Αγαπητέ αδελφέ/αγαπητή αδελφή,
Μπορεί να εξεταστεί από δύο πλευρές: η μία είναι η αναζήτηση της γνώμης κάποιου άλλου σε θέματα που αφορούν το άτομο, και η άλλη είναι η διαβούλευση των ηγετών σε θέματα που αφορούν την κατάσταση του έθνους. Στην πρώτη περίπτωση, η διαβούλευση είναι σουνέτ (συνήθεια του Προφήτη).
– Ο Προφήτης (ειρήνη ας είναι επ’ αυτόν) ενθάρρυνε τη διαβούλευση· και ο ίδιος, όταν έμαθε για την άφιξη του Αμπού Σουφιάν, συμβουλεύτηκε τους Ανσάρ σχετικά με τα μέτρα που έπρεπε να ληφθούν· και συμβουλεύτηκε τους συντρόφους του σε πολλές άλλες περιπτώσεις. Μάλιστα, ο Αμπού Χουρεϊρά αναφέρει ότι δεν είχε δει κανέναν να συμβουλεύεται τους συντρόφους του περισσότερο από τον Αγγελιοφόρο του Θεού.
– Υπάρχουν διάφορες απόψεις σχετικά με το αν οι ηγέτες οφείλουν να συμβουλεύονται τους πιστούς σε θέματα που αφορούν την κατάσταση της κοινότητας.
Οι θεολόγοι διαφωνούν σχετικά με την ερμηνεία του συγκεκριμένου στίχου.
– Σύμφωνα με ό,τι αναφέρει ο Ιμάμ Ναουαουί, και σύμφωνα με την άποψη που υιοθετεί η πλειοψηφία των μελετητών/νομικών και των ειδικών σε θέματα μεθοδολογίας, η εντολή της σχετικής στίχου εκφράζει το εξής: Ο ηγέτης συμβουλεύεται τους αρμόδιους που βρίσκονται δίπλα του, αλλά στη συνέχεια αποφασίζει ποια άποψη είναι πιο ωφέλιμη και ενεργεί ανάλογα.
απέδωσαν την εντολή για διαβούλευση στο στίχο στον ‘ε, αλλά αργότερα υιοθέτησαν την άποψη που εξέφρασε.
Υποστηρίζουν ότι οι ηγέτες πρέπει να συμβουλεύονται τους θρησκευτικούς ηγέτες σε θέματα που αφορούν τη διακυβέρνηση του ισλαμικού κράτους. Μάλιστα, ο Ιμπν Ατίγια υποστήριξε ότι η απομάκρυνση ενός ηγέτη που δεν συμβουλεύεται τους μελετητές σε τέτοιες περιπτώσεις είναι υποχρεωτική.
– Αν και δεν υπάρχει καταγεγραμμένη άποψη επί του θέματος, από τα λόγια του Χαναφί λόγιου Τζασσάς, καταλαβαίνουμε ότι υιοθετεί την άποψη ότι η διαβούλευση είναι υποχρεωτική.
– Σύμφωνα με τον Ιμπν Τεϊμίγια, έναν από τους μελετητές της Χανμπαλικής σχολής, το γεγονός ότι ο Αλλάχ διέταξε τον προφήτη του να συμβουλεύεται τους άλλους δείχνει ότι κανένας ηγέτης δεν μπορεί να εξαιρεθεί από τη διαβούλευση.
– Σύμφωνα με τους μελετητές, ο διαχειριστής που συμβουλεύεται, επιλέγει την άποψη που προκύπτει από το συμβούλιο και είναι η πιο κοντινή στο Κοράνι και τη Σούννα. Αν δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα σύγκρισης, τότε υιοθετεί την άποψη που θεωρεί πιο ορθή με βάση τη λογική του. Η φράση του στίχου που αναφέρεται σε αυτό το γεγονός είναι ενδεικτική.
– Από τις παραπάνω εξηγήσεις προκύπτει ότι ένας ηγέτης οφείλει να συμβουλεύεται τους ειδικούς σε ορισμένα θέματα. Εάν η διαβούλευση καταλήξει σε μια άποψη σύμφωνη με το Κοράνι και τη Σούννα, τότε, ακόμα και αν δεν υπάρξει τέτοια διαβούλευση, μπορεί να υιοθετήσει ή να απορρίψει μια άποψη που τον ικανοποιεί, ανεξάρτητα από την άποψη της πλειοψηφίας. Αρκεί, κατά τη λήψη αποφάσεων, να μην καθοδηγείται από τις εγωιστικές επιθυμίες του, τις παράνομες ορέξεις και τις επιθυμίες του, αλλά να επιδιώκει ειλικρινά την ευαρέσκεια του Θεού και να θέτει το συμφέρον της κοινότητας σε προτεραιότητα.
Ο διαχειριστής πρέπει να έχει το δικαίωμα να εφαρμόζει την άποψη και την προτίμησή του, επικαλούμενος νόμιμη αιτία και βασιζόμενος σε νόμιμη νομολογία. Εάν η εφαρμογή τελικά βλάψει την κοινωνία και αυτό επαναληφθεί, ο διαχειριστής απομακρύνεται από τα καθήκοντά του σύμφωνα με τη διαδικασία.
Με χαιρετισμούς και ευχές…
Ισλάμ μέσα από ερωτήσεις
