ’ αυτόν) εκπλήρωσαν το καθήκον της διάδοσης, έτσι και το καθήκον της ερμηνείας/εξήγησης.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
