– Στο Φουτουχάτ-ι Μεκκίγιε και στο Μούσα Φασσί.
«Ο Φαραώ πέθανε ως πιστός, και αναλήφθηκε καθαρός, αγνός.»
Είναι αλήθεια αυτό που λέει, δηλαδή έφυγε με πραγματική ειλικρίνεια;
Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Ας σημειωθεί καταρχάς ότι ο Ιμπν Αραμπί
“Οι Μεκκικές Κατακτήσεις”
Στο 62ο κεφάλαιο του έργου του, αναφέρει ότι ο Φαραώ είναι ένας από εκείνους που θα παραμείνουν στην κόλαση για πάντα.
Ο Ιμπν Αραμπί, αυτό
“ΜΠΑΜΠΑ”
ι
«Τα επίπεδα της κόλασης»
Τι τους έχει χωρίσει; Έχει αναφέρει ότι υπάρχουν τέσσερις ομάδες ανθρώπων που θα παραμείνουν αιώνια στην κόλαση και τις έχει κατατάξει ως εξής:
Πρώτη ομάδα:
Αυτός που αλαζονεύεται και κομπάζει απέναντι στον Θεό,
«Εγώ είμαι ο Κύριος, ο Θεός σας.»
όπως ο Φαραώ, ο Νεβρώδ και οι όμοιοί τους.
Δεύτερη ομάδα:
Εκείνοι που αποδίδουν συντρόφους στον Θεό είναι ειδωλολάτρες.
Τρίτη ομάδα:
Αυτοί που αρνούνται την ύπαρξη του Θεού είναι οι Μουαττιλά (άθεοι).
Τέταρτη ομάδα:
Υποκριτές είναι εκείνοι που κρύβουν την απιστία τους και εμφανίζονται ως πιστοί. (βλ. Φουτουχάτ, Βηρυτός, χ.χ., 1/201-302).
Παρά τη ρητή αυτή αναφορά, ο Φαραώ δεν αναφέρεται στα Φουсус ή στα Φουτουχάτ.
«πέθανε με ειλικρινή και αγνή πίστη»
σχετικά με τις δηλώσεις
-με την επιφανειακή τους έννοια-
Δεν φαίνεται πιθανό να ανήκει σε αυτόν.
Υποθέτουμε ότι ο Ιμπν Αραμπί, στο 167ο κεφάλαιο των Φουτουχάτ (2/272-273), όπου αναφέρεται σε εσωτερικές έννοιες, υπαινίσσεται και αυτό το θέμα. Και αυτό το θέμα έχει παρεξηγηθεί.
Ο Ιμπν Αραμπί, στο σχετικό χωρίο, αναφέρεται σε δύο πρόσωπα που περιγράφει. Σε εκείνον που υπακούει στις αλήθειες που έφερε ο Προφήτης Μωάμεθ (ειρήνη ας είναι μαζί του)…
«ΥΠΟΤΕΛΗΣ»
τον αποκάλεσε με τον τίτλο· ενώ εκείνον που έχει άποψη και κρίση,
«Σαχίμπ αλ-Ναζάρ»
(αυτός που έχει άποψη)
τον τίμησε με τον τίτλο.
Φανερό και Κρυφό
Αναφερόμενος στις εκδηλώσεις των ονομάτων του Θεού, όπως ο φόβος, ο τρόμος, η ευσπλαχνία, η ελπίδα, δηλαδή στις διατάξεις του πνευματικού κόσμου, αναφέρει ως παράδειγμα την περίπτωση του Φαραώ και συνοψίζει τα εξής: Η πίστη στον Θεό είναι εγγεγραμμένη στη φύση και στη συνείδηση του καθενός. Πράγματι, ο Φαραώ, αφού έζησε μια ζωή γεμάτη εξωτερική αθεΐα, ο φόβος του πνιγμού στη θάλασσα έφερε στο προσκήνιο το συναίσθημα που κρυβόταν στη συνείδησή του και…
«Πίστεψα στον Θεό στον οποίο πίστεψαν οι Ισραηλίτες».
και πίστεψε. Στην πραγματικότητα, αυτή η πίστη ήταν μια μορφή ομολογίας της ταπείνωσης και της αδυναμίας της δουλείας που έκρυβε σε όλη του τη ζωή. Έτσι, ο Θεός έδειξε την απέραντη ευσπλαχνία Του με ένα τέτοιο παράδειγμα, για να μην απελπίζονται ποτέ οι δούλοι Του.
Σύμφωνα με τον Ιμπν Αραμπί,
«Τους φέρνουν μπροστά στη φωτιά πρωί και βράδυ. Και όταν έρθει η ώρα της Ανάστασης:
«Εμπρός, ρίξτε τη δυναστεία του Φαραώ στην πιο σκληρή τιμωρία!»
λέγεται.”
(Μουμίν, 40/46)
Στο συγκεκριμένο εδάφιο, αναφέρεται ξεκάθαρα ότι δεν είναι ο Φαραώ που θα πάει στην κόλαση, αλλά η δυναστεία του.
(Φουτουχάτ, 2/276-277).
Δεν είναι δυνατόν να δεχτούμε αυτήν την άποψη του Ιμπν Αραμπί –σύμφωνα με την επιφανειακή ερμηνεία των στίχων–. Είναι αδιανόητο να καταλήξει η δυναστεία στην κόλαση εξαιτίας του, ενώ ο ίδιος παραμένει ατιμώρητος. Εξάλλου,
«Εκείνος (ο Φαραώ) θα προπορευθεί του λαού του την Ημέρα της Ανάστασης και θα τους οδηγήσει στη φωτιά. Τι κακό μέρος είναι εκείνο!»
(Χουντ, 11/98)·
«Τους (Φαραώ, Καρών, Αμάν) τους κάναμε ηγέτες που καλούσαν τους ανθρώπους στη φωτιά. Αν και σε αυτόν τον κόσμο είχαν την υποστήριξη του λαού και τον έλεγχαν, την ημέρα της κρίσης δεν θα λάβουν ούτε την παραμικρή βοήθεια.»
(Κοράνι, 28/41)
Είναι σαφές ότι στα εδάφια που αναφέρονται, ο Φαραώ αναφέρεται ρητά ως καταδικασμένος στην κόλαση.
Από την άλλη πλευρά, ένας μεγάλος μελετητής της ερμηνείας του Κορανίου και των χαντίθ, όπως ο Ιμπν Αραμπί, ένας πόλος του πνευματικού κόσμου…
-κατά το δοκούν-
δεν είναι λογικό να υποθέσουμε ότι εξέφρασε μια αντίθετη άποψη. Γι’ αυτό εμείς
-κατά τα φαινόμενα-
Αν και διαφωνούμε με τις απόψεις του, τις οποίες θεωρούμε λανθασμένες, δεν πρόκειται να αλλάξουμε την πεποίθησή μας ότι είναι ένας υπέροχος άνθρωπος.
Τέλος, ας σημειώσουμε ότι,
Αντίθετα με ορισμένους μελετητές, όπως ο Ιμπν Τεϊμίγια, που βιάζονταν να κηρύξουν κάποιον άπιστο, πολλοί δίκαιοι μελετητές, αναφορικά με τον Ιμπν Αραμπί, τον θεωρούν άγιο, ακόμα και πόλο, και υποστηρίζουν ότι κάποιος σαν αυτόν δεν θα έκανε τέτοιο λάθος, και τέτοια…
“παρερμηνεία”
πιστεύουν ότι οι στίχοι αυτοί δεν είναι δικοί του, αλλά έχουν παρεισφρήσει στα βιβλία του από κάποιους -με κακό σκοπό-.
Ωστόσο, τόσο οι σχολιαστές του Futuhat όσο και του Fusus αναφέρθηκαν σε αυτά τα λόγια του Ιμπν Αραμπί και τα ερμήνευσαν με διάφορους τρόπους.
[Για περισσότερες πληροφορίες επί του θέματος, βλ.: Σέιχ Μεκκί Εφέντι, Αχμέτ Νεϊλί Εφέντι, Υπεράσπιση του Ιμπν Αραμπί (επιμέλεια Χαλίλ Μπαλτατζί), Κωνσταντινούπολη, 2004, σ. 55-60]
Ας μην ξεχνάμε ότι ο Ιμπν Αραμπί ο ίδιος λέει:
«Δεν επιτρέπεται σε όσους δεν είναι από εμάς να διαβάζουν τα βιβλία μας.»
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
