Είναι φιλανθρωπία να δίνεις ως ελεημοσύνη χρήματα που αποκτήθηκαν με αθέμιτα μέσα; Αν κάποιος πάρει με τη βία χρήματα που αποκτήθηκαν με παράνομο τρόπο από μουσουλμάνους και τα μοιράσει στους φτωχούς, διαπράττει αμαρτία;

Φανταστείτε έναν κακοποιό (μουσουλμάνο ή άλλης θρησκείας). Αυτός ο κακοποιός κερδίζει χρήματα με παράνομους τρόπους, όπως η πώληση ηρωίνης, η κλοπή ή η εκβίαση, εκμεταλλευόμενος τους μουσουλμάνους. Αν έρθει ένας πιστός και πάρει τα χρήματα που ο κακοποιός κέρδισε με παράνομους τρόπους εκμεταλλευόμενος τους μουσουλμάνους και τα δώσει στους φτωχούς, είναι αυτό καλό ή αμαρτία;

Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,

Σε όσους αποκτούν κέρδη με αθέμιτα μέσα,

το κράτος και οι εξουσιοδοτημένοι από το κράτος μπορούν να παρεμποδίσουν και να κατάσχουν αγαθά.

Κανείς, εκτός από εκείνους που έχουν εξουσιοδοτηθεί από το κράτος, δεν μπορεί να κατασχέσει τέτοια αγαθά ούτε να τα χρησιμοποιήσει κατά το δοκούν. Πρέπει να δοθεί προσοχή σε αυτό.

Διότι ο τρόπος που χρησιμοποιείται για να αποτραπεί το παράνομο, πρέπει και αυτός να είναι νόμιμος.

Δεν είναι σωστό να εμποδίζεις το παράνομο με παράνομο τρόπο. Αν όμως δώσει ο ίδιος τα αγαθά ή τα χρήματα αυτά, τότε μπορούν να δοθούν σε φτωχούς ή σε φιλανθρωπικά ιδρύματα.

“Τι πρέπει να γίνει με τα χρήματα ή τα αγαθά που αποκτήθηκαν με παράνομο τρόπο;”

όσον αφορά το θέμα:

Τα χρήματα ή τα αγαθά που αποκτώνται με παράνομες μεθόδους είναι επίσης παράνομα.

Είναι απαγορευμένο (χαράμ) για κάποιον να καταναλώσει περιουσία ή χρήματα που αποκτήθηκαν παράνομα. Αν η περιουσία αυτή αποκτήθηκε με απάτη, κλοπή ή ληστεία, ο κάτοχός της οφείλει να την απομακρύνει από την ιδιοκτησία του. Αν ο ιδιοκτήτης είναι γνωστός, η περιουσία πρέπει να του επιστραφεί. Αν ο αρχικός ιδιοκτήτης έχει πεθάνει, η περιουσία δίνεται στους κληρονόμους του. Αν ο ιδιοκτήτης αγνοείται, η περιουσία φυλάσσεται μέχρι να βρεθεί. Όταν βρεθεί, παραδίδεται στον ιδιοκτήτη μαζί με τυχόν κέρδη που έχουν προκύψει.

Αγαθό του οποίου ο πραγματικός ιδιοκτήτης είναι άγνωστος.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι. Είτε ο ιδιοκτήτης έχει πεθάνει, είτε έχει χαθεί, είτε έχει αποκτηθεί παράνομα από δημόσια περιουσία και έχει καταχραστεί. Επίσης, μπορεί να έχει προκύψει από τόκους, ένα φαινόμενο που συναντάμε συχνά σήμερα. Το κύριο είναι να αποφεύγουμε όσο το δυνατόν περισσότερο την κατάθεση χρημάτων σε τραπεζικά ιδρύματα που χορηγούν τόκους. Ωστόσο, εάν για διάφορους λόγους έχουν προκύψει τόκοι σε χρήματα που βρίσκονται στην τράπεζα, η χρήση τους μπορεί να θεωρηθεί παρόμοια με τα παραπάνω αναφερόμενα αμαρτωλά χρήματα.

Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις μεταξύ των ισλαμικών νομικών σχετικά με τη χρήση παράνομου πλούτου ή χρημάτων που αποκτήθηκαν με τόκο, των οποίων ο ιδιοκτήτης είναι άγνωστος. Ο Ιμάμ Γαζαλί, ο οποίος αναλύει αυτό το ζήτημα στο πλαίσιο της χρήσης παράνομου πλούτου, λαμβάνει υπόψη δύο πτυχές.

Κάποιος,

η δωρεά αυτού του αγαθού,

ο άλλος,

Δεν μπορεί να δοθεί ως ελεημοσύνη στους φτωχούς, επειδή δεν είναι αγαθό σε καλή κατάσταση.

Ο Φουδαίλ μπιν Ιγιάντ, ένας από τους μελετητές που υιοθέτησαν τη δεύτερη άποψη, όταν συνειδητοποίησε ότι τα δύο δίρχαμ που είχε στην κατοχή του δεν είχαν κερδηθεί με νόμιμο τρόπο, τα πήγε και τα έβαλε ανάμεσα στις πέτρες και

«Εγώ δίνω ελεημοσύνη μόνο από αγαθά που είναι νόμιμα και καθαρά. Δεν θεωρώ κατάλληλο για τους άλλους ό,τι δεν θεωρώ κατάλληλο για τον εαυτό μου.»

είπε.

Ο Ιμάμ Γκαζαλί, αφού περιέγραψε αυτή την κατάσταση του Χαζράτ Φουδαγίλ και αποδέχθηκε σε κάποιο βαθμό αυτή την άποψη, παραθέτει τις παραδοσιακές αποδείξεις που υποστηρίζουν αυτές τις απόψεις.

Ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη σε αυτόν) επέστρεφε από μια κηδεία και προσκλήθηκε σε ένα γεύμα που είχε ετοιμάσει μια γυναίκα από την φυλή Κουράις. Όταν του είπαν ότι το ψητό αρνί που του είχαν σερβίρει ήταν χαράμ (απαγορευμένο),

«Πάρτε το και δώστε το στους αιχμαλώτους να το φάνε.»

ορίζει (Τιρμίζι, Σαβμ: 3)

Μια άλλη απόδειξη που μεταφέρεται προφορικά είναι η εξής:

Όταν αποκαλύφθηκαν τα πρώτα εδάφια της Σούρας των Ρωμαίων, που προέβλεπαν τη νίκη των Βυζαντινών επί των Περσών, οι ειδωλολάτρες κορόιδευαν τον Προφήτη (ειρήνη σ’ αυτόν). Τότε ο Αμπού Μπακρ (ο Θεός να τον ευλογεί), με την άδεια του Προφήτη (ειρήνη σ’ αυτόν), έκανε ένα στοίχημα με τους ειδωλολάτρες. Τελικά, η προφητεία του Κορανίου βγήκε αληθινή. Ο Αμπού Μπακρ (ο Θεός να τον ευλογεί) πήρε τις καμήλες που είχαν τεθεί ως έπαθλο από τους ειδωλολάτρες. Ωστόσο, επειδή ο τζόγος είχε απαγορευτεί, ο Αγγελιοφόρος του Θεού (ειρήνη σ’ αυτόν),

«Αυτά τα αγαθά που έφερες είναι αναμφίβολα παράνομα. Δώσε τα ως ελεημοσύνη στους μουσουλμάνους.»

είπε. Όπως είναι γνωστό, τα αμοιβαία στοιχήματα εμπίπτουν επίσης στην κατηγορία του τζόγου.

Ο Ιμάμ Γκαζαλί, αφού έκανε εκτενείς εξηγήσεις και για τις δύο απόψεις, συνοψίζει τα εξής:

«Είναι αναμφισβήτητο ότι το να δαπανήσει κανείς αυτό το αγαθό σε καλό σκοπό είναι προτιμότερο από το να το πετάξει στη θάλασσα. Δεν ωφελεί ούτε τον δωρητή ούτε τον ιδιοκτήτη του αγαθού. Αντίθετα, αν δοθεί σε έναν φτωχό, ο φτωχός θα ωφεληθεί και θα προσεύχεται για τον ιδιοκτήτη του αγαθού.»

«Όπως εμείς οι ίδιοι δεν τρώμε το χαράμ, έτσι δεν θα το δώσουμε να το φάνε και οι φτωχοί.»

Στους μελετητές που υποστηρίζουν αυτή την άποψη, ο Γκαζαλί απαντά ως εξής:

«Αυτή η φράση είναι σωστή. Αλλά αυτό το αγαθό είναι ακάθαρτο για εμάς όταν δεν το χρειαζόμαστε, ενώ είναι καθαρό για τον φτωχό.»

«(Ιχιά, 2: 127-132)»

Σε αυτή την περίπτωση, είναι δυνατόν να δοθεί φιλανθρωπικά στους φτωχούς είτε το χρήμα που προέρχεται από τόκους είτε χρήματα που έχουν αποκτηθεί με άλλους τρόπους, όπως επίσης και να δοθεί σε φιλανθρωπικό ίδρυμα. Από αυτό το χρήμα που δίνεται ως ελεημοσύνη, δεν αναμένεται ούτε αμοιβή ούτε ανταμοιβή. Απλά το χρήμα διατίθεται με τον πλέον κατάλληλο τρόπο.

Με χαιρετισμούς και ευχές…

Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις